Σε αγώνα δρόμου μεταξύ Σόφιας - Βουκουρεστίου "τρέχουν" τους τελευταίους μήνες Ελλάδα και Τουρκία προσπαθώντας να εδραιώσουν τις θέσεις τους, να προσεταιριστούν τις δύο χώρες και να κυριαρχήσουν η μία έναντι της άλλης. Ο ελληνοτουρκικός διαγκωνισμός για την πρωτοκαθεδρία στα Βαλκάνια έχει αρχίσει να εντείνεται μετά τα τελευταία γεγονότα στο Κόσσοβο και να προκαλεί έντονους προβληματισμούς στην Αθήνα, καθώς είναι ορατή πλέον μια ολοένα και πιο στενή - με τη συνδρομή και την υπόδειξη της Ουάσιγκτον - τουρκοβουλγαρική συνεργασία, η οποία τείνει να ρυμουλκήσει και τη Ρουμανία. Μέσα στο κλίμα αυτό και με βάση αυτές τις ανήσυχες σκέψεις πραγματοποιήθηκε το περασμένο διήμερο η επίσκεψη του Ελληνα πρωθυπουργού στη Σόφια.

Ως την αρχή ενός δρόμου που θα φέρει όλες τις βαλκανικές χώρες πιο κοντά, περιέγραψε ο πρωθυπουργός, Κ. Σημίτης, την περίοδο που διανύουμε, επισημαίνοντας ότι η επίσκεψή του στη Σόφια συνέβαλε προς αυτή την κατεύθυνση. Κατά τη διάρκεια κοινής συνέντευξης Τύπου με τον Βούλγαρο ομόλογό του κ. Κόστοφ, ο κ. Σημίτης χαρακτήρισε "φιλικές και εγκάρδιες" τις συνομιλίες που είχε με την πολιτική ηγεσία της Βουλγαρίας, λέγοντας ότι διακρίθηκαν για "τις προσπάθειες εξεύρεσης κοινών τρόπων στην επίλυση των προβλημάτων". Υπάρχει συμφωνία, πρόσθεσε, για το γενικό πλαίσιο πολιτικής που πρέπει να διέπει τις σχέσεις στην περιοχή, ενώ χαρακτήρισε καθοριστικό το γεγονός ότι η Βουλγαρία συμμετέχει στη διεύρυνση της ΕΕ, υπενθυμίζοντας ότι η Ελλάδα πάντοτε υποστήριξε πως πρέπει να συμμετέχουν όσο το δυνατόν περισσότερες χώρες.

Σωστή και καλή, χαρακτήρισε την πορεία των διμερών σχέσεων ο Κ. Σημίτης (κάνοντας αναφορά στις ελληνικές επενδύσεις στη Βουλγαρία) και είπε ότι συμφωνήθηκε να κυρωθεί από τη Βουλγαρική Βουλή η συμφωνία αποφυγής της διπλής φορολογίας, να προωθηθούν οι συμφωνίες για το Νέστο, να επιταχυνθούν οι ρυθμοί για την κατασκευή των καθέτων διόδων και του πετρελαιαγωγού Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολης.

Για το θέμα του Κοσσυφοπεδίου οι δυο πρωθυπουργοί συμφώνησαν ότι πρέπει να επιλυθεί το πρόβλημα με πολιτικά μέσα, ενώ ο Κ. Σημίτης είπε ότι η Ελλάδα δεσμεύεται από τις αποφάσεις της ΕΕ. Ωστόσο, τόνισε ότι είναι απαραίτητη η επαφή των βαλκανικών χωρών για κοινή πολιτική δράση στο θέμα αυτό. Στα πλαίσια αυτά κρίθηκε και από τις δυο πλευρές ως θετική η πρόταση για δημιουργία βαλκανικής δύναμης ταχείας επέμβασης, χωρίς όμως να υπάρξει κατάληξη για άλλα ζητήματα όπως η έδρα της δύναμης.

Στο μεταξύ, όπως ανακοίνωσε χτες το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών, η Τουρκία, η Βουλγαρία και η Ρουμανία θα υπογράψουν συμφωνία συνεργασίας για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και του οργανωμένου εγκλήματος, στη διάρκεια διήμερης διάσκεψης κορυφής μεταξύ των Προέδρων των τριών αυτών χωρών, που θα ξεκινήσει σήμερα στην Αττάλεια, στη Νότια Τουρκία.

Οι Πρόεδροι της Τουρκίας Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ, της Βουλγαρίας Πέταρ Στογιάνοφ και της Ρουμανίας Εμίλ Κονσταντινέσκου θα συναντηθούν αύριο για δεύτερη φορά, έπειτα από μια πρώτη συνάντηση αυτού του τύπου που είχαν πέρσι τον Οκτώβρη στη Βάρνα της Βουλγαρίας, τόνισε ο εκπρόσωπος του υπουργείου, Νετσατί Ουτκάν.

Η ημερήσια διάταξη της διάσκεψης αυτής στην Αττάλεια, η οποία θα διαρκέσει έως την Παρασκευή, περιλαμβάνει θέματα όπως η συνεργασία στα Βαλκάνια, η κρίση στο Κοσσυφοπέδιο, η δημιουργία ζώνης ελεύθερων συναλλαγών μεταξύ των τριών χωρών, όπως επίσης και η σύσταση μιας πολυεθνούς δύναμης ταχείας επέμβασης στα Βαλκάνια, πρόσθεσε ο Ουτκάν.

Μια πρώτη συνάντηση για τη σύσταση αυτής της μελλοντικής δύναμης είχε ήδη πραγματοποιηθεί σε επίπεδο στρατιωτικών στις 18 Μάρτη στην Αγκυρα.

Αντιπροσωπεία της ΚΕ του ΚΚΕ, αποτελούμενη από την ΓΓ Αλέκα Παπαρήγα και τον Ηλία Λέγγερη,μέλος της ΚΕ, συναντήθηκε με τον πρέσβη της Τουρκίας στην Αθήνα Αλί Τιουγκάν.

Κατά τη συνάντηση ο πρέσβης ενημέρωσε για την πολιτική κατάσταση στην Τουρκία, τις σχέσεις με την Ελλάδα και τις άλλες χώρες της ευρύτερης περιοχής.

Η ΓΓ της ΚΕ του Κόμματος αναφέρθηκε στη γενικότερη πολιτική κατάσταση της περιοχής των Βαλκανίων και της Μεσογείου και την έντονη παρουσία και ανάμειξη των ΗΠΑ, του ΝΑΤΟ και της ΕΕ. Σε αυτά τα πλαίσια, όπως υπογράμμισε η Αλ. Παπαρήγα, εντάσσονται και οι σχέσεις των κυβερνήσεων Ελλάδας και Τουρκίας, οι οποίες ανταγωνίζονται για το πια από τις δύο θα αποτελέσει το όχημα των ιμπεριαλιστικών συμφερόντων στην περιοχή. Στα πλαίσια της νέας δομής του ΝΑΤΟ, αμφισβήτησης των κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας μας στο Αιγαίο, ιδιαίτερα μετά τα Ιμια και την αποδοχή από τις κυβερνήσεις του ρόλου των ΗΠΑ ως επικυρίαρχου και επιδιαιτητή. Το ΚΚΕ διαφωνεί με την πολιτική της παραπομπής "όλων των εκκρεμών ζητημάτων" στη Χάγη, εκτός από το θέμα της υφαλοκρηπίδας.

Η Αλ. Παπαρήγα εξέφρασε την κατηγορηματική αντίθεση του ΚΚΕ στη δημιουργία πολυεθνικής δύναμης ταχείας επέμβασης στην περιοχή, που προωθούν οι κυβερνήσεις Ελλάδας, Τουρκίας, Αλβανίας, Βουλγαρίας και Ρουμανίας με πρόσχημα τη διατήρηση της ειρήνης. Τέτοιες δυνάμεις, υπογράμμισε, ανταποκρίνονται στη νέα δομή του ΝΑΤΟ και στρέφονται ενάντια στους λαούς. Αναφέρθηκε στη μειονότητα της Θράκης και τους αγώνες του Κόμματος για την πλήρη αποκατάσταση των δικαιωμάτων τους, ενώ ταυτόχρονα τόνισε την ανάγκη πλήρους αποκατάστασης των δικαιωμάτων του κουρδικού λαού μέσα στα πλαίσια του Τουρκικού κράτους.

Σχετικά με το Κυπριακό αναφέρθηκε στη διεθνή διάσταση του προβλήματος, στην παραμονή των τουρκικών στρατευμάτων στο νησί και τη θέση του Κόμματος ότι οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Κύπρου στην ΕΕ φέρνουν πιο κοντά τον κίνδυνο της διχοτόμησης του νησιού και τόνισε την αντίθεση του ΚΚΕ σε κάθε διεύρυνση της ΕΕ, θέση που απορρέει από τη γενικότερη θέση του για την Ευρωπαϊκή Ενωση.

Τέλος, τόνισε ότι οι δύο λαοί δεν έχουν να χωρίσουν τίποτα και αναφέρθηκε στις επίπονες ενέργειες του Κόμματος για την ανάπτυξη της φιλίας, της συνεργασίας των Ελλήνων και Τούρκων εργαζομένων. Από την κοινή αντιπαράθεσή τους με τη νέα ιμπεριαλιστική τάξη και τους εκπροσώπους της στην περιοχή, έχουν μόνο να κερδίσουν.

Η Αθήνα ρυμουλκήθηκε τελικά στις συνομιλίες για τη δημιουργία μιας μετακινούμενης βαλκανικής ταξιαρχίας, που έγιναν στο Βουκουρέστι μετά από πρωτοβουλία της Αγκυρας.

Η ελληνική κυβέρνηση έκανε την ανάγκη φιλότιμο, καθώς η τουρκική πρόταση υπονόμευσε την "ιδέα" της Αθήνας για δημιουργία στρατιωτικής δύναμη με έδρα τη Θεσσαλονίκη και έλαβε τελικά μέρος στις χτεσινές συζητήσεις, όχι όμως με πλήρη εκπροσώπηση. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με πληροφορίες, από την ελληνική πλευρά έλαβε μέρος μόνο στρατιωτικός (συνταγματάρχης) εκπρόσωπος, όχι όμως και εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών. Το γεγονός αυτό, όπως σημειώνουν Ελληνες διπλωμάτες, επιβεβαιώνει την ύπαρξη τριβών μεταξύ υπουργείων Εξωτερικών και Αμυνας, κάτι που δυσκολεύει κάθε προσπάθεια για χάραξη πολιτικής στα Βαλκάνια.

"Είναι μια επιτυχία για τη Ρουμανία ότι πέτυχε να βάλει τους εκπροσώπους της Ελλάδας και της Τουρκίας γύρω από το ίδιο τραπέζι", δήλωσε ο εκπρόσωπος του ρουμανικού υπουργείου Αμυνας.

Παρόντες στη συνάντηση του Βουκουρεστίου ήταν παρατηρητές από την Ιταλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες.

"Για πρώτη φορά, οι έξι αυτές χώρες εκπροσωπούνται ισότιμα από εμπειρογνώμονες των υπουργείων Εξωτερικών, οι οποίοι θα κάνουν μια πρώτη ανταλλαγή απόψεων, για τις πολιτικές πτυχές αυτής της πρωτοβουλίας", πρόσθεσε ο Ρουμάνος εκπρόσωπος. Κατά τη συνάντηση αυτή, οι έξι χώρες πρέπει επίσης να συμφωνήσουν στην ονομασία της δύναμης και στην έδρα του αρχηγείου της.

Η Ελλάδα, σύμφωνα με τον Βούλγαρο κοινοβουλευτικό Ασέν Αγκόφ, στηρίζει την πρόταση της Σόφιας για να οριστεί ως έδρα της δύναμης η Φιλιππούπολη.

Η εν λόγω πολυεθνική δύναμη θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε επιχειρήσεις πρόληψης συγκρούσεων και διατήρησης της ειρήνης, που θα διευθύνονται από το ΝΑΤΟ ή τη ΔΕΕ, υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών ή του ΟΑΣΕ.