ΠΡΙΣΤΙΝΑ. -

Μπορεί να μπήκε χτες στην Πρίστινα - άλλη... μία - υπογραφή στη συμφωνία για την επιστροφή των αλβανόφωνων φοιτητών στα πανεπιστήμια και να αμβλύνθηκε έτσι το μείζον θέμα της εκπαίδευσης των αλλόφωνων νέων αυτής της σερβικής επαρχίας, αλλά η ένταση στην περιοχή δε φαίνεται να εκτονώνεται ούτε στο ελάχιστο. Αυτή τη φορά τα "πνεύματα" οξύνθηκαν από χιλιάδες Σέρβους που βγήκαν χτες στους δρόμους να διαμαρτυρηθούν για το "ξεπούλημα" του Κοσσόβου και τις σερβικές πρυτανικές αρχές που αρνήθηκαν να αποδεχτούν τη συμφωνία. Οσο για τις "παράνομες" εκλογές των αλβανόφωνων, αυτές διεξήχθησαν την περασμένη Κυριακή με σχετικά υψηλό ποσοστό συμμετοχής (γύρω στο 85%), αλλά με την απουσία σημαντικών αλβανόφωνων κομμάτων.

Η συμφωνία αυτή, που φαίνεται πως προκάλεσε την οργή αρκετών χιλιάδων Σέρβων του Κοσσόβου, υπογράφηκε στην Πρίστινα από τους επικεφαλής της τριμελούς σερβικής και αλβανόφωνης ομάδας. Προβλέπει τη σταδιακή επιστροφή των Αλβανών στα εκπαιδευτικά ιδρύματα ως το τέλος Ιούνη, ενώ ουσιαστικά πρόκειται για "ξαναζέσταμα" της συμφωνίας του '96, που είχε υπογραφεί τότε από τον Σέρβο ηγέτη, Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς και τον ηγέτη των αλβανόφωνων του Κοσσόβου, Ιμπραϊμ Ρουγκόβα, αλλά δεν εφαρμόστηκε ποτέ για μία σειρά λόγους.

Η διαδήλωση των πάνω από 20.000 Σέρβων έγινε στην Πρίστινα λίγο μετά την ανακοίνωση της υπογραφής της συμφωνίας. Μεταξύ των συγκεντρωθέντων ήταν και φοιτητές από τη σερβική πόλη Νις, οι οποίοι κατευθύνθηκαν στο κέντρο της πόλης, φωνάζοντας συνθήματα, όπως: "Σταματήστε την τρομοκρατία", "Δε θα δώσουμε το Κοσσυφοπέδιο". Χαρακτηριστική ήταν και η δήλωση του επικεφαλής των διαδηλωτών, Ζιβογίν Ραζκοτσέβιτς, στο "Γαλλικό Πρακτορείο", ο οποίος υποστήριξε πως η συμφωνία πάνω στο θέμα της εκπαίδευσης "είναι το πρώτο βήμα προς την προδοσία του Κοσσυφοπεδίου"!

Εξίσου έντονη ήταν η αντίδραση του Σέρβου πρύτανη του πανεπιστημίου της Πρίστινας, Ράντιβοτζ Πάποβιτς, ο οποίος το 1996 είχε πέσει θύμα τρομοκρατικής βομβιστικής επίθεσης. "Δε θα επιτρέψουμε στα παιδιά των αυτονομιστών να μεγαλώσουν στο σερβικό λίκνο" είπε ο Πάποβιτς καταδικάζοντας τον πόθο αρκετών αλβανόφωνων για ανεξαρτησία του Κοσσόβου από τη Σερβία. Εκτός του Πάποβιτς και η σύγκλητος του πανεπιστημίου είχε νωρίτερα ανακοινώσει ότι απορρίπτει τη συμφωνία για τον τερματισμό του αποκλεισμού των Αλβανών από τα σχολεία και τα πανεπιστήμια της επαρχίας.

Σε ήρεμο κλίμα, με υψηλό ποσοστό συμμετοχής, αλλά την "ηχηρή" απουσία σημαντικών κομμάτων της αλβανόφωνης "αντιπολίτευσης", διεξήχθησαν την Κυριακή οι μη αναγνωρισμένες από τη Σερβία εκλογές των αλβανόφωνων για την εκλογή "προέδρου" και "βουλής".

Το ποσοστό συμμετοχής στις εκλογές έφτασε στο 85,4%, ενώ σύμφωνα με τον πρόεδρο της εφορευτικής επιτροπής, Ταντέι Ροντίτσι, το ποσοστό αυτό σε ορισμένες περιοχές ξεπέρασε το 90%, όπως στην Καμένιτσα, στο Ποντούγεβο, στο Μαλίσεβο και στο Ζούμπιν Πότοκ. Ανακοινώθηκε, επίσης, ότι στις εκλογές αυτές έλαβαν μέρος 10 κόμματα, 3 ενώσεις και 3 ανεξάρτητοι υποψήφιοι, ενώ απείχαν 7 αλβανικά κόμματα.

Τελικά εκλογικά αποτελέσματα δεν είχαν μέχρι χτες βράδυ ανακοινωθεί. Ωστόσο, αναμένεται η επικράτηση του μοναδικού υποψήφιου προέδρου, του Ιμπραϊμ Ρουγκόβα, να είναι καθολική. Τώρα, όσον αφορά στη "σκιώδη" αλβανόφωνη βουλή των 130 μελών, αναμένεται ότι τη μερίδα του λέοντος θα κατακτήσει ο"Δημοκρατικός Σύνδεσμος" του Ρουγκόβα. Πολιτικοί παρατηρητές εκτιμούν πάντως ότι τα αποτελέσματα των χτεσινών εκλογών στο Κοσσυφοπέδιο αναμένεται να ενισχύσουν τα αιτήματα των τοπικών Αλβανών ηγετών για ανεξαρτησία από τη Σερβία.

ΑΓΚΥΡΑ.-

Συμμορφούμενος τελικά με τις επιταγές του στρατιωτικού κατεστημένου της Τουρκίας - παρά την περί του αντιθέτου ρητορική του των τελευταίων ημερών - ο πρωθυπουργός της χώρας, Μεσούτ Γιλμάζ, ανακοίνωσε χτες ότι η κυβέρνησή του υιοθετεί σκληρότερα μέτρα κατά του ισλαμικού φονταμενταλισμού.

Αναμένονται τις επόμενες ημέρες νομοσχέδια τα οποία θα επιβάλλουν βαρύτατες ποινικές κυρώσεις σε εκείνους που αθετούν τον εθνικό "κοσμικό" κώδικα εμφάνισης (δηλαδή ενδύονται παραδοσιακές/θρησκευτικές στολές ή μαντίλες) ή συμμετέχουν σε διαδηλώσεις κατά του κοσμικού κράτους.

Ο Γιλμάζ ανακοίνωσε χτες ότι ένα ειδικό σώμα, το οποίο υπάγεται και αναφέρεται απευθείας στο πρωθυπουργικό γραφείο, παρακολουθεί τη δράση των ισλαμιστών.

Τα νομοσχέδια που η κυβέρνηση του Γιλμάζ προτίθεται να καταθέσει, θα οδηγήσουν σε σκλήρυνση του νομοθετικού πλαισίου του 1925 (!), που απαγόρευε την ισλαμική ενδυμασία.

Προβλέπεται επίσης ο έλεγχος των δραστηριοτήτων οργανώσεων, ιδρυμάτων, σχολείων και άλλων ινστιτούτων, για τα οποία υπάρχουν υποψίες ότι στηρίζουν ή χρηματοδοτούν το μουσουλμανικό φονταμενταλισμό.

Η αναγγελία των μέτρων έρχεται τρεις ημέρες μετά τη δημοσίευση ανακοινωθέντος από πέντε ανώτατους Τούρκους αξιωματικούς, με το οποίο κατηγορούσαν τον Γιλμάζ για αναποτελεσματικότητα στον αγώνα κατά του φονταμενταλισμού και επαναλάμβαναν την αποφασιστικότητα των στρατιωτικών να αγωνιστούν κατά του (πραγματικού ή επαπειλούμενου) θρησκευτικού φανατισμού στην Τουρκία.

Στο μεταξύ εντάθηκε και η εκστρατεία κατά των Κούρδων και των υποστηρικτών τους: χτες η αστυνομία συνέλαβε πέντε Ιταλούς κατά τη διάρκεια εκδήλωσης διαμαρτυρίας Κούρδων εθνικιστών στη Νοτιοανατολική Τουρκία, κατά δηλώσεις αξιωματούχων Ασφάλειας.

Σύμφωνα με τους αξιωματούχους, οι Ιταλοί είναι μεταξύ των 19 συλληφθέντων σε διαδήλωση στην πόλη Ντιγιαρμπακίρ, επ' ευκαιρία της εορταστικών εκδηλώσεων για την κουρδική γιορτή του Νεβρόζ, το Σάββατο.

Οι πέντε θα παρουσιαστούν στο δικαστήριο με την κατηγορία της συμμετοχής σε παράνομη διαδήλωση. Η ιταλική πρεσβεία δεν έκανε κανένα σχόλιο ως χθες βράδυ.

ΤΙΡΑΝΑ.-

"Προβληματισμός" επικρατεί μεταξύ των τραπεζικών στελεχών της Αλβανίας, μετά την εμφάνιση μεγάλης παρτίδας χαρτονομισμάτων των εκατό δολαρίων, αμφισβητούμενης πιστότητας και προέλευσης.

Στη διάρκεια των τελευταίων σαράντα ημερών, κυκλοφορούν στην αγορά εκατοντάδες χαρτονομίσματα των εκατό δολαρίων, τα οποία δε διαφέρουν σε τίποτα από τα αυθεντικά σε ό,τι αφορά το σχεδιασμό τους.

Τα χαρτονομίσματα είναι κοπής 1990 και 1993 και αυτό που προβληματίζει τα στελέχη των τραπεζών είναι ότι η πλαστότητά τους δεν αναγνωρίζεται από εξειδικευμένο προσωπικό ούτε από τις μηχανές που διαθέτουν τα τραπεζικά καταστήματα. Αυτό που οδηγεί τις τράπεζες στην εκτίμηση για τη μη γνησιότητα των συγκεκριμένων χαρτονομισμάτων, είναι μια μικρή διαφορά που εμφανίζουν στην ποιότητα του χαρτιού.

Ελληνικές τράπεζες, που διατηρούν καταστήματα στην Αλβανία (Εθνική, Πειραιώς, Πίστεως), όλες οι υπόλοιπες ξένες τράπεζες, αλλά και τα ιδιωτικά ανταλλακτήρια συναλλάγματος στα Τίρανα σταμάτησαν να συναλλάσσονται με χαρτονομίσματα αξίας 100 δολαρίων κοπής 1990 και 1993, αφού κανένας δεν μπορεί να βεβαιώσει τη γνησιότητά τους.

Σύμφωνα με δημοσιεύματα του αλβανικού Τύπου, τα δολάρια αυτά έφτασαν στην Αλβανία από το Ιράκ. Τα ίδια δημοσιεύματα αναφέρουν ότι κατά τη διάρκεια της εισβολής των ιρακινών στρατευμάτων στο Κουβέιτ ανακαλύφθηκαν σε αποθήκες μεγάλες ποσότητες εκατονταδόλαρων κοπής 1990, τα οποία και μεταφέρθηκαν από τους Ιρακινούς στη Βαγδάτη. Αγνωστο με ποιο τρόπο, τα χαρτονομίσματα αυτά μεταφέρθηκαν πριν από λίγες εβδομάδες στην Αλβανία και ρίχτηκαν στην αγορά.

Κατά άλλη εκδοχή, ωστόσο, η οποία θεωρείται επικρατέστερη, πριν από δύο μήνες παρτίδα πλαστών δολαρίων, συνολικής αξίας 1.200.000 δολαρίων πέρασαν στην Αλβανία και την ΠΓΔΜ.

Στη δεύτερη εκδοχή, φαίνεται ότι συγκλίνουν και κάποια υψηλόβαθμα στελέχη της Αστυνομίας των Τιράνων, όπως επίσης και η πλειοψηφία των στελεχών των ξένων τραπεζών.

Από τη στιγμή υπογραφής της εκπαιδευτικής συμφωνίας

ΚΑΡΑΤΣΙ.-

Αντιμαχόμενες παρατάξεις μιας εθνοτικής μειονότητας έσπειραν τρόμο σε μια ανατολική συνοικία της πόλης Καράτσι χτες, δολοφονώντας 11 ανθρώπους, διατάζοντας καταστηματάρχες να κλείσουν τις επιχειρήσεις τους και στέλνοντας τους κατοίκους να κλειστούν στα σπίτια τους, μετέδωσε χτες το "Ασοσιέιτεντ Πρες" επικαλούμενο δηλώσεις των αρχών.

Αυτόπτες ανέφεραν ότι αστυνομικοί με τεθωρακισμένα οχήματα, φορώντας αλεξίσφαιρα γιλέκα, περιπολούσαν στο Καράτσι αμέσως μετά το ξέσπασμα της βίας.

Οι επιθέσεις αποδίδονται στο κίνημα Μοχατζίρ Κουάμι, μια ομάδα που απηχεί τις απόψεις Ινδών Μουσουλμάνων και τους αντιπάλους τους.

Αλλά πολιτικοί εκτιμούν ότι η κυβέρνηση του κρατιδίου είναι πίσω από τη βία, θυμίζοντας ότι η αστυνομία "διακριτικά" απουσίαζε όταν ξέσπασαν οι συγκρούσεις.

Οι εξελίξεις στο Κόσσοβο κυριάρχησαν κατά τη χτεσινή συνάντηση στην ΑΘήνα του υπουργού Αμυνας, Α. Τσοχατζόπουλου, με τον Γιουγκοσλάβο ομόλογό του Π. Μπουλάτοβιτς.Ο Γιουγκοσλάβος υπουργός σε δηλώσεις που έκανε ανέφερε ότι "το Κοσσυφοπέδιο και η Μετοχία (σ. σ. η επαρχία Σατζάκ) αποτελούν συστατικό μέρος της Δημοκρατίας της Σερβίας και όλα αυτά που συμβαίνουν εκεί αποτελούν εσωτερικό πρόβλημα της Δημοκρατίας της Σερβίας". Επίσης, έκανε λόγο για τρομοκρατία που εκδηλώθηκε τελευταία στο Κοσσυφοπέδιο, η οποία θα πρέπει να καταγγελθεί εκ μέρους της διεθνούς κοινότητας. Υποστήριξε ακόμα ότι όλοι οι Αλβανοί του Κοσσυφοπεδίου δεν αποδέχονται "τις εκκλήσεις για απόσχιση και για μια απόλυτη ανεξαρτητοποίησή του" και χαρακτήρισε τις εκλογές που έγιναν εκεί ως κωμωδία εκλογών. Ο Α. Τσοχατζόπουλος είπε ότι "καταδικάζουμε την τρομοκρατία ως μέσο διεκδίκησης δικαιωμάτων των μειονοτήτων" και ζήτησε "την άμεση έναρξη διαπραγματεύσεων χωρίς καμία προϋπόθεση και από τις δύο πλευρές" και πρόσθεσε ότι "υποστηρίζουμε με διάλογο την κατοχύρωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και το δικαίωμα της αυτόνομης διακυβέρνησης, μέσα στο πλαίσιο, όμως, των συνόρων της Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας και απορρίπτουμε κάθε διεκδίκηση για ανεξαρτησία".