Μέτωπο παλλαϊκό ΤΩΡΑ! Κατά της αναθεώρησης του άρθρου 16 του Συντάγματος και των αντιδραστικών μεταρρυθμίσεων. Για αποκλειστικά δημόσια, δωρεάν, ενιαία Παιδεία!
Το σύνθημα αυτό, που δέσποζε στο εκλογικό κέντρο της Αθήνας, όπου δόθηκε χτες η συνέντευξη Τύπου της ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Αλέκας Παπαρήγα, για το φλέγον ζήτημα του άρθρου 16 και συνολικότερα της Παιδείας, ενόψει και των αυριανών κινητοποιήσεων, συμπυκνώνει απόλυτα το περιεχόμενο ολόκληρης της συνέντευξης.
Η Αλέκα Παπαρήγα επισήμανε την επιτακτική ανάγκη αύριο το κέντρο της Αθήνας να ξεχειλίσει από κόσμο, από εργάτες, μικρομεσαίους, γυναίκες, να κινητοποιηθούν όλοι για την αποτροπή της αναθεώρησης του άρθρου 16, αλλά κυρίως για να διατρανώσουν την απόφαση για συνέχιση της πάλης για Παιδεία που θα υπηρετεί τις λαϊκές ανάγκες, δημόσια, δωρεάν και ενιαία.
Στο πλαίσιο της συνέντευξης Τύπου, η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ αναφέρθηκε επιγραμματικά στις θέσεις του Κόμματος για πλευρές του ζητήματος, δεσμευόμενη ότι θα ακολουθήσει άλλη συνέντευξη όπου πιο αναλυτικά θα δοθούν οι ολοκληρωμένες θέσεις του ΚΚΕ επί του θέματος αυτού. Ακόμα, απάντησε σε επιχειρήματα που προβάλλουν η κυβέρνηση, η αξιωματική αντιπολίτευση και όλοι όσοι επιχειρούν να δικαιολογήσουν τις αντιδραστικότατες αλλαγές που προωθούν στην εκπαίδευση.
Αδράχνοντας την ευκαιρία, η Αλ. Παπαρήγα εξέφρασε και ορισμένα συμπεράσματα από την επίσκεψη αντιπροσωπείας του Κόμματος στην Παλαιστίνη την προηγούμενη βδομάδα, υπογραμμίζοντας ότι ο παλαιστινιακός λαός βιώνει μια τραγική κατάσταση, ότι τις οδυνηρές συνέπειες της πολύχρονης κατοχής επιτείνει στο έπακρο η ανέγερση του ισραηλινού τείχους και καλώντας όλους να εκφράσουν έμπρακτα και ενεργητικά την αλληλεγγύη τους προς αυτόν και την καταδίκη του Ισραήλ (η συγκεκριμένη αναφορά της ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ δημοσιεύεται στη σελ. 3).
Στη συνέντευξη παραβρέθηκε πλήθος κόσμου, ανάμεσά τους πολλοί εργάτες, φοιτητές, πανεπιστημιακοί κ.ά.
Η εισηγητική ομιλία της ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ στη χτεσινή συνέντευξη Τύπου
Οπως είναι γνωστό, συμμετέχουμε ενεργητικά στην πραγματοποίηση αγωνιστικών κινητοποιήσεων - διαδηλώσεων κατά της αναθεώρησης του άρθρου 16. Στηρίζουμε πρωτοβουλίες από τα κάτω, απ' όπου και αν εμφανίζονται, που έχουν στο επίκεντρο την υποστήριξη της αποκλειστικά δημόσιας - δωρεάν σύγχρονης λαϊκής Παιδείας.
Η θέση μας απέναντι στο άρθρο 16 δεν είναι ευκαιριακή ούτε έχει να κάνει με την εκλογολογία ούτε με χάπενινγκ ούτε με λόγους εντυπώσεων. Από τη στιγμή που ιδρύθηκε το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας μέχρι σήμερα, και έτσι θα είναι και αύριο, θα υποστηρίζουμε την ύπαρξη αποκλειστικά και μόνο δημόσιου δωρεάν συστήματος Παιδείας.
Δεν παζαρεύουμε τίποτα πάνω σε αυτό, δεν προσκυνάμε και δεν υποκλινόμαστε σε καμία διαμορφωμένη πραγματικότητα. Θέλουμε αλλαγές. Δεν υπερασπιζόμαστε αυτό που υπάρχει.
«Δε φοβόμαστε - συνέχισε η ομιλήτρια -, παλεύουμε για ένα ρωμαλέο ενωτικό κίνημα, διεκδικητικό, που θα αποτρέψει την αναθεώρηση του άρθρου 16 και θα παλέψει για την κατάργηση όλων των άλλων αντιδραστικών νόμων που αφορούν στην Παιδεία.
Παλεύουμε πραγματικά στο επίκεντρο της προσοχής του λαού να μην είναι μόνο το άρθρο 16, αλλά συνολικά ποια Παιδεία, ποια κοινωνία, ποια οικονομία θέλουμε.
Γιατί στο κάτω κάτω η Παιδεία δεν είναι κάτι το αυτοτελές και το αποσπασμένο από τη συνολική πορεία της κοινωνίας. Ωστόσο, πραγματικά σήμερα η αιχμή του δόρατος είναι το άρθρο 16.
Δε θα συμφωνήσουμε σε αυτό που ακούμε, π.χ., από το ΠΑΣΟΚ ότι το άρθρο 16 είναι ένα δευτερεύον ζήτημα, δεν είναι το κύριο. Και αυτό για να κρύψει τη σύμπλευσή του με τη Νέα Δημοκρατία.
Ούτε από την άλλη μεριά θα συμφωνήσουμε με το ότι το άρθρο 16 είναι το κλειδί για την ιδιωτικοποίηση. Διότι ακόμα και αν ανατραπεί, και εμείς θα θέλαμε να ανατραπεί με όρους κινήματος, να αποτραπεί η αναθεώρηση του Συντάγματος στο άρθρο 16, ακόμα και αν γίνει αυτό, η πορεία προς την ιδιωτικοποίηση θα είναι ταχύτατη, καθώς, όπως ξέρουμε, έχουν θεσμοθετηθεί και στην πορεία θα θεσμοθετηθούν οι επιλογές και οι λογικές της Μπολόνια και της Λισαβόνας του 2000, οι επιλογές της Κοινότητας που είναι επιλογές του κοινοτικού κεφαλαίου.
Συνεχίζοντας η Αλ. Παπαρήγα υπογράμμισε: «Πολύ σωστά συγκεντρώνεται η προσοχή στο τι σημαίνει άρθρο 16. Η επισημοποίηση της λειτουργίας μη κρατικών πανεπιστημίων, δηλαδή ιδιωτικών, όχι μη κερδοσκοπικών, αλλά κερδοσκοπικότατων. Στην ουσία δε χρειάζεται να γίνουν και πολλά καινούρια πανεπιστήμια στην Ελλάδα. Τα κολέγια που υπάρχουν και αυτά που συνεργάζονται με το αμερικανικό και τα βρετανικά κολέγια θα αναγορευτούν σε πανεπιστήμια. Είναι έτοιμο το υλικό.
Γι' αυτό εμείς επικρίνουμε και εκείνες τις πολιτικές δυνάμεις και τους παράγοντες που είναι εναντίον του άρθρου 16, χωρίς να αναδεικνύουν ότι ήδη στα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα και στα ΤΕΙ, για να μην πάρω ολόκληρο το σύστημα της Παιδείας, η ιδιωτικοποίηση είναι μια πραγματικότητα με διάφορες μορφές.
Δεν πάμε σε σκανδαλολογία, δεν αναφέρομαι σε τέτοια πράγματα. Και σε μια σειρά θεμάτων που έχει δημοσιοποιήσει ο Τύπος. Δεν ξέρουμε, δεν έχουμε άμεση γνώση γι' αυτά.
Δεν είναι μορφή ιδιωτικοποίησης αυτό; Να έρχεται η Κοινότητα να σου δίνει κονδύλια και αυτά να τα διαχειρίζονται άτομα; Εγώ να σας πω τα καλύτερης ποιότητας άτομα. Δεν παύει όμως να είναι ατομική ευθύνη της πραγματοποίησης μιας έρευνας.
Είχαμε προτείνει εδώ και χρόνια τα ποσά αυτά, γιατί από τη στιγμή που τα ποσά αυτά διαμορφώνονται από τον κορβανά των λαών, δε λέμε να μην τα παίρνουμε. Τα ποσά αυτά να τα παίρνει το υπουργείο Παιδείας και αυτά να διατίθενται σε έρευνα, η οποία όμως έχει στόχους.
Παραδείγματος χάριν, θέματα υγείας, την αντισεισμική θωράκιση, κλπ. Για έρευνα γενικότερης σημασίας και όχι έρευνα που παράγεται για τους επιχειρηματίες ή και αν δεν παράγεται για τους επιχειρηματίες, τελικά αυτοί έχουν την ευκαιρία να την αξιοποιήσουν.
Από χρόνια είχαμε θέσει το ζήτημα η πανεπιστημιακή κοινότητα, το συνδικαλιστικό κίνημα να διεκδικήσει ανάμεσα στα άλλα και ένα αίτημα που θα την απάλλασσε σήμερα από το να κατηγορείται ως συντεχνία. Της πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης των καθηγητών, του επιστημονικού προσωπικού στα ΑΕΙ και στα ΤΕΙ.
Βεβαίως με καλούς μισθούς, βεβαίως με δυνατότητες να επιμορφώνονται, γιατί και ο ερευνητής πρέπει να επιμορφώνεται, με δυνατότητες να μετέχουν στην έρευνα, με όλες τις δυνατότητες που πρέπει να έχει ένας επιστήμονας να δώσει ό,τι καλύτερο μπορεί από τον εαυτό του.
Αυτό το αίτημα ούτε καν προβάλλεται. Και έτσι η Νέα Δημοκρατία, υποκριτικά φερόμενη, αξιοποιεί μια σειρά προβλημάτων που ήδη υπάρχουν στη λειτουργία των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων - εμείς θα λέγαμε και φαινόμενα σήψης τα οποία έχουν επηρεάσει και το ίδιο το φοιτητικό κίνημα και ιδιαίτερα τις ηγεσίες του δικομματισμού.
Αντί να καταγγέλλονται αυτά συγκαλύπτονται, δε λέγεται κουβέντα και λένε τώρα, θα αρχίσει ο κίνδυνος της ιδιωτικοποίησης των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και των ΤΕΙ».
«Με την ευκαιρία - τόνισε η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ - θέλουμε να ξεκαθαρίσουμε το εξής: Εμείς όταν λέμε δημόσιο πανεπιστήμιο το εννοούμε και ως προς το ιδιοκτησιακό καθεστώς. Δε θα φοβηθούμε να το πούμε, μονοπώλιο στον τομέα της Παιδείας. Βεβαίως, ζούμε μέσα στον καπιταλισμό, το ιδιωτικό κεφάλαιο, οι επιχειρηματίες κυριαρχούν, το μεγάλο κεφάλαιο, μάλιστα, αλλά εν πάση περιπτώσει στον τομέα της Παιδείας δεν πρέπει να υπάρχει καμία ιδιωτική επιχειρηματική δραστηριότητα.
Δεν πιστεύουμε στην ειρηνική συνύπαρξη των δύο τομέων. Αρα ο δημόσιος χαρακτήρας κατοχυρώνεται με την αποκλειστικότητά του. Να μη χρειάζεται ούτε ένα ευρώ να πληρώνει ο γονιός από τη στιγμή που το παιδί πάει, και δε μιλάμε μόνο για τα πανεπιστήμια, αλλά μιλάμε, από τον παιδικό σταθμό, το νηπιαγωγείο και στο ενιαίο σχολείο.
Λένε ορισμένοι να μη γίνουν μη κρατικά, δηλαδή ιδιωτικά πανεπιστήμια. Μα όταν η ιδιωτική Παιδεία διαπλέκεται με τη δημόσια και σε ορισμένες περιπτώσεις είναι κυρίαρχη σε προηγούμενες βαθμίδες γίνεται ο δημόσιος χαρακτήρας της να κατοχυρώνεται στην ανώτατη βαθμίδα;
Είτε υπάρχουν εξετάσεις είτε δεν υπάρχουν οι ταξικοί φραγμοί διευρύνονται ακόμα και αν υπάρχουν αποκλειστικά δημόσια πανεπιστήμια. Και ας πούμε και ένα άλλο παράδειγμα.
Και το ΠΑΣΟΚ από το 1981 διακήρυξε, μάλιστα τότε απείλησε ότι θα κλείσει τα ιδιωτικά σχολεία και μάλιστα πολλά παιδιά που πήγαιναν σε ιδιωτικά πήγαν και γράφτηκαν στα δημόσια με το φόβο μη βρεθούν μεσοστρατίς της σχολικής χρονιάς στα ιδιωτικά. Δεν το έκανε.
Μετά είπε ότι δεν μπορεί να λύσει αυτό το ζήτημα κατασταλτικά, βίαια. Η Νέα Δημοκρατία έχει πει ότι αναβαθμίζοντας τη δημόσια Παιδεία θα μειωθεί η ροή προς την ιδιωτική Παιδεία, τα φροντιστήρια, κλπ.
Μα τώρα, από φέτος και από πέρυσι, έχουμε φροντιστήρια και στο δημοτικό! Και οι δύο κυβερνήσεις είπαν το εξής: Μέσα από την αναβάθμιση της δημόσιας Παιδείας, θα βοηθήσουν να μη γιγαντωθεί η ιδιωτική και να μην μπορεί να σταθεί. Εγινε αυτό;
Οπως δεν έγινε στην ενέργεια, όπως δεν έγινε στις τηλεπικοινωνίες όταν ακόμα είχαμε δημόσιους τομείς, έτσι και τώρα. Και ακόμα χειρότερα όταν θα κατοχυρωθεί και επίσημα και από το Σύνταγμα η ύπαρξη των μη κρατικών πανεπιστημίων».
Ακολούθως υπογράμμισε την ανάγκη ανάπτυξης παραπέρα της πάλης, σημειώνοντας: «Επομένως εμείς θεωρούμε ότι είναι θετικό αυτό το κίνημα που αναπτύσσεται, όμως δεν αρκεί. Η Τετάρτη πρέπει να είναι μια μέρα που να φανεί καθαρά η διάθεση του ελληνικού λαού να βάλει φραγμό στην αναθεώρηση του άρθρου 16.
Δεν μπορούμε όμως να μείνουμε μόνο στο άρθρο 16, δε θα επεκταθώ στο ζήτημα, θα δώσουμε ξεχωριστή συνέντευξη συνολικά για το πρόβλημα της Παιδείας, αλλά και δεν μπορούμε να μείνουμε και στην Τετάρτη σαν μέρα.
Η θέση του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας είναι την Τετάρτη να κατακλυστεί το κέντρο της Αθήνας από κάθε γειτονιά, από κάθε τόπο δουλιάς, με τα συνδικάτα, με τους φορείς, που ο καθένας θα επιλέξει να ακολουθήσει.
Ομάδες, παρέες, η γειτόνισσα με τη γειτόνισσα. Να ξεχειλίσει η Αθήνα. Αλλά από εκεί και πέρα η μάχη πρέπει να συνεχιστεί. Στον τόπο δουλιάς, στον τόπο κατοικίας, στο χωράφι, να το πω έτσι. Και τον αγρότη που σήμερα είναι και εκτός παραγωγής τον ενδιαφέρει γιατί έχει παιδιά και εγγόνια και δισέγγονα.
Σε κάθε χώρο δουλιάς και σε κάθε τόπο κατοικίας να φουντώσει η συζήτηση, να γίνει διάλογος ώστε να υπάρχει πλατιά ευρεία γνώση και για το ζήτημα της ανώτατης Παιδείας, αλλά και συνολικά για όλες τις βαθμίδες της Παιδείας».
Σχετικά με τις δήθεν διαφορές των εταίρων του δικομματισμού η Αλ. Παπαρήγα ανέφερε: «Η Νέα Δημοκρατία και το ΠΑΣΟΚ εμφανίζονται ότι έχουν διαφορές και μάλιστα το ΠΑΣΟΚ έχει συμφέρον να εμφανίζει μεγεθυμένες τις διαφορές. Η Νέα Δημοκρατία έχει συμφέρον να προβάλλει αυτό που υπάρχει, τη συναίνεση.
Κατ' αρχήν, πρόκειται για υποκρισία αυτό που λέγεται ότι τα κόμματα δεν παίζουν ρόλο στη συνταγματική αναθεώρηση, αλλά παίζουν ρόλο οι βουλευτές. Αυτά είναι αστεία πράγματα.
Βεβαίως, είναι θέμα του κάθε κόμματος, να δεσμεύσει ή να μη δεσμεύσει τους βουλευτές του και δεν πρόκειται να μπούμε σε αυτό, αλλά το θέμα είναι το εξής: Υπάρχει συσχετισμός δύναμης και αυτός διαμορφώνεται από τους βουλευτές των κομμάτων, ας το πούμε έτσι και ας μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας, αλλά υπάρχει και επίσημη γραμμή των κομμάτων. Ενα ζήτημα είναι αυτό.
Δεύτερον. Θα έλεγα ότι οι διαφορές του ΠΑΣΟΚ και της Νέας Δημοκρατίας είναι αυτό που λέμε ο ένας λέει το ποτήρι ότι είναι μισογεμάτο και ο άλλος λέει το ποτήρι ότι είναι μισοάδειο.
Δεν υπάρχουν διαφορές, παρά οι αναγκαίες στη μεταξύ τους πολιτική επιχειρηματολογία για να συντηρείται η αντίληψη ότι υπάρχουν δύο διαφορετικές θέσεις.
Το ΠΑΣΟΚ κατηγορεί τη Νέα Δημοκρατία ότι η Νέα Δημοκρατία ενδιαφέρεται κυρίως για την ιδιωτική Παιδεία, ενώ το ΠΑΣΟΚ ενδιαφέρεται για τη δημόσια. Η Νέα Δημοκρατία κατηγορεί το ΠΑΣΟΚ ότι είναι δογματικό ή ότι έχει εσωτερικά προβλήματα και δυσκολεύει τη συναίνεση».
«Θα σταθώ - συνέχισε - σε ένα επιχείρημα που λένε και οι δύο ανεξάρτητα από το πώς εμφανίζεται στις διαφορές. Οτι η δημιουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων σημαίνει πως θα γίνουν μη κρατικά και μη κερδοσκοπικά τα οποία θα λειτουργούν με τις αρχές και τους κανόνες του δημοσίου και ότι θα βάλουν κανόνες.
Κατ' αρχήν, ήδη, το δημόσιο πανεπιστήμιο, όπως είπαμε προηγούμενα, δε λειτουργεί ως πραγματικό δημόσιο. Και μόνο το πόσο κοστίζει για να φτάσει το παιδί σου στο πανεπιστήμιο δείχνει πως δεν είναι δημόσια Παιδεία αυτό.
Δεύτερον. Κανόνες θα βάλουν, εμείς το πιστεύουμε. Οι κανόνες όμως που θα βάλουν κυρίως θα αφορούν το εξής πράγμα. Να μοιραστεί η πίτα της αγοράς στα μεγάλα συγκροτήματα.
Ξέρουν πάρα πολύ καλά ότι τώρα και μικρομεσαίοι θα αποπειραθούν να φτιάξουν κάποιες σχολές. Ηδη καραδοκούν 10 - 15 κολέγια. Ετοιμάζονται, έρχονται και σε επαφή μεταξύ τους, στις εφημερίδες έχουν δημοσιευτεί και τα ονόματά τους. Θα συγκροτηθούν συμμαχίες, η αμερικάνικη συμμαχία, η βρετανική συμμαχία.
Είναι φανερό ότι οι κανόνες που θα μπουν για τη λειτουργία αυτών των ιδιωτικών πανεπιστημίων θα ωφελούν τη συγκέντρωση και τους μεγάλους.
Βεβαίως, θα βγάλουν από τη μέση και τους μικρούς που θα θελήσουν να συνεταιριστούν και να συνασπιστούν. Η αγορά έχει πολλά κέρδη.
Επικαλούνται, η μεν Νέα Δημοκρατία υπόσχεται, το δε ΠΑΣΟΚ το διεκδικεί, να μην παίρνουν χρήματα από τον κρατικό προϋπολογισμό, να μην επιχορηγούνται τα ιδιωτικά πανεπιστήμια. Και αυτό είναι απόδειξη ότι δε θα είναι στην ίδια μοίρα.
Εμείς κατ' αρχήν υποστηρίζουμε πως ενιαία θα είναι η αγορά. Και όταν η αγορά είναι μία, λειτουργεί υπέρ των επιχειρηματιών, και όταν μάλιστα με τους νόμους που φέρνει η Νέα Δημοκρατία, με αυτούς της Μπολόνια και της Λισαβόνας, θα έχουμε ακόμα μεγαλύτερη υποβάθμιση του δημόσιου.
Αλλά ας το πούμε αλλιώς: Η πρώτη ενίσχυση που δίνει το κράτος, η Νέα Δημοκρατία και το ΠΑΣΟΚ είναι η αναγνώριση της νομιμότητας των επιχειρηματιών να φτιάξουν επιχειρήσεις στον τομέα της Παιδείας.
Τους ωφελεί με πάρα πολλούς τρόπους. Με τους γενικότερους νόμους, με τους νόμους που ισχύουν για το κεφάλαιο. Ακριβώς με τους κανόνες που θα βάλουν για την επιβίωσή τους.
Να σας πω όμως και κάτι: Αυτοί στην πορεία θα διεκδικήσουν και χρηματοδότηση. Ετσι γίνεται. Αλλά ας δούμε και μια άλλη πλευρά. Αυτά τα ιδιωτικά πανεπιστήμια θα συνεργάζονται με τα δημόσια που πια θα είναι "δημόσια" σε εισαγωγικά. Θα αρμέγουν ό,τι καλύτερο μπορούν από το δημόσιο. Αύριο θα αρμέξουν και επιστημονικό προσωπικό. Οπως έγινε και στον τομέα της Υγείας. Θα αρμέξουν τα πάντα και θα λειτουργούν ως μοχλός πίεσης και για τις εργασιακές σχέσεις στο "δημόσιο" εντός εισαγωγικών πια πανεπιστήμιο».
Η Αλ. Παπαρήγα υπογράμμισε ότι μπροστά σ' αυτή την κατάσταση που «την ξέρουμε πάρα πολύ καλά» η σαφής και καθαρή θέση του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας είναι:
«Η υπόθεση αυτή δεν αφορά μόνο τους φοιτητές και τους σπουδαστές, δεν αφορά τους πανεπιστημιακούς, αφορά την εργατική, τη λαϊκή οικογένεια.
Και με συγχωρείτε, θα κάνω κριτική στην εφημερίδα η οποία έχει τίτλο "Να ποιοι είναι αυτοί που δε θέλουν και έχουν γνώμη για το άρθρο 16", μιλώντας για την Ομοσπονδία Οικοδόμων και μια σειρά άλλων ομοσπονδιών.
Ποιος θα έχει γνώμη γι' αυτό το θέμα αν δε θα έχει γνώμη η εργατική, η λαϊκή οικογένεια; Η ελίτ; Και να σας πω και κάτι: Μακάρι η πανεπιστημιακή κοινότητα να ήταν σήμερα στην πρώτη γραμμή της πάλης, που δεν είναι.
Η μεγάλη πλειοψηφία απέχει. Αλλοι είναι εναντίον του άρθρου 16 με επιφυλάξεις, ή ορισμένοι είναι σαφώς εναντίον του άρθρου 16, χωρίς όμως να ξεκαθαρίζουν για ποιο δημόσιο πανεπιστήμιο μιλάμε.
Αλλες μορφές ιδιωτικοποίησης δεν τις αρνούνται. Βεβαίως, υπάρχει και μια μερίδα πανεπιστημιακών που παλεύει από θέσεις συνεπείς, σωστές και δε λέω ότι αυτοί είναι μόνο οι κομμουνιστές.
Πάντως και η ηγεσία του πανεπιστημιακού κινήματος έχει θέση κατά του άρθρου 16, αλλά βάζει αρκετές τρικλοποδιές από εκεί και πέρα στο γενικότερο αγώνα που πρέπει να γίνει για μια δημόσια δωρεάν και σύγχρονη Παιδεία.
Η αναθεώρηση του άρθρου 16 γίνεται για ένα λόγο. Γιατί υπάρχουν ορισμένα τυπικά συνταγματικά εμπόδια που πρέπει να φύγουν από τη μέση. Διότι οι επιχειρηματίες, τα επιχειρηματικά μονοπώλια θέλουν να έχουν πολύ καθαρό πεδίο, να μη φοβούνται την παραπομπή στο ΣτΕ, να μη φοβούνται κάποιες νομικές πλευρές.
Χρήματα θα επενδύσουν, δεν είναι δικά τους τα χρήματα, τα έχουν βγάλει πάλι στις πλάτες του λαού, αλλά θέλουν να βγάλουν όσο γίνεται περισσότερα κέρδη.
Εμείς θεωρούμε ότι το μέτωπο της Παιδείας στην ουσία δεν είναι τίποτα άλλο παρά ένα μέτωπο του λαϊκού κινήματος. Ενα μέτωπο συμμαχίας της εργατικής τάξης με τους επαγγελματοβιοτέχνες και τους εμπόρους, τους αγρότες, με τη νεολαία, με τις γυναίκες, με τους επιστήμονες, με τους διανοούμενους, με τους καλλιτέχνες, με όλους όσοι ενδιαφέρονται για μια δημόσια δωρεάν λαϊκή Παιδεία».
Καταλήγοντας η Αλ. Παπαρήγα υπογράμμισε: «Είναι καθαρά επικίνδυνη η θέση που και η Νέα Δημοκρατία προβάλλει και το ΠΑΣΟΚ, την προβάλλει μάλιστα με πιο μεγάλους τόνους και ο Συνασπισμός, και ειλικρινά δεν το λέω για να κάνουμε τη συνηθισμένη αντιπολίτευση, η θέση που λένε: Για πλήρη αυτοτέλεια του κάθε πανεπιστημίου, για αυτοτέλεια του πανεπιστημίου και αυτονομία.
Για να φύγει από τη μέση ο κρατικός εναγκαλισμός και η κομματικοκρατία. Κατ' αρχήν ας πάρουμε τη λογική. Είναι δυνατόν η Παιδεία να είναι κάτι το αυτοτελές; Είναι δυνατόν το κάθε πανεπιστήμιο να αποφασίζει ποιες σπουδές θα παρέχει, ποια τμήματα θα γίνουν, ποια αντικείμενα επιστημονικά θα χειριστεί. Να αποφασίζει πόσοι θα γράφονται στα πανεπιστήμια και πόσοι δε θα γράφονται. Με ποιο βαθμό τους παίρνουν και με ποιο βαθμό δεν τους παίρνουν. Τι μελέτες θα κάνουν και τι έρευνες.
Αυτό δε γίνεται, είναι εξωπραγματικό. Είναι άλλο πράγμα ότι θέλουμε πανεπιστήμιο όπου οι πανεπιστημιακοί και ο λαός ολόκληρος απαιτεί η έρευνα να γίνεται προς όφελος του λαού. Εχει διεκδικήσεις και δε δέχεται παρεμβάσεις και αυταρχισμό κλπ. Είναι πεδίο διεκδίκησης η αυτοτέλεια και δεν μπορεί να επιζητείται όπως επιζητείται αυτή τη στιγμή.
Διότι στην πραγματικότητα η Νέα Δημοκρατία, το ΠΑΣΟΚ και το κράτος δεν έχουν κανένα πρόβλημα, έχουν πάρα πολλούς μηχανισμούς να επιβάλλουν και την κομματικοκρατία και την κομματικοποίηση και τη ρουσφετολογία μέσα στα πανεπιστήμια. Υπάρχουν πάρα πολλοί μηχανισμοί, αποκεντρωμένοι, υπεράνω υποψίας μηχανισμοί και παράγοντες που μπορούν να το κάνουν.
Και να βάλουμε και ένα άλλο ερώτημα: Τι μας εγγυάται ότι η πανεπιστημιακή κοινότητα, ας πούμε ενός πανεπιστημίου, έχει αντικειμενικότητα; Οι πρυτανικές αρχές, οποιοιδήποτε. Από πού δηλαδή; Αυτοί τι είναι, έξω από την πολιτική;
Στην πραγματικότητα η θέση για αυτοτέλεια του κάθε πανεπιστημίου σημαίνει το εξής: Μπείτε στον άκρατο, στον πιο βάρβαρο και αγοραίο ανταγωνισμό και ο σώζων εαυτόν σωθήτω.
Δε θα επεκταθώ σε άλλα ζητήματα γιατί πραγματικά το θέμα δεν μπορεί να αρχίζει και να τελειώνει στην ανώτατη Παιδεία, αλλά με την ευκαιρία αυτή το άρθρο 16 σωστά συσπειρώνει ευρύτερες δυνάμεις, αλλά από την άλλη μεριά δεν πρέπει να λειτουργεί και αποπροσανατολιστικά».