ΒΟΝΝΗ.-

Ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Ερντάλ Ινονού ολοκλήρωσε χτες τις δύσκολες επαφές του με τους Γερμανούς στη Βόννη και αναχώρησε για την Ουάσιγκτον. Η τουρκική επιχείρηση στο βόρειο Ιράκ συνεχίζεται μέσα σε αντίξοες καιρικές συνθήκες, ενώ οι καταγγελίες για δολοφονίες αμάχων πυκνώνουν.

Ο Ερντάλ Ινονού συναντήθηκε εκτός του Κίνκελ με τον αρχηγό των Γερμανών Σοσιαλδημοκρατών, Ρούντολφ Σάρπινγκ, και τον Σοσιαλδημοκράτη "σκιώδη" υπουργό Εξωτερικών, Γκίντερ Βερχόφεν. Ιδιαίτερα, η συνάντηση του Τούρκου ΥΠΕΞ με τον τελευταίο έγινε μέσα σε κυριολεκτικά "παγωμένη" ατμόσφαιρα.

Εκτιμάται ότι πέρα από τη γενικότερη αντιπαράθεση, που διαφάνηκε σαφώς από τους υψηλούς επικριτικούς τόνους, οι οποίοι κυριάρχησαν στις συνεντεύξεις Τύπου, ο Ερντάλ Ινονού προσπάθησε να καταπραφυνει τους Γερμανούς με την υπόσχεση ότι σύντομα και, μάλιστα, πριν το καλοκαίρι, η χώρα του θα προχωρήσει σε συνταγματικές και διοικητικές μεταρρυθμίσεις για τον εκδημοκρατισμό και την κατοχύρωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Η τουρκική κυβέρνηση φέρεται να δεσμεύτηκε γι' αυτό έναντι της ευρωπαϊκής "τρόικας" (Γαλλία, Γερμανία, Ισπανία), κατά την πρόσφατη επίσκεψη της τελευταίας στην Τουρκία, σύμφωνα με χτεσινή δήλωση του Γάλλου υπουργού Εξωτερικών Αλέν Ζιπέ.

Η δήλωση του Ζιπέ δεν εμπόδισε, πάντως, όλες τις οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων που δρουν στη Γαλλία να ζητήσουν από την κυβέρνηση Μπαλαντίρ την άμεση αναστολή των πωλήσεων όπλων στην Τουρκία, καθώς και της παράδοσης 20 ελικοπτέρων τύπου "Κούγκαρ", τμήματος μιας παλιάς παραγγελίας του 1993.Στο βόρειο Ιράκ, η τουρκική επιχείρηση συνεχίζεται μεν θεωρητικά, αλλά στρατιώτες και ελικόπτερα έχουν παγιδευτεί στο έδαφος εξαιτίας της καταρρακτώδους βροχής και της πυκνής ομίχλης. Η κυβέρνηση της Αγκυρας έστειλε χτες πρεσβευτές στους αρχηγούς των δύο μεγάλων κουρδο - ιρακινών οργανώσεων, Μασούντ Μπαρζανί του "Δημοκρατικού Κόμματος του Κουρδιστάν" και Τζαλάλ Ταλαμπανί της "Πατριωτικής Ενωσης του Κουρδιστάν", για να τους προτείνει συνεργασία ενάντια στο ΡΚΚ.

Ο διοικητής της κουρδο - ιρακινής πόλης Ντοχούκ κατήγγειλε, πάντως, ότι τα τουρκικά στρατεύματα δολοφόνησαν και ακρωτηρίασαν προχτές επτά βοσκούς της περιοχής, ανάμεσά τους κι ένα 13χρονο, παρουσία φίλων τους και μαρτύρων, μολονότι έφεραν το χαρακτηριστικό σαρίκι του κόμματος του Ταλαμπανί, ενώ άλλοι δέκα βοσκοί αγνοούνται. Η Αγκυρα, με ανακοίνωσή της αρνήθηκε, όμως, την κατηγορία και υποστήριξε ότι η σφαγή είναι έργο του ΡΚΚ, με στόχο τη δυσφήμιση του τουρκικού στρατού.

ΓΑΖΑ . -

Η παλαιστινιακή αστυνομία συνέχισε την έρευνά της για να βρεθεί ο πιο δημοφιλής κατασκευαστής βομβών της οργάνωσης "Χαμάς", Γιεχία Αγιάς, γνωστός και ως "ο μηχανικός", για τον οποίο υπάρχουν φόβοι πως βρίσκεται ανάμεσα στους 6 νεκρούς της έκρηξης της Κυριακής στη Γάζα.

Λίγο μετά την έκρηξη, ηγέτες της "Χαμάς" βρέθηκαν στο νεκροτομείο του νοσοκομείου Σίφα, σε μια προσπάθεια να βρουν ποια μέλη τους είχαν πεθάνει. Μετά ζήτησαν να δουν τα πτώματα και τότε έφυγαν ικανοποιημένοι, προφανώς γιατί δεν ήταν ανάμεσα στους νεκρούς ο Αγιάς.

Παλαιστίνιοι αξιωματούχοι δήλωσαν πως αυτόπτες μάρτυρες είχαν δει τρία άτομα να φεύγουν από το κτίριο λίγα λεπτά πριν την έκρηξη, δίνοντας έτσι εξήγηση πως ίσως ο Αγιάς ήταν ανάμεσα σ' αυτούς.

Δημοσιογράφοι της εφημερίδας της "Χαμάς", "Αλ Ουάταν", ανέφεραν χτες πως και τα έξι θύματα είχαν αναγνωριστεί και πως το όνομα του Αγιάς δε βρίσκεται ανάμεσα σε αυτούς.

Από την ισχυρή έκρηξη της Κυριακής σε διαμέρισμα τριωρόφου κτιρίου στη Γάζα, όπου πιστεύεται ότι οι άνδρες της εξτρεμιστικής παλαιστινιακής οργάνωσης ετοίμαζαν εκρηκτικούς μηχανισμούς, σκοτώθηκαν έξι άτομα.

Σύμφωνα με τον επικεφαλής της παλαιστινιακής αστυνομίας στη Γάζα, Γκαζί αλ Τζαμπάλι, στο κτίριο όπου έγινε η έκρηξη βρέθηκαν έγγραφα που αποδεικνύουν ότι ο Αγιάς είχε συνεργαστεί για την κατασκευή εκρηκτικών μηχανισμών, που η "Χαμάς" σκόπευε να χρησιμοποιήσει σε επίθεση εναντίον υψηλόβαθμου αξιωματούχου της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης στη Γάζα.

Το Ισραήλ, από τη μεριά του, φαίνεται να ασχολείται περισσότερο με τις εκλογές που θα πραγματοποιηθούν στη Λωρίδα της Γάζας, τη Δυτική Οχθη και την Ανατολική Ιερουσαλήμ. Χτες παρέδωσε στις παλαιστινιακές αρχές τη λίστα με τους εγγεγραμμένους που θα μπορέσουν να ψηφίσουν.

Ο διαπραγματευτής των Παλαιστίνιων, Σαέμπ Ερεκάτ, υπουργός Αστικών Προβλημάτων της αυτόνομης κυβέρνησης του Γιασέρ Αραφάτ, τόνισε πως εγγεγραμμένοι είναι όλοι οι άνω των 17 χρονών. Ωστόσο, έχουν παρατηρηθεί κάποια λάθη, τα οποία θα πρέπει να ελεγχθούν.

ΜΟΣΧΑ (ανταπόκριση ΟΔ. ΡΟΥΣΣΟΥ).-

Πραγματοποιήθηκε στη Μόσχα, την Κυριακή, 2 Απρίλη, στην αίθουσα των Συνδικάτων το ιδρυτικό Συνέδριο του "κοινωνικού - πατριωτικού" κινήματος "Ντερζάβα", του οποίου ηγείται ο πρώην αντιπρόεδρος της Ρωσίας Αλεξάντρ Ρουτσκόι. Στο Συνέδριο μετείχαν πάνω από 600 αντιπρόσωποι, που, σύμφωνα με την ηγεσία του κινήματος αυτού, εκπροσωπούν 900.000 μέλη. (Τον αριθμό αυτό, πάντως, δεν παίρνει μέχρι στιγμής κανείς στα σοβαρά).

Ο Ρουτσκόι, που εκλέχτηκε πρόεδρος του κινήματος, επέκρινε το καθεστώς Γιέλτσιν και την κυβέρνηση Βίκτορ Τσερνομίρντιν και πήρε αποστάσεις από τον κομμουνιστικό χώρο. Από το βήμα του Συνεδρίου κατηγόρησε το Κρεμλίνο πως κατέστρεψε τον κρατικό μηχανισμό της χώρας και πως, σύμφωνα με πληροφορίες του, ετοιμάζει σχέδιο αναβολής των προεδρικών εκλογών και παράτασης για άλλα τέσσερα χρόνια της θητείας του Μπορίς Γιέλτσιν (το περιβάλλον του οποίου διέψευσε αυτές τις πληροφορίες του Ρουτσκόι). Από την άλλη μεριά, ο Ρουτσκόι σημείωσε πως η "Ντερζάβα" θα συνεργαστεί με τους απλούς κομμουνιστές, ενώ απέκλεισε τη συνεργασία με την ηγεσία του Κομμουνιστικού Κόμματος Ρωσικής Ομοσπονδίας, που, κατά την άποψή του, αποτελεί συνέχεια της προηγούμενης κομματικής νομενκλατούρας και ευθύνεται για τη διάλυση της χώρας. Επιπλέον, ο Ρουτσκόι όχι μόνο απέρριψε τη συνεργασία με το ΚΚΡΟ, που είχε προτείνει πρόσφατα ο πρόεδρος της ΚΕ του ΚΚΡΟ, Γκενάντι Ζιουγκάνοφ, αλλά και η επίθεσή του ενάντια στους κομμουνιστές, όπως αναφέρει ο ρωσικός Τύπος, ήταν δριμύτερη απ' ό,τι κατά των σημερινών κυβερνώντων της Ρωσίας.

Στο μεταξύ, ο Ρουτσκόι δεν αρκέστηκε μόνο στην ίδρυση του κινήματος "Ντερζάβα", αλλά προχώρησε και στη σύγκληση του 6ου Συνεδρίου του προσκείμενου σ' αυτόν τμήματος του Σοσιαλδημοκρατικού Λαϊκού Κόμματος της Ρωσίας (ΣΛΚΡ). Οπως είναι γνωστό, πριν από ένα μήνα αυτό το κόμμα διασπάστηκε. Συγκεκριμένα, ο Βασίλι Λιπίτσκι, βουλευτής και ηγετικό στέλεχος του κόμματος, διαφωνώντας με τις "πατριωτικές ανησυχίες" του Ρουτσκόι, είχε συγκαλέσει Συνέδριο του ΣΛΚΡ, το οποίο τάχθηκε ενάντια στην ένταξη του κόμματος στην "Ντερζάβα" και είχε διαγράψει τον Ρουτσκόι, ο οποίος, όμως, δεν πειθάρχησε στην απόφαση αυτή. Ετσι, προχώρησε όχι μόνο στην ίδρυση της "Ντερζάβα", αλλά και πραγματοποίησε Συνέδριο του πιστού σ' αυτόν τμήματος του ΣΛΚΡ. Με απόφαση του συνεδρίου αυτού, το κόμμα εντάσσεται στο κίνημα "Ντερζάβα". Διέγραψε τον Λιπίτσκι από τις γραμμές του και τον απείλησε με μήνυση αν δεν πάψει να χρησιμοποιεί τον τίτλο του ΣΛΚΡ. Από τη μεριά του, ο Λιπίτσκι ισχυρίζεται πως τον Ρουτσκόι υποστηρίζουν μόνο 20 από τις 66 περιφερειακές οργανώσεις του κόμματος.

Τέλος, ο Ρουτσκόι με απόφαση του Συνεδρίου θα θέσει υποψηφιότητα για το αξίωμα του Προέδρου της Ρωσίας στις μελλοντικές προεδρικές εκλογές από μέρους του κινήματος "Ντερζάβα".

• Την εκλογική συνεργασία με το ΚΚΡΟ απέκλεισε με δηλώσεις του και ο πρόεδρος του Αγροτικού Κόμματος Ρωσίας Μιχαήλ Λαψίν, τονίζοντας πως το κόμμα του θα κατέβει αυτόνομα στις εκλογές σε συνεργασία με τις αγροτικές ενώσεις.

ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ.-

"Σοβαρές αποδείξεις" για την εκπόνηση προγράμματος ανάπτυξης επιθετικών βιολογικών όπλων από το Ιράκ διαθέτει στα χέρια της η κυβέρνηση Κλίντον, σύμφωνα τουλάχιστον με όσα δήλωσε χτες ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Ουόρεν Κρίστοφερ.

Ο Αμερικανός υπουργός δήλωσε νωρίς χτες βράδυ ότι οι ΗΠΑ "έχουν σοβαρές αποδείξεις ότι το Ιράκ εκπονεί ένα μεγάλο πρόγραμμα για την ανάπτυξη βιολογικών όπλων για επιθετικούς σκοπούς".

Σημειώνεται πως, πριν από τρία 24ωρα, είχε δει το φως της δημοσιότητας ρεπορτάζ των "Κυριακάτικων Τάιμς", κατά το οποίο ένας Ιρακινός πυρηνικός επιστήμονας "εξαφανίστηκε" μυστηριωδώς από το σπίτι του στην Αθήνα, ενώ επιχειρούσε να δώσει στη βρετανική εφημερίδα λεπτομέρειες από το λεγόμενο σημερινό πυρηνικό πρόγραμμα του Ιρακινού Προέδρου, Σαντάμ Χουσεφιν.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ (ανταπόκριση ΑΛΕΞΗ ΦΙΛΙΟΥ). -

Μετά τον Γιασάρ Κεμάλ, ήρθε η σειρά του Ορχάν Παμούκ. Ο γνωστός στη χώρα του και το εξωτερικό Τούρκος λογοτέχνης, με άρθρο του στο γερμανικό περιοδικό "Ντερ Σπίγκελ", επέκρινε την τουρκική εισβολή στο Ιράκ, συγκεντρώνοντας τα πυρά του μεγαλυτέρου τμήματος του τουρκικού Τύπου.

Ο Ορχάν Παμούκ, που βιβλία του κυκλοφορούν και στην Ελλάδα, χαρακτήρισε στο σχετικό άρθρο του ως "στρατιωτική κατοχή" τις τουρκικές επιχειρήσεις στο Βόρειο Ιράκ και επισήμανε ότι το κουρδικό ζήτημα δεν είναι δυνατό να λυθεί με βόμβες και τανκς.

"Βασική προϋπόθεση για την επίτευξη της ένωσης της Τουρκίας με την Ευρώπη είναι να βλέπουν οι Τούρκοι τους εαυτούς τους σαν Ευρωπαίους. Η εχθρότητα που, εδώ και δέκα χρόνια, καλλιεργείται μεταξύ του τουρκικού και του κουρδικού λαού είναι απαράδεχτη. Η Τουρκία, με τη λανθασμένη πολιτική που ακολουθεί η κυβέρνησή της, παίρνει αρνητική θέση στις προσπάθειες που γίνονται για την πραγματοποίηση της παγκόσμιας ειρήνης", κατέληξε ο Ορχάν Παμούκ.

Την επιχείρηση της τουρκικής κυβέρνησης στο Βόρειο Ιράκ επέκρινε, άλλωστε, αλλά από τελείως διαφορετική σκοπιά, και ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης της χώρας και πρώην πρωθυπουργός, Μεσούτ Γιλμάζ. Ο Γιλμάζ κατηγόρησε την κυβέρνηση για "προχειρότητα" κατά το σχεδιασμό της επέμβασης, υποστηρίζοντας ότι δε φρόντισε να τη στηρίξει με κανένα πολιτικό σχέδιο, πράγμα που είχε ως αποτέλεσμα να οδηγηθεί ο τουρκικός στρατός σε αδιέξοδο.

ΒΟΥΚΟΥΡΕΣΤΙ. -

Το αεροδρόμιο του Βουκουρεστίου έκλεισε για μισή ώρα χτες, ενώ, σχεδόν την ίδια στιγμή, αναγκαστική προσγείωση στο αεροδρόμιο της Βαρσοβίας πραγματοποίησε αεροσκάφος των ρουμανικών αερογραμμών "ΤΑΡΟΜ".

Συγκεκριμένα, αναγκαστική προσγείωση πραγματοποίησε χτες το μεσημέρι αεροσκάφος των αερογραμμών "ΤΑΡΟΜ" που εκτελούσε την πτήση από το Βουκουρέστι στην Κοπεγχάγη, μετά από προειδοποίηση προς τον πύργο ελέγχου για βόμβα στο αεροσκάφος.

Οι 15 επιβάτες και τα έξι μέλη του πληρώματος εγκατέλειψαν το αεροσκάφος μόλις αυτό προσγειώθηκε και αμέσως άρχισε η έρευνα από την αστυνομία και μέλη των ειδικών αντιτρομοκρατικών δυνάμεων. Μετά από δύο ώρες περίπου, βρέθηκε χαρτοφύλακας, ο οποίος μεταφέρθηκε με ειδικό κοντέινερ σε αστυνομικό αυτοκίνητο. Ωστόσο, η αστυνομία και ο εκπρόσωπος του αεροδρομίου αρνήθηκαν να επιβεβαιώσουν αν πραγματικά βρέθηκε βόμβα.

Στο μεταξύ, ο διευθυντής του διεθνούς αεροδρομίου "Οτοπένι" δήλωσε πως το αεροδρόμιο εκκενώθηκε και έγιναν έρευνες σε όλα τα αεροσκάφη μετά από απειλητικό τηλεφώνημα για τοποθέτηση βόμβας.

Τεχνικοί του αεροδρομίου της Βαρσοβίας, ενώ εξετάζουν το αεροπλάνο της ΤΑΡΟΜ