Χάντρες και καθρεφτάκια σε ιθαγενείς ετοιμάζεται να μοιράσει η κυβέρνηση, με τις εξαγγελίες της περιβόητης «χάρτας κοινωνικής σύγκλισης», που επεξεργάζεται το οικονομικό επιτελείο σε συνεργασία με τους συμβούλους του πρωθυπουργικού γραφείου. Ευδιάκριτος βέβαια στόχος, η εκ νέου υφαρπαγή της λαϊκής ψήφου στις επερχόμενες εκλογές. Η κυβέρνηση μέσω της παροχολογίας θα επιδιώξει μια αντιστροφή του δυσμενούς γι' αυτή κλίματος, σε μια μάλιστα περίοδο ιδιαίτερα δύσκολη για την ίδια, καθώς η ανεξέλεγκτη ακρίβεια που πλήττει την αγορά τα δύο τελευταία χρόνια και εισπράττουν καθημερινά τα λαϊκά στρώματα, έχει δημιουργήσει ευρύτατη δυσαρέσκεια. Στο οικονομικό επιτελείο όλο αυτό το διάστημα αναζητούν λεπτές ισορροπίες ανάμεσα στο ύψος του λεγόμενου πακέτου των παροχών, που, κατά πάσα πιθανότητα, θα ανακοινώσει ο πρωθυπουργός από το βήμα της ΔΕΘ και των θεωρούμενων αντοχών της οικονομίας...

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει να παρακολουθήσει κανείς τους προβληματισμούς που αναπτύσσονται τις τελευταίες μέρες στα οικονομικά επιτελεία. Κυβερνητικοί παράγοντες ανέφεραν στο «Ρ» ότι δύο είναι τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν για τη διαμόρφωση του «πακέτου» των προεκλογικών παροχών. Με δεδομένο ότι η προεκλογική «χάρτα κοινωνικής σύγκλισης» έχει για ορίζοντα μια ολόκληρη τετραετία (θα καλύπτει δηλαδή την περίοδο 2004-2007), εκφράζονται φόβοι ότι δεν υπάρχει σταθερή βάση εσόδων και ίσως στο μέλλον υπάρχουν προβλήματα... Από την άλλη πλευρά, αναφέρουν, τη στιγμή που όλη η Ευρωπαϊκή Ενωση, με επικεφαλής τη Γερμανία, προχωρεί σε πολιτικές συρρίκνωσης του θεωρούμενου στις σύγχρονες συνθήκες «κοινωνικού κράτους», η ελληνική κυβέρνηση θα εμφανιστεί προς τα έξω ότι ακολουθεί πολιτική παροχών.

Ολα τα παραπάνω, βέβαια, αποτελούν επιφυλάξεις οι οποίες απηχούν τη λογική των «αγορών», δηλαδή των εκπροσώπων του κεφαλαίου, οι οποίοι ασκούν πιέσεις στην άσκηση ολοένα και πιο «σφιχτής» πολιτικής σε ό,τι αφορά τις δημόσιες δαπάνες, ειδικά όταν πρόκειται για δαπάνες που μπορεί να συνδεθούν με «κοινωνικές παροχές». Την ίδια στιγμή, αποτελεί αναμφισβήτητο γεγονός ότι οι όποιες αντιρρήσεις και ενδοιασμοί εκφράζονται στο οικονομικό επιτελείο για τις λεγόμενες αντοχές της οικονομίας να δοθούν έστω και κάποια προεκλογικά ψιχία παραπάνω στους εργαζόμενους και τους συνταξιούχους, αποκαλύπτουν και φέρνουν στην επιφάνεια τις αντιφάσεις της ακολουθούμενης οικονομικής πολιτικής, απο τη μιά να φαίνεται φιλολαϊκή και απο την άλλη να υπηρετεί το κατεστημένο. Γι' αυτό ακριβώς το λόγο οι ίδιοι παράγοντες υποστηρίζουν ότι είναι αντιφατικό από τη μια πλευρά η κυβέρνηση να ανακοινώνει συνεχώς μέτρα μείωσης της φορολογίας των επιχειρήσεων, κάτι που οδηγεί στη μείωση της φορολογικής βάσης και από την άλλη πλευρά να ανακοινώνει προεκλογικά πακέτα παροχών, τα οποία δεν είναι εφάπαξ χορηγήσεις, αλλά έχουν συνέχεια. Ετσι, και πάντα σύμφωνα με τους δικούς τους υπολογισμούς σε ό,τι αφορά το 2004, δεν αναμένεται να υπάρξουν ιδιαίτερα ταμειακά προβλήματα λόγω του εκτεταμένου προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων και των αναμενόμενων από αυτό εσόδων, διατυπώνουν όμως το ερώτημα τι θα γίνει με τους προϋπολογισμούς των επόμενων χρόνων, τη στιγμή μάλιστα που αναμένεται και μείωση της οικονομικής δραστηριότητας.

Υπό αυτές τις συνθήκες, εκφράζουν φόβους ότι οι προϋπολογισμοί των επόμενων, μετά το 2004, ετών θα... μείνουν από έσοδα και ότι δε θα είναι σε θέση να σηκώσουν ένα επιπλέον βάρος 700-800 εκατ. ευρώ. Και εδώ είναι - από ό,τι φαίνεται - το πλέον ενδιαφέρον στοιχείο που αφορά τα μέγιστα και τους εργαζόμενους. Ετσι, με δεδομένο ότι υπό αυτές τις συνθήκες η όποια κυβέρνηση των επόμενων χρόνων δε θα είναι σε θέση να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της, θεωρείται απολύτως βέβαιο ότι η όποια κατάσταση θα αντιμετωπιστεί με τη λήψη συμπληρωματικών αντιλαϊκών μέτρων, με τα οποία ουσιαστικά θα αξιώνεται από τους εργαζόμενους να επιστρέψουν στο πολλαπλάσιο τα ψίχουλα που ενδεχόμενα τους δοθούν κατά την τωρινή προεκλογική περίοδο.

Βέβαια, η παραπάνω εικόνα που προβάλλεται από το οικονομικό επιτελείο, ότι η κυβέρνηση προχωρά σε γενικευμένες παροχές προεκλογικού χαρακτήρα, δεν ανταποκρίνεται στην πραγματική δυναμική των πραγμάτων. Αλλωστε, οι ίδιοι αναγνωρίζουν ότι με τις παρεμβάσεις αυτές απλώς επιχειρείται μια μερική αποκατάσταση της τρωθείσας αγοραστικής δύναμης των φτωχών λαϊκών στρωμάτων, που υποφέρουν σήμερα από την ακρίβεια, ενώ δεν κρύβουν ότι μέσα στα κυβερνητικά σχέδια είναι μετά τις εκλογές να ακολουθήσει «και νέο κύμα προσαρμογών», με αιχμή την κοινωνική ασφάλιση, με τον ισχυρισμό ότι πρέπει να συμβαδίσουμε με τις επιταγές της υπόλοιπης Ευρώπης...

Οσο για το χρόνο των εκλογών, στην κυβέρνηση ευελπιστούν σε ορισμένες ευνοϊκές συγκυρίες, όπως στην ανάκαμψη της οικονομικής δραστηριότητας στην Ευρώπη, την ανοδική πορεία του Χρηματιστηρίου και, φυσικά, οι ψηφοφόροι «να πιάσουν μαγιά στα χέρια τους» από τις εξαγγελίες του πρωθυπουργού τον ερχόμενο Σεπτέμβρη. Υπό αυτές τις συνθήκες εκτιμούν ότι οι εκλογές μπορεί να πραγματοποιηθούν το Φλεβάρη ή το Μάρτη του 2004.