Λίγο μετά την περσινή εκλογική επιτυχία του, ο σοσιαλδημοκράτης Καγκελάριος Γκέρχαρντ Σρέντερ είχε δηλώσει ότι στο τέλος της τωρινής τετράχρονης θητείας του θέλει να τον μετρήσουν με τη "φανερή μείωση" της μαζικής ανεργίας, που είχε δημιουργηθεί στα χρόνια της προκάτοχης κυβέρνησης. Επανέλαβε, επίσης, στις αρχές Αυγούστου στο "ΣΠΙΓΚΕΛ" ότι γι' αυτόν και την "κοκκινοπράσινη" κυβέρνησή του εξακολουθεί το θέμα της μείωσης της ανεργίας να αποτελεί το "πιο σημαντικό ζήτημα".

Πόσο απέχει αυτή η δήλωση - υπόσχεση από την πραγματικότητα το επιβεβαιώνουν τα αποτελέσματα της δεκάμηνης διακυβέρνησης της Γερμανίας από τον νέο καγκελάριο: Η στρατιά των Γερμανών και ξένων ανέργων εξακολουθεί να είναι στα ίδια υψηλά επίπεδα, όπως και επί καγκελαρίας του χριστιανοδημοκράτη Χέλμουτ Κολ. Πάνω από 4.000.000 οι άνεργοι τον Ιούλη, αναφέρουν τα επίσημα στατιστικά στοιχεία της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Εργασίας στη Νυρεμβέργη. Αλλά υπάρχουν και τα ανεπίσημα στοιχεία, οι αριθμοί που σπάνια βλέπουν το φως της δημοσιότητας... Για το "κρυφό" αυτό μέγεθος ανεργίας γράφει η εφημερίδα "ΝΤΕΡ ΤΑΝΓΚΕΣ - ΣΠΙΓΚΕΛ" σε κύριο άρθρο στις 6 του τρέχοντος μήνα: "Αν (στα 4.000.000 ανέργους) συνυπολογιστεί η "σιωπηλή εφεδρεία", τότε λείπουν 6.000.000 έως 7.000.000 θέσεις εργασίας. Η τραγικότητα που ενυπάρχει στο πολύ υψηλό αυτό μέγεθος ανεργίας γίνεται κατάδηλη, όταν κοιτάξει κανείς τους αριθμούς από κρατίδιο σε κρατίδιο, και από δυτικογερμανική σε ανατολικογερμανική (την πρώην ΓΛΔ) περιοχή. Διαπιστώνεται, δηλαδή, ότι το μικρότερο ποσοστό ανεργίας που ανέρχεται στο 6,3% υπάρχει στη Βαυαρία και το ανώτατο στην ανατολικογερμανική Σαξονία - Ανχάλτη, που φθάνει στο 21,7%.Γενικά, στη Δυτική Γερμανία, μόνον το κρατίδιο της Βρέμης έχει το υψηλότατο ποσοστό (15,5%), ενώ στην Ανατολική Γερμανία, το κατώτατο ποσοστό ανεργίας έχει η Θουριγγία (16,2%) και τα υπόλοιπα τέσσερα ανατολικογερμανικά κρατίδια παρουσιάζουν ποσοστό από κει και πάνω ως το 21,7% της Σαξονίας - Ανχάλτης. Κατά μέσο όρο, λέει η Στατιστική Υπηρεσία, η Δυτική Γερμανία έχει ποσοστό ανεργίας 9,6%, ενώ η πρώην ΓΛΔ 18,8%.

Είναι περιττό να σημειωθεί για άλλη μία φορά ότι αυτή η κατάσταση είναι αποτέλεσμα του τρόπου με τον οποίο έγινε η ένωση της Γερμανίας, δηλαδή της προσάρτησης της σοσιαλιστικής στην καπιταλιστική οικονομία και της εξαφάνισης της βιομηχανίας της.

Την ίδια μέρα (5 Αυγούστου) ανακοινώθηκαν στη Νυρεμβέργη στοιχεία για την απελπιστική κατάσταση των νέων: Τέσσερις βδομάδες πριν την έναρξη (το Σεπτέμβρη) της νέας σχολικής χρονιάς, οι νέοι ήξεραν σε ποια επαγγελματική και επιστημονική σχολή θα μορφωθούν και θα σπουδάσουν. Οπως ήξεραν πού θα εργαστούν μετά το πέρας της μαθητείας και των σπουδών. Οι αριθμοί στην ενωμένη - καπιταλιστική Γερμανία δείχνουν μία εντελώς άλλη κατάσταση. "Νέοι και χωρίς προοπτική", όπως τιτλοφορεί το σχετικό ρεπορτάζ της παραπάνω εφημερίδας...

Σύμφωνα με τα στοιχεία μίας πρόσφατης μελέτης του Ινστιτούτου Ερμνιντ,1.300.000 νέοι, ηλικίας από 20 έως 30 χρόνων, που ισοδυναμούν με το 15,5% των νέων αυτής της ηλικίας, δεν έχουν τερματίσει κάποια επαγγελματική μόρφωση. Για διάφορους λόγους αναγκάστηκαν δηλαδή να εγκαταλείψουν το θρανίο και την επαγγελματική σχολή.

Η ομοσπονδιακή υπουργός Παιδείας, Εντελγκαρντ Μπούλμαν, εκτίμησε τα αποτελέσματα της μελέτης αυτής ως "κοινωνικοπολιτική εκρηκτική ύλη". Κατά μέσο όρο, το 8% των Γερμανών νεαρών μένουν χωρίς επαγγελματική μόρφωση, ενώ το ποσοστό αυτό για τους αλλοδαπούς νέους ισοδυναμεί σχεδόν με το 1/3 του συνόλου τους. Πολλοί νέοι δεν τελειώνουν και το σχολείο, και συνεπώς δεν έχουν καμία δυνατότητα επαγγελματικής μόρφωσης.

Ενα ακόμα στοιχείο είναι ενδιαφέρον σ' αυτή τη μελέτη. Αναφέρεται ότι ο αριθμός των μικροεπιχειρήσεων τα τελευταία δέκα χρόνια μειώθηκε κατά 100.000 (αποτέλεσμα της συνεχούς συγχώνευσης, συγκεντροποίησης "παγκοσμιοποίησης"). Και ήταν ακριβώς αυτές οι μικροεπιχειρήσεις που δέχονταν και μόρφωναν επαγγελματικά "λιγότερο ταλαντούχους" νέους.

Για την αντιμετώπιση του μόνιμου αυτού κοινωνικού φαινομένου εκδίδονται από αρμόδιους και αναρμόδιους: από κυβέρνηση, πολιτικούς της συμπολίτευσης και αντιπολίτευσης, από επιστήμονες, από δημοσιογράφους και πολλούς άλλους, συνταγές με διάφορα φάρμακα, που τις περισσότερες φορές αλληλογρονθοκοπούνται μεταξύ τους. Για την καταπολέμηση της ανεργίας π. χ. βλέπουν μερική σωτηρία στη μείωση των υπερωριών, ώστε έτσι να δημιουργηθούν "μερικές εκατοντάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας" (τις υπολογίζουν σε 400.000 - 900.000). Αντίθετα, το Γερμανικό Ινστιτούτο Οικονομικής Ερευνας (DIW) εκτιμά ότι με μια "συνεπή μείωση των υπερωριών" θα προκύψουν το πολύ 20.000 κενές θέσεις. Ο λόγος γι' αυτό είναι ότι στη Δυτική Γερμανία το 1997 υπερωρίες έκαναν κυρίως οι "υψηλά εξειδικευμένοι" και μάλιστα σε ποσοστό 75%. Η γνώμη του ινστιτούτου είναι ότι οι εργαζόμενοι αυτού του είδους είναι αναντικατάστατοι στις υπηρεσίες τους και ότι δεν πληρώνονται εξτρά για τις υπερωρίες λόγω των ειδικών σχέσεων με τις επιχειρήσεις και των υψηλών αποδοχών που απολαμβάνουν, ή ότι αντί για χρηματική πληρωμή, ισοφαρίζουν τις υπερωρίες με ελεύθερες ημέρες από την υπηρεσία. Η μαζική ανεργία είναι πρόβλημα των ανειδίκευτων ή λίγο ειδικευμένων εργαζόμενων, ισχυρίζεται το DIW. Αντίθετα, το συνδικαλιστικό Ινστιτούτο Οικονομικών και Κοινωνικών Επιστημών (WSI) επιμένει ότι "το βάθρο των πληρωνόμενων υπερωριών είναι αρκετά υψηλό", ότι εάν καταργηθούν αυτές θα εξοικονομηθούν τουλάχιστον 500.000 θέσεις εργασίας και ότι άνεργοι δεν είναι μόνον οι ανειδίκευτοι.

Ενας σοσιαλδημοκράτης πρωθυπουργός δυτικογερμανικού κρατιδίου θεωρεί σαν σοβαρή αιτία της ανεργίας τα υψηλά ημερομίσθια και προτείνει ένα μέρος της μελλοντικής αύξησης της παραγωγικότητας να επενδυθεί όχι σε αύξηση των ημερομισθίων, αλλά σε μεγαλύτερες απασχολήσεις. Τουλάχιστον επί μία διετία προτείνει να μη γίνουν αυξήσεις στους μισθούς και τα ημερομίσθια (όπως και στις συντάξεις), οπότε οι επιχειρηματίες θα δημιουργήσουν θέσεις εργασίας... Δε μαρτυράει, όμως, το μυστικό του ποιος και πώς θα αναγκάσει τους επιχειρηματίες προς αυτή την κατεύθυνση! Δε λείπουν και εκείνοι που βλέπουν την αιτία της μαζικής ανεργίας στις μεγάλες δευτερεύουσες παροχές προς τους εργαζόμενους - επιδόματα, όπως επιδόματα κακοκαιρίας, εορτών, ασθενείας, αλλά και στις εργοδοτικές εισφορές στα ταμεία συντάξεων των εργαζομένων. Και γι' αυτό ζητάνε τη μείωσή τους (ή και την κατάργησή τους), όπως και την καταβολή από τους επιχειρηματίες (κυρίως τους μεγαλοεπιχειρηματίες) μικρών φόρων, για να μπορούν να κάνουν επενδύσεις και συνεπώς να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας.

Οι συζητήσεις αυτές έχουν διεισδύσει και μέσα στο σοσιαλδημοκρατικό κόμμα και δεν είναι λίγα τα στελέχη του, και πολύ περισσότερο η βάση, που διαπιστώνουν ότι άλλα υπόσχονταν η ηγεσία σαν αντιπολίτευση - ακόμα και τον πρώτο καιρό μετά την εκλογική νίκη - και άλλα γίνονται σήμερα με τη συρρίκνωση του "κοινωνικού κράτους".

Αυτή τη δυσαρέσκεια δείχνουν και τα αποτελέσματα της δημοσκόπησης που δημοσιεύτηκε στον γερμανικό Τύπο στις 7 του μήνα. Φέρνουν το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα και τους Πράσινους στην κατιούσα και προβλέπουν άσχημα μαντάτα στις εκλογές που θα διεξαχθούν από τις 5 Σεπτέμβρη και έπειτα σε πέντε γερμανικά κρατίδια.

Ο καθηγητής της Πολιτικής Οικονομίας στο πανεπιστήμιο της δυτικογερμανικής Φραγκφούρτης, Ιωακείμ Χιρς, εξηγεί το φαινόμενο με τα σοσιαλδημοκρατικά και τα "πράσινα" κόμματα. Δήλωνε μάλιστα σε βερολινέζικες εφημερίδες πως τα "ευρωπαϊκά σοσιαλδημοκρατικά κόμματα έχουν γίνει από καιρό νεοφιλελεύθερα και ότι από καιρό επίσης τόσο αυτά όσο και οι Πράσινοι έχουν γίνει κρατικοί μηχανισμοί, που σαν παλιοαυτοκίνητα καριέρας και διατήρησης της εξουσίας εξυπηρετούν μια "πολιτική τάξη""...

Θανάσης ΒΟΡΕΙΟΣ

ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ (Του ανταποκριτή μας, Χρ. ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΥ). -

Το εμπόριο όπλων σε διεθνή κλίμακα έχει πέσει στο χαμηλότερο επίπεδό του από το 1991 μέχρι σήμερα. Ωστόσο, οι ΗΠΑ εξακολουθούν να κατέχουν την πρώτη θέση σ' αυτόν τον τομέα. Σύμφωνα με έγκυρη έκθεση που έδωσε στη δημοσιότητα(5 Αυγούστου) η Υπηρεσία Ερευνας του Κογκρέσου, η οποία αποτελεί παράρτημα της Βιβλιοθήκης του κοινοβουλευτικού σώματος.

Πιο συγκεκριμένα, τα στοιχεία αυτά έδειξαν ότι οι ΗΠΑ διαπραγματεύτηκαν νέες τέτοιες συμφωνίες για την πώληση όπλων αξίας 7,1 δισ. δολαρίων το 1998. Το ποσόν αυτό αντιπροσώπευε το 31% των 23 δισ. δολαρίων των διεθνών τέτοιων πωλήσεων. Ετσι, οι ΗΠΑ ξεπέρασαν τη Γερμανία, η οποία πώλησε όπλα αξίας 5,5 δισ. δολαρίων και τη Γαλλία, που πραγματοποίησε από νέες τέτοιες πωλήσεις τρία δισ. δολάρια.

Οι ΗΠΑ, επίσης, κατείχαν την πρώτη θέση στην παράδοση όπλων, που είχαν παραγγελθεί στη διάρκεια προηγούμενων χρόνων, κάνοντας άλλα 7,8 δισ. δολάρια το 1998.

Σε αντίθεση, η Ρωσία, την οποία κατά καιρούς η Ουάσιγκτον επικρίνει για την πώληση όπλων σε άλλες χώρες, κύρια σε όσες θεωρούν εχθρικές οι ΗΠΑ, είχε υπογράψει συμφωνίες για την πώληση όπλων αξίας μόνο 1,7 δισ. δολαρίων, έναντι 3,3 δισ. το 1997 και 5,3 το 1996.

Τα 23 δισ. δολάρια από τις πωλήσεις όπλων σε διεθνή κλίμακα αποτελούσαν μία μικρή αύξηση από αυτές του 1997, όταν ξέσπασε η οξύτατη οικονομική κρίση στην Ασία, αλλά ήταν πολύ κάτω από τα επίπεδα των πρώτων χρόνων της δεκαετίας του '90. Οταν η ανατροπή της Σοβιετικής Ενωσης και ο πόλεμος στον Περσικό Κόλπο οδήγησαν στην απότομη άνοδο στην αγορά όπλων, το 1993, οι πωλήσεις όπλων σε παγκόσμια κλίμακα, έφτασαν στα 37 δισ. δολάρια.

Οι πωλήσεις αυτές στο λεγόμενο αναπτυσσόμενο κόσμο - στον οποίο, κατά την πιο πάνω έκθεση, κατατάσσονται όλες οι χώρες, εκτός από τις ΗΠΑ, Ρωσία, Δυτική Ευρώπη, Καναδά, Ιαπωνία, Αυστραλία και Νέα Ζηλανδία - έπεσαν απότομα γενικά. Παρ' όλα αυτά, οι ΗΠΑ αύξησαν τις πωλήσεις τους σ' αυτές τις χώρες, πραγματοποιώντας 4,6 δισ. δολάρια, έναντι 2,6 δισ. δολαρίων τον προηγούμενο χρόνο (1992).

Παράλληλα, η πιο πάνω έκθεση προέβλεψε, ότι η ασιατική οικονομική αναστάτωση και οι σχετικά χαμηλές τιμές του ακατέργαστου πετρελαίου της Μέσης Ανατολής θα παρατείνουν τη μείωση της αγοράς όπλων από τις αναπτυσσόμενες χώρες, οι οποίες μέχρι πρόσφατα απορροφούσαν το μεγαλύτερο ποσοστό αυτών των πωλήσεων.

"Ο ανταγωνισμός για τις πωλήσεις των διαθέσιμων όπλων εξακολουθεί να εντείνεται ανάμεσα στους κυριότερους προμηθευτές όπλων", σημείωνε η έκθεση. Και πρόσθετε: "Οι περιορισμένοι πόροι των περισσότερων αναπτυσσόμενων χωρών να ξοδέψουν όπλα και η ανάγκη πολλών χωρών να εξασφαλίσουν ρευστό χρήμα για τα όπλα τους, συνεχίζει να θέτει περιορισμούς πάνω στη σημαντική επέκταση του εμπορίου τους στα όπλα".

Η έκθεση συνέχιζε, ότι η Σαουδική Αραβία, ιδιαίτερα, αγωνιζόταν να διατηρήσει τις αρχικές αγορές της και πως η χώρα αυτή, ο μεγαλύτερος στον κόσμο αγοραστής όπλων, δυσκολευόταν να ανταποκριθεί στις μηνιαίες πληρωμές για τα συμβόλαιά της.

Ο Τόμας Καρνταμόουν ο νεότερος, αναλυτής της αμερικανικής οργάνωσης "Ταμείο Για Βιώσιμη Παγκόσμια Εκπαίδευση", που υποστηρίζει τον έλεγχο των όπλων, δήλωσε ότι τα στοιχεία που έδωσε η παραπάνω έκθεση επιβεβαιώνουν το γεγονός πως οι ΗΠΑ συνεχίζουν να παραδίδουν περισσότερα όπλα σε άλλους, από κάθε άλλη χώρα.

Εξήγησε κατόπιν ότι οι ΗΠΑ διατήρησαν την πρώτη θέση τους στις διεθνείς αγορές όπλων, χωρίς να πραγματοποιήσουν πωλήσεις δισ. δολαρίων. Οι περισσότερες πωλήσεις τους αφορούσαν λιγότερο ακριβά είδη, περιλαμβανομένου του εκσυγχρονισμού υφιστάμενων, για τα οποία εισέπραξαν επτά δισ. δολάρια.

Η κυριαρχία αυτή, κατέληξε, αναμένεται να συνεχιστεί. Αν η Ουάσιγκτον ολοκληρώσει ορισμένες εκκρεμείς συμφωνίες, για παράδειγμα, το Ισραήλ πρόκειται να αγοράσει πολεμικά αεροσκάφη τύπου F-16 αξίας 2,5 δισ. δολαρίων, και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα θέλουν να αγοράσουν επίσης, F- 16, αξίας περίπου οκτώ δισ. δολαρίων.

ΗΝΩΜΕΝΑ ΕΘΝΗ (του ανταποκριτή μας ΧΡ. ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΥ). -

Η αναλογία ανδρών έναντι γυναικών ολοένα μικραίνει σε πολλές χώρες της πρώην Σοβιετικής Ενωσης και σε ορισμένα μέρη της Ανατολικής Ευρώπης, γιατί η ζωή των ανδρών γίνεται συντομότερη και λιγότερο υγιεινή, σύμφωνα με μία νέα έκθεση του ΟΗΕ.

Η έκθεση, που συντάχθηκε από το Πρόγραμμα Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών, επισημαίνει ότι οι χώρες αυτές πληρώνουν "ένα υψηλό κοινωνικό και ανθρώπινο κόστος για τη μετάβασή τους στην οικονομία της αγοράς".

Κατά το πόρισμα αυτό, το πιο χτυπητό χαρακτηριστικό είναι "η απώλεια ζωής ανάμεσα στους νέους και τους μέσης ηλικίας άνδρες, που αντικαθρεφτίζεται στην ανώμαλα χαμηλή αναλογία των ανδρών προς τις γυναίκες σ' αυτήν την περιοχή".

Τα αίτια γι' αυτό το φαινόμενο, εξηγεί η έκθεση, "περιλαμβάνουν την αύξηση των ποσοστών αυτοκτονίας, τη μείωση της μακροζωίας, την ελλιπή υγειονομική φροντίδα και την αύξηση της αυτοκαταστροφικής διαγωγής - στην οποία περιλαμβάνονται η κατάχρηση ναρκωτικών και οινοπνευματωδών ποτών - και το έγκλημα". Ειδικότερα, μετά το 1989, το ποσοστό των αυτοκτονιών αυξήθηκε κατά 60% στη Ρωσία, 95% στη Λετονία και 80 - 90% στη Λιθουανία.

Αφού αναφέρει ότι η αναλογία στη Βρετανία και στην Ιαπωνία είναι 96 άνδρες σε κάθε 100 γυναίκες, η έκθεση υπολογίζει ότι υπάρχουν 9,6 εκατομμύρια "αγνοούμενοι άνδρες" στις χώρες αυτής της περιοχής.

Επιπρόσθετα, η έκθεση τονίζει ότι η μείωση στις συνολικές γεννήσεις και τα υψηλά ποσοστά θνησιμότητας σχεδόν σε όλες αυτές τις χώρες, τα οποία αποδίδει στο χαμηλό βιοτικό επίπεδο, έχουν αυξήσει την ανασφάλεια και την ανεργία, καθώς και την επιδείνωση των κοινωνικών υπηρεσιών, περιλαμβανομένης της υγειονομικής περίθαλψης, μετά το κομμουνιστικό καθεστώς.

"Η μετάβαση στην οικονομία της αγοράς συνοδεύτηκε έτσι με τη δημογραφική κατάρρευση και την άνοδο της αυτοκαταστροφικής συμπεριφοράς, ιδιαίτερα ανάμεσα στους άνδρες", επισημαίνει η έκθεση.

Ως μία επιπλέον ένδειξη για το υψηλό κόστος της μετάβασης στην οικονομία της αγοράς, το ίδιο ντοκουμέντο σημειώνει, ότι ο αριθμός των κατοίκων της περιοχής αυτής, που ζουν με το ελάχιστο εισόδημα των τεσσάρων δολαρίων τη μέρα, αυξήθηκε στο 32% του πληθυσμού το 1994, από 4% που ήταν το 1988.

Επίσης, τα εγκλήματα για τα ναρκωτικά στη Ρωσία πενταπλασιάστηκαν από το 1991 ως το 1996, ενώ οι ασθένειες, που θα μπορούσαν να ανακοπούν με προληπτικά μέσα, επανεμφανίζονται σε σημαντική κλίμακα.

Τέλος, η έκθεση αναφέρεται στα ανερχόμενα επίπεδα της διαφθοράς και στη σπουδαιότητα που αποχτά η "μαύρη αγορά" για τους άνεργους της περιοχής. Υπολογίζει, ότι η "μαύρη αγορά" αντιπροσωπεύει το 25% τωνοικονομικών συναλλαγών, και ως το 40% στη Γιουγκοσλαβία, στην Αρμενία και την Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας.