"Για μας φίλε η μπάλα είναι μεράκι και ψυχαγωγία. Στα χρόνια μου η ανταμοιβή των παιχτών ήταν καμιά πορτοκαλάδα. Ασε που τις περισσότερες φορές πληρώναμε, για να κάνουμε την τρέλα μας". Τις κουβέντες αυτές είχε καταθέσει σε μια συζήτηση με τον γράφοντα παλαίμαχος ποδοσφαιριστής. Μαζί του συμφώνησε η ομήγυρη που κατά πλειοψηφία απαρτιζόταν από "παλαίμαχους" φιλάθλους. Ηταν εκπρόσωποι της γενιάς των ρομαντικών. Των ανθρώπων που οι... μοντέρνοι εκσυγχρονιστές αποκαλούν αιθεροβάμονες και απολιθώματα.

Πριν από λίγες μέρες τα λόγια του αναδύθηκαν ξανά στην επιφάνεια του συνειδητού, την ώρα που στα γραφεία της Ενωσης Ποδοσφαιρικών Ανωνύμων Εταιριών (ΕΠΑΕ) οι επαγγελματίες παράγοντες σκιαγραφούσαν το μέλλον. Με καμάρι ανακοίνωναν τον ουσιαστικά μεγαλύτερο εναγκαλισμό του αθλήματος από τις επιχειρήσεις. Τη συνεχώς αυξανόμενη μετατροπή του από "μεράκι και ψυχαγωγία" σ ένα ακόμα μέσο "χοντρής κονόμας".

Ηδη οι επιχειρηματίες απομυζούν τεράστια κέρδη. Οπως, όμως, είναι γνωστό "τρώγοντας έρχεται η όρεξη" και γι' αυτό οι κεφαλαιοκράτες δεν είναι ικανοποιημένοι με τίποτα. Ετσι αναζητούν τρόπους να μεγιστοποιήσουν τα έσοδά τους. Ενας από τους πιο πρόσφορους και άμεσα υλοποιήσιμους τρόπους θεωρείται, γι' αυτό ήδη άρχισαν να δρομολογούν τις εξελίξεις, η απόκτηση του"τιμονιού".

Οι επαγγελματικές ενώσεις (λίγκες) εδώ και κάποια χρόνια άρχισαν σιγά σιγά να εκφράζουν διαφωνίες και αντιθέσεις με τους αρχηγούς δηλαδή ΦΙΦΑ, ΟΥΕΦΑ. Προϊόντος του χρόνου οι διαφοροποιήσεις διογκώνονταν. Βλέπετε τα ποσά που διακυβεύονται αυξάνονταν θεαματικά. Κάποια στιγμή, λοιπόν, άρχισαν να σχεδιάζουν την... κατάληψη της εξουσίας. Επιχείρημά τους πως η παγκόσμια συνομοσπονδία και η ευρωπαϊκή ομοσπονδία αποτελούνται από ερασιτέχνες παράγοντες με ανάλογη νοοτροπία, που σημαίνει απώλεια κερδών.

Ηδη έχουν γίνει δύο συναντήσεις με τη συμμετοχή των λιγκών από τις ισχυρότερες χώρες στη "γηραιά ήπειρο". Η βασική τους φιλοσοφία είναι, αφού εμείς παράγουμε το χρήμα, γιατί να το διαχειρίζονται άλλοι. "Η ΟΥΕΦΑ αποδίδει στα σωματεία το 50% των εισπράξεών της. Τα υπόλοιπα πού πάνε", αναρωτήθηκαν στην πρόσφατη σύνοδό τους (Μιλάνο) οι επιχειρηματίες του ποδοσφαίρου. Συζήτησαν και άλλα όμως που αποδεικνύουν πως πλέον το ποδόσφαιρο είναι μια ακόμα επιχείρηση και κάθε αναφορά στους πρωτογενείς στόχους του αποτελεί ουτοπία.

Αντιδρούν π. χ. στη χρησιμοποίηση των παιχτών από τις εθνικές. Κινδυνεύει η περιουσία - εργαλείο τους. Σχεδιάζουν, λοιπόν, να επιβάλουν κάθε φορά που ένας ποδοσφαιριστής βρίσκεται με το αντιπροσωπευτικό συγκρότημα της χώρας του, να καταβάλει η οικεία ομοσπονδία μισθούς, πριμ κλπ. Αν τραυματιστεί ν' αναλάβει τα έξοδα αποθεραπείας, αλλά και τα διαφυγόντα κέρδη.... Επίσης, ζητούν από τη ΦΙΦΑ να ετοιμάζει 2χρονο πλάνο, για να ξέρουν ποιες υποχρεώσεις θα χουν οι διεθνείς.

Με αφορμή το ότι η ΦΙΦΑ "πιάστηκε στον ύπνο" με την υπόθεση Μποσμάν αρχίζουν τις απ' ευθείας επαφές με την Ευρωπαϊκή Ενωση, παραγκωνίζοντας ΦΙΦΑ - ΟΥΕΦΑ, αλλά και την ένωση των ποδοσφαιριστών. Στα χέρια τους θέλουν να πάρουν και την υπόθεση τηλεόραση, διαφημίσεις... Διεκδικούν τις άδειες στους μάνατζερ να τις δίνουν αυτοί και άλλα πολλά. Η "μερίδα του λέοντος" δηλαδή από τα αιτήματα που δημιουργούν αντιθέσεις αφορά νέες πηγές κέρδους και την ελαχιστοποίηση των ζημιών.

ΦΙΦΑ και ΟΥΕΦΑ, που φυσικά δεν είναι άμοιρες ευθυνών για την κατάσταση του αθλήματος, αντιδρούν, προσπαθώντας να διαφυλάξουν τα κεκτημένα. Βλέπουν πως τις βάζουν στο περιθώριο και χάνουν αρκετά... Ασκησαν πιέσεις στις ομοσπονδίες, ώστε με τη σειρά τους ν' αποτρέψουν τις συμπατριώτισσές τους λίγκες να συμμετάσχουν. Προσωρινά ορισμένες το κατάφεραν. Οταν στον πυρήνα όμως είναι Αγγλία, Ιταλία, Γαλλία, Ισπανία, Ολλανδία τα περιθώρια αντιδράσεων μοιάζουν μηδαμινά. Εταιρίες όπως λ.χ. η Λίβερπουλ, η Μάνστεστερ, η Γιουβέντους, η Παρί, η Ρεάλ και η Μπαρτσελόνα αποφέρουν πολλά χρήματα άρα έχουν το... πάνω χέρι.

Και αν στο εξωτερικό οι επιχειρήσεις έχουν προϊόν για να πουλήσουν, δε συμβαίνει το ίδιο και στην Ελλάδα. Οι εγχώριοι έμποροι ενδιαφέρονται μόνο για το κέρδος. Μόνο ως αστείο μπορεί να χρησιμοποιηθεί η λέξη επίπεδο, όταν αναφερόμαστε στο ελληνικό ποδόσφαιρο. Το τέλμα είναι ολοκληρωτικό. Τα γεγονότα σε Νεάπολη και ΟΑΚΑ (ως πιο πρόσφατα) και μια ματιά στις εγκαταστάσεις είναι αρκούντως πειστικά. Δύο από τα θέματα που έθεσαν οι εκπρόσωποι της ΕΠΑΕ στη συνάντηση του Μιλάνου ήταν το ΠΡΟΠΟ και το προκαθορισμένο στοίχημα. Για το πρώτο ζήτησαν υποστήριξη από Αγγλία, Ιταλία ώστε ο οργανισμός να μην αντιδράει στους εκβιασμούς τους χρησιμοποιώντας παιχνίδια από "Πρέμιερ" και "Καμπιονάτο". Οσο για το δεύτερο, πρόχειροι υπολογισμοί εκτιμούν τα μηνιαία έσοδα σε περίπου 100 δισ. δρχ. Επιδιώκουν λοιπόν, με τη βοήθεια των "αδελφών λιγκών", να τ αναλάβει η ΕΠΑΕ...

Ο "μπεζαχτάς" ενώνει τους λογικά ανταγωνιστές επιχειρηματίες και η σύγκρουση με τους "ερασιτέχνες" παράγοντες φαντάζει αναπόφευκτη. Δυστυχώς όμως το κέρδος θ αφορά την τσέπη κάποιων και όχι το άθλημα. Οι ιδέες και το συναίσθημα ανήκουν στην ιστορία. Να γιατί οι οπαδοί πρέπει ν' αλλάξουν νοοτροπία. Να βιώσουν ότι "αγωνίζονται" για συμφέροντα εμπόρων και όχι για... θρησκείες. Να κατανοήσουν ότι τους χρησιμοποιούν, ως μοχλό πίεσης για να πετύχουν οικονομικά ή πολιτικά οφέλη.

Γ. ΚΑΝΤΖΙΛΙΕΡΗΣ

Εικόνα 1η: Εξω από το σταθμό του ηλεκτρικού τρένου, εκατό μέτρα από την είσοδο στο ΟΑΚΑ, διμοιρίες των ΜΑΤ με τις φαιοπράσινες στολές έχουν ξαπλώσει στο έδαφος νεαρούς. Σωματική έρευνα, προσταγές να πέσουν μπρούμυτα και να βγάλουν τα παπούτσια τους. Ακούγονται ...παράπονα του στιλ "φέτος βρίζετε πολύ την Αστυνομία, εδώ θα το πληρώσετε"...

Εικόνα 2η: Μέσα στο ΟΑΚΑ όταν πλέον έχουν ξεσπάσει τα επεισόδια αστυνομικοί επιστρέφουν στους Χούλιγκαν τα σπασμένα καθίσματα, που τους πετούν εκείνοι. Το ξύλο πέφτει επί δικαίων και αδίκων.

Εικόνα 3η: Ενώ το γήπεδο του Ιονικού "βράζει" και για περισσότερο από ένα τέταρτο οπαδοί και ποδοσφαιριστές των δυο ομάδων συμπλέκονται μέσα στον αγωνιστικό χώρο, οι διμοιρίες των ΜΑΤ βρίσκονται έξω από το γήπεδο, στους γύρω δρόμους.

Θα μπορούσε κανείς να συνεχίσει την περιγραφή δεκάδων άλλων παρόμοιων στιγμιοτύπων από τα θλιβερά επεισόδια της περασμένης αγωνιστικής, αλλά απ' ό,τι φαίνεται δεν έχει κανένα νόημα, διότι το συμπέρασμα είναι πλέον πασιφανές. Τα μέτρα πρόληψης και καταστολής των βίαιων επεισοδίων στους αθλητικούς χώρους εφαρμόζονται κατά το δοκούν. Πολλές φορές δημιουργείται επίσης η εντύπωση ότι η Αστυνομία, όταν... το πάρει πατριωτικά, είναι σε θέση να επιβάλει την τάξη. Οταν όμως επικρατήσει η χαλάρωση και η κακή πρόβλεψη, τότε χάνεται ο έλεγχος της κατάστασης και τα επεισόδια είναι αναπόφευκτα. Οταν μάλιστα υπάρξουν και άστοχες ή προβοκατόρικες ενέργειες, τότε επικρατεί το σύνθημα ο "σώζων εαυτόν σωθήτω". Αυτό προφανώς έγινε την τελευταία Κυριακή, αφού δεν εξηγούνται διαφορετικά όσα (ευτράπελα και μη) επεισόδια μεταδόθηκαν σε ζωντανές συνδέσεις από τα τηλεοπτικά κανάλια.

Η χρόνια αναποτελεσματικότητα των μέτρων για την αποτροπή της βίας στα γήπεδα οδήγησε σήμερα τους συνδικαλιστές της Αστυνομίας στο να ζητούν την αποδέσμευση της επίσημης αστυνομικής αρχής από την αστυνόμευση του εσωτερικού χώρου των γηπέδων. Με το επιχείρημα ότι οι ΠΑΕ και τα ΤΑΚ είναι ιδιωτικές επιχειρήσεις που λειτουργούν με απώτερο όφελος το κέρδος, υποστηρίζουν ότι πρέπει να φροντίσουν πώς θα θωρακίσουν οι ίδιες το χώρο των δραστηριοτήτων τους. Προσθέτουν μάλιστα ότι η επιβάρυνση του υπουργείου Δημόσιας Τάξης για την απασχόληση χιλιάδων αστυνομικών κάθε χρόνο στα γήπεδα, υπερβαίνει τα δύο δισ. δραχμές, χωρίς να υπολογίζονται οι μισθοί, τα εκτός έδρας, τα καύσιμα και οι ζημιές των αστυνομικών οχημάτων. Την ίδια ώρα πολλαπλές είναι οι επιπτώσεις στην αστυνόμευση, αφού τα Σαββατοκύριακα αποδιοργανώνονται πλήρως οι αστυνομικές υπηρεσίες.

Οι αστυνομικοί υποστηρίζουν ότι η νομοθεσία και τα αστυνομικά σχέδια για την αντιμετώπιση των Χούλιγκαν είναι τέλεια, αλλά στην πράξη εξουδετερώνονται εξαιτίας πολλών αιτιών. Η νοοτροπία, λένε, πολλών παραγόντων των ομάδων, που επιδιώκουν με τον όγκο και το φανατισμό των φιλάθλων να επηρεάσουν το αποτέλεσμα του αγώνα λειτουργεί εμπρηστικά. Το ίδιο αρνητικό ρόλο παίζει η αντίληψη των φιλάθλων, ότι το αποτέλεσμα των αγώνων έχει προκαθοριστεί, με αποτέλεσμα να αμφισβητείται η αντικειμενικότητα του διαιτητή και των παικτών. Το γεγονός ότι οι παράγοντες παρακινούν πολλές φορές τους φιλάθλους σε αντιαθλητικές εκδηλώσεις, τα σφάλματα των διαιτητών, η χορήγηση εισιτηρίων σε οργανωμένους φιλάθλους, η ψυχολογική θέση έναντι των αστυνομικών, η συναισθηματική φόρτιση πολλών νεαρών φιλάθλων, τα εμπρηστικά συνθήματα οδηγούν επίσης πολλές φορές σε αντιαθλητικές εκδηλώσεις, που καταλήγουν σε βίαια επεισόδια.

Η αντιμετώπιση του προβλήματος, σύμφωνα με τους αστυνομικούς, προσκρούει επίσης στην αντικειμενική δυσκολία για τη διενέργεια σχολαστικών σωματικών ελέγχων των φιλάθλων, στις ελλείψεις που παρουσιάζουν ορισμένα γήπεδα στον τομέα της ασφάλειας (ατελείς οικοδομικές εργασίες, πλαστικά καθίσματα, έλλειψη ηλεκτρονικών συστημάτων καταμέτρησης των εισερχομένων στα γήπεδα, κλειστά κυκλώματα τηλεόρασης κλπ).

Μανόλης ΣΤΑΥΡΑΚΑΚΗΣ

Περίεργη ήταν η στάση της Αστυνομίας την περασμένη Κυριακή στο ΟΑΚΑ