ΑΘΗΝΑ - ΒΟΛΟΣ - ΛΑΡΙΣΑ - ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ.- Οι γυναίκες που μετέχουν στο Καραβάνι Ειρήνης της Ομοσπονδίας Γυναικών Ελλάδας έχουν, ουσιαστικά, ξεκινήσει το ταξίδι τους από τις πέντε τα ξημερώματα του Σαββάτου. Ραντεβού στις 6.30 και μισή ώρα αργότερα, εφτά πούλμαν ξεκινάνε με τραγούδια για την Εθνική οδό. Ασπρα βαμβακερά μπλουζάκια και κασκέτα για τον ήλιο γίνονται ανάρπαστα, αφού μάλιστα είναι ζωγραφισμένα με το έμβλημα της ΟΓΕ. Η ατμόσφαιρα, φορτισμένη από τη χτεσινή είδηση για τη νέα εκατόμβη των προσφύγων... Γυναίκες από συνοικίες της Αθήνας και του Πειραιά, αλλά και εκπρόσωποι από την Καλαμάτα.

Μεσημέρι: Ο Βόλος πανηγυρίζει για τον ερχομό μας. Οι εκπρόσωποι των φορέων, αλλά και απλοί πολίτες καμαρώνουν τις διαδηλώτριες. "Μπράβο γυναίκες - αυτές είναι γυναίκες!", βροντοφωνάζει ένας μεσήλικας. Ο ήλιος καίει στο λιμάνι, όμως η συγκέντρωση δονείται από ενθουσιασμό.

Ομόφωνα, το δημοτικό συμβούλιο της πόλης έχει δεσμευτεί ότι "θα βάλουμε τα κορμιά μας μπροστά μαζί με τους κατοίκους, ώστε να μην πάει κανένας φαντάρος στη Γιουγκοσλαβία".

"Κανένας φαντάρος στη Γιουγκοσλαβία - Εμείς δεν τους χαρίζουμε σε ΗΠΑ, Γερμανία!", απαντά το πλήθος των γυναικών. Και τα συνθήματα της ΟΓΕ συνεχίζονται ρυθμικά:

"Γεννάμε τα παιδιά μας να ζουν και ν' αγαπάνε, στο ΝΑΤΟ δεν τα δίνουμε γι' αυτούς να πολεμάνε", "Φονιάδες ήρθανε στη γειτονιά μας - Αν δεν ξεσηκωθούμε, θα έρθει κι η σειρά μας", "Βαλκάνιες γυναίκες ενωθείτε, στο φασισμό του ΝΑΤΟ αντισταθείτε", "Οχι στο δρόμο της υποταγής - Σήμερα οι Σέρβοι, αύριο εμείς".

Χειροκροτήματα, ιαχές. Στο βήμα, η μητέρα ενός στρατευμένου νέου: "Μας λέει ο κ. Κλίντον ότι πρέπει να επιβάλουμε την ειρήνη για τα παιδιά μας. Κι εγώ ρωτάω: Για ποια παιδιά; Γι' αυτά που σκοτώνονται σήμερα; Η γι' αυτά που θα πεθάνουν σε λίγα χρόνια από χημικές λοιμώξεις;".

Στην κορυφή της πορείας, που διασχίζει το κέντρο του Βόλου, οι πολύχρωμες σημαίες της Ομοσπονδίας και οι "γυναίκες - στόχοι", ντυμένες στα μαύρα, εντυπωσιάζουν. Ακόμα, όμως, περισσότερο εντυπωσιάζει ο όγκος της διαδήλωσης. Πάνω από χίλιες Αθηναίες και Βολιώτισσες μαζί προχωρούν στον ήχο των τυμπάνων της ειρήνης.

Στον ουρανό του Βόλου, πάνω από τα κατάρτια των ιστιοφόρων, πετάνε τα περιστέρια που απελευθέρωσαν οι ομιλήτριες, αλλά "πετάνε" και οι στίχοι που απαγγέλθηκαν: "Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος, δε θα πάψεις ούτε στιγμή ν' αγωνίζεσαι για την ειρήνη και για το δίκιο... δεν πρέπει ούτε στιγμή να υποχωρήσεις, ούτε στιγμή να ξεχαστείς...".

Απόγευμα στη Λάρισα, μας υποδέχεται η πρόεδρος της Ενωσης Γυναικών Λάρισας Δήμητρα Παπαστεργίου και οι άλλες γυναίκες του συλλόγου. Αγκαλιές, φιλιά. Κι εδώ, μια μεγάλη πορεία θα διασχίσει το κέντρο της πόλης για να φτάσει στην πλατεία, όπου είναι το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Τα συνθήματα είναι τα ίδια, τα πρόσωπα διαφορετικά: Πρόσωπα σε παράθυρα, πόρτες και μπαλκόνια. Μια ηλικιωμένη με πατερίτσες στέκεται και μας ατενίζει. Τι να θυμάται, άραγε;

Στην πλατεία, γίνεται "χαμός" από τα συνθήματα και τον ενθουσιασμό. Και η έξαρση κορυφώνεται, όσο προχωράει το καλλιτεχνικό πρόγραμμα.

Κεντρική ομιλήτρια, η αντιπρόεδρος της ΟΓΕ, Μαρί Πρίφτη, διακηρύσσει: "Είναι βρώμικος αυτός ο πόλεμος, γιατί κουρελιάζει και τσαλαπατάει κάθε έννοια των διεθνών κανόνων και της έννομης τάξης, που ίσχυε μέχρι σήμερα, επιβάλλοντας τη βαρβαρότητα στο κατώφλι της 3ης χιλιετίας. Είναι βρώμικος αυτός ο πόλεμος, γιατί στοχεύει στη γενοκτονία ενός λαού με τη χρησιμοποίηση όπλων μαζικής καταστροφής, τα οποία υποθηκεύουν την υγεία των λαών ολόκληρης της περιοχής, την υγεία των γεννημένων και των αγέννητων παιδιών. Οπλα ραδιενεργά, υψηλής τοξικότητας, βόμβες διασποράς, που τα μικρά βομβίδιά τους δεν αφήνουν τίποτα ζωντανό στα 200 μέτρα".

Η συγκίνηση θα φτάσει στην κορυφή της, όταν η Μαρία Φωτιάδη, ντυμένη στα κόκκινα, θα τραγουδήσει τον όρκο που έδιναν οι κρατούμενες των φυλακών Αβέρωφ στη νέα γενιά:

"Σκύβει η μάνα στην κούνια του παιδιού της, του χαμογελά γλυκά και του λέει "Πόλεμο δε θα γνωρίσεις, δε θ' αφήσουμε ν' ανάψει πια φωτιά..."".

"Ενας όρκος και μια ευχή απ' όλες τις μάνες της Γης", σχολιάζει η Μαρία για να ρωτήσει: "Θα περιμένουμε να δούμε φέρετρα για να διαμαρτυρηθούμε; Θα εξεγερθούμε, όταν πια ο φασισμός θα σκεπάσει τη χώρα μας;". "Ο φασισμός δε θα πεθάνει μόνος, τσάκισέ τον", απάντησε η ίδια με τους στίχους του ποιητή.

"Οχι Χιροσίμα στα Βαλκάνια", ακούγεται η κραυγή της και μέσα από το ποίημα που απαγγέλλει, ένα παιδάκι εύχεται: "Να μην πεθάνουν κι άλλα κοριτσάκια σαν κι εμένα".

Μια εκδήλωση με πολυμορφία και "ψυχή", τόσο που η πλατεία φαίνεται να σηκώνεται στον αέρα: Γροθιές υψωμένες, ρυθμικά χειροκροτήματα, η έξαρση που μόνο η μουσική μπορεί να δώσει. "Είμαι η δική σας συνείδηση".

Χέρι με χέρι, η ανθρώπινη αλυσίδα γύρω από την πλατεία, χέρι με χέρι, η αδυναμία των ανθρώπων γίνεται δύναμη και ζεστασιά: "Μάνες της Ελλάδας μπήκανε μπροστά, δέσανε με αλυσίδες του ΝΑΤΟ τη στρατιά".

Βράδυ, σταθμός στη Λεπτοκαρυά για ξεκούραση και ύπνο. Μετά από αυτή τη φλογισμένη - κυριολεκτικά και μεταφορικά - μέρα, η νύχτα έρχεται δροσερή μέσα από τη θάλασσα και την υγρασία των πλατανιών. Τα ρούχα κολλάνε, τα πόδια έχουν βαρύνει από την ορθοστασία και το περπάτημα. Κι όμως... Μετά το φαγητό, πριν πάνε για ύπνο, αρκετές γυναίκες έχουν το κουράγιο για μια νυχτερινή βόλτα στην κοντινή παραλία! Η ένταση αργεί να φύγει. Η Δήμητρα Γκούτσικα, μέλος της Διοίκησης της ΟΓΕ και υπεύθυνη οργανωτικά στο πούλμαν που ταξιδεύουμε, έχει "πεθάνει" στα πόδια της, που κοντεύουν να βγάλουν φουσκάλες - όπως και άλλων που έχουν αναλάβει οργανωτικές ευθύνες στο καραβάνι. Παρ' όλα αυτά, αντέχει και μας διηγείται πώς μια άγνωστη γυναίκα αντέδρασε, όταν άκουσε ποιες είμαστε και γιατί βρισκόμαστε εδώ: "Μακάρι να έρθει η ειρήνη... Μια ελπίδα μας έχει μείνει... Μπράβο σας - μου δίνετε θάρρος, μακάρι όλες να ήταν έτσι...". Η Δήμητρα μιλάει για αναζωπύρωση του κινήματος...

Ντάλα μεσημέρι στο Λευκό Πύργο. Τα πούλμαν καταφθάνουν ένα ένα απ' όλη την Ελλάδα. Μετά από μας, τα πούλμαν της Θεσσαλίας - κάθε σύλλογος και το δικό του.

Για μια ακόμα φορά, αναλογιζόμαστε πόσο ζωντανοί είναι οι σύλλογοι αυτής της γόνιμης θεσσαλικής γης, της τόσο πλούσιας σε αγωνιστικές παραδόσεις.

Γυναίκες απ' όλη την Ελλάδα, την Ηπειρο, τη Μακεδονία, τη Θράκη ξανασυναντιούνται, γελάνε, πανηγυρίζουν.

"Καλώς ήλθατε αγαπημένες μας συντρόφισσες", λέει με συγκίνηση ένας ηλικιωμένος περαστικός, ενώ ένας άλλος με κόκκινο πάνινο καπέλο και κόκκινο γαρίφαλο στ' αυτί κάθεται με τη μαυροφορεμένη γυναίκα του στο παγκάκι και απολαμβάνει την εικόνα των διαδηλωτριών. Πόσες εικόνες από το παρελθόν, μακρινό και πρόσφατο, να του θυμίζουν;

Ο "Ρ", με την αποκλειστικότητα του "Θεμιστοκλής", έχει γίνει ανάρπαστος στη Θεσσαλονίκη. Δε βρίσκεται σε κανένα παραλιακό περίπτερο...

Τα τύμπανα της ειρήνης χτυπάνε ακατάπαυστα, ρυθμικά. Τα κέντρα στην παραλία, γεμάτα από ανθρώπους, που κοιτάνε εντυπωσιασμένοι. Χρώματα, ρυθμικά συνθήματα, παιδιά με χάρτινα περιστέρια, μητέρες με τα μωρά στα καροτσάκια. Η ειρήνη μάχεται στη Θεσσαλονίκη!

Η πρόεδρος της ΟΓΕ, Καλλιόπη Μπουντούρογλου, μιλάει με ένταση και πάθος: "Γέμισαν τα αυτιά μας από την υποκρισία, την ευρω-λαγνεία και τη ΝΑΤΟδουλειά. Γέμισαν οι οθόνες μας από αίμα, ερείπια, φωτιά και σίδερο, από καραβάνια απελπισμένων προσφύγων, από απανθρακωμένα παιδιά... Δεν μπορούν, όμως, να βομβαρδίσουν την αξιοπρέπεια, την όρθια στάση, την αγάπη για την πατρίδα αυτού του περήφανου λαού, που φυλάει τις Θερμοπύλες για ολόκληρη την πολιτισμένη Ευρώπη".

"Πορευόμαστε εμείς, οι γυναίκες της ΟΓΕ, για να φωνάξουμε δυνατά στην ελληνική κυβέρνηση ότι για το έγκλημα και τη γενοκτονία που γίνεται ενάντια στο γιουγκοσλαβικό λαό εμείς δεν υπογράφουμε. Στο 98% του ελληνικού λαού που καταδικάζει αυτό το έγκλημα, το γυναικείο ποσοστό που καταθέτει το ΟΧΙ είναι 100%

Η παράδοση των λιμανιών, των δρόμων και των αεροδρομίων της χώρας στις στρατιωτικές επιχειρήσεις του ΝΑΤΟ δεν είναι απλά "διευκολύνσεις", είναι συμμετοχή, είναι συνυπευθυνότητα, είναι συνενοχή στο νεοφασιστικό αυτό έγκλημα. Γι' αυτό καταδικάζουν οι γυναίκες την υπογραφή της κυβέρνησης στον αφανισμό του γειτονικού μας λαού και τρομάζουν όταν παρακολουθούν τον πρωθυπουργό της χώρας να περιφέρεται προεκλογικά από χωριό σε χωριό και να τάζει οικονομικά οφέλη στους γύπες μπίζνεσμαν μετά το τέλος του πολέμου, πάνω στο κουφάρι της κατεστραμμένης γειτονικής χώρας. Να συνδέει την ανάπτυξη της χώρας μας με τις στάχτες του πολέμου... Απαιτούμε: - Να σταματήσουν τώρα οι βομβαρδισμοί - Να κλείσουν οι δρόμοι, τα λιμάνια και τα αεροδρόμια της χώρας μας στα ΝΑΤΟικά στρατεύματα - Να μη βγει κανένα στρατευμένο Ελληνόπουλο από τα σύνορά μας. Το αντίπαλο δέος, φίλες, ανήκει πλέον στους λαούς - και στις γυναίκες".

Ασπρες μάσκες, μαύρες φορεσιές με στόχους, είναι τα κοστούμια στο "δρώμενο", που ετοίμασαν οι Θεσσαλονικιές ενάντια στον πόλεμο. Μια μητέρα πάει να παντρέψει το παιδί της, όμως ο χορός σαν σε αρχαία τραγωδία έρχεται να της φέρει τα κακά μαντάτα: "Θάνατος, πόλεμος, φωτιά! Ανθρωποι ακούτε! Συμφορά που βρήκε τα Βαλκάνια"!

Μητέρα: "Και χτες λογάριαζα να πω, να ζήσει να γεράσει, παιδιά κι εγγόνια να χαρεί, τον κόσμο να γνωρίσει, οπούχει τόσες ομορφιές, τόσες χαρές κρυμμένες...

...Και εσείς, ό,τι χειρότερο μου φέρατε στ' αυτιά μου, τον πόλεμο, που μίσησα σαν ήμουνα παιδούλα... Ω, συμφορά και κάθομαι με σταυρωμένα χέρια...Πείτε μου, ποιος τον πόλεμο αυτό, τον διαφεντεύει, θα πάω εκεί γονατιστή, θα τον παρακαλέσω... μη μου πειράξει τα παιδιά που γέννησα με πόνο, που τρις πήγα στο θάνατο για να τα αναστήσω... Μα, η στερνή μου σκέψη μου λέει πως δεν είναι άξιος να τον παρακαλέσω! Αυτού του πρέπει ο θάνατος, η περιφρόνησή μας...".

Χορός: "Σωστά τα συλλογίστηκες, θάνατος του ταιριάζει. Ολες μαζί να κάψουμε τον πόλεμο για πάντα... Κάλλιο να μη γεννήσουμε ποτέ, αν δε γενεί ειρήνη...".

Μια απροσδόκητη συνάντηση με μια νέα γυναίκα, την Ρούλα Φυτσιλή, πρόεδρο του Συλλόγου Γυναικών Σέκλιζας, έρχεται να μας θυμίσει ότι ο αγώνας για την ειρήνη μπορεί να είναι αποτελεσματικός, όχι μόνο στις μεγάλες πόλεις, αλλά και στις μικρές κοινωνίες, όπως μια κωμόπολη ή ένα χωριό. Τις προάλλες, ο Σύλλογος Γυναικών σε συνεργασία με το Σύλλογο Γονέων και τον Μαθητικό, παρακίνησαν τα παιδιά να ζωγραφίσουν για την ειρήνη, απαγγέλθηκαν στην πλατεία ποιήματα με θέμα την ειρήνη. Η Ρούλα μίλησε σε γυναίκες και άντρες που είχαν συγκεντρωθεί για τον πόλεμο στα Βαλκάνια...

Αρχίζει η πορεία. Γυναίκες στόχοι, σημαίες, το κόκκινο πανό με τα ρουχαλάκια που συμβολίζουν τα σκοτωμένα παιδιά. Οι περαστικοί χειροκροτούν. Το πλήθος των γυναικών φτάνει στο αμερικανικό προξενείο, στην οδό Τσιμισκή. Αν οι φωνές μπορούσαν να σπάσουν γυαλιά, τα τζάμια του προξενείου θα είχαν σπάσει! Οι φωνές ακούγονται σαν μια βροντερή συγχορδία, η Θεσσαλονίκη ωρύεται, συγκλονίζεται... Η πορεία θα προχωρήσει μέχρι το τέλος της Τσιμισκή, θα φτάσει στο λιμάνι. Ο δρόμος είναι μακρύς...

Στην πύλη 7, κάποιες προσπαθούν να λυγίσουν τα κάγκελα... Μια ηλικιωμένη πλησιάζει τους στρατιώτες και τους τραγουδάει ένα παλιό τραγούδι. Τραγουδάει και απαγγέλλει κάτι που σημαίνει "δε θα σας αφήσουμε εμείς οι μητέρες να φύγετε μακριά".

Στην πύλη 10, αναταραχή. Το προεδρείο της ΟΓΕ ζητά από το λιμενάρχη και τον εισαγγελέα να μπούμε στο λιμάνι. Αναμονή και ένταση. Τελικά, η άδεια δίνεται.

Η πορεία συνεχίζεται στο εσωτερικό του λιμανιού. Πρόκληση, οι σημαίες της ΕΕ! Οι γυναίκες τις κατεβάζουν, τις δαγκώνουν, τις σκίζουν, τις καίνε. Τώρα, στην είσοδο του λιμανιού κυματίζει η σημαία της ΟΓΕ!

Επιμέλεια

Αλίκη ΞΕΝΟΥ - ΒΕΝΑΡΔΟΥ

• Να φύγουν όλα τα ξένα στρατεύματα από τα Βαλκάνια.
• Ζητούμε από την ελληνική κυβέρνηση: Να σταματήσει να ευθυγραμμίζεται στην πράξη με τις ΝΑΤΟικές αποφάσεις, παρέχοντας διευκολύνσεις στη Συμμαχία.
• Να σεβαστεί τα αισθήματα αγανάκτησης του ελληνικού λαού και τα φιλειρηνικά του αισθήματα. Να αναλογιστεί το μέγεθος της σοβαρότητας, που ενέχει η ανακήρυξη από τον Κλίντον του Βόρειου Ιονίου ως εμπόλεμης περιοχής.
• Να ασκήσει πραγματική πίεση, ώστε να επανέλθει το πρόβλημα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.

Ελληνίδες, Ελληνίδες μάνες, σαν πολίτισσες αυτού του τόπου, έχουμε χρέος να θέσουμε τον εαυτό μας σε διαρκή συναγερμό για την προστασία της ΕΙΡΗΝΗΣ.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Αλίκη ΞΕΝΟΥ - ΒΕΝΑΡΔΟΥ