ΣΕΡΑΓΕΒΟ. -

Πέντε μέρες πριν την επίσημη λήξη της εκεχειρίας στη Βοσνία και όχι μόνον οι συγκρούσεις μεταξύ Σέρβων και μουσουλμάνων κλιμακώνονται, αλλά η τεταμένη ατμόσφαιρα ηλεκτρίζεται κρίσιμα, εξαιτίας δύο αποφάσεων των διεθνών οργανισμών.

Το τελευταίο ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας για την παράταση του καθεστώτος "χαλάρωσης των κυρώσεων" σε βάρος της νέας Γιουγκοσλαβίας μόνον για 75 μέρες, καθώς και η επίσημη ανακοίνωση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης που χαρακτηρίζει ως "ύποπτη" για εγκλήματα πολέμου την πολιτική και στρατιωτική ηγεσία των Σέρβων της Βοσνίας προκάλεσαν μέχρι στιγμής τις σφοδρές σερβικές αντιδράσεις, που παραμένει άγνωστο σε τι θα καταλήξουν.

Σε έκτακτη συνεδρίασή του, το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ αποφάσισε το Σαββατοκύριακο με ψήφους 13 υπέρ και δύο αποχές (Κίνα, Ρωσία) την παράταση του καθεστώτος "χαλάρωσης των κυρώσεων", όπως έχει αυτό ονομαστεί, που επιβαρύνουν τη νέα Γιουγκοσλαβία, για διάστημα 75 ημερών.

Η "χαλάρωση" των κυρώσεων, που αφορά, όμως, κυρίως το συμβολικό επίπεδο του μη αποκλεισμού της Γιουγκοσλαβίας από αθλητικές και επιστημονικές εκδηλώσεις, αλλά δε θίγει τις παγωμένες καταθέσεις της χώρας στο εξωτερικό, ούτε την απαγόρευση του ανεφοδιασμού της με καύσιμα άρχισε τον περασμένο Οκτώβρη, για ένα "δοκιμαστικό", όπως είχε αποκληθεί, διάστημα 100 ημερών. Ορος και προϋπόθεσή της ήταν η διακοπή του ανεφοδιασμού των Σέρβων της Βοσνίας εκ μέρους του Βελιγραδίου.

Ολοι ανέμεναν ότι το Συμβούλιο Ασφαλείας στην προχτεσινή σύνοδό του θα παρέτεινε την ισχύ του καθεστώτος αυτού για άλλες 100 μέρες, αλλά αυτό δεν έγινε. Η αμερικανική πλευρά, αξιοποιώντας πληροφορίες που αναφέρουν ότι η Σερβία βοηθά σποραδικά το Πάλε με εφόδια, υποστήριξε την παράτασή του μόνον για 75 μέρες και οι κατ' αρχήν αντιτιθέμενες σε αυτό Γαλλία και Βρετανία συντάχθηκαν, τελικά, μαζί της.

Εκτιμάται, πάντως, ότι οι ΗΠΑ, με τη σκλήρυνση της στάσης τους, επιδιώκουν κυρίως να εκβιάσουν τη συγκατάθεση του Μιλόσεβιτς στην αναγνώριση της Κροατίας και της Βοσνίας στα προπολεμικά σύνορά τους. Η απόφαση του ΣΑ προκάλεσε τη σφοδρή αντίδραση της νέας Γιουγκοσλαβίας, που διά στόματος του υπουργού Εξωτερικών της Βλάντισλαβ Γιοβάνοβιτς, τη χαρακτήρισε "προκλητική".

Πριν περάσουν 24 ώρες από την απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας, το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης ανακοίνωσε ότι θεωρεί υπόπτους για εγκλήματα πολέμου τους δύο κυρίους ηγέτες των Σέρβων της Βοσνίας: τον πολιτικό Ράντοβαν Κάρατζιτς και τον στρατιωτικό Ράτκο Μλάντιτς. Οπως δήλωσε ο γνωστός Νοτιοαφρικανός δικαστής και σήμερα εισαγγελέας του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης για τα εγκλήματα πολέμου στην πρώην Γιουγκοσλαβία Ρίτσαρντ Γκόλντστόουν, το Δικαστήριο έχει προχωρήσει σε έρευνες "για το ρόλο της ηγεσίας των Σέρβων της Βοσνίας στις θηριωδίες του εμφυλίου πολέμου και δεν αποκλείεται μέχρι το τέλος του χρόνου να απαγγελθούν σε βάρος τους κατηγορίες".

Οι δηλώσεις Γκόλντστόουν ξεσήκωσαν πολλές και ποικίλες αντιδράσεις. Αμερικανοί και βοσνιακή κυβέρνηση εξέφρασαν την ικανοποίησή τους και δήλωσαν διατεθειμένοι να βοηθήσουν με κάθε τρόπο το Διεθνές Δικαστήριο στη σχετική έρευνά του. Αντίθετα, τόσο η Ρωσία όσο και η διοίκηση του ΟΗΕ στη Βοσνία εξέφρασαν την ανησυχία τους για τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει στις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις η απόφαση αυτή του Δικαστηρίου και επισήμαναν ότι μπορεί να αποκλείσει κάθε ενδεχόμενο ειρηνικής διευθέτησης στην περιοχή.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ως χτες το βράδυ δεν υπήρχε καμία δήλωση συμπαράστασης προς τη στρατιωτικοπολιτική ηγεσία των Σέρβων της Βοσνίας από την κυβέρνηση του Βελιγραδίου. Ο μόνος που προχώρησε σε επίδειξη αλληλεγγύης προς το Πάλε ήταν ο επικεφαλής της Σερβικής Εκκλησίας πατριάρχης Παύλος, που επισκέφτηκε την πρωτεύουσά τους και έκανε λειτουργία, καλώντας το σερβικό λαό "να υπερασπιστεί την ελευθερία του, τη γη του και την τύχη του".

Οι ανακοινώσεις του Διεθνούς Δικαστηρίου προκάλεσαν, τέλος, τη μεγάλη οργή των ίδιων των Σέρβων της Βοσνίας, τη ρήξη των σχέσεών τους με τους αξιωματούχους του ΟΗΕ καθώς και την ένταση των συγκρούσεων σε όλη τη χώρα. Οι Σέρβοι έκλεισαν το αεροδρόμιο του Σεράγεβο στις πολιτικές αντιπροσωπείες, περιόρισαν την εισαγωγή καυσίμων για τις δυνάμεις του ΟΗΕ, ενίσχυσαν τις επιθέσεις τους, ενώ ο Ράντοβαν Κάρατζιτς απείλησε - μάλλον για λόγους εκφοβισμού - με προετοιμασία μεγάλης επίθεσης εναντίον του ίδιου του Σεράγεβο.

ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ. -

"Πολύ σκληρός" στον αγώνα για την πάταξη της "εσωτερικής και διεθνούς τρομοκρατίας" υποσχέθηκε ότι θα είναι ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Μπιλ Κλίντον, μιλώντας προχτές σε πλήθος χιλιάδων Αμερικανών που συμμετείχε σε εκδηλώσεις πένθους για το θάνατο 87 ατόμων και τον τραυματισμό τουλάχιστον 400 άλλων στην τρομοκρατική επίθεση της 19ης Απρίλη σε κτίριο ομοσπονδιακής υπηρεσίας της πόλης Οκλαχόμα Σίτι.

"Δε θέλω να θίξω τα συνταγματικά δικαιώματα κανενός", τόνισε το ίδιο 24ωρο ο Πρόεδρος Κλίντον στο δίκτυο CBS, αναφερόμενος στις περιπτώσεις Αμερικανών που φέρουν στην κατοχή τους όπλα, προσθέτοντας ότι "έχουν το δικαίωμα να φορούν στολή, να φέρουν όπλα, αλλά δεν έχουν δικαίωμα να σκοτώνουν αθώους πολίτες".

Αμεση ανταπόκριση στην έκκληση του Προέδρου Κλίντον έδειξε ένας μεγάλος αριθμός γερουσιαστών και από το Δημοκρατικό και από το Ρεπουμπλικανικό κόμμα, καθώς το νομοθετικό τμήμα της Γερουσίας έβαλε σε τροχιά ένα νέο νομοσχέδιο για την πάταξη της εσωτερικής τρομοκρατίας. Οι τελευταίες χτεσινές πληροφορίες από το Κογκρέσο αναφέρουν ότι το νομοσχέδιο θα περιλαμβάνει μεταξύ άλλων τον στενό, εξονυχιστικό έλεγχο σε υπόπτους τρομοκράτες που μπαίνουν στις Ηνωμένες Πολιτείες, διευρυμένες εξουσίες στην αστυνομία και την ενίσχυση της δύναμης του Ομοσπονδιακού Γραφείου Ερευνών (FBI).

Και ενώ οι ελπίδες για την ανεύρεση επιζώντων κάτω από τα ερείπια του 9ωρόφου κυβερνητικού κτιρίου της Οκλαχόμα Σίτι εξανεμίζονται κάθε 24ωρο που περνά, εκατοντάδες πράκτορες του FBI αναπτύσσονται στο Κίνγκμαν της Αριζόνα, τελευταία γνωστή διεύθυνση του 27χρονου Τίμοθι Μαβέιτ, που είναι ο πρώτος ύποπτος που συνελήφθη για τη βομβιστική ενέργεια της 19ης Απρίλη. Ο 27χρονος Μαβέιτ ζούσε τα τελευταία χρόνια στο περιθώριο, κάνοντας λαθρεμπόριο όπλων και έχοντας σχέσεις με ακροδεξιές, ρατσιστικές παραστρατιωτικές οργανώσεις των ΗΠΑ. Ο τελευταίος κατηγορείται από το υπουργείο Δικαιοσύνης ότι "προκάλεσε εκ προμελέτης ζημιές, κατέστρεψε, χρησιμοποιώντας εκρηκτικά, κτιριακές εγκαταστάσεις, οχήματα και άλλα περιουσιακά στοιχεία που ανήκουν συνολικά ή μερικά στην κυβέρνηση των ΗΠΑ ή υπηρεσίες και φορείς του κράτους". Ο εκπρόσωπος του υπουργείου Δικαιοσύνης δήλωσε ότι οι κατηγορίες σε βάρος του Μαβέιτ επισείουν τη θανατική ποινή. Προχτές, οι πράκτορες των ομοσπονδιακών αρχών εντόπισαν και συνέλαβαν στο Σαν Μπερναρντίνο της Καλιφόρνιας έναν δεύτερο ύποπτο για τη βομβιστική επίθεση στην Οκλαχόμα χωρίς να δώσουν περισσότερες λεπτομέρειες στα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Οι αρχές εξακολουθούν να αναζητούν έναν ακόμη νεαρό άνδρα, γνωστό με το όνομα "Τζον Ντόου Β", θεωρώντας ότι είναι ένα από τα δύο άτομα που νοίκιασαν το παγιδευμένο με εκρηκτικά φορτηγάκι που τίναξε στον αέρα το κτίριο "Αλφρεντ Μάρεϊ".

ΚΙΓΚΑΛΙ .-

Οταν οι 100.000 πρόσφυγες του στρατοπέδου "Κιμπέχο" της Ρουάντα επιχείρησαν την περασμένη Παρασκευή να αναζητήσουν καταφύγιο από την καταρρακτώδη βροχή, τα κυβερνητικά στρατεύματα άνοιξαν πυρ εναντίον τους, θεωρώντας πως επιχειρούσαν να αποδράσουν. Μέσα σε λίγες ώρες απίστευτου πανικού και βίας σκοτώθηκαν 4.000 με 8.000 γυναίκες, γέροι και παιδιά της φυλής "Χούτου". Την επόμενη μέρα, το "Κιμπέχο" της νοτιοδυτικής Ρουάντα δεν ήταν πλέον προσφυγικό στρατόπεδο. Ηταν ένα απέραντο σφαγείο, όπου ανάμεσα σε αναρίθμητα ποδοπατημένα και οικτρά φονευμένα πτώματα, ακούγονταν τα κλάματα τραυματισμένων παιδιών και αδύναμων ενηλίκων...

Μέλη ανθρωπιστικών οργανώσεων που μετέβησαν στο "Κιμπέχο", μόλις έγινε γνωστή η είδηση της πρωτοφανούς σφαγής, δήλωσαν ότι φθάνοντας πίστευαν ότι δεν πρόκειται να βρουν κανέναν ζωντανό. Μέλη της διεθνούς ανθρωπιστικής οργάνωσης "Γιατροί Χωρίς Σύνορα" δήλωσαν ότι κυβερνητικά στρατεύματα της Ρουάντα ανάγκασαν χιλιάδες πρόσφυγες να εγκαταλείψουν τον προσφυγικό καταυλισμό με κατεύθυνση την πόλη Μπουτάρε. Η "Γιούνισεφ" ανακοίνωσε ότι πολλοί απ' αυτούς τους πρόσφυγες που επιχειρούν να επιστρέψουν στα χωριά τους πέφτουν θύματα ξυλοδαρμού, συχνά μέχρι θανάτου! Η "Διεθνής Ομοσπονδία Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και η οργάνωση "Παρατηρητήριο για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα της Αφρικής" αναφέρουν σε χτεσινή κοινή δήλωσή τους ότι "η κυβέρνηση της Ρουάντα (που ελέγχεται από τους "Τούτσι") πρέπει να ενεργήσει αμέσως για να σταματήσει η χρήση υπερβολικής βίας από τον "Πατριωτικό Στρατό της Ρουάντα" (ΠΣΡ). Οι ίδιες οργανώσεις κατήγγειλαν ότι στρατιώτες του ΠΣΡ έθαψαν ταχύτατα τα πτώματα της σφαγής, για να εμποδίσουν τους παρατηρητές του ΟΗΕ να υπολογίσουν τον πραγματικό αριθμό των νεκρών!

Την ίδια στιγμή, ο υπουργός Αποκατάστασης της Ρουάντα, Ζακ Μπιχοτζαγκάρα, αμφισβητούσε τα στοιχεία των ανθρωπιστικών οργανώσεων για τα θύματα της πολύνεκρης επίθεσης στο "Κιμπέχο", λέγοντας πως πέθαναν μερικές εκατοντάδες και υποστηρίζοντας την άμεση εκκένωση του προσφυγικού στρατοπέδου.

Από την άλλη πλευρά, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Μπούτρος Γκάλι, αρκέστηκε να καταδικάσει τη σφαγή στο "Κιμπέχο", ειδοποιώντας από την Ινδονησία το γραφείο του στη Ν. Υόρκη να "εκδώσει ανακοινωθέν που να καταδικάζει έντονα την κυβέρνηση της Ρουάντα για τη σφαγή". Δήλωσε, μάλιστα, ότι "η σφαγή αυτή δε θα συνεισφέρει στο να επιστρέψει η ειρήνη στη φτωχή αυτή χώρα". Από την πλευρά της, η Ευρωπαϊκή Ενωση καταδίκασε έντονα τις βιαιότητες που προκάλεσαν το θάνατο πολλών χιλιάδων αμάχων, ζητώντας "αμέσως από τις αρχές της Ρουάντα τη διενέργεια έρευνας για τον εντοπισμό και την τιμωρία όσων ευθύνονται για την τρομερή σφαγή".

Τα σωστικά συνεργεία προσπαθούν να βρουν επιζώντες στα ερείπια του ομοσπονδιακού κτιρίου, αλλά χωρίς επιτυχία