Η αυγή του 21ου αιώνα βρίσκει τις περισσότερες χώρες της Λατινικής Αμερικής να επιχειρούν να ορθοποδήσουν ανάμεσα στις επιταγές της παγκοσμιοποίησης, στην "κηδεμονία" των ΗΠΑ και στα πλήγματα του φαινομένου "Ελ Νίνιο"... Θα τα καταφέρουν; Τα "αυλάκια" που χάραξε στο πέρασμά της η περσινή χρονιά φαίνεται πως θα κάνουν ακόμη πιο κακοτράχαλη και δύσβατη την πορεία μέσα στο νέο έτος.

Σε πολιτικό επίπεδο, τουλάχιστον έξι χώρες (Βραζιλία, Κολομβία, Παραγουάη, Δομινικανή Δημοκρατία, Βενεζουέλα, Κόστα Ρίκα) μπήκαν στο χορό των εκλογών, πετυχαίνοντας περιορισμένες ή καθόλου αλλαγές. Η πολιτική αυστηρής λιτότητας στις δημόσιες δαπάνες θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη για χώρες όπως η Βραζιλία,όπου η επανεκλογή του Προέδρου Ενρίκε Καρδόσο με ποσοστό 53,06% (στις 4 Οκτώβρη) σήμανε την επιβεβαίωση και ανανέωση σχεδίων με μεγαλεπήβολο στόχο την αντιμετώπιση των τεράστιων ελλειμμάτων του προϋπολογισμού. Οσο για την ανεργία, τη φτώχεια και την αναδιανομή καλλιεργήσιμης γης από τους μεγαλοτσιφλικάδες στους φτωχούς αγρότες... ούτε λόγος να γίνεται. Η επίκληση της δεδομένης διεθνούς οικονομικής κρίσης για την υλοποίηση αντιλαϊκών προγραμμάτων αναμένεται να βρει και στην περίπτωση της Βραζιλίας εφαρμογή με καλύτερο "μιμητή" τον επανεκλεγέντα Πρόεδρο.

Μελανή φαίνεται και η πορεία της ειρήνης στην Κολομβία.Οι εκλογές της 21ης Ιούνη βρίσκουν τον πρώην δήμαρχο της Μπογκοτά, Αντρες Παστράνα, να εκλέγεται με ένα ποσοστό κατά τι μεγαλύτερο του 50%. Αρχικά τάσσεται υπέρ του διαλόγου με τους αριστερούς αντάρτες και υπόσχεται να δώσει προτεραιότητα στην επίλυση της οικονομικής κρίσης που πλήττει τη χώρα του. Οι προεκλογικές υποσχέσεις φαίνεται πως θα μείνουν στα χαρτιά. Με την ανοχή του στρατού και της κυβέρνησης, το παρακράτος της βίας των ακροδεξιών οργανώσεων και των λαθρεμπόρων ναρκωτικών εξακολουθεί να βυθίζει τη χώρα στο χάος. Οι αριστερές ανταρτικές οργανώσεις κλιμακώνουν το μαζικό αγώνα τους με σημαντικές, ωστόσο, απώλειες. Οργανώσεις όπως οι "Επαναστατικές Ενοπλες Δυνάμεις Κολομβίας" (FARC) και ο "Εθνικοαπελευθερωτικός Στρατός" (ELN) συγκρούονται με τις παραστρατιωτικές δυνάμεις χάνοντας εκατοντάδες μαχόμενους άνδρες και γυναίκες. Οι συγκρούσεις με το σαθρό κατεστημένο σημειώνουν ιδιαίτερη έξαρση καλοκαίρι και φθινόπωρο, οπότε και το Κομμουνιστικό Κόμμα Κολομβίας κάνει έκκληση για συμπαράσταση - αλληλεγγύη (3 Σεπτέμβρη), βγάζοντας κραυγή διαμαρτυρίας για τις εν ψυχρώ και καθημερινές δολοφονίες άοπλων πολιτών, συνδικαλιστών, αγωνιστών μαζικών κινημάτων και μελών του κόμματος.

Οι εκλογές της 11ης Μάη στην Παραγουάη δεν προκαλούν καμία ανακατάταξη στο πολιτικό σκηνικό, καθώς το "Κολοράντο", το κόμμα που κυριαρχεί και κυβερνά τη χώρα επί μισό αιώνα, κερδίζει στις εκλογές φέρνοντας τον Ραούλ Κουμπάς στον προεδρικό θώκο με 52%. Αντίθετα, στη Δομινικανή Δημοκρατία (17 Μάη), ο μέχρι τότε Πρόεδρος, Λεονέλ Φερνάντες, με αφορμή τις προτάσεις του για πολιτική της "ελεύθερης αγοράς", ηττάται οικτρά τόσο στις τοπικές εκλογές όσο και στη Γερουσία. "Εκπληξη" προκαλεί σε διεθνές επίπεδο η εκλογή στις 6 Δεκέμβρη του πρώην συνταγματάρχη και προ έξι ετών αρχηγού επίδοξων στασιαστών, Ούγκο Σάβες, στην Προεδρία της Βενεζουέλας.Με λαϊκίστικα συνθήματα και δημαγωγική προεκλογική πολιτική καταφέρνει να πείσει τη μεγάλη πλειοψηφία των φτωχών της χώρας του ότι θα τους βγάλει από την ανέχεια. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι αμέσως μετά την εκλογή του, φροντίζει επιμελώς να καθησυχάσει την ολιγομελή πλουτοκρατία της χώρας του και τους ξένους επενδυτές, πως η πολιτική του δε θα θίξει τα συμφέροντά τους.

Στο μεταξύ, η κυβέρνηση του Προέδρου Ερνέστο Σαμπέρ στο Μεξικό ταλανίζεται από τις επιχειρήσεις των Αμερικανών για τη δήθεν εξάρθρωση του λαθρεμπορίου ναρκωτικών με το κωδικό όνομα "ΚΑΖΑΜΠΛΑΝΚΑ".Στις 18 Μάη, Αμερικανοί αξιωματούχοι συλλαμβάνουν 112 Μεξικανούς και κατάσχουν 35.000.000 δολάρια μετά από τρίχρονες έρευνες για την εξάρθρωση κυκλώματος ξεπλύματος "βρώμικου" χρήματος από λαθρεμπόριο ναρκωτικών. Λίγο αργότερα, οι Μεξικανοί συλληφθέντες, που οδηγούνται για δίκη στις Ηνωμένες Πολιτείες, ξεπερνούν τους 160, ενώ πολιτικοί του κυβερνώντος "Θεσμικού Επαναστατικού Κόμματος" αλλά και παρατάξεων της αντιπολίτευσης κατηγορούν την πατερναλιστική πολιτική των ΗΠΑ στο ζήτημα της αντιμετώπισης του λαθρεμπορίου ναρκωτικών, στηλιτεύοντας την υποκρισία της χώρας με τη μεγαλύτερη κατανάλωση ναρκωτικών στον κόσμο! Ωστόσο, την ίδια ώρα η πολιτική του Προέδρου Ζεντίγιο έναντι των Μεξικανών Ζαπατίστας παραμένει εκείνη της στείρας άρνησης απέναντι στην ικανοποίηση μερικών από τα βασικά αιτήματα του κινήματος των φτωχών εξεγερμένων χωρικών και των υποστηριχτών τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι, ενώ στις νότιες επαρχίες της χώρας συνεχίζονται οι σφαγές αθώων Μεξικανών χωρικών από τις παραστρατιωτικές ακροδεξιές οργανώσεις και τους μεγαλογαιοκτήμονες, ο υπουργός Εσωτερικών, Εμίλιο Τσουαϊφέτ, παραιτείται στις 3 Γενάρη αναλαμβάνοντας την ευθύνη για τους "ατυχείς χειρισμούς" της κυβέρνησης. Λίγο μετά (17 Γενάρη), ο Ερνέστο Ζεντίγιο απορρίπτει το ενδεχόμενο συνταγματικών μεταρρυθμίσεων για τη χορήγηση περιορισμένης αυτονομίας στην επαρχία Τσιάπας, ενώ πέντε μέρες νωρίτερα σε διαδήλωση των Ζαπατίστας σκοτώνεται μία γυναίκα από τις σφαίρες των ομοσπονδιακών κυβερνητικών στρατευμάτων. Ως εκ τούτου, οι ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις ανάμεσα στην κυβέρνηση και τους ηγέτες των Ζαπατίστας παραμένουν σε τέλμα...

Ενδιαφέρουσα εξέλιξη για την περιοχή της νότιας αμερικανικής ηπείρου είναι η υπογραφή δύο ειρηνευτικών συμφωνιών για τη διευθέτηση μεθοριακών διαφορών μέσα στο 1998.Προτιμώντας τη διπλωματική οδό και όχι τη "μιλιά" των όπλων χώρες όπως το Περού και το Εκουαδόρ, ή η Αργεντινή και η Χιλή επιλύουν μακροχρόνιες συνοριακές διαφορές. Στις 23 Οκτώβρη,το Περού και το Εκουαδόρ υπογράφουν συνθήκη ειρήνης διευθετώντας τη μεθοριακή διαφορά σε περιοχή της ζούγκλας του Αμαζονίου και στις 15 Δεκέμβρη και μετά από πολύχρονες διαπραγματεύσεις, οι κυβερνήσεις της Αργεντινής και της Χιλής υπογράφουν συμφωνία όπου σκιαγραφείται η επίλυση της από το 1881 μεθοριακής διαφοράς στην περιοχή "Κοντινέταλ Αϊς Σελφ".

Στα τέλη Οκτώβρη έως τις αρχές Νοέμβρη, το φονικό πέρασμα του χειρότερου τυφώνα του 20ού αιώνα, "Μιτς",καταστρέφει ανεπανόρθωτα τις περισσότερες χώρες της Κεντρικής Αμερικής. Ο απολογισμός του φρικτού τυφώνα έχει αποτέλεσμα περισσότερους από 9.000 νεκρούς, πάνω από 1,5 εκατομμύριο άστεγους και ανυπολόγιστες ζημιές στο οδικό, τηλεπικοινωνιακό δίκτυο της Ονδούρας,της Νικαράγουας,της Γουατεμάλας,της Κόστα Ρίκα,του Ελ Σαλβαδόρ και του Μπελίζ,ύψους πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων. "Ο τυφώνας "Μιτς" γύρισε τη χώρα μας μισόν αιώνα πίσω", δηλώνει ο Πρόεδρος της Ονδούρας κάνοντας δραματικές εκκλήσεις για την αποστολή διεθνούς βοήθειας σε κεφάλαια, ιατροφαρμακευτικό υλικό, επιτελεία μηχανικών και οργανώσεων αρωγής. Ενάμιση μήνα μετά, οι επαρχιώτες κάτοικοι των χωρών της Κεντρικής Αμερικής δε βλέπουν φως στο τούνελ της καταστροφής, δηλώνοντας με καημό στα ειδησεογραφικά πρακτορεία: "Η ζωή στις πόλεις, όπου έχει φθάσει όλη η βοήθεια, είναι καλύτερη. Εμείς είμαστε ξεχασμένοι από όλους"...

ΔΕΣ. ΟΡΦ.

Ο εμφύλιος στο Αφγανιστάν όχι μόνο συνεχίστηκε το 1998, αλλά παρ' ολίγο να γίνει περιφερειακός πόλεμος, όταν ξέσπασε ξαφνική κρίση με το Ιράν. Οι ειρηνευτικές προσπάθειες, ελέω πετρελαϊκών συμφερόντων, δεν ευοδώθηκαν, αλλά επαναλαμβάνονται και οι "ελπίδες" αφορούν πλέον το... 1999!

Το Γενάρη του 1998 οι μάχες ήταν σποραδικές, και ήταν η πτώση ενός μεταγωγικού αεροσκάφους, το οποίο μετέφερε ισλαμιστές μαχητές Ταλιμπάν, στο έδαφος του Πακιστάν, που επέφερε τους περισσότερους νεκρούς (80). Το Φλεβάρη, πέρσι, ο συνδυασμός ενός σεισμού 6,2 Ρίχτερ στη βόρεια πόλη Ρουστάκ, της κακής δόμησης κτισμάτων στις γύρω περιοχές και της έλλειψης οδικού δικτύου - και λόγω πολέμου - είχε ως αποτέλεσμα εκατόμβη 4.000 ανθρώπων, που έχασαν τις ζωές τους, ενώ χιλιάδες έμειναν άστεγοι. Ανθρωπιστικές οργανώσεις, με πρωτοστατούντα τον Ερυθρό Σταυρό, απέστειλαν βοήθεια, αλλά ήταν ανεπαρκής, με αποτέλεσμα άλλοι 600 άνθρωποι να χάσουν τις ζωές τους τις επόμενες ημέρες, από μετασεισμούς ή το κρύο και την ασιτία.

Ο σεισμός χρησιμοποιήθηκε ως αφορμή για το ξεδίπλωμα μιας προσπάθειας "διερεύνησης προθέσεων" των αντιμαχομένων από τον πρωθυπουργό του Πακιστάν, Ναουάζ Σαρίφ. Ο Πακιστανός αξιωματούχος επισκέφθηκε τον ηγέτη της αντιπολίτευσης, αποπεμφθέντα πρόεδρο Μπουρχανουντίν Ραμπανί, χωρίς να γίνει γνωστό το περιεχόμενο των συνομιλιών τους.

Η πορεία των γεγονότων, πάντως, ίσως δίνει μια εξήγηση. Τον Απρίλη άρχισε έντονη διπλωματική δραστηριότητα που αποκορυφώθηκε με μια αμερικανική "διαμεσολάβηση", ώστε να αρχίσουν ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο αντιμαχόμενων πλευρών - των Ταλιμπάν, που ελέγχανε τότε το 85% της χώρας, και της ετερόκλητης Συμμαχίας του Βορρά, που κατείχε το υπόλοιπο 15%.

Πρωταγωνίστησαν ο Μπιλ Ρίτσαρντσον, τότε Αμερικανός πρεσβευτής στα Ηνωμένα Εθνη, και ο Καρλ Ιντερφερθ, υφυπουργός εξωτερικών των ΗΠΑ αρμόδιος για τη Νότια Ασία. Την 17η Απρίλη κατάφεραν, μετά από "κοπιώδεις" προσπάθειες, να πείσουν τις δύο πλευρές να αρχίσουν διάλογο. Παράλληλα όμως οι Ταλιμπάν απέπεμψαν τον απεσταλμένο του ΟΗΕ στη χώρα, Ιταλό Αλφρέντο Ουίτσι - Τσέζαρι, για "αδιευκρίνιστους λόγους", κι η προσπάθεια τέθηκε εν αμφιβόλω. Τελικώς ο διάλογος άρχισε σε ουδέτερο έδαφος. Στην πρωτεύουσα του Πακιστάν, το Ισλαμαμπάντ, την 26η Απρίλη, κατόπιν τεχνικών δυσκολιών και με αδιευκρίνιστη "ατζέντα" - οι Ταλιμπάν ήθελαν να συζητήσουν τη συγκρότηση κοινής επιτροπής και τις αρμοδιότητές της, όσον αφορά μια σταδιακή διαδικασία ειρήνευσης, ενώ η Συμμαχία του Βορρά απαιτούσε πλήρη εκεχειρία, ανταλλαγή των αιχμαλώτων πολέμου και την άρση των εμποδίων στη μεταφορά προσώπων και αγαθών "αμέσως". Παράλληλα, γινόταν γνωστό πως οι δύο πλευρές ετοιμάζονταν για νέο γύρο συγκρούσεων, εκμεταλλευόμενες μια εκεχειρία περίπου ενός μήνα για να ενισχύσουν τις γραμμές τους.

Την 29η Απρίλη οι συνομιλίες απέδωσαν έναν ασθενικό, πολύ κατώτερο των αμερικανικών προσδοκιών, καρπό: οι δύο πλευρές συμφώνησαν στην ίδρυση "πολυμελούς ιερατικής επιτροπής" για να εκπονήσει πολιτική λύση. Δεν πέρασαν ούτε τρεις εβδομάδες πριν η "πρόοδος" διαψευστεί πανηγυρικά. Τη 19η Μάη, εν μέσω σφοδρών αεροπορικών βομβαρδισμών και συγκρούσεων στο έδαφος, οι Ταλιμπάν ανακοίνωναν στον ΟΗΕ ότι αποχωρούν από τις ειρηνευτικές συνομιλίες, "επειδή η αντιπολίτευση δεν προωθεί το διάλογο"...

Η ελπίδα των Αμερικανών ήταν να υπάρξει "ειρηνευτική συμφωνία" και να παγιωθεί με μια επίσκεψη του Μπιλ Κλίντον στην περιοχή, που είχε προγραμματιστεί για το Νοέμβρη (δεν έγινε ποτέ). Είχαν "κτίσει" ευνοϊκό διεθνές περιβάλλον: αρωγή από την ιαπωνική κυβέρνηση της "αναδόμησης" προς την κατεστραμμένη από τον εμφύλιο χώρα, υποστήριξη της Ισλαμικής Διάσκεψης και φυσικά την αμέριστη συμπαράσταση της κυβέρνησης του Πακιστάν, που συχνά αναφέρεται ως "δημιουργός" του κινήματος των ισλαμιστών Ταλιμπάν (με πολλά δισ. αμερικανικά δολάρια και οπλισμό - απότοκο του ψυχρού πολέμου). Το αμερικανικό "ενδιαφέρον" εξηγείται: Το Αφγανιστάν αποτελεί ιδανική οδό διαμετακομιδής του κεντρασιατικού πετρελαίου, ώστε να "παρακαμφθεί" η Ρωσία, η οποία φέρνει εμπόδια...

Η σύγκρουση ξανάρχισε, ενώ οι σχέσεις των Ταλιμπάν με τον ΟΗΕ χειροτέρευσαν ταχύτατα. Αλλοι δύο σεισμοί, ένας 7,1 Ρίχτερ την 30ή Μαϊου κι ένας ακόμη την 31η πέρασαν στα "ψιλά" του διεθνούς Τύπου, αφήνοντας πάντως πίσω τους άλλους 3.000 και 2.000 νεκρούς αντίστοιχα.

Καθώς ακόμη ένα καλοκαίρι συγκρούσεων συνεχιζόταν, οι Ταλιμπάν κατάφεραν μια "σημαντική" νίκη. Την 8η Αυγούστου κατέλαβαν την πόλη Μαζάρ-ι-Σαρίφ στο Βορρά, φθάνοντας έτσι το εδαφικό ποσοστό τους κοντά στο 90% και κυρίως κατέχοντας δρόμους απ' άκρου σ' άκρο της χώρας. Ωστόσο, πέραν του απόηχου της επιτυχίας τους στις... διεθνείς εταιρίες της πετρελαϊκής βιομηχανίας, που στράφηκαν στην Καμπούλ με ανανεωμένο ενδιαφέρον, υπήρξε μια πολύ επικίνδυνη διάσταση: η σύλληψη τουλάχιστον 11 Ιρανών διπλωματών που βρίσκονταν στην πόλη.

Η Τεχεράνη ζήτησε άμεση απελευθέρωσή τους, αλλά οι Ταλιμπάν αρνήθηκανκαι προήλασαν βορειοανατολικά, καταλαμβάνοντας τις πόλεις Ταλοκάν και Χαϊρακάν, στα σύνορα με το Ουζμπεκιστάν. Ομως το Σεπτέμβρη, οι Ταλιμπάν αναγκάστηκαν να πάρουν τον εκ δυσμάς γείτονά τους στα σοβαρά. Διότι η Τεχεράνη συγκέντρωσε τεράστιες δυνάμεις στα σύνορα και στρατηγοί της απείλησαν με ανοιχτή, θερμή αντιπαράθεση.

Τη 10η Σεπτέμβρη οι Ταλιμπάν ομολόγησαν ότι οι Ιρανοί διπλωμάτες φονεύτηκαν χωρίς να έχει δώσει τέτοια εντολή η ηγεσία τους, και διαμήνυσαν ότι θα παραδώσουν τα πτώματα. Η κρίση έφθασε σε επικίνδυνο σημείο, καθώς στις 14/9, όταν οι σοροί μεταφέρθηκαν αεροπορικώς στην Τεχεράνη, ξέσπασε αναταραχή με διαδηλώσεις και θρήνους. Το Ιράν τέθηκε σε κατάσταση "υψίστης ετοιμότητας", και ακόμη περισσότερες στρατιωτικές μεραρχίες και εκατοντάδες χιλιάδες στρατιώτες συγκεντρώθηκαν στα σύνορα με το Αφγανιστάν. Ο ηγέτης των Ταλιμπάν, μουλάς Μοχαμάντ Ομάρ, διαβλέποντας τον κίνδυνο μιας συντριπτικής ήττας, απηύθυνε δύο ημέρες αργότερα έκκληση για συνομιλίες για την εκτόνωση της κρίσης. Ωστόσο, στην Τεχεράνη και άλλες μεγάλες πόλεις του Ιράν επικρατούσε φιλοπολεμική υστερία, ενώ αναφέρονταν επιθέσεις κατά Αφγανών προσφύγων. Οι Ταλιμπάν ανακοίνωσαν την 18η Σεπτέμβρη απελευθέρωση Ιρανών κρατούμενων, σε ένδειξη "καλής θελήσεως".

Η κρίση άρχισε να εκτονώνεται από το βήμα του ΟΗΕ, στην ετήσια Γενική Συνέλευση του Οργανισμού στη Νέα Υόρκη, όταν ο Ιρανός πρόεδρος Χαταμί στην ομιλία του εκτίμησε πως "δεν υπάρχει" στρατιωτική λύση στη διένεξη με το Αφγανιστάν, τασσόμενος υπέρ του διαλόγου. Η κίνηση έτυχε θερμής υποδοχής από τις ΗΠΑ, που αίφνης αντιμετώπισαν το Ιράν ως "σύμμαχο". Μάλιστα μία ημέρα αργότερα, στην έδρα του ΟΗΕ συνεδρίασαν "εκτάκτως" οι εκπρόσωποι των ΗΠΑ, Ρωσίας, Κίνας, Πακιστάν, Τουρκμενιστάν, Ιράν, Τατζικιστάν και Ουζμπεκιστάν και αποφάσισαν αποστολή διεθνούς μεσολαβητή με στόχο την ανάληψη "ειρηνευτικής πρωτοβουλίας". Γεγονός που αντιμετώπισε οργισμένα ο μουλάς Μοχαμάντ Ομάρ, όταν ο απεσταλμένος Λακντάρ Μπραχίμι τον επισκέφθηκε. "Δε θα δεχτούμε καμία διαπραγμάτευση που θέλουν να μας επιβάλουν οι ξένοι", του δήλωσε...

Η κρίση συνεχίστηκε τον Οκτώβρη, όταν σποραδικά βίαια επεισόδια σημειώθηκαν μεταξύ των "Φρουρών της Επανάστασης" και των Ταλιμπάν. Σταδιακά όμως υπήρξε "αποκλιμάκωση", κατόπιν της συμφωνίας της 23ης του Οκτώβρη για την επιστροφή της διεθνούς αντιπροσωπείας στη χώρα και της απελευθέρωσης 36 Ιρανών αιχμαλώτων. Στις 17 Νοέμβρη, μάλιστα, Ιρανοί διπλωμάτες επισκέφθηκαν την Καμπούλ, το Τζαλαλαμπάντ και τη Χεράτ, ενώ είχαν συνομιλίες με τους Ταλιμπάν, χωρίς να υπάρξει πάντως "θεαματική" πρόοδος.

Κατά τα λοιπά, ο εμφύλιος πόλεμος εξακολούθησε. Οι Ταλιμπάν εξαπέλυσαν δίμηνη επίθεση, σε τρία μέτωπα, εναντίον των δυνάμεων της αντιπολίτευσης υπό τον στρατηγό Αχμέντ Σαχ Μασούντ. Το Δεκέμβρη, η Καμπούλ δεχόταν ξανά επιθέσεις με ρουκέτες και μετρούσε νεκρούς κατά δεκάδες...

Ωστόσο, σημεία αναβίωσης της "ειρηνευτικής προσπάθειας" υπάρχουν ξανά. Εκτός της πιθανής "επαναφοράς" της αποστολής του ΟΗΕ στη χώρα, που συζητούνταν το Δεκέμβρη, υπήρξαν επισκέψεις από ξένους διπλωμάτες - όπως του υπουργού Εξωτερικών του Ουζμπεκιστάν, χώρας εχθρικής προς τους Ταλιμπάν - που καταδεικνύουν ανανεωμένο ενδιαφέρον. Θα υπάρξει ειρήνευση, προς χάριν των πετρελαϊκών "ευκαιριών"; Το ερώτημα μένει να απαντηθεί μέσα στο 1999...