Ο «Ρ» μίλησε για το θέμα του τζόγου με την ψυχολόγο από το πρόγραμμα «άλφα», Απεξάρτησης από το Αλκοόλ και τα Τυχερά Παιχνίδια, Αιμιλία Χατζηπάνη. Το πρόγραμμα «άλφα» ανήκει στο ΚΕΘΕΑ. Δεν είναι πολλοί αυτοί που γνωρίζουν την ύπαρξη του συγκεκριμένου προγράμματος.

Οπως μας εξήγησε, «όλο και πιο πολλοί άνθρωποι ασχολούνται με τον τζόγο και περιμένουν το εύκολο κέρδος. Το πρόγραμμα ήταν μια ανάγκη, γιατί όσο περνούν τα χρόνια όλο και περισσότεροι ζητούσαν βοήθεια. Ολο και περισσότερο έχουν απώλεια ελέγχου του τζόγου, δηλαδή δεν μπορούν από ένα σημείο και μετά να ρυθμίσουν το πόσο χρόνο και χρήμα θα ξοδέψουν σε αυτό και φυσικά τις συνέπειες».

Συζητώντας για τους παράγοντες που παίζουν ρόλο στους εξαρτημένους από τον τζόγο υποστήριξε πως «πρόκειται για πολυπαραγοντικό φαινόμενο. Υπάρχουν σίγουρα κοινωνικοί παράγοντες, έχουν να κάνουν με προβλήματα της κοινωνίας, την ανεργία, αύξηση των τιμών, τη φτώχεια. Αυτό κάνει κάποιους να ποντάρουνε κάπου που μπορούν να έχουν κέρδος. Υπάρχουν βέβαια και παράγοντες που έχουν να κάνουν και με την προσωπικότητα του ανθρώπου, επίσης προβλήματα οικογενειακά και άλλα». Ενα άλλο στοιχείο είναι και «η πληθώρα χώρων που μπορεί να παίξει» και το «γεγονός πως διαφημίζεται». Ο τζόγος, προσέθεσε η Αιμ. Χατζηπάνη «είναι μια ψευδαίσθηση αντιμετώπισης των οποιονδήποτε προβλημάτων. Αυτό που θα πει ένας τζογαδόρος είναι πως ξεχνιέται με αυτό τον τρόπο. Αφήνει στην άκρη όλα του τα προβλήματα».

Στα στοιχεία που μπορούμε να διακρίνουμε κάποιον εξαρτημένο ξεχώρισε: Ο εξαρτημένος «αφιερώνει όλο και περισσότερο χρόνο για να παίξει. Αυτό σημαίνει πως αφήνει στην άκρη τους άλλους τομείς της ζωής του, επαγγελματικούς, κοινωνικούς, οικογενειακούς. Ολη του η ενέργεια και τα ενδιαφέροντα στρέφονται γύρω από αυτό, για το πώς θα παίξει. Αρχίζει και έχει πολύ μεγαλύτερο άγχος, μπορεί να του δημιουργήσει και συναισθήματα κατάθλιψης. Τη λύση όμως τη βρίσκει στο να ξαναπαίξει. Δημιουργούνται προβλήματα στην οικογένεια, χάνεται η επικοινωνία, στη δουλιά κάποιοι φτάνουν σε σημείο να καταχραστούν χρήματα». «Συνήθως η οικογένεια βλέπει πως δεν πάει καλά. Δάνεια, πιστωτικές κάρτες που δεν μπορούν να καλυφθούν...».

Η Αιμ. Χατζήπανη εξηγεί πως «υπάρχουν κάποια στάδια στον τζόγο. Υπάρχει το στάδιο του κέρδους, όπου κερδίζει ή χάνει ποσά που δεν του επηρεάζουν τη ζωή και πιστεύει πως το ελέγχει. Επόμενη φάση είναι όταν αρχίσει να χάνει και προσπαθεί να κερδίσει τα χαμένα. Το τελευταίο είναι το στάδιο της απελπισίας και της εξάρτησης. Εκεί, κάποιοι μπορούν να φτάσουν και στην αυτοκτονία ή να υπάρχει παράλληλα με τον τζόγο και κατάχρηση αλκοόλ».

Μεταξύ άλλων η ψυχολόγος σημειώνει πως «οι εξαρτημένοι χάνουν την αίσθηση του χρόνου. Υπάρχουν άνθρωποι που λένε πως μπήκαν στο καζίνο σήμερα και βγήκαν μετά από δυο - τρεις μέρες. Πράγματα που εμείς δεν μπορούμε να συλλάβουμε. Ο χρόνος δεν έχει σημασία καμία για αυτούς». Σημειώνει πως «όταν ανεβαίνει η αδρεναλίνη τους, ξέρουν ότι χάνουν, όμως πιστεύουν πως θα κερδίσουν αυτοί και όχι ο τζόγος». Η Αιμ. Χατζηπάνη υπογραμμίζει πως το πρόγραμμα επισκέπτονται και εξαρτημένοι με κύρια εξάρτηση τον τζόγο μέσω διαδικτύου ή το Στοίχημα.

Μέσα από μια συζήτηση με έναν ιδιοκτήτη πρακτορείου μπορεί να συνειδητοποιήσει κανείς πώς ο επίσημος τζόγος με τη σφραγίδα της ΟΠΑΠ ΑΕ μπορεί να παίξει το ρόλο ενός μεγάλου πανελλήνιου καζίνο.

Ο «Ρ» μίλησε με τον κ. Νίκο, ιδιοκτήτη πρακτορείου, ο οποίος μέσα από την εμπειρία του διαπιστώνει πως είτε παράνομος είναι ο τζόγος είτε νόμιμος, ο κανόνας είναι ένας: «Οταν τζογάρεις, πάντα, τελικά, βγαίνεις χαμένος». Ο ίδιος χαρακτηρίζει τα πρακτορεία «μικρά λαϊκά καζίνο», που «παραμυθιάζουν τον κόσμο στο εύκολο κέρδος».

Πρώτο στοιχείο της συζήτησης είναι πως τα «φέσια» δεν υπάρχουν μόνο στα ψιλικατζίδικα και στα μικρά μαγαζιά, αλλά και στα πρακτορεία του ΟΠΑΠ! Ο Νίκος υποστηρίζει πως «δεν υπάρχει πρακτορείο που να μην έχει δώσει πίστωση σε κάποιον». Οπως σημειώνει, «τα πρακτορεία παίρνουν προμήθεια από το Στοίχημα 8%, το Κίνο 7,5% και τα υπόλοιπα παιχνίδια 12%».

Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στο Στοίχημα και το Κίνο, δύο παιχνίδια στα οποία συμμετέχουν μαζικά οι εργαζόμενοι. Στην ερώτηση για το εάν στο Στοίχημα στήνονται παιχνίδια, μας απαντάει «αφοπλιστικά»: «Η οποιαδήποτε ομάδα είναι επιχείρηση και τη συμφέρει το κέρδος της και γι' αυτό μπορεί να κάνει τα πάντα. Γιατί να μη στήσει παιχνίδια»; Οσον αφορά το Κίνο επισημαίνει ότι «στα σεμινάρια που μας έκανε ο ΟΠΑΠ, είπαν πως στόχος ήταν να παίζει όλος ο λαός και μέχρι ενός σημείου το έχουν καταφέρει. Μιλάμε για ένα παιχνίδι που είναι μια μικρή ρουλέτα και παίζει όλος ο κόσμος».

Μας ανέφερε ορισμένα χαρακτηριστικά παραδείγματα που δείχνουν πως δε χρειάζεται να παίζεις στο καζίνο της Πάρνηθας ή του Λουτρακίου για να χάσεις μεγάλα ποσά.

«Νεαρός που δουλεύει ως διανομέας έχει κερδίσει και έχει χάσει μπροστά μου 5.000 ευρώ μέσα λίγες ώρες στο Κίνο, αυτό το παιδί έχει πραγματικά "αρρωστήσει", όταν παίζει δεν έχει αυτοέλεγχο», λέει ο Νίκος. «Κάποιος - λέει - που ήρθε ένα πρωί και στις 2 το μεσημέρι είχε να πληρώσει μια δόση 1.653 ευρώ. Μου έδειξε και το χαρτί! Μου είπε πως δεν είχε να δανειστεί από πουθενά και τα 400 ευρώ που διέθετε θα τα έπαιζε μήπως βγάλει τη δόση. Φυσικά έχασε». Το φαινόμενο υπάρχει και στους ίδιους τους ιδιοκτήτες πρακτορείων! «Υπάρχει παράδειγμα που ο ιδιοκτήτης έπαιζε Κίνο και δεν είχε λεφτά να πληρώσει τον ΟΠΑΠ. Πλήρωνε με δανεικά μέχρι που του έκλεισαν το μαγαζί επειδή δεν είχε να τους πληρώσει».

Υπάρχουν και οι κωμικές περιπτώσεις που όμως δείχνουν πώς μπορεί ένα παιχνίδι να γίνει εξάρτηση. «Ενας πελάτης αλλάζει κάθε καρέκλα του μαγαζιού κάθε λίγα λεπτά. Αλλάζει για να αλλάξει το γούρι! Αλλάζει τα στυλό, αλλάζει τα καπάκια στα στυλό. Το επάγγελμά του είναι ταξιτζής και μια φορά μπήκε στο μαγαζί να παίξει Κίνο. Τον έβλεπα που κοίταζε συνέχεια έξω. Μετά από 20 λεπτά έρχεται μέσα μια κυρία και αρχίζει να τον βρίζει! Ηταν πελάτισσά του και την είχε αφήσει να περιμένει!»...

Ο τζίρος του ΟΠΑΠ μέσα σε δύο χρόνια έχει αυξηθεί κατά 1,4 δισ. ευρώ! Το πεδίο του κρατικού τζόγου «άκμασε» σε τέτοιο βαθμό, που πλέον έχει κατατάξει την ΟΠΑΠ ΑΕ σε μια από τις πλέον κερδοφόρες επιχειρήσεις στη χώρα, με 500 εκατομμύρια ευρώ περίπου καθαρά κέρδη τον προηγούμενο χρόνο.

Η κοιτίδα του στοιχήματος είναι η Αγγλία. Τα πρώτα στοιχήματα, σε επίσημη μορφή, «έπεσαν» στο καφενείο των αδελφών Lloyd στα μέσα περίπου του 19ου αιώνα, στις όχθες του ποταμού Τάμεση, στο Λονδίνο. Τότε βέβαια δεν υπήρχαν ποδοσφαιρικοί ή άλλου είδους αγώνες που θα προσφέρονταν για στοιχηματισμό. Ετσι, τα πρώτα στοιχήματα είχαν σχέση με το αν το τάδε πλοίο θα γυρίσει πίσω, αν το δείνα θα δεχτεί επίθεση πειρατών, αν θα επιστρέψει σε συγκεκριμένη ημερομηνία κ.ά.

Στη συνέχεια, αντικείμενα στοιχηματισμού αποτέλεσαν μια σειρά πράγματα, από τον καιρό μέχρι πόσα... κατσούλια θα γεννήσει η γάτα. Μάλιστα, οι αδελφοί Lloyd, ταυτόχρονα με την εισαγωγή του στοιχήματος, δημιούργησαν και την πρώτη ουσιαστικά ασφαλιστική εταιρεία. Τα πρώτα ασφάλιστρα αφορούσαν τα πλοία και τα φορτία τους. Σήμερα, η «Lloyd» είναι μια από τις μεγαλύτερες ασφαλιστικές εταιρείες στον κόσμο.

Ο τζόγος ό,τι ακουμπά το λερώνει. Από τη στιγμή ειδικά που το στοίχημα μπήκε στις αθλητικές συναντήσεις και ιδιαίτερα στις ποδοσφαιρικές, δημιουργήθηκε για κάποιους επιτήδειους νέο προσοδοφόρο έδαφος για εύκολο πλουτισμό. Από τις πενιχρές «μίζες» σε μεταγραφές παιχτών, προχώρησαν στο «στήσιμο» παιχνιδιών.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα, ο υποβιβασμός της Μίλαν και της Λάτσιο στη Β' Εθνική και η τιμωρία ομάδων την αγωνιστική περίοδο 1979 - 1980, μετά τη συμμετοχή της διοίκησης αλλά και αρκετών παιχτών για αλλοίωση αποτελεσμάτων. Είχαν υποκύψει στο εύκολο και παχυλό κέρδος του προκαθορισμένου στοιχήματος. Κάτι ανάλογο αποκαλύφθηκε στην Ιταλία την άνοιξη του 2006, με πρωταγωνιστή τον Λουτσιάνο Μότζι, ανώτατο διοικητικό στέλεχος της Γιουβέντους, ο οποίος «έστηνε» όχι μόνο παίχτες αλλά και διαιτητές.

Την ίδια περίπου εποχή τιμωρήθηκαν οι επιθετικοί Πάολο Ρόσι (Γιουβέντους), Μπρούνο Τζιορντάνο (Μίλαν) και Πέπε Σαβόλτι (Λάτσιο) για τη συμμετοχή τους στο «Τοτονέρο» (έτσι ονομάζεται το παράνομο στοίχημα στην Ιταλία). Ενα από τα... «αντικείμενα» του στοιχηματισμού, ήταν και το ποιος θα βγει πρώτος σκόρερ στο πρωτάθλημα. Οι τρεις επιθετικοί είχαν πάρει τεράστια χρηματικά ποσά από τις διοργανώτριες του στοιχήματος, εν προκειμένω, τις μαφιόζικες οργανώσεις Καμόρα και Κόζα Νόστρα, για να μη βγει κανείς τους πρώτος σκόρερ.

Το... εκπληκτικό ήταν ότι τα νήματα του «Τοτονέρο» κινούσαν τα τρία αδέρφια Ματαρέζε. Ο ένας, ήταν επικεφαλής της Κόζα Νόστρα, ο άλλος, πρόεδρος της Ιταλικής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας και ο τρίτος, ο επίσκοπος του Μπάρι. Η αποκάλυψη της απάτης, πέρα από το σάλο, στοίχισε τον ισόβιο αποκλεισμό των τριών ποδοσφαιριστών. Χρειάστηκε η παρέμβαση του προέδρου της Ιταλίας, Σάντρο Περτίνι, που έδωσε χάρη και στους τρεις λίγο πριν την έναρξη του Μουντιάλ της Ισπανίας το 1982, για να συμμετάσχει στη διοργάνωση ο Π. Ρόσι που τελικά χρίστηκε πρώτος σκόρερ της διοργάνωσης και σήκωσε το παγκόσμιο κύπελλο, γνωρίζοντας την αποθέωση από ολόκληρη την Ιταλία.

Οι παραπάνω περιπτώσεις που αποκαλύφθηκαν στο παγκόσμιο στερέωμα είναι ενδεικτικές για το ποιοι και πώς λυμαίνονται το χώρο του ποδοσφαίρου. Ανάλογα μικρά και μεγάλα σκάνδαλα έχουν υπάρξει σε όλες σχεδόν τις χώρες της Ευρώπης.

Ρεπορτάζ: Νίκος ΤΣΑΚΑΝΙΚΑΣ, Γεράσιμος ΧΟΛΕΒΑΣ

Σήμερα, για να πας στο καζίνο δε χρειάζεται τίποτα παραπάνω από το να είσαι άνω των 23 ετών και να έχεις όρεξη για ...«παιχνίδι». Εχουν... αποσυρθεί ακόμη και αυτοί που κάποτε πουλούσαν απ' έξω γραβάτες, αφού το μόνο απαγορευτικό είναι τα κοντά παντελόνια και τα ανοιχτά παπούτσια.

Ο «Ρ» επισκέφθηκε ένα από τα εννιά, επίσημα, καζίνο της χώρας. Η είσοδος στο καζίνο ξεκινά από 10 ευρώ τις καθημερινές και από 15 ευρώ τα Σαββατοκύριακα. Μαζί με την κάρτα σου «παρέχονται» και διαφημιστικά φυλλάδια. Κι επειδή δεν τους φτάνει μόνο ένας, σε κάνουν μέρος της επιχείρησής τους. «Φέρε ένα φίλο που δεν έχει ξαναέρθει και εμείς προσφέρουμε δωρεάν είσοδο και στους δύο». «Οι προσφορές δεν τελειώνουν εδώ. Με την πέμπτη επίσκεψή σας (μέχρι και σε διάστημα 6 μηνών από την αρχική σας εγγραφή), θα σας περιμένει μια πρόσκληση για δωρεάν διαμονή και πρωινό στο πολυτελέστατο ξενοδοχείο μας για δύο άτομα».

Μπαίνοντας στο καζίνο «χάνεσαι» ανάμεσα στα 70 τραπέζια και τα 929 ηλεκτρονικά παιχνίδια, ενώ σε μια γωνία υπάρχει και εικονικός ιππόδρομος! Στη «διαδρομή» συναντάς πολλά μικρά μπαρ, αλλά και καφετερία - εστιατόριο. Το ποτό είναι δωρεάν για... ευνόητους λόγους.

Πάνω στα τραπέζια πέφτουν χιλιάδες ευρώ το λεπτό, ενώ το ύφος των παικτών δείχνει την προσήλωση στο παιχνίδι. Εύκολα διακρίνεις τους χαμένους και τους κερδισμένους, δυο ρόλοι που - φυσικά - από τη μια στιγμή στην άλλη μπορούν να αλλάξουν. Και αν χάσεις τα χρήματα που έχεις πάνω σου, δεν υπάρχει... κανένα πρόβλημα. Το καζίνο διαθέτει μηχανήματα αυτόματης ανάληψης από τέσσερις τράπεζες, ενώ μία από αυτές διαθέτει και ταμείο με υπάλληλο επί 24ωρου βάσεως για αναλήψεις, καταθέσεις και εκδόσεις τραπεζικών επιταγών.

Αναρωτιέστε εάν το καζίνο μπορεί να σας παρέχει και δάνεια; Οχι. Αυτό δεν έχει επιτραπεί ακόμα. Υπάρχει όμως λύση! Εξω ακριβώς από το καζίνο υπάρχει ένα μικρό σπιτάκι με ένα γραφείο. Αποκλείεται να διαφύγει της προσοχή σας, υπάρχει μια μεγάλη επιγραφή με φωτεινά γράμματα: ΔΑΝΕΙΑ!!! Δεν υπάρχει κάποιος μέσα, αλλά σας προτρέπει με δύο μικρές ταμπέλες να επικοινωνήσετε μαζί: «Χτυπήστε το κουδούνι» και «Τηλεφωνείστε στο 69.....». Οπως μας ενημέρωσε τηλεφωνικά, για να δανείσει τα χρήματά «του» πρέπει απλά «να έχετε κάτι να αφήσετε για εγγύηση»...