«Θεωρούμε ότι έχουμε ανέβει ένα σκαλοπάτι που μας επιτρέπει να έχουμε πολύ μεγαλύτερες προσδοκίες στο εξής ζήτημα. Γιατί ποια είναι η προσδοκία η δική μας; Να συμβάλουμε αυτή την περίοδο στην ανάπτυξη του ταξικού αγώνα, της λαϊκής πάλης». Τα παραπάνω τόνισε η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Αλέκα Παπαρήγα, παρουσιάζοντας την περασμένη Δευτέρα τις Θέσεις της ΚΕ για το 18ο Συνέδριο του Κόμματος στην Κοκκινιά. Παραθέτουμε στη συνέχεια αναλυτικά αποσπάσματα από την ομιλία της ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ.

«Το 18ο Συνέδριο που πραγματοποιείται από τις 18 έως 22 Φλεβάρη του 2009 δεν αποτελεί, σε καμία περίπτωση, μια εσωτερική υπόθεση των μελών του ΚΚΕ. Γι' αυτό διεξάγεται δημόσιος προσυνεδριακός διάλογος, γι' αυτό διεξάγονται δημόσιες συζητήσεις. Ακριβώς γι' αυτό το θεωρούμε Συνέδριο που απευθύνεται σε όλους τους φίλους και τις φίλες του Κόμματος, τους οπαδούς, τους ψηφοφόρους, αλλά γενικότερα στην εργατική τάξη και στα λαϊκά στρώματα της πόλης και της υπαίθρου που υποφέρουν.

Τα θέματα που ασχολείται το 18ο Συνέδριο δεν είναι θέματα στενά κομματικά. Βεβαίως, στο Συνέδριο η ΚΕ απολογείται μπροστά σε όλο το Κόμμα, στους συνέδρους. Τα στελέχη και τα μέλη μπορούν να κάνουν και κριτική εκεί που νομίζουν, αλλά και ατομική αυτοεξέταση και αυτοκριτική, δεδομένου ότι το Κόμμα μας είναι ένα απολύτως συλλογικό κόμμα».

«Να μου επιτρέψετε», σημείωσε κατά την ομιλία της η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, «να πω ότι ενός είδους απολογισμό πρέπει να κάνουν οι ψηφοφόροι, οι φίλοι, οι οπαδοί του Κόμματος, με την εξής έννοια: Εμείς, ως ανθρώπους που αγαπούν και πιστεύουν στο Κόμμα, δεν τους ξεχωρίζουμε απ' τα μέλη του Κόμματος. Βεβαίως, δεν έχουν τις ίδιες υποχρεώσεις που προκύπτουν απ' το Καταστατικό. Θεωρούμε ότι ο καθένας που στέκεται δίπλα στο Κόμμα, που πονάει το Κόμμα, πονάει πάνω απ' όλα την εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα που υποφέρουν.

Επομένως, είναι μια ευκαιρία ο καθένας και η καθεμία να σκεφτεί πόσο μπορεί ακόμα περισσότερο να προσφέρει. Παράλληλα και ταυτόχρονα είναι καλοδεχούμενες όλες οι παρατηρήσεις και κριτικές, ακόμα και όταν είναι οξείες, στο πώς βλέπουν τη δράση του Κόμματος, των στελεχών, των μελών. Θεωρούμε ότι δεν υπάρχει καλύτερο φάρμακο απ' την κριτική που κάνει ο λαός απέναντι στο Κόμμα. Πιστεύουμε ότι η κριτική που γίνεται θα είναι όχι μόνο καλοπροαίρετη, αλλά που θα έχει μια απαίτηση να γίνουμε αποτελεσματικότεροι, μαχητικότεροι και ικανότεροι. Και όσοι θέλετε μπορείτε να γράψετε στον Προσυνεδριακό Διάλογο που, ήδη, επίσημα έχει ανακοινωθεί και έχει ξεκινήσει».

«Αυτό το Συνέδριο», συνέχισε η ομιλήτρια, «έχει στόχο να συμβάλει σε αυτό που λέμε την ανάπτυξη μεγαλύτερης απαιτητικότητας του Κόμματος απ' τον εαυτό του, αλλά και από το λαϊκό κίνημα. Κάθε συνέδριο οπωσδήποτε πρέπει να έχει προμετωπίδα την άνοδο της ευθύνης και της απαιτητικότητας.

Θεωρούμε ότι στις σημερινές συνθήκες το Κόμμα έχει κατακτήσει μια θετική και ανοδική πορεία και στο τετράχρονο, αλλά και σαν αποτέλεσμα της δύσκολης και σκληρής δουλειάς που έχει απ' τις αρχές της δεκαετίας του '90, δηλαδή ύστερα απ' την κρίση. Εχει κατακτήσει μια μεγαλύτερη ωριμότητα, μια ανεβασμένη πείρα και επομένως από τώρα και στο εξής ό,τι βάζουμε σαν στόχο μπορούμε να τον πραγματώσουμε καλύτερα απ' ό,τι γίνονταν μέχρι τώρα. Θεωρούμε ότι έχουμε ανέβει ένα σκαλοπάτι που μας επιτρέπει να έχουμε πολύ μεγαλύτερες προσδοκίες στο εξής ζήτημα. Γιατί ποια είναι η προσδοκία η δική μας; Να συμβάλουμε αυτή την περίοδο στην ανάπτυξη του ταξικού αγώνα, της λαϊκής πάλης.

Με την πάλη μας θέλουμε να βοηθήσουμε, εάν είναι δυνατόν, να αμβλυνθούν κάποια προβλήματα, ο λαός να έχει κάποιες κατακτήσεις. Πάνω απ' όλα στο έδαφος αυτών των κατακτήσεων να συνειδητοποιηθεί ότι ο λαός έχει τα όπλα να αντεπιτεθεί και στο τέλος - τέλος, γιατί αυτό είναι το ζητούμενο, να νικήσει στην πορεία.

Αυτό που λέμε πάλη για τη συγκρότηση του μετώπου - πάλη για τη λαϊκή εξουσία, τη λαϊκή οικονομία που απευθύνεται ευρύτερα και όχι μόνο στους κομμουνιστές - πρέπει να γίνει ένας στόχος αποφασιστικότερος τα επόμενα χρόνια, με την προσδοκία ότι μπορεί ένας λαός να νικήσει».

«Η απαιτητικότητα η δική μας», τόνισε στη συνέχεια η Αλ. Παπαρήγα, «δεν έχει καμία σχέση με αυτά που τα άλλα κόμματα βάζουν. Η ΝΔ έχει βάλει σαν στόχο, για άλλη μια περίοδο, όσο γίνεται πιο μακρινή, να κλέψει την ψήφο και την εμπιστοσύνη του λαού. Και εάν την κερδίσει την εμπιστοσύνη, θέλει να κρατήσει το λαό ουδέτερο απέναντι στην πολιτική της. Είναι και αυτός ένας στόχος. Υπάρχουν βέβαια και τα κόμματα της αντιπολίτευσης, το ΠΑΣΟΚ, ο ΣΥΡΙΖΑ, ο ΣΥΝ (δεν έχουν καμία διαφορά μεταξύ τους αυτοί οι δύο φορείς), όπως και ο ΛΑ.Ο.Σ., που βάζουν ακόμα πιο υψηλούς στόχους να πετύχουν μια μεγάλη ανατροπή. Την ανατροπή της ΝΔ.

Πιστεύουμε ότι φαίνεται με μια πρώτη ματιά και στον πιο ανίδεο η διαφορά μεταξύ του "ανατροπή" και ανατροπή. Αυτό το ζήτημα το μελετάμε - δεν το διαπραγματευόμαστε - και στις Θέσεις του 18ου Συνεδρίου. Το ΠΑΣΟΚ, ο ΣΥΡΙΖΑ, ο ΛΑ.Ο.Σ., παίρνοντας υπόψη και τις τελευταίες εξελίξεις, με τι μέσα διεκδικούν την ανατροπή της ΝΔ; Κυρίως μετατρέποντας σε θέατρο της αντιπαράθεσης το ίδιο το κοινοβούλιο με φωνές, κραυγές, καταγγελίες.

Πολλές καταγγελίες απ' αυτές ισχύουν. Δεν ισχύουν ως καταγγελίες απ' τη σκοπιά μιας διαφορετικής πολιτικής. Ζητάνε εύκολα εξεταστικές επιτροπές και προανακριτικές επιτροπές. Πάνω απ' όλα ζητάνε την παραίτηση του ενός ή του άλλου υπουργού, την παραίτηση του διοικητή της ΔΕΗ, την παραίτηση του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, την παραίτηση του διοικητή της Εθνικής, την παραίτηση του διοικητή του ΟΤΕ. Θα θυμάστε τις μεγάλες εκπαιδευτικές κινητοποιήσεις, που έγιναν πριν λίγα χρόνια, όπου το κυρίως ζήτημα που έμπαινε ήταν να παραιτηθεί η υπουργός Παιδείας, η Μαριέττα Γιαννάκου. Εγιναν εκλογές, η Μαριέττα δε βγήκε βουλευτής. Αυτό είναι νίκη; Δεν είναι νίκη.

Εμείς θέλουμε να ανατρέψουμε μια ολόκληρη πολιτική, να ανατρέψουμε μια εξουσία. Μπορούμε να προσφέρουμε τέτοιες αυταπάτες στο λαό; Να του πούμε ότι επειδή φεύγει μια υπουργός κάτι έγινε; Σήμερα, για παράδειγμα, συνδικαλιστικές ηγεσίες ζητάνε την παραίτηση του διοικητή της ΔΕΗ, του Αθανασόπουλου. Δηλαδή άμα φύγει ο Αθανασόπουλος και έρθει κάποιος άλλος θα έχει άλλη πολιτική; Προχθές ο ΣΥΡΙΖΑ ζητούσε την παραίτηση του διοικητή της Εθνικής Τράπεζας, του κ. Προβόπουλου. Και λοιπόν; Αμα φύγει ο Προβόπουλος και έρθει, για παράδειγμα, ένας Αγνόπουλος τι θα γίνει;».

«Εμείς», συνέχισε η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, «το λέμε καθαρά: Σύγκρουση, ρήξη και ανατροπή. Σύγκρουση και μάλιστα όχι μόνο στο κοινοβούλιο. Πολιτική ρήξης και ανατροπής, η οποία να εκδηλώνεται σε κάθε τόπο δουλειάς, στον κλάδο, στη γειτονιά. Ρήξη και ανατροπή σε βάρος της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ γιατί είναι τα κόμματα που κυβέρνησαν και ξέρουμε τι ήταν και τι θα είναι και στο μέλλον.

Πάνω απ' όλα έχουμε στο νου ότι δεν έχουμε να αντιμετωπίσουμε δύο κόμματα. Αυτό, εάν θέλετε, θα ήταν σχετικά εύκολο. Εάν δείτε σε άλλες χώρες της Ευρώπης καπιταλιστικές, κόμματα της Δεξιάς - όπως λέγονται - ή κόμματα σοσιαλδημοκρατικά έχουν διαλυθεί και έχουν φτιαχτεί νέα κόμματα. Τα κόμματα μπορούν - κάτω και από τη λαϊκή δυσαρέσκεια - να διαλυθούν, να δημιουργηθούν καινούρια. Δεν είναι, όμως, μόνο θέμα των κομμάτων.

Τι είναι η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ; Κόμματα τα οποία υπηρέτησαν και υπηρετούν και σήμερα - ανεξάρτητα εάν το ένα είναι κυβέρνηση και το άλλο είναι αντιπολίτευση - τα μονοπώλια, την πολιτική του ιμπεριαλισμού, την πολιτική της ΕΕ, του ΝΑΤΟ. Πίσω, δηλαδή, απ' αυτά τα κόμματα υπάρχει η πραγματική εξουσία των μονοπωλίων. Πίσω απ' αυτά τα κόμματα υπάρχει η εξουσία στο πεδίο της οικονομίας. Και μια κυβέρνηση ΚΚΕ εάν δεν ανατρέψει τα μονοπώλια και περιοριστεί να αλλάζει τους νόμους του κοινοβουλίου, δε θα κάνει τίποτα.

Για να δούμε το παράδειγμα της Βενεζουέλας. Εκεί υπάρχει μια αλλαγή να το πούμε σε μια αντιιμπεριαλιστική κατεύθυνση, εθνικοποιεί ορισμένους τομείς και η αστική τάξη, τα μονοπώλια, που υπάρχουν μέσα στη Βενεζουέλα, ξεσηκώνονται, παρασύρουν ορισμένες φορές και τμήματα του λαού και συγκρούονται καθημερινά. Πάρτε τη Βολιβία, ο Μοράλες τι κάνει; Προσπαθεί να κρατικοποιήσει - δε μιλάμε για κοινωνικοποίηση, δε μιλάμε για ένα μέτρο σοσιαλιστικό - ορισμένες βιομηχανίες που έχουν σχέση με τον ορυκτό πλούτο, που αποτελούν τον πλούτο τον παραγωγικό της Βολιβίας. Ξεσηκώνονται κινήματα αυτονομίας να τεμαχιστεί η Βολιβία σε κομμάτια. Δεν ξεσηκώνεται ο λαός εναντίον της κρατικοποίησης ή της εθνικοποίησης, τους ξεσηκώνει η πλουτοκρατία που έχει δυνάμεις μέσα. Βεβαίως, όλα αυτά γίνονται και με τη συνδρομή του αμερικανικού ιμπεριαλισμού και οπωσδήποτε των ΗΠΑ.

Ολα τα πράγματα, εάν τα δει κανείς σήμερα καταλαβαίνει ότι η ρήξη και η ανατροπή σήμερα πρέπει να γίνει και στο πολιτικό πεδίο και στο πεδίο της οικονομίας, που δεν μπορεί να είναι προϊόν μιας απλής εκλογικής διαδικασίας. Εάν δεν υπάρχει ένα κίνημα που συγκρούεται με τα μονοπώλια, κατά κλάδο, κατά χώρο δουλειάς, δε θα έρθει και η πολυπόθητη λαϊκή πλειοψηφία, που με τα δικά της μέσα θα επιβάλει μια πολιτική αλλαγή στο πολιτικό επίπεδο».

«Στις Θέσεις για το 18ο Συνέδριο», τόνισε στη συνέχεια η ομιλήτρια, «λέμε το εξής: Το Κόμμα σήμερα είναι πιο έμπειρο και πιο ώριμο και με αυτή την έννοια είναι πιο δυνατό. Δεν το συναρτάμε μόνο με το 8% που πήραμε στις εκλογές. Είναι, βέβαια, και αυτό ένας δείκτης, γιατί ξέρετε ότι κάθε ψήφος προς το ΚΚΕ πρέπει να περάσει χαντάκια ολόκληρα για να έρθει, δε μας ψηφίζει κανείς γιατί είμαστε ωραίοι ή γιατί βγάλαμε έναν ωραίο λόγο κάποια μέρα ή κουνήσαμε τα χέρια μας πολύ δυνατά.

Αλλος δείκτης είναι η διεύρυνση της επιρροής του Κόμματος, το γεγονός ότι πολύ περισσότερος κόσμος προσβλέπει, ακούει το Κόμμα, προβληματίζεται. Το γεγονός ότι δεν οικειοποιείται, δε συμφωνεί με την επίθεση που μας κάνουν τα άλλα κόμματα, ότι μας συμπαθεί. Βεβαίως, όλα αυτά έχουν επιβεβαιωθεί και στο γεγονός ότι το Κόμμα και στα τέσσερα αυτά χρόνια βελτίωσε την παρέμβασή του στους αγώνες, βελτίωσε τις θέσεις του, επεξεργάστηκε αναλυτικές θέσεις και για το σήμερα και για το αύριο, πάνω στο σύνολο των προβλημάτων.

Επομένως, σήμερα αυτό που λέγαμε και παλιότερα - αντεπίθεση, συγκέντρωση δυνάμεων σε δράση εναντίον των μονοπωλίων και του ιμπεριαλισμού, εναντίον των δύο κομμάτων, η ενίσχυση του ΚΚΕ - είναι μια κατεύθυνση που έχει πολλά περιθώρια να έχει αποτελέσματα στην επόμενη τετραετία, που για εμάς θα είναι το επόμενο συνέδριο και θα ξαναεξετάσουμε τη δουλειά μας».

«Υπάρχουν και κάποιοι παράγοντες, οι οποίοι μπορούν να συμβάλουν στην εκτίναξη του λαϊκού κινήματος και να οδηγήσουν σε μια λαϊκή αντεπίθεση», σημείωσε στη συνέχεια η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ.

«Ποιοι είναι αυτοί οι παράγοντες; Αυτό που εκτιμήσαμε στις εκλογές και συνεχίζουμε να το εκτιμάμε και μέχρι σήμερα: Οτι στη συνείδηση ενός μεγάλου μέρους του λαού είναι σε πορεία καταδίκης - και όχι μιας απλής διαμαρτυρίας - και τα δύο κόμματα, ΝΔ και ΠΑΣΟΚ. Ανεξάρτητα εάν όλοι αυτοί έχουν αποφασίσει τι θα κάνουν στις επόμενες εκλογές. Το γεγονός ότι βγαίνει ευρύτατα ότι και τα δύο κόμματα συμπλέουν, έχουν την ίδια πολιτική και τσακώνονται για το πάπλωμα, ότι δεν τα εμπιστευόμαστε πως θα δώσουν διέξοδο στα προβλήματα, το γεγονός ότι και με τα σημερινά δεδομένα βγαίνει αποδυναμωμένος ο δικομματισμός, το γεγονός ότι δυσκολεύεται η απρόσκοπτη εναλλαγή των δύο κομμάτων, είναι μια εξέλιξη πολύ σημαντική. Είναι σημαντική, αλλά πρέπει να κατοχυρωθεί, να διευρυνθεί και να βαθύνει.

Αυτή η δυσαρέσκεια δεν οφείλεται σε κάποια επιμέρους γεγονότα, στο γεγονός ότι ο Καραμανλής είναι κλεισμένος στο Μαξίμου και δεν παρακολουθεί τις εξελίξεις ή στο ότι ο Γ. Παπανδρέου δε θεωρείται ικανός πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ. Νομίζουμε ότι η δυσαρέσκεια ξεπηδάει απ' την όξυνση των προβλημάτων του λαού. Ιδιωτικοποίηση ο ένας, ιδιωτικοποίηση ο άλλος, υπέρ της ΕΕ ο ένας, υπέρ και ο άλλος, υπέρ του ΝΑΤΟ ο ένας, υπέρ και ο άλλος, υπέρ της λιτότητας ο ένας, υπέρ και ο άλλος, ανεξάρτητα απ' το εάν τσακώνονται μεταξύ τους ποιος είναι ο καταλληλότερος, ο τιμιότερος, ο ικανότερος και ο πιο ευαίσθητος.

Αυτό, βέβαια, δεν επαρκεί. Πρέπει να συνειδητοποιηθεί καλύτερα ότι αυτά τα δύο κόμματα έχουν αυτή την πολιτική γιατί είναι εκφραστές της πολιτικής των μονοπωλίων, του κεφαλαίου, θέλουν να στηρίξουν το ίδιο το καπιταλιστικό σύστημα. Αυτό φαίνεται τώρα με την κρίση που ξέσπασε: Να στηρίξουν τις τράπεζες, τους τραπεζίτες, τους βιομηχάνους, να ξαναπάρουν στο κράτος ένας μέρος των προβληματικών, με ή χωρίς εισαγωγικά, τραπεζών. Δεν είναι πραγματικά προβληματικές, έχουν κάνει τεράστια κέρδη οι τράπεζες. Να σώσουν το σύστημα - και το λένε καθαρά - για να μην υπάρχουν κοινωνικά ξεσπάσματα.

Βλέπετε τι γίνεται. Βγαίνει ο Μπους παίρνει μέτρα, βγαίνει ο σοσιαλιστής Μπράουν και παίρνει πιο προχωρημένα μέτρα. Λέει, δε θα δώσω χρήματα να βγάλουν αυτά που χρωστάνε, θα πάρω και μετοχές για να τους βοηθήσω. Βγαίνει ο Μπους και λέει καλό είναι αυτό. Βλέπετε, λοιπόν, πως την κορυφαία στιγμή όπου το καπιταλιστικό σύστημα δοκιμάζεται πάνε να σώσουν τράπεζες, τραπεζίτες. Λένε και για τους καταθέτες μέχρι 100.000 ευρώ. Βεβαίως, εμείς δε θέλουμε αυτός που έχει 5.000 ευρώ και 10.000 ευρώ στην άκρη να τα χάσει. Αυτά, έτσι κι αλλιώς, ήταν κατοχυρωμένα, μέχρι 20.000 ευρώ. Πόσοι, όμως, έχουν 100.000 και τα έχουν να κάθονται στην τράπεζα;

Ωραία, πες τα κατάφερες μέχρι 100.000 ευρώ. Δεν είπες όμως τίποτα για τους δανειολήπτες. Για εμάς που χρωστάμε δάνειο, γιατί δεν είπανε ότι θα καλύψουν τα επιτόκια και να μειώσουν τις δόσεις των δανείων κατά 50% για τα λαϊκά στρώματα, με βάση τη φορολογική τους δήλωση. Τίποτα για όλα αυτά, παρά μόνο για τους καταθέτες, για να σώσουν τους μεγαλοκαταθέτες. Για τους μικρούς, ου καν λάβοις παρά του μη έχοντος. Επομένως, αυτή η δυσαρέσκεια πρέπει να εκδηλωθεί πιο βαθιά».

«Υπάρχει και ο κίνδυνος της ενσωμάτωσης», σημείωσε η Αλ. Παπαρήγα. «Να ξεχάσουμε τι έκανε το ΠΑΣΟΚ, να γυρίσουμε στο ΠΑΣΟΚ ή να φτάσουμε στο σημείο να προτιμηθεί το δήθεν μικρότερο κακό, κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ-ΣΥΝ ή ΝΔ-ΛΑ.Ο.Σ. Το μεν ΠΑΣΟΚ μια τέτοια συνεργασία τη θέλει για να ξεπλύνει τις ευθύνες του και να εμφανιστεί ως κάτι άλλο, ο δε ΣΥΡΙΖΑ για το μόνο που ενδιαφέρεται είναι εάν κάνει συνεργασία από έρωτα με το ΠΑΣΟΚ ή από συνοικέσιο.

Ενα ζήτημα να είναι καθαρό: Χτυπώντας αυτά τα κόμματα ανοίγουμε λογαριασμό με αυτούς που είναι πίσω, την ίδια την αστική τάξη, το κεφάλαιο. Γιατί, με το να χτυπήσουμε αυτά τα κόμματα δε φτάνει. Αύριο μπορεί να φτιάξουν καινούριο κόμμα οι βιομήχανοι και να εμφανιστεί σαν τον σωτήρα»...

«Δεύτερο ζήτημα και πάρα πολύ σημαντικό στο οποίο συμβάλλουμε, έχοντας στο Συνέδριο σαν 2ο θέμα, είναι για το σοσιαλισμό», είπε στη συνέχεια η ομιλήτρια. «Είναι γεγονός ότι ένα σημαντικό μέρος των εργατικών λαϊκών στρωμάτων που σκέφτονται προοδευτικά, αριστερά, δημοκρατικά, έχουν μια αντίθεση προς το κεφάλαιο, προς τα μονοπώλια, με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο, στο βάθος δεν πιστεύει ότι υπάρχει άλλος δρόμος και εναλλακτική λύση. Σου λέει, έχετε δίκιο αλλά δεν μπορεί να γίνεται. Ενας απ' τους παράγοντες που έχει πριμοδοτήσει αυτή τη μεγάλη απογοήτευση είναι το γεγονός ότι έχουμε καπιταλιστική παλινόρθωση, ανατροπή του σοσιαλιστικού συστήματος στην Ευρώπη, που αντιπροσώπευε το μεγαλύτερο και το δυνατότερο μέρος του σοσιαλισμού παγκόσμια. Εμείς το καταλαβαίνουμε αυτό. Από τη μια μεριά θέλει ρήξη, από την άλλη όμως σου λέει ότι εκεί που υπήρχε μια ουσιαστική ρήξη το πράγμα πισωγύρισε.

Γι' αυτό η ΚΕ αποφάσισε το εξής, και θεωρούμε ότι με αυτό συμφωνούν όλα τα μέλη του Κόμματος. Με το πρώτο θέμα απαντάμε σε σημερινά ζητήματα και ανοίγουμε την προοπτική του αύριο, και με το δεύτερο θέμα, του σοσιαλισμού, δημιουργούμε προϋποθέσεις για να δοθεί μια επιστημονική, χωρίς συναισθηματισμό απάντηση. Χωρίς υποκειμενισμούς, γιατί η αναζωογόνηση του οράματος του σοσιαλισμού σήμερα είναι ακόμα περισσότερο επιτακτική. Σήμερα το κίνημα δεν παλεύει άμεσα για το σοσιαλισμό, αλλά αυτή η απάντηση που δίνουμε συμβάλλει και εμπεδώνει αυτό που λέμε και τους αγώνες του σήμερα και τους αγώνες του αύριο. Αλλωστε, είχαμε την υποχρέωση ως Κόμμα να απαντήσει - στα μέλη, στους φίλους, στα μέλη της ΚΝΕ, σε ανθρώπους που μας ψηφίζουν - τι έγινε. Θα ήταν λάθος να απαντούσαμε τα πρώτα χρόνια ολοκληρωμένα, θα ήταν όμως και λάθος να το παραπέμψουμε αυτό σε ένα αόρατο μέλλον.

Πολύ περισσότερο που μιλάμε για ρήξη, για εργατική, για λαϊκή εξουσία, πολύ περισσότερο που ο αντίπαλος συνεχίζει τη δυσφήμιση και όχι μόνο αυτό, αλλά προσπαθεί να εξισώσει το σοσιαλισμό με το φασισμό και το ναζισμό. Επομένως, με την παρέμβαση αυτή τροφοδοτούμε συζήτηση, ανοίγουμε συζήτηση, διαμορφώνουμε κριτήρια συζήτησης, αναζωογονούμε την υπόθεση του σοσιαλισμού, που η αναγκαιότητά του σήμερα είναι ακόμα πιο επιτακτική, παρά το πισωγύρισμα.

Για το θέμα του σοσιαλισμού προτείνουμε να γίνουν πιο ειδικές συζητήσεις, με πιο μικρό ακροατήριο, γιατί είναι ένα δύσκολο θέμα, γιατί κυρίως πρέπει να ασχοληθούμε με τα ζητήματα οικοδόμησης του σοσιαλισμού στο πεδίο της οικονομίας. Δίνουμε μια απάντηση ξεκινώντας από το εξής: Ο σοσιαλισμός, αυτός που οικοδομήθηκε σαν ένα πρωτόγνωρο καινούριο σύστημα, που δεν είχε προηγούμενο σχέδιο για το πώς θα το οικοδομήσεις, έδειξε την ανωτερότητά του, έλυσε βασικά προβλήματα, παίρνοντας υπόψη από ποια κριτήρια ξεκινούσε η κάθε χώρα. Είχε παγκόσμια προσφορά και συνεισφορά. Δε θα υπήρχαν τέτοιες λαϊκές κατακτήσεις χωρίς το σοσιαλισμό. Για να μη σταθώ στο πώς θα ήταν η Ευρώπη από το δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο και μετά, εάν δεν υπήρχε η Σοβιετική Ενωση. Δεν έφτανε μόνο ο ελληνικός αγώνας ή ο γιουγκοσλάβικος, αφού ο συσχετισμός δύναμης ήταν διαφορετικός. Οχι μόνο βοήθησε στη νίκη, αλλά βοήθησε το άνοιγμα του σοσιαλισμού σε μια σειρά χώρες.

Είμαστε, όμως, υποχρεωμένοι ως Κόμμα, από τη στιγμή που ο σοσιαλισμός δεν ανατράπηκε από εξωτερική επέμβαση, παρά το γεγονός ότι η εξωτερική επέμβαση ήταν παρούσα ανά πάσα στιγμή, είμαστε υποχρεωμένοι να στρέψουμε τον προβληματισμό μας στο υποκείμενο, στις υποκειμενικές αιτίες. Στο τι λάθη έγιναν από την εργατική εξουσία και πιο ειδικά από το Κόμμα. Μας πονάει, αλλά έτσι πρέπει να κάνουμε, δεν μπορούμε να τα φορτώνουμε δεξιά - αριστερά, διότι δεν έχει εσωτερική αντεπανάσταση, δεν ξεσηκώθηκε ο λαός να ανατρέψει.

Τα κομμουνιστικά κόμματα έκαναν τις ανατροπές από πάνω. Και οι λαοί έλεγαν "ναι", να γίνει καλύτερος και περισσότερος σοσιαλισμός, νομίζοντας ότι αυτό που γινόταν ήταν καλύτερος και περισσότερος σοσιαλισμός, και δεν αντέδρασαν. Και όταν το κατάλαβαν ήταν αργά. Οταν ηττηθείς - και ηττηθείς έτσι, μ' αυτό τον τρόπο - δεν είναι εύκολη η αντίδραση. Αλλο να ηττηθείς από τον αντίπαλο και άλλο να ηττηθείς από τον εαυτό σου.

Δίνουμε απαντήσεις και οι απαντήσεις, ενισχύουν και τις θέσεις μας πάνω στα καθημερινά προβλήματα. Ενισχύουν και την πάλη μέσα στις συνθήκες καπιταλισμού».

«Πρέπει, επίσης», τόνισε η Αλ. Παπαρήγα, «να ανοίξουμε μέτωπο, συνειδησιακό και πρακτικό, με εκείνες τις δυνάμεις, με εκείνες τις απόψεις που υπονομεύουν την ανάπτυξη μιας ριζοσπαστικής, αντιμονοπωλιακής, αντιιμπεριαλιστικής συνείδησης, είτε αντικαπιταλιστικής, που είναι και η πιο ολοκληρωμένη.

Ποιες είναι αυτές οι δυνάμεις; Εμείς λέμε ότι είναι οι δυνάμεις του οπορτουνισμού και του ρεφορμισμού. Και αυτό το λέμε ανεξάρτητα από την ύπαρξη οργανωμένου φορέα, πολύ περισσότερο που έχεις και οργανωμένους φορείς. Εχεις στο πεδίο του οπορτουνισμού, το ΣΥΝ-ΣΥΡΙΖΑ, που μόλις το κίνημα φτάνει να πάρει μια ριζοσπαστική κατεύθυνση, έρχονται και λένε δε χρειάζονται βαθιές, δε χρειάζονται ριζικές αλλαγές.

Για παράδειγμα: Λένε σήμερα να εκδημοκρατιστεί το τραπεζικό σύστημα... Μα το τραπεζικό σύστημα είναι η καρδιά του καπιταλιστικού συστήματος. Δεν μπορεί να υπάρξει τράπεζα στις συνθήκες του καπιταλισμού που να δουλεύει για το λαό. Αυτό για να το κάνεις, πρέπει να έχεις εξουσία του λαού. Να έχεις μια τράπεζα - και όχι 200 ξένες και ελληνικές - η οποία θα δουλεύει, είτε για τις εξωτερικές συναλλαγές, γιατί δεν μπορείς να κάνεις αλλιώς, και να συμβάλλει στη λαϊκή οικονομία. Δεν μπορεί να έχεις καπιταλισμό και τράπεζα φιλολαϊκή, αυτά δε γίνονται.

Δεν μπορεί να υπάρχουν καλές και κακές ιδιωτικοποιήσεις, δεν μπορεί να υπάρχει φιλολαϊκή αγορά, δε γίνονται αυτά τα πράγματα με τα μονοπώλια μέσα. Εάν θέλετε, φορείς μιας τέτοιας αντίληψης από κοινωνικής πλευράς είναι εκείνα τα τμήματα των μεσαίων στρωμάτων, τα οποία έχουν καλό εισόδημα, τα οποία διαχειρίζονται τα κοινοτικά ποσά δίπλα στα μονοπώλια, τα οποία είναι ανώτερα μεσαία στρώματα, τα οποία έχουν εξασφαλίσει μια σχετικά καλή ζωή - τουλάχιστον για την ώρα - με συνθήκες του καπιταλισμού. Ενδιαφέρονται μόνο για ορισμένες αλλαγές στη δημοκρατία, στην ατμόσφαιρα, στο περιβάλλον. Καλά είναι αυτά, αλλά δεν ενδιαφέρονται για ριζικές αλλαγές και πολύ περισσότερο εχθρεύονται τις ριζικές αλλαγές».

«Αλλη πλευρά που μας ενδιαφέρει», σημείωσε στη συνέχεια η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, «είναι αυτό που είπαμε πριν: Το κίνημα, η ενίσχυση του εργατικού κινήματος που έχει ταξικό προσανατολισμό κατά κλάδο, ενότητα δράσης όλων των κλάδων, ενότητα δράσης της εργατικής τάξης. Ταυτόχρονα, πρώτο μέλημα του εργατικού κινήματος είναι η δράση για συμμαχία με τη φτωχή αγροτιά, τους επαγγελματίες, τους αυτοαπασχολούμενους που υποφέρουν. Χωρίς μια τέτοια κοινωνική συμμαχία δεν μπορεί να φτιαχτεί και το λαϊκό μέτωπο. Δίχως αυτήν την κοινωνική συμμαχία δεν μπορείς να έχεις ανακατατάξεις και στο πολιτικό επίπεδο. Τις ανακατατάξεις τις φέρνει το λαϊκό κίνημα. Στη φάση αυτή παλεύουμε να ενισχυθεί αυτή η κοινωνική συμμαχία και ο πολιτικός απεγκλωβισμός απ' τα δύο κόμματα, που μπορεί να δημιουργήσει προϋποθέσεις να εμφανιστούν και νέα πολιτικά σχήματα, να υπάρξει και πολιτική συμμαχία. Τα πολιτικά σχήματα σήμερα δεν τα έχουμε, έχουμε τις κοινωνικές δυνάμεις.

Εδώ υπάρχει ένα αδύνατο σημείο, όπου στις Θέσεις του 18ου Συνεδρίου θεωρούμε ότι σε αυτόν τον τομέα το Κόμμα πρέπει να κάνει πολύ περισσότερες προσπάθειες. Δεν έχει κάνει τα απαιτούμενα βήματα. Μη σας φανεί σαν ένα οργανωτικό μέτρο, μιλάμε για την κομματική οικοδόμηση, μιλάμε για οικοδόμηση οργανώσεων του ΚΚΕ στους τόπους δουλειάς, στους κλάδους. Εδώ υπάρχουν καινούρια προβλήματα που συναντάει το ΚΚΕ. Κλάδους στους οποίους είχε παραδοσιακή δύναμη το ΚΚΕ, για παράδειγμα κλάδοι της μεταποίησης, φθίνουν, δεν κάνουν προσλήψεις. Κάθε εργοστάσιο που κλείνει σημαίνει λιγότεροι κομμουνιστές, είτε φίλοι, είτε οργανωμένοι σ' έναν κλάδο. Αντίθετα, έχουμε ανάπτυξη νέων κλάδων της βιομηχανίας, εκεί που το κεφάλαιο βγάζει περισσότερα κέρδη, νέους τομείς οικονομίας, ενέργεια, πετρέλαιο, μεταφορές, νέοι τομείς στο εμπόριο και άλλα. Σ' αυτούς τους νέους κλάδους παίρνουν νέα παιδιά που δεν έχουν κοινωνική πείρα. Παιδιά που γεννήθηκαν στα χρόνια τα δύσκολα, στα χρόνια της υποχώρησης, της αντεπανάστασης, με εργασιακές σχέσεις πολύ χειρότερες απ' τις προηγούμενες ή σε χώρους γκέτο.

Τα εργοστάσια φεύγουν απ' το αστικό κέντρο, γίνονται ζώνες τεράστιες έξω απ' τα εργοστάσια. Για παράδειγμα, πολλά εργοστάσια έχουν τα Οινόφυτα, στο Κιλκίς υπάρχουν τρεις βιομηχανικές ζώνες απλησίαστες, απαγορεύεται να πας, τους πάνε με πούλμαν, δεν μπορείς να πλησιάσεις. Επομένως, το κρίσιμο ζήτημα είναι ακριβώς αυτό, η οικοδόμηση του Κόμματος σε αυτούς τους χώρους. Πρέπει να μας βοηθήσουν μέλη, φίλοι, οπαδοί πρέπει να πέσουν πάνω σε αυτή την προσπάθεια. Την επικοινωνία με τα προβλήματα αυτών των ανθρώπων, την οργάνωση της πάλης, την οργάνωση στα σωματεία. Στήριξη και δημιουργία νέων και σύγχρονων σωματείων που να ανταποκρίνονται στη σημερινή διάρθρωση των κλάδων. Σε αυτές τις συνθήκες, το δυνάμωμα του Κόμματος και της ΚΝΕ σε αυτούς τους χώρους, ισοδυναμεί με μια μεγάλη ώθηση και για την ανάπτυξη του κινήματος και για την ανάπτυξη του Κόμματος. Το αδύνατο σημείο του Κόμματος είναι αυτό. Σε αυτόν τον τομέα κάναμε και την περισσότερη αυτοκριτική στη δουλειά μας.

Επομένως, η διέξοδος είναι το κίνημα, και πριν απ' όλα το εργατικό κίνημα, με οικοδόμηση, με δημιουργία σωματείων ταξικών ή με διεύρυνση των ταξικών σωματείων ή ανάπτυξη της δύναμής τους. Αλλαγή συσχετισμών, να πεταχτούν απ' τα συνδικάτα και τις ομοσπονδίες οι συμβιβασμένες ηγεσίες. Συσπείρωση με τις δυνάμεις του Κόμματος, ανεξάρτητα εάν υπάρχουν διαφορετικές απόψεις σε ορισμένα ζητήματα. Ακριβώς αυτό το από κάτω είναι που θα φέρει και θα βοηθήσει και τις πολιτικές ευθύνες και στα πάνω».

«Υπάρχει και ο άλλος παράγοντας», σημείωσε η Αλ. Παπαρήγα: «Η κρίση. Η κρίση είναι διεθνής, είναι στις ΗΠΑ και χτυπάει τις ισχυρές καπιταλιστικές χώρες. Δεν είναι το ίδιο να έχει κρίση η Ινδονησία, η Ταϊλάνδη και η Σιγκαπούρη και το ίδιο να έχουν κρίση οι ΗΠΑ, η Βρετανία, η Γαλλία και άλλες χώρες. Στις συνθήκες αυτές διαμορφώνονται, πάλι, δύο τάσεις. Η μια τάση είναι τα κεφάλια μέσα, υποταγή του κινήματος, στο όνομα της κρίσης. Η άλλη τάση είναι αυτή που εμείς στηρίζουμε. Είναι ανέβασμα των διεκδικήσεων, γιατί εάν δε διεκδικήσεις θα σε λιώσουν, προκειμένου να βοηθήσουν το κεφάλαιο. Η κρίση θα χτυπήσει και στην Ελλάδα. Δεν έχει χτυπήσει στην Ελλάδα ακόμη. Θα έρθει σε έξι μήνες; Θα έρθει σε ένα χρόνο; Επειδή η κρίση είναι ένα αντικειμενικό γεγονός δεν μπορείς αυτό να το προβλέψεις. Η Ελλάδα είχε πολλούς ξένους επιχειρηματίες που έκαναν επενδύσεις. Αυτοί παίρνουν τα κεφάλαιά τους και πάνε να ενισχύσουν τις χώρες τους. Η Ελλάδα έχει πάρα πολλές επενδύσεις στα Βαλκάνια. Στα Βαλκάνια τώρα θα συμβούν δύο: Ή οι βαλκανικές χώρες, η Ρουμανία και η Βουλγαρία, θα συνεχίσουν την ανοδική τους πορεία και στην περίπτωση αυτή θα μπούνε μεγαλύτεροι επιχειρηματίες και η Ελλάδα θα μειώσει ή θα έχουν σημάδια κρίσης σ' αυτές που θα μας πάρει και θα μας σηκώσει. Ποιους θα πάρει; Τους κεφαλαιοκράτες, τα μονοπώλια, όμως, όντας σε κρίση θα πετάξουν το μπαλάκι και θα επιτεθούν κατά των εργαζομένων να πάρουν ό,τι είναι να πάρουν. Θα χτυπήσουν μεσαία στρώματα που δεν τα έχουν χτυπήσει μέχρι τώρα.

Επομένως, είτε η οικονομία αναπτύσσεται απαιτεί οι εργαζόμενοι να σφίξουν το ζωνάρι, είτε υπάρχει κρίση πάλι χτύπημα. Ετσι κι αλλιώς το χτύπημα θα 'ρθει. Η κρίση μπορεί να έρθει πιο γρήγορα απ' ό,τι περιμένουμε. Ακριβώς για εμάς το ισχυρό ΚΚΕ είναι το ΚΚΕ παντός καιρού. Ισχυρό ΚΚΕ, στην περίπτωση που δημιουργηθούν οι δυνατότητες και με τη βοήθεια του Κόμματος να υπάρξει μια απότομη άνοδος του κινήματος, στην οποία θα φανούμε αντάξιοι των ευθυνών μας.

Εδώ είναι καθήκοντα για όλους, δεν είναι μόνο για τα μέλη του Κόμματος και τα στελέχη. Πρέπει το Κόμμα να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και από πλευράς προσφοράς και αποδοτικότητας, αλλά και την κατάλληλη στιγμή να είναι εύστοχο.

Στην περίπτωση που υπάρχει στασιμότητα του κινήματος, είτε υποχώρηση, πάλι χρειάζεται ισχυρό ΚΚΕ ικανό και εύστοχο για να βάλει πλάτες και να ετοιμάσει την επόμενη αντεπίθεση. Επειδή η εποχή μας μπορεί να μας φέρει πάρα πολλά απρόοπτα, και μιλάμε και για τα θετικά απρόοπτα, πρέπει να είμαστε έτοιμοι και για τα αρνητικά. Δεν ξέρουμε πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση. Ενας λόγος παραπάνω.

Αυτό το θέμα βάζει το 18ο Συνέδριο. Πώς η ΚΕ, τα καθοδηγητικά Οργανα, οι κομματικές Οργανώσεις θα προσαρμοστούν γρήγορα σε αυτές τις συνθήκες. Αναφέρονται μια σειρά μέτρα για τον ιδεολογικό τομέα, για το πώς πρέπει να δουλεύουμε στις μάζες, στις μαζικές οργανώσεις, έχουμε ακόμα αδυναμίες σε αυτά. Εμείς, όμως, πρέπει να οπλιστούμε με αισιοδοξία. Είμαστε πιο ώριμοι, οι εργαζόμενοι περιμένουν από εμάς και επομένως φόβοι, αναστολές, δειλίες δεν έχουν θέση για εμάς. Πρέπει να σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων. Παράλληλα, κάνουμε αντεπίθεση με τις Θέσεις μας για το σοσιαλισμό.

Πρέπει να δούμε τη γενική πορεία. Να μην αφήσουμε να ενσωματωθεί κόσμος στη λογική της δικομματικής εναλλαγής ή της δικομματικής εναλλαγής με τη μορφή των κυβερνήσεων συνεργασίας. Ξεμπλοκάρισμα του κόσμου, συσπείρωση στα συνδικάτα, στη γειτονιά, στους μαζικούς φορείς. Βεβαίως, αυτό που θα χρειαστεί είναι το δόσιμο των κομμουνιστών. Χρειάζεται περισσότερος χρόνος, χρειάζεται αφιέρωση, αφοσίωση σε αυτόν τον αγώνα. Χωρίς την αφιέρωση και την αφοσίωση δεν μπορείς ούτε να δώσεις πολλά, ούτε ποιοτικά πράγματα».