Τον βρήκα στο χωριό του, στους Αγίους Αναργύρους της Λάρισας.

- "Ηρθα να μιλήσουμε για τον πόλεμο στην Κορέα",του είπα.

- "Να μιλήσουμε για την Κορέα, αλλά να πούμε και για τον πόλεμο στη Σερβία, που είναι δίπλα μας κι απειλεί και τη χώρα μας",μου απάντησε.

Πήγα να τον βρω και να μιλήσω μαζί του, γνωρίζοντας πως θα του "έξυνα πληγές". Δεν αισθάνεται δα και τόσο άνετα κάποιος, όταν θυμάται και εξιστορεί δημοσίως πώς και γιατί πήγε, και μάλιστα παρά τη θέλησή του, να πολεμήσει έξω από τα σύνορα της πατρίδας του για συμφέροντα κι επιδιώξεις, όχι της δικής του χώρας, αλλά των ξένων αφεντικών της. Θεώρησα, όμως, ότι πρέπει να μιλήσει τώρα για κείνη την περιπέτειά του, επειδή και ο ίδιος ήθελε να στείλει μήνυμα στους σημερινούς Ελληνες φαντάρους που στέλνονται κι αυτοί, παρά τη θέλησή τους, στον πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας.

Οση ώρα διαρκούσε η συνομιλία μας τον άκουγα, προσπαθώντας, ταυτόχρονα, να καταλάβω τα συναισθήματά του: Τι ένιωθε τότε και πώς νιώθει σήμερα. Η εξιστόρηση των γεγονότων κυλούσε γρήγορα, ομαλά και με λεπτομέρειες, ενώ στην περιγραφή των καταστάσεων και των συναισθημάτων κάπου - κάπου κόμπιαζε. Τότε ήταν που διέκρινα πότε θλίψη και πότε οργή στα λόγια του. Θλίψη και πόνο, όταν αναφερόταν στους συναδέλφους του φαντάρους που άφησαν εκεί τα κόκαλά τους ή γύρισαν πίσω σακατεμένοι, οργή και αγανάκτηση, όταν μιλούσε για κείνους που τους ανάγκασαν να πάνε εκεί, τόσο μακριά, για να πάρουν μέρος σ' έναν ξένο, άδικο και ανέντιμο πόλεμο.

Κι όταν, στο τέλος της συνομιλίας μας, τον ρώτησα "τι σου έμεινε τελικά απ' αυτή την περιπέτειά σου",δε σκέφτηκε πολύ για να μου απαντήσει: "Η αίσθηση, που από τότε είχα, πως συμμετείχα, χωρίς να το θέλω, σ' ένα μακρινό και άδικο πόλεμο, στα χρόνια που πέρασαν μου έγινε βεβαιότητα, καθώς στη συνέχεια κατάλαβα καλύτερα γιατί γίνονται αυτού του είδους οι πόλεμοι, ποιοι ευθύνονται, ποιον βλάπτουν και ποιον εξυπηρετούν. Τότε εγώ κι άλλοι πολλοί συνάδελφοί μου δεν αντιδράσαμε - δεν ξέρω κι αν μπορούσαμε με την κατάσταση που επικρατούσε εκείνα τα χρόνια, αμέσως μετά τον Εμφύλιο Πόλεμο, στο στρατό και στην Ελλάδα γενικότερα - τώρα βλέπω ότι πολλοί φαντάροι μας αντιδρούν και δε δέχονται να πάνε να πολεμήσουν κατά των Σέρβων, για τα συμφέροντα των Αμερικανών και του ΝΑΤΟ. Χαίρομαι γι' αυτό και είμαι περήφανος για τα στρατευμένα παιδιά μας, που είναι θαρραλέοι πατριώτες, αλλά και υπερασπιστές της ειρήνης. Οι Ελληνες φαντάροι έχουν δίκαιο να μη θέλουν να ενταχτούν στο στρατό των μακελάρηδων του ΝΑΤΟ, που δολοφονούν το λαό της Γιουγκοσλαβίας, μόνο και μόνο γιατί δε θέλει να παραδοθεί στη "νέα τάξη" και αντιστέκεται ηρωικά για να υπερασπίσει τη λευτεριά του και την ανεξαρτησία της πατρίδας του. Το σύνθημα "κανένας φαντάρος έξω από τα σύνορα", που ακούγεται σ' όλες τις διαδηλώσεις που γίνονται τώρα στην Ελλάδα, χρειάζεται ν' ακουστεί παντού στα Βαλκάνια, στην Ευρώπη, στην Αμερική, σ' όλο τον κόσμο. Τότε οι Αμερικανοί και το ΝΑΤΟ θα καταλάβουν πως ο πόλεμος στη Γιουγκοσλαβία μπορεί να γίνει ένα νέο "Βιετνάμ" γι' αυτούς και θ' αναγκαστούν να τον σταματήσουν. Σκέφτομαι, όμως, μακάρι να υπήρχαν και τότε διαδηλώσεις στην Ελλάδα κατά της συμμετοχής της στον πόλεμο της Κορέας, για να μας έδιναν και μας την ευκαιρία και τη δύναμη ν' αντιδράσουμε και ν' αρνηθούμε να πάμε εκεί".

Παύλος ΡΙΖΑΡΓΙΩΤΗΣ

"Πρώτα οι αξιωματικοί μάς ζήτησαν να πάμε εθελοντές στον πόλεμο. Φαίνεται, όμως, ότι δεν προθυμοποιηθήκαμε πολλοί και γι' αυτό, μετά από 10 μέρες, ο δεκανέας μάς διάβασε έναν κατάλογο 30 ονομάτων φαντάρων από τη δική μας μονάδα - ανάμεσά τους και το δικό μου - και μας είπε πως μας θέλει ο Συνταγματάρχης, χωρίς να μας εξηγήσει τι μας θέλει. Εμάς "μας έκαψε το κρομμύδι", σκεφτήκαμε πως δε θα μας ήθελε για κάτι καλό. Ο συνταγματάρχης μάς ανακοίνωσε πως θα πάμε στην Κορέα, για ν' αντικαταστήσουμε παλιότερους συναδέλφους μας, που πολεμούσαν εκεί. Μας τόνισε ότι έχουμε υποχρέωση να πάμε - φαινόταν καθαρά ότι πρόκειται για διαταγή - και γιατί έπρεπε να γυρίσουν οι παλιότεροι, αλλά και γιατί η Ελλάδα είναι μέλος του ΝΑΤΟ και πρέπει να βοηθήσει τους Αμερικανούς στον πόλεμο κατά των κομμουνιστών. Δε μας είπε περισσότερα για το νόημα του πολέμου, δε ρωτήσαμε πολλά κι εμείς, παιδιά είμαστε ακόμα.

Αφού κάναμε, επί ένα μήνα, εκπαίδευση στα νέα όπλα στη Βουλιαγμένη και πάρα πολλά εμβόλια, για την Κορέα ξεκινήσαμε, μ' ένα καράβι από τον Πειραιά, στα τέλη του Μάη του '53. Συνολικά είμαστε 600 Ελληνες. Το καράβι σταμάτησε στο λιμάνι της Σμύρνης και πήρε και 1.500 Τούρκους στρατιώτες κι αξιωματικούς - να σου πω εδώ, ότι κάποια στιγμή προκλήθηκε παρεξήγηση και έγιναν επεισόδια ανάμεσα στους Τούρκους και στους Ελληνες - και μετά από ένα μήνα ταξίδι, φτάσαμε στο Πουσάν της Κορέας. Εκεί χωριστήκαμε αμέσως σε μονάδες και πήγαμε στο μέτωπο. Εγώ πήγα σ' ένα πολυβολείο μαζί με δυο άλλους.Επί 24 μερόνυχτα πήρα μέρος σε μάχες, που μετά σταμάτησαν γιατί έγινε η ανακωχή. Εμεινα, όμως, στην Κορέα μέχρι τον Ιούνη του '54, παρά το ότι μας είχαν υποσχεθεί πως θα μείνουμε μόνο έξι μήνες. Αυτά τα 24 μερόνυχτα στη μάχη ήταν τρομερά. Ούτε για μια στιγμή δε σταματούσαν οι πυροβολισμοί, οι βομβαρδισμοί. Οι Βορειοκορεάτες πολεμούσαν σκληρά, με ενθουσιασμό και πείσμα, είχαν πολύ υψηλό ηθικό γιατί αγωνίζονταν για την πατρίδα τους. Τους βοηθούσαν Κινέζοι και είχαν Ρώσικο οπλισμό".

Οταν του ζητώ να μου μιλήσει για τους συναδέλφους του που σκοτώθηκαν, η φωνή του χαμηλώνει και τα μάτια υγραίνουν.

"Τους θυμάμαι - λέει - σχεδόν όλους. Οπως τον ανθυπολοχαγό Κ. Σαλταπίδα από τη Λάρισα που τραυματίστηκε βαριά. Οπως τον Γρ. Παπάζογλου από τον Πειραιά, που αυτοπυρπολήθηκε κι έχασε το χέρι του και πέρασε γι' αυτό από στρατοδικείο. Κι πάρα πολλούς άλλους που σκοτώθηκαν ή τραυματίστηκαν θυμάμαι. Βέβαια από τη δική μου σειρά τα θύματα ήταν λιγότερα γιατί πολεμήσαμε μόνο 24 μερόνυχτα. Οι προηγούμενες σειρές είχαν πολύ περισσότερους νεκρούς και σακατεμένους. Ξέρεις ότι στην Κορέα σκοτώθηκαν πάνω από 1.100 Ελληνες φαντάροι και πάρα πολλοί αξιωματικοί.

Και δε θα ξεχάσω ποτέ τι ένιωσα όταν, λίγο πριν φύγουμε από την Κορέα, μας πήγαν στο ελληνικό στρατιωτικό νεκροταφείο της Σεούλ, όπου και καταθέσαμε στεφάνι...

Μας έστειλαν να σκοτωθούμε, για να υπερασπίσουμε τα συμφέροντα των Αμερικανών και του ΝΑΤΟ. Και να σου πω κάτι, χωρίς να παραπονούμαι, για να δεις τι είναι το ελληνικό κράτος: Οταν γύρισα θέλησα να πάω στην αγροφυλακή, αλλά βρήκα πολλά και μεγάλα εμπόδια, μέχρι να τα καταφέρω. Και ξέρεις γιατί; Επειδή παντρεύτηκα αριστερή γυναίκα! "

Ο Κώστας Σταμουλάκης, φαίνεται να βιάζεται να "φύγει" από την Κορέα και να μιλήσει για τον πόλεμο στη Γιουγκοσλαβία.

"Τούτος ο πόλεμος που μαίνεται στη γειτονιά μας - λέει - είναι πιο καταστροφικός, πιο άδικος, αλλά και πιο "άνανδρος" από εκείνον στην Κορέα. Οι Αμερικανοί, το ΝΑΤΟ και οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ενωσης δεν τολμούν ν' αντιπαρατεθούν με τους Σέρβους, πρόσωπο με πρόσωπο, στα πεδία της μάχης, αλλά χτυπούν από ψηλά και από μακριά, ερειπώνουν ολόκληρη τη Γιουγκοσλαβία, δολοφονούν εν ψυχρώ παιδιά, γυναίκες, γέροντες, σπρώχνουν στην προσφυγιά εκατοντάδες χιλιάδες Αλβανούς του Κοσυφοπεδίου, που δήθεν θέλουν να τους βοηθήσουν. Αυτό είναι άνανδρο.

Λυπάμαι πολύ και οργίζομαι που σ' αυτό τον πόλεμο συμμετέχει, έμμεσα και αύριο θα συμμετέχει κι άμεσα, η Ελλάδα. Τότε, για την Κορέα, την ευθύνη είχε η κυβέρνηση του Παπάγου,τώρα την έχει η κυβέρνηση του κυρίου Σημίτη. Ούτε τότε, ούτε και τώρα ρωτήθηκε ο ελληνικός λαός. Φαίνεται ότι τα φέρετρα που ήλθαν από την Κορέα δεν συνέτισαν τις ελληνικές κυβερνήσεις. Μόνο αν όλος ο ελληνικός λαός ξεσηκωθεί μπορεί να τους συνετίσει. Και πιστεύω πως ο λαός μας θα το κάνει".