H γενιά της ΕΑΜικής Αντίστασης και του ΔΣΕ, τα ελληνικά και ρωσικά γράμματα φτώχυναν πολύ από χτες. Ο Μήτσος Αλεξανδρόπουλος, ο τελευταίος κορυφαίος και πολυγραφότατος πεζογράφος της μεταπολεμικής γενιάς, μελετητής και μεταφραστής της Ρωσικής Λογοτεχνίας, έχασε χτες στις 3π.μ., στο «Ερρίκος Ντυνάν», τη - δεύτερη μετά το 1998 - μάχη του με τον καρκίνο. Κατά την επιθυμία του, η κηδεία του θα είναι πολιτική, χωρίς επικήδειους και θα γίνει αύριο, Τετάρτη, στις 3μ.μ., από το Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών.

Ο Μήτσος Αλεξανδρόπουλος γεννήθηκε στην Αμαλιάδα (26/5/1924). Δεκαοχτάχρονος (1942) εντάχθηκε στο ΕΑΜ Νέων, μετά στην ΕΠΟΝ και αργότερα στο ΚΚΕ. Φοιτητής της Νομικής Σχολής Αθηνών αφοσιώνεται στον απελευθερωτικό αγώνα και εγκαταλείπει τις σπουδές του, τις οποίες θα συνεχίσει μετά την απελευθέρωση. Το 1947, φοιτητής επί πτυχίω, στρατεύεται αναγκαστικά, αλλά λιποτακτεί. Εντάσσεται στο ΔΣΕ και το 1948 περνά ως μαχητής στο Αρχηγείο Ηπείρου, στου οποίου την εφημερίδα «Καθημερινά Νέα», έστελνε χρονογραφήματα για τις μάχες, υπό το ψευδώνυμο «Σφυρής». Τραυματίζεται βαριά σε μια σκληρή μάχη και στέλνεται σε νοσοκομείο στην Αλβανία. Επιστρέφει στο Αρχηγείο Ηπείρου, αλλά λόγω αναπηρίας ασχολείται αποκλειστικά με τα «Καθημερινά Νέα» σαν πολεμικός ανταποκριτής όλων των τμημάτων του ΓΑ Ηπείρου. Παράλληλα δημοσιεύει και αγωνιστικού περιεχομένου πεζογραφικά κείμενα και ποιήματα σε έντυπα του ΔΣΕ («Εξόρμηση» κ.α.).

Με την υποχώρηση του ΔΣΕ, το 1949 περνά στην αναγκαστική προσφυγιά. Εγκαθίσταται στο Βουκουρέστι (όπου ασχολήθηκε με το εκδοτικό του ΚΚΕ «Πολιτικές και Λογοτεχνικές Εκδόσεις») και από το 1956 στη Μόσχα, από όπου επαναπατρίστηκε (1975). Το 1953 καταδικάστηκε από το στρατοδικείο Ιωαννίνων τρις εις θάνατον.

Σπούδασε τη Ρωσική Λογοτεχνία στο Λογοτεχνικό Ινστιτούτο Μόσχας. Το 1957 γνώρισε τη δευτεροετή φοιτήτρια Κλασικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Λομονόσοφ, Σόνια Ιλίνσκαγια (σήμερα ομότιμη καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Αθηνών), με την οποία παντρεύτηκε (1959) και απέκτησε τη μοναχοκόρη του Ολγα Αλεξανδροπούλου.

Τα βιώματά του από το διπλό εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα του λαού μας, διαμόρφωσαν και την αταλάντευτη ιδεολογία του και την προσφορά του στους αγώνες του λαού, αλλά και το σύνολο του πλούσιου και ποικίλου έργου του. Ο ίδιος έλεγε: «Η στράτευση ενός λογοτέχνη στους αγώνες του λαού είναι η ανώτατη μορφή ελευθερίας γι'αυτόν». Κι όσον αφορά στο έργο του: «Αισθάνομαι πως έγραφα συνέχεια το ίδιο βιβλίο».

Στο έργο του Μήτσου Αλεξανδρόπουλου αναμείχτηκαν δύο λογοτεχνικές και πολιτισμικές παραδόσεις, η ελληνική και η ρωσική. «Δέθηκε» με τον ρωσικό πολιτισμό τόσο που με σπουδαία μελετητικά και μεταφραστικά έργα του, πρόσφερε την πολύτιμη λογοτεχνική, ιδεολογο-αισθητική γνώση και κρίση του στο προοδευτικό ελληνικό αναγνωστικό κοινό. Το υποδειγματικό μελετητικό έργο του για τη Ρωσική Λογοτεχνία ολοκληρώθηκε με τις δύο τελευταίες μυθιστορηματικές βιογραφίες του: «Ο Τολστόι» (2007) και «Οσιπ Μαντελστάμ. Στην Πετρούπολη θα σμίξουμε πάλι» (2008, «Ελληνικά Γράμματα»).

Ο Μήτσος Αλεξανδρόπουλος άφησε μεγάλο και πολυσχιδές έργο. Διηγήματα: «Αρματωμένα χρόνια» («Πολιτικές και Λογοτεχνικές Εκδόσεις» (ΠΛΕ) 1954), «Μια πρόσφατη ιστορία» (ΠΛΕ 1962), «Λευκή ακτή» (ΠΛΕ 1966), «Φύλλα φτερά» (1977), «Η ένατη πληγή». «Επιστροφές».Μυθιστορήματα: «Νύχτες και αυγές» (ΠΛΕ 1961-1963, επανεκδόθηκαν από τη «Σύγχρονη Εποχή» 1987). «Σκηνές από το βίο του Μάξιμου Γραικού» («Σύγχρονη Εποχή», 1982). «Τα θαύματα έρχονται στην ώρα τους» («Σύγχρονη Εποχή» 1988). «Μικρό όργανο για τον επαναπατρισμό». «Αυτά που μένουν». «Στο όριο».Βιογραφικές μυθιστορίες: «Το ψωμί και το βιβλίο. Ο Γκόρκι» («Σύγχρονη Εποχή» 1980). «Περισσότερη ελευθερία. Ο Τσέχοφ» («Σύγχρονη Εποχή» 1981). «Ο μεγάλος αμαρτωλός. Ο Ντοστογιέφσκι». «Ενας άνθρωπος, μια εποχή. Ο Αλέξανδρος Γκέρτσεν». «Ο Μαγιακόφσκι. Τα εύκολα και τα δύσκολα». «Ο Τολστόι».Ταξιδιωτικά: «Από τη Μόσχα στη Μόσχα. Ταξίδι στο Βόλγα» (ΠΛΕ 1971). «Οι Αρμένηδες. Ταξίδι στη χώρα τους και στην ιστορία τους» (1982). Μελέτες: «Αντίσταση-Δημοκρατία. Επιλογή άρθρων». «Πέντε Ρώσοι Κλασικοί» («Σύγχρονη Εποχή» 1975,1979). «Η ρωσική λογοτεχνία. Από τον 11ο αιώνα μέχρι την Επανάσταση του 1917». «Μια συνάντηση. Σεφέρης-Μακρυγιάννης». «Ο βασιλιάς που πέθανε». «Δαίμονες και δαιμονισμένοι. Επιστροφές στον Ντοστογιέφσκι». «Ο Τολστόι, ο Σαίξπηρ και οι τρελοί».Μεταφράσεις: Εμμανουήλ Καζακέβιτς «Το γαλάζιο τετράδιο» και «Εχθροί» (ΠΛΕ 1966). «Η εκστρατεία του Ιγκορ». «Ο βίος του Πρωτόπαπα Αββακούμ». «Η πολιορκία και η άλωση της Πόλης από τους Τούρκους». Γιούρι Ολέσα «Οι τρεις χοντροί». Αλέξανδρος Γκριμπογέντοφ «Συμφορά από το πολύ μυαλό». Αλέξανδρος Πούσκιν «Η ντάμα Πίκα» («Σύγχρονη Εποχή»). «Μικρές τραγωδίες». «Ο χάλκινος καβαλάρης». Νικολάι Γκόγκολ «Η μύτη». Αντον Τσέχοφ «Εχθροί». Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι «Μπομπόκ». Αλέξανδρος Πούσκιν «Αλλη, καλύτερη, ζητώ ελευθερία?». Αντον Τσέχοφ «Ανιαρή ιστορία».

Ο Μήτσος Αλεξανδρόπουλος έλαβε τις εξής διακρίσεις: Πρώτο Βραβείο του Διαγωνισμού Αντιστασιακού Διηγήματος «Κορυσχάδες», του περιοδικού «Επιθεώρηση Τέχνης» (1963). Διεθνές Λογοτεχνικό Βραβείο «Γκόρκι» (Μόσχα 1979) για τις μελέτες και μεταφράσεις ρωσικής λογοτεχνίας. Κρατικό Βραβείο Μυθιστορηματικής Βιογραφίας (1981, «Το ψωμί και το βιβλίο. Ο Γκόρκι». Λογοτεχνικό Βραβείο «Τουμανιάν» (Αρμενία, 1985) για τους «Αρμένηδες». Μεγάλο Κρατικό βραβείο Λογοτεχνίας ΥΠΠΟ (2001) για όλο το έργο του. Βραβείο Ελληνικής Εταιρείας Μεταφραστών Λογοτεχνίας (2002) για την ελληνική μετάφραση του έργου «Εκστρατεία του Ιγκορ». Μετάλλιο «Πούσκιν» (Ρωσική Συνομοσπονδία, 2007).

Στο θέατρο «Δημήτρης Χορν», στο πλαίσιο του φεστιβάλ «Θέατρο πέρα από τα όρια», από 22-24/5 (9 μ.μ.), θα παιχτεί η βασισμένη στο σαιξπηρικό «Ονειρο καλοκαιρινής νύχτας» παράσταση της Ιρίνας Μπρουκ «Περιμένοντας το Ονειρο...» (με ελληνικούς υποτίτλους). Το έργο παίζεται όπως στα χρόνια του Σαίξπηρ, από αντρικό θίασο. Το θέατρο είναι ένα παιγνίδι, υποστηρίζει η σκηνοθέτης. Αφήνει τα πάντα στη μαγεία και το κωμικό στοιχείο. Σκηνοθεσία - προσαρμογή: Ιρίνα Μπρουκ. Φωτισμοί - ήχος: Τιμπώ Ντυκρό. Παίζουν: Vincent Berger, Jerry di Giacomo, Cyril Guei, Gerald Papasian, Christian Pelissier, Augustin Ruhabura,Gerard Carrier. Η παράσταση πρωτοπαίχτηκε στο Παρίσι, πριν από δύο χρόνια, κάτω απ' τ' άστρα του παρισινού ουρανού, στην ύπαιθρο, στις αυλές μιας εγκαταλειμμένης αγροικίας, ενός μικρού δημαρχείου, σ' ένα δάσος, αλλά και σ' ένα θέατρο, αναδείχνοντας τη μαγεία αυτού του διαχρονικού αριστουργήματος «θεάτρου μέσα στο θέατρο».

Τα διαφορετικά επίπεδα της αφήγησης υφαίνουν ένα αστείο θέαμα, λιγάκι μπερδεμένο, με τις παράδοξες «νύμφες», που, τυλιγμένες σε σελοφάν και μαύρες σακούλες σκουπιδιών, παρασύρουν τους θεατές στο εσωτερικό του κήπου, όπου μια δεύτερη σκηνή έχει στηθεί ανάμεσα σε θάμνους και δεντράκια για την παράσταση έξι πλανόδιων θεατρίνων. Παιχνιδιάρικο από την αρχή ως το τέλος, το έργο με το μπουρλέσκ και τον αυτοσχεδιασμό των εξαιρετικών ηθοποιών.