"Της είπαν "περπάτα",και τη χτύπησαν μόλις έκανε ένα βήμα. Στο νεκροτομείο που την είδαμε την επαύριο, το πρόσωπό της ήταν παραμορφωμένο". Την είχαν πυροβολήσει στο πρόσωπο. Το άψυχο κορμί της έμεινε για πολλές ώρες πάνω στη γέφυρα του Ιλισού. Τα έξι άλλα παιδιά κείτονταν δίπλα στο ποτάμι.

Πενηντατρία χρόνια πριν. Το πρωινό της 29ης Αυγούστου του 1944 είχε διαλέξει η συμμορία των 30 πάνοπλων Γερμανών και τσολιάδων για να στήσουν το δολοφονικό τους μπλόκο. Στόχος ένας και μοναδικός: Να κόψουν το νήμα της ζωής των έξι νεαρών αγωνιστών. Να βάλουν τέλος στην αγωνιστική τους πορεία για λευτεριά, δημοκρατία, κοινωνική δικαιοσύνη, λαϊκή κυριαρχία. Να τρομοκρατήσουν και τις άλλες γειτονιές που δε γονάτιζαν. Μέρα μεσημέρι. Μέσα στην καρδιά της Αθήνας, στο Κουκάκι.

Η μόνη κοπελιά της παρέας ήταν η Αγγελική Κούλα (Ξανθούλα),γραμματέας της Κομματικής Οργάνωσης Κουκακίου του ΚΚΕ. Οι πέντε νέοι αγωνιστές, γνωστοί μαχητές κατά των καταχτητών και των ντόπιων συνεργατών τους. Ο Μάρκος Γαβαλάς,φοιτητής, υπάλληλος στην Τράπεζα της Ελλάδας. Ο Κώστας Δημητριάδης (Πέτρος), 22 χρόνων στέλεχος του ΚΚΕ, Πρόεδρος των φοιτητών Νομικής του Πανεπιστημίου της Αθήνας. Ο Τάσος Ιωαννίδης.Ο Πέτρος Καποτάς 17 χρόνων ΕΠΟΝίτης, μαθητής Γυμνασίου. Ο Παύλος Παπακωνσταντίνου,υπαξιωματικός, πολεμιστής της Αλβανίας.

Κάθε μέρα που περνούσε για την ομάδα των νέων ήταν μια αναμέτρηση. Αγώνας να κρατηθούν, μέσα από την πάλη τους, άνθρωποι, άσχετα αν στην αντίπερα όχθη καραδοκούσε το φασιστικό βόλι. Και κείνη τη μέρα, γράφει η Ελλη Αλεξίου στο βιβλίο της "Προσοχή συνάνθρωποι", "ακολούθησαν τη συνηθισμένη τους τακτική ανεπηρέαστοι από τα γεγονότα. Οι άνθρωποι, βουβοί και τρεμάμενοι παραφύλαγαν πίσω από τα κλεισμένα σπίτια και μόνο η Κούλα κι οχτώ άλλα παιδιά, μαζεμένα δίπλα στα καμένα σπίτια, οδός Γεν. Κολοκοτρώνη σ' ένα μαγαζί, συζητούσαν, λάβαιναν μέτρα για το από τώρα κι έπειτα. Προτού τελειώσουν τους κύκλωσαν τσολιάδες και Γερμανοί με προτεταμένα τα όπλα. Τρία παιδιά πήδηξαν απ' τα παράθυρα και τρέχοντας, αλλάζοντας δρόμους, κατάφεραν να γλιτώσουν.

Τους πέντε που μείνανε, τους οδήγησαν προς τη γέφυρα, τους κατέβασαν στο ποτάμι (του Ιλισού), ώσπου τους εκτέλεσαν οι τσολιάδες. Κανένας τους δε δέχτηκε να μαρτυρήσει ό,τι τους ζητούσαν"...

Οι φονιάδες εκτέλεσαν την αποστολή τους με τέτοιο πάθος που το πρόσωπο της Ξανθούλας ήταν τελείως παραμορφωμένο. "Μόνο το ωραίο, χρυσό, σγουρό της μαλλί απόμεινε αναλλοίωτο, από το θάνατο... ".

... και η μνήμη για τους έξι νεαρούς αγωνιστές, μαζί με τα οράματά τους που εξακολουθούν να φωτίζουν το δρόμο μας.

• Το Παράρτημα ΠΛΑΚΑΣ - ΚΟΥΚΑΚΙΟΥ της ΠΕΑΕΑ πραγματοποιεί την Κυριακή 31 - 8 - 97 στις 10.30 π.μ. στο χώρο του μνημείου της Εθνικής Αντίστασης, στο Κουκάκι, εκδήλωση μνήμης και τιμής για τους 6 πατριώτες αγωνιστές.
• Στη μνήμη του ΚΩΣΤΑ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗ (Πέτρου) και των συντρόφων του ο αδελφός του Γιάννης και η Σοφία, προσφέρουν στο "Ρ" 25.000 δραχμές

"Δέκα έξι Αυγούστου 1943. Γιατί; Ποια η αμαρτία μας; Ποιον να πειράξαμε τάχα; Καλά εμείς οι μεγάλοι, όλο και κάποιο φταίξιμο θα 'χουμε. Αμ, οι γυναίκες; Οι γέροι; Τα παιδιά; Τι κακό θα μπορούσαν να φοβούνται απ' αυτούς; απαντήσεις πουθενά..

... Ομως εμείς δεν έχουμε δικαίωμα ούτε να ξεχνούμε, ούτε τους άλλους ν' αφήνουμε να ξεχνούν. Το ξέρουμε. Δεν είναι τόσο ο φόβος μην έρθουν πάλι οι εχθροί μας και μας αφανίσουν. Η απόφασή τους "κάψτε το Κομμένο" και σβήστε το απ' το χάρτη του κόσμου, πέρασε πλέον στις μελανές σελίδες της ιστορίας και έκαψε μαζί μ' αυτό κι εκείνους που την επήραν.

... Είναι, θαρρούμε, απαίτηση της ιστορίας και όλων αυτών των νεομαρτύρων των Κομμένου, Δίστομου, Καλαβρύτων, Χορτιάτη και τόσων άλλων πόλεων και χωριών, να μη χαθεί και να μη αλλάξει ούτε κεραία από τα ολοκαυτώματα που φωτίζουν τη μοίρα του κόσμου. Γιατί εδώ η ιστορία έδωσε αλλιώτικο ραντεβού και με τούτο πασχίζει να τραντάξει τις συνειδήσεις των ησυχασμένων, όταν γίνονται οι καιροί δύσκολοι και ακριβώς τότε δεν μπορούν να βρεθούν φίλοι". Είναι ορισμένα αποσπάσματα από την ομιλία που έκανε ο καθηγητής Μέσης Εκπαίδευσης Βλαχοπάνος,στην εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στις 16-8-97, για να τιμηθούν οι 312 εκτελεσμένοι πατριώτες, από τους Γερμανούς κατακτητές, στο ολοκαύτωμα του χωριού τους, Κομμένο της Αρτας.

"Την τελευταία τούτη στιγμή, συναγωνιστές μου που σας αποχωρίζομαι, με καταλαμβάνει μια μεθυστική διάθεση για να σας πως πολλά, αν και ζήσαμε δυο χρόνια σχεδόν μαζί.

Μη λυπηθείτε. Ούτε δάκρυ για το χαμό μου. Στο θάνατο της λεβεντιάς μόνο ο χορός ταιριάζει. Πέφτω στις επάλξεις του λαϊκού αγώνα για τη λευτεριά και τη Δημοκρατία".

Λίγες μόνο αράδες "απ' το τελευταίο γράμμα για τους συναγωνιστές της ομάδας", φτάνουν για να δείξουν το θάρρος, την αγωνιστικότητα, το υψηλό φρόνημα του αντρειωμένου, του λαϊκού αγωνιστή ΚΩΣΤΑ ΤΣΑΚΟΥ (Πολικού),ανθυπολοχαγού της Σχολής Ευελπίδων και Λοχαγού του 7ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ, που δολοφόνησε στις 6 Μάη 1948 το καθεστώς των Αγγλοαμερικάνων ιμπεριαλιστών και ντόπιων λακέδων τους, αφού προηγουμένως για δυο χρόνια τον είχε κλείσει για "σωφρονισμό" στα μπουντρούμια της Αίγινας.

Σήμερα, 49 χρόνια μετά την εκτέλεση του ήρωα, το Παράρτημα Χαλκίδας της ΠΕΑΕΑ και η Κοινότητα Πάλιουρα,σε μια σεμνή και φορτισμένη από τη συγκίνηση τελετή που διοργάνωσαν την Κυριακή 17 - 8 στην κοινότητα, (γενέτειρα του Κ. Τσάκου), παρουσία πλήθους κόσμου και επισήμων, έκαναν τα αποκαλυπτήρια της προτομής του Κ. Τσάκου, που φιλοτέχνησε ο γλύπτης Αντώνης Καραχάλιος.

Στο χαιρετισμό που απηύθυνε ο Π. Αθηναίος, πρόεδρος του Παραρτήματος Χαλκίδας, αναφέρθηκε στον ήρωα και διάβασε αποσπάσματα απ' το στερνό του γράμμα.

Στην εκδήλωση παραβρέθηκαν και κατέθεσαν στεφάνια, Παραρτήματα της ΠΕΑΕΑ Εύβοιας, αντιπροσωπείες της ΝΕ Εύβοιας του ΚΚΕ και της ΚΝΕ, ο νομάρχης, βουλευτές και οι δήμαρχοι Νέας Αρτάκης, Ψαχνών και Ταύρου, καθώς και πολλοί πρόεδροι Κοινοτήτων της γύρω περιοχής. Τα αποκαλυπτήρια έκανε ο ανιψιός του Τσάκου, Κ. Τσάκος.

Γ.Π.

• Τα Παραρτήματα ΘΡΙΑΣΙΟΥ ΠΕΔΙΟΥ,ΘΗΒΩΝ και η Κοινότητα ΟΙΝΟΗΣ συνδιοργανώνουν εκδήλωση την Κυριακή 31-8-97 στις 10.30 πμ στο χώρο του μνημείου Κάζας (Σαλίγκαρου) προς τιμήν των πεσόντων μαχητών της Μάχης του Σαλίγκαρου, που δόθηκε στις 13-8-1943 από τμήματα του ΕΛΑΣ Πάρνηθας, εναντίον των γερμανικών στρατευμάτων κατοχής.

- Τα κεντρικά γραφεία της ΠΕΑΕΑ, συμμετέχοντας στην εκδήλωση, δρομολογούν πούλμαν που θα αναχωρήσει την ίδια μέρα από την πλατεία Κάνιγγος στις 8 πμ.Πληροφορίες στα τηλέφωνα: 8222.952 - 3844.853 - 8243.296. Καλούνται όλοι οι αντιστασιακοί και οι φίλοι της Αντίστασης να τιμήσουν την επέτειο με την παρουσία τους.

• Τα Παραρτήματα ΣΤΥΛΙΔΑΣ και ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΦΘΙΩΤΙΔΑΣ της ΠΕΑΕΑ, διοργανώνουν εκδήλωση την Κυριακή 31-8-97 στις 11 πμ,στην πλατεία Εθνικής Αντίστασης, για να τιμήσουν τη μνήμη των αγωνιστών που έδωσαν τη ζωή τους στους αγώνες την περίοδο 1941 - 1949, καθώς και τα 56 χρόνια από την ίδρυση του ΕΑΜ.
• Οι Νομαρχιακές Επιτροπές ΠΕΑΕΑ - ΠΟΑΕΑ,του Νομού Πέλλας, διοργανώνουν την Κυριακή 7-9-97 στις 11 πμ,στα Στενά του Μουχαρέμ - Χάνι Εδεσσας, παλλαϊκή εκδήλωση προς τιμήν των νικηφόρων μαχών του ΕΛΑΣ και των ηρωικών του νεκρών εναντίον των φασιστικών δυνάμεων κατοχής. Καλούνται να παραβρεθούν οι επιζώντες μαχητές και συγγενείς των ηρωικών νεκρών, οργανώσεις κ.ά.
• Ο Δήμος ΧΑΪΔΑΡΙΟΥ και το Παράρτημα της ΠΕΑΕΑ διοργανώνουν από κοινού εκδήλωση την Κυριακή 7-9-97 στις 10.30 πμ,για να τιμηθεί ο ήρωας και μάρτυρας Νίκος Πλουμπίδης,στο σημείο που "έπεσε" (δασική έκταση πίσω από τη Μονή Δαφνίου) στις 14 Αυγούστου 1954, από τα βόλια του εκτελεστικού αποσπάσματος.

- Πούλμαν θ' αναχωρήσουν από την πλατεία Κάνιγγος στις 8.30πμ.Δηλώσεις συμμετοχής για τα πούλμαν στα τηλ: 8222.952 και 8831.368.

- Το ΔΣ της ΠΕΑΕΑ καλεί όλους τους φίλους της Εθνικής Αντίστασης, τους αγωνιστές και τα Παραρτήματα της ΠΕΑΕΑ Αττικής να συμμετάσχουν στην εκδήλωση.

• Το Παράρτημα ΒΕΛΕΣΤΙΝΟΥ της ΠΕΑΕΑ πραγματοποιεί την Κυριακή 7-9-97, στις 11 πμ, στο χώρο του Μνημείου της Εθνικής Αντίστασης, εκδήλωση για να τιμηθεί η επέτειος των 54 χρόνων της μάχης που έδωσαν οι εφεδροΕΛΑΣίτες του Συντάγματος Βελεστίνου μαζί με άλλες δυνάμεις του ΕΛΑΣ, εναντίον των Γερμανοϊταλών κατακτητών.

"Ο τρίχρονος, σκληρός, πολυαίμακτος και ηρωικός αγώνας του ΔΣΕ, θα μείνει αναμφισβήτητα σαν μια λαμπρή σελίδα στη γεμάτη θυσίες ιστορία των ένδοξων αγώνων του λαού μας", τόνισε στην ομιλία του - ανάμεσα στ' άλλα ο Λευτέρης Αναστασάκος, πρόεδρος του παρ/τος Λακωνίας, στην εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στις 24-8-97 στον Αγιο Βασίλη Κυνουρίας προς τιμή των ηρωικών νεκρών της Εθν. Αντίστασης και του ΔΣΕ.

Αίτημα απραγματοποίητο έως σήμερα όλων των αντιστασιακών της περιοχής, η ανέγερση μνημείου για τους πεσόντες αγωνιστές της περιόδου 1940 - 1949.

Στη συγκέντρωση έλαβε μέρος πλήθος κόσμου, συγγενείς πεσόντων, Δημοτικές και Κοινοτικές αρχές, Παραρτήματα της ΠΕΑΕΑ από την Αττική και την Πελοπόννησο, καθώς και εκπρόσωποι ΝΕ του ΚΚΕ και της ΚΝΕ της Περιοχής.

Στη Σαϊδόνα της Μεσσηνιακής Μάνης στο χώρο του Μνημείου της Εθν. Αντίστασης έγινε παρουσία πλήθους κόσμου και εκπροσώπων των Τοπικών Αρχών, Κομμάτων και Παρ/των της ΠΕΑΕΑ, το ετήσιο μνημόσυνο για τους αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης και μαχητές του Εμφυλίου.

Την κεντρική ομιλία έκανε ο Βαγγέλης Καστρινέας δικηγόρος, ο οποίος, εκτός των άλλων, διάβασε δικαστικά ντοκουμέντα απολογιών, στο Στρατοδικείο Καλαμάτας, μελών του ΔΣΕ, τα οποία για πρώτη φορά έρχονται στο φως της δημοσιότητας, δείχνοντας τις δίκες σκοπιμότητας της περιόδου λήξης του Εμφυλίου.