Αναζωπυρώθηκε η συζήτηση για τον εκλογικό νόμο στην προτελευταία συνεδρίαση της Επιτροπής Αναθεώρησης του Συντάγματος στη Βουλή. Οι εκπρόσωποι των κομμάτων της άρχουσας τάξης αναλώθηκαν βέβαια στο πότε θα ψηφίζεται ο εκλογικός νόμος, μια και η διαφωνία τους συνίσταται ακριβώς σε αυτό, στο να μην κόβεται και ράβεται ο εκλογικός νόμος στα μέτρα της κυβέρνησης, αλλά να λαμβάνεται υπόψη και το συμφέρον της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Το εκάστοτε κυβερνών κόμμα ενδιαφέρεται μόνο για το πρώτο σκέλος, ενώ όταν βρίσκεται στην αξιωματική αντιπολίτευση ενδιαφέρεται κυρίως για το δεύτερο! ΠΑΣΟΚ και ΝΔ συμφωνούν, όμως, επί της ουσίας στη διατήρηση αυτής ή άλλης παραλλαγής καλπονοθευτικού συστήματος. Γιατί όμως αυτή η επίμονη άρνηση ακόμη και να συζητήσουν την πάγια πρόταση του ΚΚΕ για υιοθέτηση και συνταγματική κατοχύρωση της απλής αναλογικής;

Η απάντηση βρίσκεται στο ρόλο που επιτελεί το εκλογικό σύστημα στο πολιτικό σύστημα. Οι διάφορες παραλλαγές των εκλογικών συστημάτων (ενισχυμένη αναλογική, πλειοψηφικό κλπ.) συνιστούν ένα νόμιμο μέσο νόθευσης της λαϊκής ψήφου και διαμόρφωσης των βολικών για την άρχουσα τάξη συσχετισμών στη Βουλή. Με τα καλπονοθευτικά εκλογικά συστήματα οι μειοψηφίες αναδεικνύονται σε πλειοψηφίες, οι ψήφοι των μη αρεστών κομμάτων λεηλατούνται, ενώ κάποιες φορές, ειδικά στο πλειοψηφικό, συμβαίνει το ασθενέστερο σε ψήφους κόμμα να πάρει περισσότερες βουλευτικές έδρες από το ισχυρότερο.

Τα καλπονοθευτικά εκλογικά συστήματα αποτελούν έναν κρίκο στο σύστημα ιδεολογικής και πολιτικής χειραγώγησης της εργατικής τάξης και των άλλων καταπιεζόμενων στρωμάτων. Η κυρίαρχη ιδεολογία, που εκπορεύεται από τις ίδιες τις παραγωγικές σχέσεις και τις συνθήκες ζωής και που κάνει να φαντάζει λογικό και αιώνιο το καπιταλιστικό σύστημα, υφίσταται πολύπλευρη επεξεργασία και διάδοση από τα μέσα ενημέρωσης, τους ιδεολογικούς μηχανισμούς του αστικού κράτους, από τα κόμματα που στηρίζουν με τον ένα ή άλλο τρόπο το υπάρχον κοινωνικο-οικονομικό καθεστώς. Σε αυτά έρχεται να προστεθεί ο οικονομικός εξαναγκασμός μέσω των πελατειακών σχέσεων, της άμεσης ή έμμεσης εξαγοράς, καθώς και ο διάχυτος φόβος προς τις κοινωνικές αλλαγές, τον οποίο καλλιεργεί η διαρκής πολύμορφη παρουσία και δράση των κατασταλτικών μηχανισμών.

Είναι φανερό ότι η καλπονοθεία αποτελεί μια επιπλέον ασφαλιστική δικλείδα ελέγχου της σύνθεσης της Βουλής, η οποία - ας σημειωθεί - δεν έχει την αποφασιστική εξουσία, μια και οι αποφάσεις λαμβάνονται ουσιαστικά από την κυβέρνηση, τους επίσημους και ανεπίσημους συνδέσμους του μεγάλου κεφαλαίου, τις Βρυξέλλες και τον αμερικανοΝΑΤΟικό παράγοντα.

Υπάρχουν περιπτώσεις στις οποίες αστικά κράτη προχώρησαν στην εφαρμογή της απλής αναλογικής, κάτω από την πίεση του λαϊκού κινήματος. Είναι το παράδειγμα της μεταπολεμικής Ιταλίας. Το γεγονός αυτό αποτέλεσε σημαντική κατάκτηση των εργαζομένων. Ωστόσο, δεν μπόρεσε και ούτε θα μπορούσε, άλλωστε, να αλλάξει το συνολικό πλαίσιο. Είναι χαρακτηριστικό ότι μόλις η άρχουσα τάξη βεβαιώθηκε για τη μεταβολή προς όφελός της του συσχετισμού των δυνάμεων, έσπευσε να καταργήσει τη δημοκρατική αυτή μεταρρύθμιση και να αρχίσει τη σταδιακή στροφή προς το πλειοψηφικό.

Προβάλλεται βέβαια το επιχείρημα ενάντια στην απλή αναλογική ότι δε δημιουργεί σταθερές κυβερνήσεις. Το ερώτημα όμως που προκύπτει είναι: Σταθερές κυβερνήσεις για ποιον; Για το μεγάλο κεφάλαιο, μέσω της συνέχισης της ίδιας αντιλαϊκής πολιτικής ή, αντίθετα, για μια πολιτική σε όφελος της εργατικής τάξης και των άλλων εργαζομένων, που θα στρέφεται ενάντια στην εγχώρια και ξένη ολιγαρχία που δυναστεύει τον τόπο μας;

Σταθερές κυβερνήσεις είναι πραγματικά εκείνες που, εξυπηρετώντας τα λαϊκά συμφέροντα, στηρίζονται στους εργαζόμενους και αγκαλιάζονται από το λαό, αλλά αυτές μπορούν να προέλθουν μέσα από σκληρές ταξικές συγκρούσεις για την ανατροπή του αστικού πολιτικού συστήματος. Αυτό που φοβάται η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και η ΝΔ είναι ότι η απλή αναλογική θα χαλάρωνε τα εκβιαστικά διλήμματα, θα έδινε ισχυρότερη κοινοβουλευτική εκπροσώπηση στο ΚΚΕ, γεγονός που θα του επέτρεπε από καλύτερες θέσεις να ξεσκεπάζει την αντιλαϊκή πολιτική τους.

Βέβαια, όπως δείχνει το παράδειγμα της Ιταλίας που προαναφέρθηκε, η άρχουσα τάξη δεν κάθεται με σταυρωμένα χέρια, βρίσκει λύσεις για σταθερές πολιτικές εξυπηρέτησης των μονοπωλίων και σε συνθήκες απλής αναλογικής. Αυτό όμως που επιδιώκουν τόσο το ΠΑΣΟΚ όσο και η ΝΔ είναι η ενίσχυση των εκβιαστικών διλημμάτων, οι πλαστές διαχωριστικές γραμμές, ώστε να είναι σχετικά λιγότερο ορατή στους εργαζόμενους η πραγματική ταύτιση της πολιτικής τους σε όλα τα σημαντικά ζητήματα, σε συνδυασμό με την ύπαρξη των διάφορων εφεδρειών και αναχωμάτων.

Χαρακτηριστική ήταν η τοποθέτηση στην Επιτροπή Αναθεώρησης του Συντάγματος του υπουργού Δικαιοσύνης. Ισχυρίστηκε, λοιπόν, ο Ε. Γιαννόπουλος ότι όταν οι "δομές, οι θεσμοί είναι υγιείς", όπως στην Ιταλία, τότε δεν υπάρχει πρόβλημα με την απλή αναλογική. Τι σημαίνει αυτό, αν αποκωδικοποιηθεί; Οτι το αστικό πολιτικό σύστημα πρέπει να δημιουργεί και να ενισχύει θεσμούς και δομές, που όχι μόνο αντέχουν στην πίεση του λαϊκού κινήματος, αλλά μπορούν να το αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά, ανεξάρτητα από το εκλογικό σύστημα.

Από την άλλη, προπαγανδίζονται με έναν τρόπο ακόμη αντιδραστικότερες προτάσεις εκλογικών συστημάτων. Ετσι, μάλλον, εξηγείται η δημοσιότητα που δόθηκε στην παρέμβαση του πρώην πρωθυπουργού, Γ. Ράλλη, ο οποίος ούτε λίγο ούτε πολύ πρότεινε ένα πλειοψηφικό σύστημα, που, επιπλέον, θα παραμερίζει τα κόμματα από τις εκλογές, καλλιεργώντας τις επικίνδυνες, αντιδραστικές αντιλήψεις περί "κομματικής δημοκρατίας"!

Το ΚΚΕ θα συνεχίσει να προβάλλει τη διεκδίκηση της απλής αναλογικής ως πάγιου εκλογικού συστήματος. Επιδιώκει με τη δράση του την ανάπτυξη του λαϊκού κινήματος, τη συσπείρωση των δυνάμεων του λαϊκού μετώπου, που θα μπορεί όχι μόνο να δυσκολέψει τη λειτουργία του αστικού πολιτικού συστήματος, αλλά και να το ανατρέψει.

Δημήτρης ΚΑΛΤΣΩΝΗΣ

Ανάμεσα στο "φανταστικό" και το πραγματικό αυτών των δημοτικών εκλογών υπάρχει κάτι κοινό. "Υπάρχει η απόφαση της ΚΕ του ΠΑΣΟΚ στο Ναύπλιο", είπε με ακρίβεια, αν και απαντούσε σε άλλη ερώτηση, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος. Και τι λέει η απόφαση του Ναυπλίου; Το αποτέλεσμα αυτών των εκλογών πρέπει να επικυρώσει την κυβερνητική πολιτική. Μια πολιτική που υπηρετεί στο ακέραιο τις ανάγκες του συστήματος σήμερα και που χειροκροτείται ήδη από τον ΣΕΒ, επώνυμα πρώτα στελέχη της ΝΔ (Μάνος, Μπακογιάννη, Σουφλιάς), όπως επίσης βεβαίως και από αυτονομίζοντες εσχάτως βαστάζους της κυβέρνησης που στο όνομα της "Αριστεράς" δηλώνουν ότι "ανοίγεται ένα "πεδίον δόξης λαμπρόν" για το "συνασπισμό των πολιτών"" (Χατζησωκράτης).

Παρουσιάζει, ήδη, αποτελέσματα αυτή η πολιτική; Ναι, τον άνεργο που αυτοκτόνησε στα αζήτητα του νεκροτομείου!

Μιλά κανείς, απ' όσους χειροκροτούν την κυβέρνηση, γι' αυτό το αποτέλεσμα; Οχι!

Η εντύπωση που αφήνουν οι σελίδες των εφημερίδων είναι πως εδώ επίκειται μάχη σκληρή, αν δεν έχει ήδη φουντώσει. Αναζητούμε τη διαφορά. Καμία πλευρά της κυβερνητικής πολιτικής δεν αναφέρεται ως αιτία διαφωνίας. Αντίθετα, είναι πολλές οι διαφωνίες που καταγράφονται για διαδικασίες που δεν τηρήθηκαν, συνεννοήσεις που δεν έγιναν. Παρ' όλα αυτά, στο έδαφος αυτής της έλλειψης ουσιαστικής διαφωνίας, διαμορφώνονται και συμμαχίες με καταπληκτικά επιχειρήματα. Ο Παλαιολόγος στη Λιβαδειά επινοεί τον μπαμπούλα ενός"αντικαποδιστριακού" μετώπου για να επιβάλει ως αυτονόητη την κοινή κάθοδο ΠΑΣΟΚ - ΣΥΝ. Στη Νίκαια, ο Τράπαλης δεν κρατά καν τα προσχήματα: Ορίζει αντιδήμαρχο τον εκπρόσωπο της ΝΔ για τη στήριξη που του παρέχει στη δίωξη της κομμουνίστριας Β. Νικολαϊδου. Στα όρια της παραφροσύνης ή του πολιτικού τυχοδιωκτισμού οι 8 "αριστεροί" του ΣΥΝ δηλώνουν τη διαφωνία τους για την πολιτική συμφωνία, αλλά και τη στήριξή τους στο κομψό ταγεράκι που καλείται να αντιμετωπίσει το ατσαλάκωτο κοστούμι.

Στη Μακεδονία, το ποσοστό της ανεργίας ξεπερνά ήδη το 25%. Μάταια ψάχνουμε να βρούμε μια δήλωση του νομάρχη του ΠΑΣΟΚ κ. Παπαδόπουλου, να ψελλίζει έστω ένα λόγο συμπάθειας γι' αυτόν τον κόσμο, ένα λόγο αντίστασης σ' αυτούς που καταστρέφουν την παραγωγική βάση της χώρας. Αντίθετα, τον βρίσκουμε να καταφέρεται ενάντια στους εξεγερμένους κατοίκους της Ολυμπιάδας που τόλμησαν να τα βάλουν με την TVX. Κοιτάμε τις φωτογραφίες από τις εξεγέρσεις των χωρικών ενάντια στον "Καποδίστρια" και ύστερα βρίσκουμε στα πρακτικά της Βουλής την εισηγήτρια του ΣΥΝ Μ. Δαμανάκη να κάνει - με σεβασμό στις "τοπικές κοινωνίες" - προτάσεις στην κυβέρνηση για το πώς θα γίνει αποτελεσματικότερο το σχέδιο καταστροφής της υπαίθρου. Τα πρακτικά του Δήμου Αθήνας τη δείχνουν να μην αντιτίθεται στις σχεδιαζόμενες αλλαγές στο Ρυθμιστικό της Αθήνας ελέω "Ολυμπιακών 2004", να ψηφίζει υπέρ της"Αναπτυξιακής" του δήμου, δηλαδή τις ιδιωτικοποιήσεις. Ορισμένοι μνήμονες αναφέρουν και την αντίθεσή της για τους αγροίκους που είχαν καταλάβει τους δρόμους με τα τρακτέρ. Τότε που τον δρόμο για να ξετυλιχτεί η επιχείρηση -"βουλκανιζατέρ" τον άνοιγε με τις θέσεις που διατύπωνε ο ίδιος ο νομάρχης Μαγνησίας, ο ομοϊδεάτης της κ. Σκοτινιώτης.

"Ουσιώδες στοιχείο των εξελίξεων είναι η αυξανόμενη επιβάρυνση των δημοτών, με πρόσθετες ποικιλώνυμες φορολογίες υπέρ της ΤΑ και με έμμεσες επιβαρύνσεις, στο όνομα της δήθεν αυτοτέλειας και αυτοδυναμίας των ΟΤΑ. Επιπλέον, η ΤΑ χρησιμοποιείται ως πολιορκητικός κριός για την εμπορευματοποίηση των κοινωνικών αγαθών με τις ιδιωτικοποιήσεις και για την αποδιάρθρωση των εργασιακών σχέσεων με τα "Τοπικά Σύμφωνα Απασχόλησης"" (απόσπασμα από το σχέδιο Διακήρυξης της "Αγωνιστικής Συνεργασίας για την Αθήνα").

Διατυπώνεται, λοιπόν, πρόσθετα η θέση πως "ο δήμος δεν μπορεί να είναι ταυτόχρονα και με το δημόσιο και με το ιδιωτικό συμφέρον". Μια ματιά σε λογαριασμούς της ΔΕΗ δείχνει την αξία του ηλεκτρικού ρεύματος που καταναλώθηκε να είναι κατά πολύ κάτω από τα δημοτικά τέλη και φόρους που πληρώθηκαν με τους ίδιους λογαριασμούς, ενώ την ίδια ώρα για τη μία μετά την άλλη τις δημοτικές υπηρεσίες απαιτείται κάποια έξτρα πληρωμή στο ταμείο της γάγγραινας των δημοτικών επιχειρήσεων που λειτουργούν με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια. Οι άνεργοι που συνωστίζονται στις δημαρχίες του Πειραιά μαθαίνουν πως σύντομα θα υπάρξει και γι' αυτούς ένα πρόγραμμα "Τοπικού Συμφώνου Απασχόλησης", αρκεί να ξεχάσουν πως έναν αιώνα πριν κατακτήθηκε το 8ωρο. Ανάμεσα στους πρωτεργάτες του ΤΣΑ, ο σημερινός νομάρχης κ. Φωτίου, που δηλώνει τώρα έτοιμος να σώσει και το Δήμο του Πειραιά από τον ομοϊδεάτη του Στ. Λογοθέτη.

Αρκεί μία ματιά στην από δώ όχθη. Εδώ όπου σ' ένα καζάνι, αξεδιάλεχτο κουβάρι, "βράζουν": Μνήμη αγώνων, γειτονιές των ανθρώπων, εργάτες, αγρότες, μαθητές, αγώνες του σήμερα, τα υλικά της εξέγερσης: Πορτοκάλια, βαμβάκι, ελιά, καπνός, στάρι, το λουκέτο της "Πέψικο" και του Δεδέογλου, η απάντηση στην πρόκληση της "Χαλυβουργικής", τα ωράρια - "λάστιχο" στα πολυκαταστήματα, η συνείδηση για τα δισ. που κερδίζουν από τις ΔΕΚΟ οι πολυεθνικές, η αλληλεγγύη με τη στρατιά των μεταναστών, το αίτημα για αντιπλημμυρικά, για δημόσιους παιδικούς σταθμούς, το "ΟΧΙ στα Τοπικά Σύμφωνα Απασχόλησης", η οργή για τη σακατεμένη από βίλες Πεντέλη, για την επέκτασή τους ανενόχλητα στην Πάρνηθα, την ώρα που τα αυθαίρετα χαμόσπιτα της Λούτσας φωτογραφίζονται προς κατεδάφιση.

Αρκεί μια ματιά σε τέτοια και τόσα άλλα της από δω όχθης. Οπου όσοι δηλώνονται επικεφαλής έχουν πάρει ήδη το βάπτισμα εκεί όπου η πραγματική πόλη, το υπαρκτό χωριό, διατυπώνει το αίτημα, στήνει το μπλόκο.

Και τότε η πρόταση είναι αυτονόητη: Το στήσιμο ενός πλατιού μετώπου αγωνιστικής συμπαράταξης και συσπείρωσης όλων των ανθρώπων που συμμερίζονται συγκεκριμένες προγραμματικές αρχές και θέσεις. Εκφραση αυτής της συμπαράταξης "από πρόσωπα που πιστεύουν στις κατευθύνσεις της, που έχουν τη θέληση να αγωνιστούν γι' αυτές, που ανεξάρτητα από τις όποιες πολιτικές απόψεις και εντάξεις τους διαθέτουν αξιόπιστο παρελθόν συνέπειας και αγωνιστικότητας και που δεν έχουν σχέση με επιδιώξεις προσωπικής ανάδειξης και σταδιοδρομίας".

Θανάσης ΛΕΚΑΤΗΣ