Η αυγή του 21ου αιώνα βρίσκει τις περισσότερες χώρες της Λατινικής Αμερικής να επιχειρούν να ορθοποδήσουν ανάμεσα στις επιταγές της παγκοσμιοποίησης, στην "κηδεμονία" των ΗΠΑ και στα πλήγματα του φαινομένου "Ελ Νίνιο"... Θα τα καταφέρουν; Τα "αυλάκια" που χάραξε στο πέρασμά της η περσινή χρονιά φαίνεται πως θα κάνουν ακόμη πιο κακοτράχαλη και δύσβατη την πορεία μέσα στο νέο έτος.

Σε πολιτικό επίπεδο, τουλάχιστον έξι χώρες (Βραζιλία, Κολομβία, Παραγουάη, Δομινικανή Δημοκρατία, Βενεζουέλα, Κόστα Ρίκα) μπήκαν στο χορό των εκλογών, πετυχαίνοντας περιορισμένες ή καθόλου αλλαγές. Η πολιτική αυστηρής λιτότητας στις δημόσιες δαπάνες θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη για χώρες όπως η Βραζιλία,όπου η επανεκλογή του Προέδρου Ενρίκε Καρδόσο με ποσοστό 53,06% (στις 4 Οκτώβρη) σήμανε την επιβεβαίωση και ανανέωση σχεδίων με μεγαλεπήβολο στόχο την αντιμετώπιση των τεράστιων ελλειμμάτων του προϋπολογισμού. Οσο για την ανεργία, τη φτώχεια και την αναδιανομή καλλιεργήσιμης γης από τους μεγαλοτσιφλικάδες στους φτωχούς αγρότες... ούτε λόγος να γίνεται. Η επίκληση της δεδομένης διεθνούς οικονομικής κρίσης για την υλοποίηση αντιλαϊκών προγραμμάτων αναμένεται να βρει και στην περίπτωση της Βραζιλίας εφαρμογή με καλύτερο "μιμητή" τον επανεκλεγέντα Πρόεδρο.

Μελανή φαίνεται και η πορεία της ειρήνης στην Κολομβία.Οι εκλογές της 21ης Ιούνη βρίσκουν τον πρώην δήμαρχο της Μπογκοτά, Αντρες Παστράνα, να εκλέγεται με ένα ποσοστό κατά τι μεγαλύτερο του 50%. Αρχικά τάσσεται υπέρ του διαλόγου με τους αριστερούς αντάρτες και υπόσχεται να δώσει προτεραιότητα στην επίλυση της οικονομικής κρίσης που πλήττει τη χώρα του. Οι προεκλογικές υποσχέσεις φαίνεται πως θα μείνουν στα χαρτιά. Με την ανοχή του στρατού και της κυβέρνησης, το παρακράτος της βίας των ακροδεξιών οργανώσεων και των λαθρεμπόρων ναρκωτικών εξακολουθεί να βυθίζει τη χώρα στο χάος. Οι αριστερές ανταρτικές οργανώσεις κλιμακώνουν το μαζικό αγώνα τους με σημαντικές, ωστόσο, απώλειες. Οργανώσεις όπως οι "Επαναστατικές Ενοπλες Δυνάμεις Κολομβίας" (FARC) και ο "Εθνικοαπελευθερωτικός Στρατός" (ELN) συγκρούονται με τις παραστρατιωτικές δυνάμεις χάνοντας εκατοντάδες μαχόμενους άνδρες και γυναίκες. Οι συγκρούσεις με το σαθρό κατεστημένο σημειώνουν ιδιαίτερη έξαρση καλοκαίρι και φθινόπωρο, οπότε και το Κομμουνιστικό Κόμμα Κολομβίας κάνει έκκληση για συμπαράσταση - αλληλεγγύη (3 Σεπτέμβρη), βγάζοντας κραυγή διαμαρτυρίας για τις εν ψυχρώ και καθημερινές δολοφονίες άοπλων πολιτών, συνδικαλιστών, αγωνιστών μαζικών κινημάτων και μελών του κόμματος.

Οι εκλογές της 11ης Μάη στην Παραγουάη δεν προκαλούν καμία ανακατάταξη στο πολιτικό σκηνικό, καθώς το "Κολοράντο", το κόμμα που κυριαρχεί και κυβερνά τη χώρα επί μισό αιώνα, κερδίζει στις εκλογές φέρνοντας τον Ραούλ Κουμπάς στον προεδρικό θώκο με 52%. Αντίθετα, στη Δομινικανή Δημοκρατία (17 Μάη), ο μέχρι τότε Πρόεδρος, Λεονέλ Φερνάντες, με αφορμή τις προτάσεις του για πολιτική της "ελεύθερης αγοράς", ηττάται οικτρά τόσο στις τοπικές εκλογές όσο και στη Γερουσία. "Εκπληξη" προκαλεί σε διεθνές επίπεδο η εκλογή στις 6 Δεκέμβρη του πρώην συνταγματάρχη και προ έξι ετών αρχηγού επίδοξων στασιαστών, Ούγκο Σάβες, στην Προεδρία της Βενεζουέλας.Με λαϊκίστικα συνθήματα και δημαγωγική προεκλογική πολιτική καταφέρνει να πείσει τη μεγάλη πλειοψηφία των φτωχών της χώρας του ότι θα τους βγάλει από την ανέχεια. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι αμέσως μετά την εκλογή του, φροντίζει επιμελώς να καθησυχάσει την ολιγομελή πλουτοκρατία της χώρας του και τους ξένους επενδυτές, πως η πολιτική του δε θα θίξει τα συμφέροντά τους.

Στο μεταξύ, η κυβέρνηση του Προέδρου Ερνέστο Σαμπέρ στο Μεξικό ταλανίζεται από τις επιχειρήσεις των Αμερικανών για τη δήθεν εξάρθρωση του λαθρεμπορίου ναρκωτικών με το κωδικό όνομα "ΚΑΖΑΜΠΛΑΝΚΑ".Στις 18 Μάη, Αμερικανοί αξιωματούχοι συλλαμβάνουν 112 Μεξικανούς και κατάσχουν 35.000.000 δολάρια μετά από τρίχρονες έρευνες για την εξάρθρωση κυκλώματος ξεπλύματος "βρώμικου" χρήματος από λαθρεμπόριο ναρκωτικών. Λίγο αργότερα, οι Μεξικανοί συλληφθέντες, που οδηγούνται για δίκη στις Ηνωμένες Πολιτείες, ξεπερνούν τους 160, ενώ πολιτικοί του κυβερνώντος "Θεσμικού Επαναστατικού Κόμματος" αλλά και παρατάξεων της αντιπολίτευσης κατηγορούν την πατερναλιστική πολιτική των ΗΠΑ στο ζήτημα της αντιμετώπισης του λαθρεμπορίου ναρκωτικών, στηλιτεύοντας την υποκρισία της χώρας με τη μεγαλύτερη κατανάλωση ναρκωτικών στον κόσμο! Ωστόσο, την ίδια ώρα η πολιτική του Προέδρου Ζεντίγιο έναντι των Μεξικανών Ζαπατίστας παραμένει εκείνη της στείρας άρνησης απέναντι στην ικανοποίηση μερικών από τα βασικά αιτήματα του κινήματος των φτωχών εξεγερμένων χωρικών και των υποστηριχτών τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι, ενώ στις νότιες επαρχίες της χώρας συνεχίζονται οι σφαγές αθώων Μεξικανών χωρικών από τις παραστρατιωτικές ακροδεξιές οργανώσεις και τους μεγαλογαιοκτήμονες, ο υπουργός Εσωτερικών, Εμίλιο Τσουαϊφέτ, παραιτείται στις 3 Γενάρη αναλαμβάνοντας την ευθύνη για τους "ατυχείς χειρισμούς" της κυβέρνησης. Λίγο μετά (17 Γενάρη), ο Ερνέστο Ζεντίγιο απορρίπτει το ενδεχόμενο συνταγματικών μεταρρυθμίσεων για τη χορήγηση περιορισμένης αυτονομίας στην επαρχία Τσιάπας, ενώ πέντε μέρες νωρίτερα σε διαδήλωση των Ζαπατίστας σκοτώνεται μία γυναίκα από τις σφαίρες των ομοσπονδιακών κυβερνητικών στρατευμάτων. Ως εκ τούτου, οι ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις ανάμεσα στην κυβέρνηση και τους ηγέτες των Ζαπατίστας παραμένουν σε τέλμα...

Ενδιαφέρουσα εξέλιξη για την περιοχή της νότιας αμερικανικής ηπείρου είναι η υπογραφή δύο ειρηνευτικών συμφωνιών για τη διευθέτηση μεθοριακών διαφορών μέσα στο 1998.Προτιμώντας τη διπλωματική οδό και όχι τη "μιλιά" των όπλων χώρες όπως το Περού και το Εκουαδόρ, ή η Αργεντινή και η Χιλή επιλύουν μακροχρόνιες συνοριακές διαφορές. Στις 23 Οκτώβρη,το Περού και το Εκουαδόρ υπογράφουν συνθήκη ειρήνης διευθετώντας τη μεθοριακή διαφορά σε περιοχή της ζούγκλας του Αμαζονίου και στις 15 Δεκέμβρη και μετά από πολύχρονες διαπραγματεύσεις, οι κυβερνήσεις της Αργεντινής και της Χιλής υπογράφουν συμφωνία όπου σκιαγραφείται η επίλυση της από το 1881 μεθοριακής διαφοράς στην περιοχή "Κοντινέταλ Αϊς Σελφ".

Στα τέλη Οκτώβρη έως τις αρχές Νοέμβρη, το φονικό πέρασμα του χειρότερου τυφώνα του 20ού αιώνα, "Μιτς",καταστρέφει ανεπανόρθωτα τις περισσότερες χώρες της Κεντρικής Αμερικής. Ο απολογισμός του φρικτού τυφώνα έχει αποτέλεσμα περισσότερους από 9.000 νεκρούς, πάνω από 1,5 εκατομμύριο άστεγους και ανυπολόγιστες ζημιές στο οδικό, τηλεπικοινωνιακό δίκτυο της Ονδούρας,της Νικαράγουας,της Γουατεμάλας,της Κόστα Ρίκα,του Ελ Σαλβαδόρ και του Μπελίζ,ύψους πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων. "Ο τυφώνας "Μιτς" γύρισε τη χώρα μας μισόν αιώνα πίσω", δηλώνει ο Πρόεδρος της Ονδούρας κάνοντας δραματικές εκκλήσεις για την αποστολή διεθνούς βοήθειας σε κεφάλαια, ιατροφαρμακευτικό υλικό, επιτελεία μηχανικών και οργανώσεων αρωγής. Ενάμιση μήνα μετά, οι επαρχιώτες κάτοικοι των χωρών της Κεντρικής Αμερικής δε βλέπουν φως στο τούνελ της καταστροφής, δηλώνοντας με καημό στα ειδησεογραφικά πρακτορεία: "Η ζωή στις πόλεις, όπου έχει φθάσει όλη η βοήθεια, είναι καλύτερη. Εμείς είμαστε ξεχασμένοι από όλους"...

ΔΕΣ. ΟΡΦ.