Στο σκηνικό της τραγωδίας και του ανθρώπινου πόνου που δημιούργησε η διπλή βομβιστική επίθεση, πραγματοποιήθηκε η δίκη του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ), που αντιμετώπιζε πιθανή «αναστολή των λειτουργιών του και στέρηση πολιτικών δικαιωμάτων σε 71 κορυφαία στελέχη του», μεταξύ των οποίων ο Πρόεδρος της Τουρκίας Αμπντουλάχ Γκιουλ και ο πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, με την κατηγορία της υπονόμευσης του «κοσμικού χαρακτήρα του κράτους και την ποδηγέτηση της χώρας στον ισλαμισμό», και κατέληξε με το ΑΚΡ να βγαίνει ισχυροποιημένο με κάποιες «οικονομικές κυρώσεις»...

Η κρίση στην Τουρκία εμφανίζεται ως «μάχη γιγάντων» «κεμαλιστών» εναντίον «ισλαμιστών», και «τραβά όλα τα φώτα», ενώ τα λαϊκά προβλήματα οξύνονται καθημερινά και παραμένουν στην αφάνεια.

Ο ΓΓ της ΚΕ του Κομμουνιστικού Κόμματος Τουρκίας (ΤΚΡ), Κεμάλ Οκουγιάν, μιλά στο «Ρ» για την κατάσταση στη χώρα μετά τη δίκη και την επίθεση, αποκρυπτογραφώντας τα γεγονότα και τις εξελίξεις. Η συζήτηση μας αυτή έχει ως εξής:

-- Πώς διαμορφώνεται η κατάσταση στην Τουρκία, μετά τη διπλή βομβιστική επίθεση στην Ιστανμπούλ και την απόφαση επί της προσφυγής εναντίον του ΑΚΡ;

-- Εν μέσω μίας σοβαρής κρίσης, οι ΗΠΑ, η ΕΕ και το μεγάλο κεφάλαιο στην Τουρκία, κατάφεραν να δημιουργήσουν έναν «ιστορικό συμβιβασμό», μεταξύ όλων των «υποκριτών» που συμμετέχουν, του στρατού, άλλων κρατικών θεσμών, του ΑΚΡ και κάποιων άλλων πολιτικών δυνάμεων. Κίνηση που έγινε για να εδραιώσει την Τουρκία, αναφορικά με τα περαιτέρω σχέδιά τους στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, της Κύπρου, του Καυκάσου, ώστε να επωφεληθεί από όλες τις ιστορικές κατακτήσεις της «δημοκρατίας» (κοσμικότητα, κοινωνική ασφάλεια, εθνική κυριαρχία, κλπ.), παρά το γεγονός ότι σε όλα υπήρξε επιδείνωση, ξεκινώντας από την αρχή και να συνεχίσουν με τον εξισλαμισμό της κοινωνίας και της πολιτικής ζωής. Ολες οι πλευρές, επιχειρούν να αποκομίσουν οφέλη στις «εξτρεμιστικές» τους θέσεις, που όμως μπορούν να δημιουργηθούν προβλήματα με τα σχέδια των ΗΠΑ στην περιοχή.

Εξ αιτίας αυτού ξεκίνησε μία εκστρατεία εναντίον της φράξιας των Τούρκων εθνικιστών (η οποία εκφράστηκε με την παραστρατιωτική «Εργκένεκον») και άσκηση πίεσης στην κυβέρνηση του ΑΚΡ ταυτόχρονα. Οι δύο δίκες του ΑΚΡ και της «Εργκένεκον» δεν είναι απόπειρες υπέρ καμίας πλευράς, αλλά δύο διαφορετικά επίπεδα της ίδιας επιχείρησης των ΗΠΑ. Στην κοινωνία ασκείται μία τρομακτική πίεση προκειμένου να υποστηρίξει τον «ιστορικό συμβιβασμό», ο οποίος και σημαίνει επιτάχυνση των πολυσυζητημένων ευρωπαϊκών μεταρρυθμίσεων, υμνώντας την αστική δημοκρατία, για να αποφύγουν κάθε αντίσταση που θα εναντιωθεί στις νεοφιλελεύθερες πρακτικές.

Η βόμβα στην Ιστανμπούλ ακολουθεί αυτή τη διαδικασία. Δε θα ήθελα να αναφερθώ ή να υποθέσω «ποιος το έκανε», ωστόσο το μεγάλο κεφάλαιο χρησιμοποίησε την τραγωδία προκειμένου να αυξήσουν τις πιέσεις για αυτό το «συμβιβασμό». Τέτοιες βομβιστικές επιθέσεις κάποιες φορές δημιουργούν χάος, εξυπηρετώντας την αστάθεια, ωστόσο αυτή εξυπηρέτησε τη σταθερότητα!

Ωστόσο, πρέπει να σημειώσουμε ότι η Τουρκία βιώνει τέτοιου είδους ιστορικές συνθήκες, που είναι μαθηματικά βέβαιο ότι θα οδηγήσουν σε νέα κρίση. Αυτή τη διαδικασία την ονομάζουμε «τουρκική επανάσταση», μία επιχείρηση των ΗΠΑ και της ΕΕ να δημιουργήσουν μία «νέα» Τουρκία. Πρόκειται για μία τεράστια χώρα και φυσικά στο εσωτερικό θα υπάρχουν προβλήματα. Ομως το σημαντικότερο είναι η αντίσταση του εργαζόμενου λαού.

-- Πώς κρίνετε τη δίκη του ΑΚΡ;

-- Γνωρίζαμε το αποτέλεσμα πριν τη δίκη. Σε ένα άρθρο που έγραψα πριν από αυτή, σημείωνα ότι το πιθανότερο αποτέλεσμα είναι 6-5 υπέρ της αναστολής λειτουργίας του ΑΚΡ, αλλά όχι αρκετό για να υλοποιηθεί η απόφαση. Δεν είχα «μυστικές πηγές παροχής πληροφοριών», αλλά αν έχεις κάποια σχέση με το μαρξισμό και παρακολουθείς τα λεγόμενα των «μεγάλων δυνάμεων», τότε ξέρεις τι συμβαίνει.

Οι ιμπεριαλιστικές χώρες δε θα μπορούσαν να βρουν φιλικότερη χώρα στη δεδομένη ιστορική στιγμή. Ναι έχουν προβλήματα με τον Ερντογάν, ο οποίος είναι μία προσωπικότητα που δεν ελέγχεται εύκολα. Ξέρουμε ότι ΗΠΑ και Βρετανία προτιμούν τον Αμπντουλάχ Γκιουλ στη θέση του «ηγέτη», αλλά είναι γνωστό ότι στο τουρκικό σύστημα ο πρωθυπουργός έχει μεγαλύτερη επιρροή. Από την άλλη, πρέπει να υπολογιστεί ότι ο καπιταλισμός έχει ανάγκη από περισσότερο Ισλάμ στην Τουρκία. Ελαχιστοποιούν όλες τις ιδεολογικές και νομικές αναφορές που περιορίζουν την «κίνηση των κεφαλαίων», ξεπουλούν τα πάντα (ακόμα και τα ποτάμια), πουλάνε τη γη στο ξένο κεφάλαιο, πωλούν τις ακτές, επωφελούνται από κάθε είδους πρακτική κοινωνικής ωφέλειας. Το πολιτικό ισλάμ είναι η μόνη κοινωνική δύναμη που μπορεί να υποστηρίξει αυτή τη διαδικασία, δεδομένου ότι το Ισλάμ βασίζεται στην ιδέα ότι οι ανισότητες στην κοινωνία είναι φυσικές. Το πολυσυζητημένο «μοντέρνο ισλάμ» εξυπηρετεί τις νεοφιλελεύθερες επιθέσεις.

Χρειάζονται το ΑΚΡ και γι' αυτό το δικαστήριο δεν απαγόρευσε το κόμμα. Εάν επρόκειτο μόνο για «δικαιοσύνη», το ΑΚΡ έπρεπε να απαγορευτεί, σύμφωνα με τις απαγγελθείσες κατηγορίες. Ομως συνέβη κάτι παράξενο, το δικαστήριο αποφάσισε ότι το ΑΚΡ είναι ένα κόμμα που αντιμάχεται την «κοσμικότητα» (που αποτελεί και ένα από τα κύρια ζητήματα του Συντάγματος), αλλά αποφάσισε «οικονομικές» κυρώσεις!

Δε θεωρούμε ότι το ΑΚΡ θα σταματήσει να παίζει με τη θρησκεία, αλλά θα το κάνουν με έναν ακόμα πιο έξυπνο τρόπο. Το πιθανότερο είναι το ΑΚΡ δε θα προχωρήσει με συμβολικές δράσεις, αλλά θα συνεχίσει τη δουλειά στις μάζες. Οι θρησκευτικές φατρίες χάρη στη διαδικασία των ιδιωτικοποιήσεων άρχισαν να ελέγχουν κάθε στάδιο του εκπαιδευτικού συστήματος. Στο άμεσο μέλλον τα τουρκικά πανεπιστήμια θα είναι αποκλειστικά στα χέρια των φιλοαμερικάνων Ισλαμιστών βαρόνων. Αυτό αποτελεί θανάσιμο χτύπημα στην τουρκική κοινωνία. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι η κατανάλωση του ρακιού (του πιο δημοφιλούς αλκοολούχου ποτού στην Τουρκία), έπεσε κατά 50% σε 10 χρόνια και το τελευταίο εξάμηνο μειώθηκε η συνολική κατανάλωση του αλκοόλ κατά 12%. Δεν προπαγανδίζω την κατανάλωση αλκοόλ, αλλά πρέπει να συνυπολογιστεί στις απαγορεύσεις και τις πολιτισμικές πιέσεις.

-- Πώς είδατε τη διπλή βομβιστική επίθεση στην Ιστανμπούλ;

-- Οπως προανέφερα η βομβιστική επίθεση εξυπηρέτησε τα συμφέροντα των ΗΠΑ και του μεγάλου κεφαλαίου που απαιτούν συνεχώς έναν «κοινωνικό συμβιβασμό», που θα φέρει όλες τις δυνάμεις στη νεοφιλελεύθερη φιλοαμερικανική γραμμή. Δουλεύει... Ολες οι εφημερίδες μετά την επίθεση είχαν στους τίτλους τη λέξη συμβιβασμός. Συμβιβασμός γιατί; Αυτή είναι μία νέα ιδεολογική επίθεση. Ο αρχηγός της αστυνομίας και ο υπουργός Εσωτερικών ανακοίνωσαν ότι το ΡΚΚ ήταν πίσω από την επίθεση και τους έθεσαν όλους υπό παρακολούθηση.

Ωστόσο, η ηγεσία του ΡΚΚ αρνήθηκε τις κατηγορίες και είπε ότι η οργάνωση δεν είχε καμία σχέση με την επίθεση. Αλλα στις μέρες μας μπορείς να βρεις πολλούς δράστες να κάνουν τέτοιου είδους δουλειά στο όνομα κάποιου άλλου.

-- Θεωρείτε ότι το ΑΚΡ επωφελήθηκε των γεγονότων και τι σχέση είχε με αυτά το αποτέλεσμα της δίκης;

-- Το ΑΚΡ είναι πραγματικά πολύ δυνατό. Είναι το μοναδικό κόμμα με κοινωνική βάση και ιδεολογικό περίβλημα. Αυτό τους διευκολύνει να χειριστούν κάθε γεγονός, κάθε πρόβλημα... Σίγουρα η επίθεση εξυπηρέτησε την κυβέρνηση αλλά όχι μόνο την κυβέρνηση, κάτι περισσότερο. Πρέπει να συνυπολογιστεί ότι η Τουρκία διανύει μία ιστορική «μετάλλαξη» και κινητήρια δύναμη είναι φυσικά το μεγάλο κεφάλαιο. Η επίθεση, η δίκη, όλα εξυπηρετούν αυτή τη μεταμόρφωση. Η κοινωνία έχει χορτάσει από σκάνδαλα, σοκ, φόνους, δίκες... Αλλά η παράσταση συνεχίζεται. Φέτος, για πρώτη φορά στα τελευταία χρόνια, η εργατική τάξη άρχισε να αντιδρά, να αντιστέκεται σε όλες αυτές τις πολιτικές εξελίξεις.

-- Ποια είναι η θέση του ΤΚΡ απέναντι στις τελευταίες εξελίξεις και πώς πιστεύετε ότι πρέπει να αντιδράσει ο λαός;

-- Το ΤΚΡ αντιστέκεται στις πιέσεις για «συμβιβασμό». Φυσικά καταδικάζουμε τους τρομοκράτες, που είναι υπεύθυνοι για τα γεγονότα, αλλά δε συμμετέχουμε στο χορό που καλεί στο να σωθεί η «σταθερότητα». Ξέρουμε ποιες δυνάμεις παίζουν με την κοινωνία και δε θα τις βοηθήσουμε. Το άσχημο είναι ότι κάποια κόμματα της τουρκικής «αριστεράς» συντάχθηκαν με το ΑΚΡ και τώρα δρουν προς την κατεύθυνση να «σώσουν τη δημοκρατία». Είναι ανοιχτά ή κεκαλυμμένα υπέρ των φιλοευρωπαϊκών κινήσεων ισχυριζόμενοι ότι συνεχίζεται η μάχη μεταξύ παραστρατιωτικών και πολιτών. Αυτό είναι μέγα ψέμα, η μάχη συνεχίζεται μεταξύ ιμπεριαλιστών, αντιδραστικών δυνάμεων, μεγάλου κεφαλαίου από τη μία πλευρά και του λαού από την άλλη.

Παραστρατιωτικοί και ΑΚΡ είναι στην ίδια πλευρά και το να κατηγορούν μόνο τον τουρκικό στρατό και μία πολύ μικρή φράξια υπερεθνικιστών αποτελεί σχέδιο των ΗΠΑ. Είμαστε μαρξιστές, όχι αφελείς. Η Τουρκία ήταν και είναι μία αστική δικτατορία και το κράτος είναι το κύριο όργανο γι' αυτό. Οι φιλελεύθεροι προσπαθούν να μας πείσουν ότι το «κράτος» πρέπει να βρεθεί στο εδώλιο. Πώς μπορεί το ΤΚΡ, το Κομμουνιστικό Κόμμα, να υποστηρίξει αυτή την άποψη όταν η Τουρκία παραιτείται από κάθε τι που σχετίζεται με την κυριαρχία της, ελαχιστοποιεί τις κοινωνικές παροχές, αποκεντρώνει την εξουσία, υμνεί τον τοπικισμό, που σημαίνει ακόμα μεγαλύτερη διείσδυση του κεφαλαίου στην κοινωνία. «Μακροζωία στην αστική δημοκρατία και στο κράτος των Ιακωβίνων!» αυτό είναι το σύνθημα που προωθείται στον Τύπο και η «αριστερά» το υποστηρίζει.

Το ΤΚΡ και κάποιες άλλες δυνάμεις στην αριστερά προσπαθούν να κάνουν το καλύτερο δυνατό για να αντισταθούν σε αυτό το κύμα της ιμπεριαλιστικής ιδεολογικής επιθετικότητας και τα πάμε καλά. Για την Τουρκία έχω να πω ότι η αληθινή πάλη, τώρα αρχίζει...