Στις 16 Απρίλη αρχίζουν οι εργασίες της Συνόδου Κορυφής των Ευρωπαίων ηγετών που θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα, για την υπογραφή της συνθήκης προσχώρησης των δέκα νέων χωρών-μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Οι εργασίες που θα επικυρώσουν τη διεύρυνση της Ενωσης, θα αρχίσουν το πρωί της Τετάρτης 16/4 και θα κλείσουν το μεσημέρι της Πέμπτης 17/4 με συνέντευξη Τύπου της Ελληνικής Προεδρίας. Οι χώρες που θα ενταχθούν είναι: Ουγγαρία, Πολωνία, Σλοβακία, Τσεχία, Λιθουανία, Λετονία, Εσθονία, Μάλτα, Σλοβενία και Κύπρος. Η ένταξή τους θα ολοκληρωθεί το 2004.

Με ανακοίνωσή της, η «Δράση: Θεσσαλονίκη 2003», καλεί τους εργαζόμενους, τους μαθητές, τους φοιτητές, τη νεολαία, σύσσωμο τον ελληνικό λαό, να οργανώσουν την υποδοχή που ταιριάζει στην πολεμοκάπηλη και αντιλαϊκή «αφρόκρεμα» της Ευρώπης, καλώντας ταυτόχρονα σε παλλαϊκή συγκέντρωση, ενάντια στους ηγέτες της ιμπεριαλιστικής Ενωσης.

Τι σημαίνει όμως η διεύρυνση για τους λαούς της ΕΕ και ιδιαίτερα για όσους ζουν στις υπό ένταξη χώρες; Ο «Ρ» κωδικοποιεί σήμερα τις βασικές αντιλαϊκές συνέπειες αυτής της διαδικασίας.

Μια βδομάδα πριν τη Σύνοδο της Κοπεγχάγης ο πρωθυπουργός της Δανίας και προεδρεύων της ΕΕ, Αντερς Φόου Ράσμουνσεν, όταν ρωτήθηκε από τους δημοσιογράφους για το ποια θα είναι η μεγαλύτερη πρόκληση της Συνόδου, είπε με αφοπλιστική ειλικρίνεια: «H μεγάλη πρόκληση είναι να συμφωνήσουμε για τα... χρήματα»!

• Στην Κοπεγχάγη η συζήτηση για τη διεύρυνση δεν έγινε μόνο για τα χρήματα, που θα δώσει η Ευρωπαϊκή Ενωση στα νέα δέκα κράτη - μέλη, αλλά και τα χρήματα που προσδοκά να κερδίσει από το άνοιγμα μιας τεράστιας νέας αγοράς, όσο και για τα χρήματα που θα καρπωθούν οι πολυεθνικές και τα μονοπώλια από την άφθονη και φθηνή εργατική δύναμη από τις χώρες αυτές.
• Τα οκτώ από τα δέκα νέα κράτη - μέλη βρίσκονται στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, σε μια περιοχή που κάποτε ονομαζόταν «η μεγάλη αυλή της Γερμανίας». Η Ευρωπαϊκή Ενωση και ειδικά οι ιθύνουσες δυνάμεις της θεωρούσαν, από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, τις χώρες αυτές λεία από την ανατροπή των σοσιαλιστικών καθεστώτων. Η λεηλασία των πλουτοπαραγωγικών τους πηγών ήταν ασύλληπτη, η συστηματική διείσδυση του κεφαλαίου, σε συνάρτηση με την επιβολή δρακόντειων μεταρρυθμίσεων, οδήγησε στη μεγάλη καταστροφή των παραγωγικών τους δυνάμεων, που εκδηλώθηκε με ερημοποίηση ολόκληρων περιοχών και την εξαθλίωση μεγάλου τμήματος του πληθυσμού τους.
• Το μέσο κατά κεφαλήν εισόδημα στη «ζώνη του Ευρώ» είναι 26.445 ευρώ. Στην Πολωνία το κατά κεφαλήν εισόδημα είναι 5.100 ευρώ, στην Ουγγαρία 5.700, στην Τσεχία 6.200, στη Σλοβακία 4.200, στη Λιθουανία 3.800, στη Λετονία 3.600, στην Εσθονία 4.500, στη Σλοβενία 10.500.
• Η παραγωγική βάση αυτών των χωρών καταστρέφεται. Είναι χαρακτηριστικό ότι όλες σχεδόν έχουν μετατραπεί σε χώρες υπηρεσιών, ενώ είχαν μια ισορροπημένη οικονομική ανάπτυξη με μεγάλη και ζωντανή βιομηχανία. Ο τομέας των υπηρεσιών κυμαίνεται σε ποσοστά άνω του 60% και σε πολλές περιπτώσεις άνω του 70% στο σύνολο της παραγωγής. Αντίθετα, η βιομηχανία κυμαίνεται σε ποσοστά μεταξύ 18% και 32%.
• Μεγάλες θα είναι οι συνέπειες και για τους αγρότες, με δεδομένο το σημαντικό μέγεθός τους και το μέγεθος της αγροτικής παραγωγής σε ορισμένες από αυτές τις χώρες. Οι όροι προσαρμογής των νέων κρατών - μελών στην EE έχουν γίνει αντικείμενο διαπάλης μέσα σ' αυτήν, ανάλογα με τα συμφέροντα των πιο ισχυρών κρατών και τις συμμαχίες που διαμορφώνουν. Ετσι οι χώρες αυτές θα μπουν έχοντας στον αγροτικό τομέα όλες τις υποχρεώσεις, όπως χαμηλές ποσοστώσεις, πρόστιμα συνυπευθυνότητας, μείωση δασμών, εισφορές στον κοινοτικό προϋπολογισμό κ.ά. από την πρώτη χρονιά ένταξης. Θα έχουν, όμως, μειωμένα δικαιώματα, στις γεωργικές ενισχύσεις. Την πρώτη χρονιά, θα πάρουν το 25% και μετά από μια 10ετία, το 2013, θα πάρουν ολόκληρες τις ενισχύσεις, όταν αυτές θα έχουν αποδεκατιστεί για όλους τους αγρότες της EE.

Οι ιθύνοντες της Ευρωπαϊκής Ενωσης παρουσίαζαν για χρόνια τους λαούς των υποψήφιων κρατών - μελών ως επαίτες μπροστά στην πόρτα της ΕΕ. Τα χρόνια που μεσολάβησαν από την ανακοίνωση των υποψηφιοτήτων ως σήμερα, οι λαοί αυτών των κρατών γνώρισαν τις συνέπειες από το καθεστώς «προσαρμογής» στα κοινοτικά δεδομένα. Οι συνέπειες αυτές καταγράφονται στα γειτονικά κείμενα και ήταν τόσο σκληρές που προκάλεσαν μια μεγάλη μεταστροφή στις διαθέσεις απέναντι στην ΕΕ.

H υπογραφή της Συνθήκης προσχώρησης των νέων μελών, στις 16 Απρίλη στην Αθήνα, θα σηματοδοτήσει νέα δεινά σε νέους λαούς από την εκμετάλλευση των ευρωπαϊκών μονοπωλίων, την ισχυροποίηση της ντόπιας αστικής τάξης και την εντεινόμενη καπιταλιστικοποίηση των χωρών τους, στο σημερινό δυσμενή για τους λαούς συσχετισμό δύναμης. Οι συνέπειες για τους λαούς των υπό ένταξη χωρών θα είναι πιο επώδυνες, αφού οι οικονομίες των περισσότερων θα αντιμετωπίζουν τον καπιταλιστικό ανταγωνισμό από δυσμενέστερη θέση, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τους εργαζόμενους.

H καπιταλιστική παλινδρόμηση στις περισσότερες από αυτές τις χώρες έφερε μεγάλη καταστροφή των παραγωγικών δυνάμεων. Αποτέλεσμα, να βαθαίνει η ανισόμετρη θέση τους στο κοινοτικό ιμπεριαλιστικό σύστημα. Το σημαντικότερο, όμως, είναι ότι ο σχετικά πιο αδύναμος κρατικός μηχανισμός στις πρώην σοσιαλιστικές χώρες θα αξιοποιήσει τους κοινοτικούς μηχανισμούς για να ξεριζώσει κάθε ίχνος της σοσιαλιστικής οικοδόμησης, που εκφράζεται ως εργατική κατάκτηση, δικαίωμα, συμμετοχή.

Οσον αφορά στο βαθμό υποστήριξης της ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ενωση από τους λαούς των νέων κρατών - μελών, αξίζει να σημειωθεί ότι μόνο στην Ουγγαρία καταγράφεται μια σαφής πλειοψηφία με 67% και λιγότερο στη Σλοβακία με 58%. Οριακά υπέρ της ένταξης, μόλις με 52%, αποφαίνονται οι Πολωνοί. Σε κανένα άλλο κράτος η ένταξη δεν υποστηρίζεται από την πλειοψηφία. Συγκεκριμένα, στη Λιθουανία υποστηρίζεται από το 48%, στην Κύπρο από το 47%, στη Μάλτα από το 45%, στην Τσεχία από το 43%, στη Σλοβενία από το 43%, στη Λετονία από το 35% και στην Εσθονία από το 32%.

Τα παραπάνω στοιχεία δόθηκαν από το ΕΥΡΩΒΑΡΟΜΕΤΡΟ, τη δημοσκόπηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στις 4 Μάρτη του 2003. Οπως προκύπτει, μόνο το 40,3% των πολιτών στα νέα κράτη - μέλη υποστηρίζει την ένταξη. Ομως, τα στοιχεία της δημοσκόπησης που καταγράφουν την αρνητική γνώμη των λαών συνοδεύονται και από τις κινητοποιήσεις που ξέσπασαν το περασμένο εξάμηνο σε πολλά νέα κράτη - μέλη, με αποκορύφωμα τις μαζικές και μαχητικές διαδηλώσεις των αγροτών στην Πολωνία και την Τσεχία.