Να αποσείσει από πάνω της τις αποκλειστικές ευθύνες για τη βάρβαρη επίθεση των ΜΑΤ κατά των συνταξιούχων επιχειρεί η κυβέρνηση. Χτες ο υπουργός Δημόσιας Τάξης Στέλιος Παπαθεμελής, μιλώντας σε ραδιοφωνικό σταθμό, εντελώς υποκριτικά εμφανίστηκε να ζητά, δήθεν, συγνώμη για την απρόκλητη επίθεση. Οπως όμως η ίδια η πρακτική του αποκαλύπτει, ο υπουργός προσπαθεί ακόμα και αυτήν την άνανδρη επίθεση να τη χρησιμοποιήσει σε όφελος της αυταρχικής κυβερνητικής πολιτικής που υπηρετεί, μιας πολιτικής της οποίας την πρακτική εφαρμογή έχει καθορίσει ο ίδιος προσωπικά.

Ο "Ριζοσπάστης" από χτες είχε αποκαλύψει ότι ο σημερινός υπουργός Δημόσιας Τάξης είχε εξουσιοδοτήσει με υπουργική απόφαση τους διμοιρίτες των ΜΑΤ να αποφασίζουν εκείνοι κατά την κρίση τους και χωρίς να ζητούν την έγκριση των προϊσταμένων τους ποια τακτική θα ακολουθούν όταν διαλύουν συγκεντρώσεις με τη χρήση δακρυγόνων. Σήμερα ο "Ρ" ρίχνει άπλετο φως στη βίαιη επέμβαση της Αστυνομίας, παρουσιάζοντας ένα μέρος της απόρρητης διαταγής του Σ. Παπαθεμελή, με την οποία παρέχεται απεριόριστη δυνατότητα στα ΜΑΤ να επεμβαίνουν όποτε θέλουν και ανεξάρτητα από το αν υπάρχει έγκριση εισαγγελικού λειτουργού.

Το Προεδρικό Διάταγμα 78 (14/4/94) που φέρει την υπογραφή του Στ. Παπαθεμελή αναφέρει ότι τα θέματα που αφορούν στην επιχειρησιακή τακτική και δράση των διμοιριών υπάγονται στην αρμοδιότητα και ευθύνη του επικεφαλής της υπηρεσίας. Με την υπουργική απόφαση που συντάχθηκε και υπογράφτηκε τέσσερις μήνες αργότερα (8-7-94) στο επίμαχο θέμα της επέμβασης των διμοιριών και της χρήσης δακρυγόνων αναφέρεται χαρακτηριστικά: "Τη χρήση των χημικών αποφασίζει ο επικεφαλής της δυνάμεως της ΥΑΤ όταν τούτο κρίνεται αναγκαίο για την αποκατάσταση της τάξης, επιδιώκοντας την επίτευξη του μέγιστου αποτελέσματος, με την ελάχιστη δύναμη και στον βραχύτερο χρόνο, ούτως ώστε η αποκατάσταση της τάξης να επέλθει με το μικρότερο δυνατό κόστος σε έμψυχο και άψυχο δυναμικό".

Παράλληλα, το ίδιο το υπουργείο Δημόσιας Τάξης έχει δώσει εντολή "να μην επιτρέπεται παντί τω τρόπω η προσέγγιση διαδηλωτών στο Μέγαρο Μαξίμου". Στα πλαίσια αυτά οι σχεδιαστές των μέτρων για την αντιμετώπιση των συνταξιούχων είχαν παρατάξει στην αρχή της Ηρώδου του Αττικού μια δύναμη 30 αστυνομικών της υποδιεύθυνσης Μέτρων Τάξης και είχαν κρύψει μέσα στον Εθνικό Κήπο μια διμοιρία των ΜΑΤ έτοιμη να ρίξει τα δακρυγόνα για να αντιμετωπιστούν δραστικά οι συγκεντρωμένοι.

Ετσι, η απόφαση του υπουργού για τη διενέργεια Ενορκης Διοικητικής Εξέτασης, αλλά και για τη διαθεσιμότητα του αττικάρχη Νικόλαου Ρελάκη και του διευθυντή της Αστυνομικής Διεύθυνσης Αθήνας, Παντελή Γεώργα, είναι φανερό ότι στοχεύει στον αποπροσανατολισμό της κοινής γνώμης μέσω της εξεύρεσης εξιλαστήριων θυμάτων.

Η "καρατόμηση" των δύο αξιωματικών έγινε από ραδιοφώνου από τον ίδιο τον Στ. Παπαθεμελή, ενώ αρχικά είχε δοθεί η εντύπωση ότι η υπόθεση θα περιοριζόταν σε μια προφορική διερεύνηση, χωρίς να επιρριφθούν ευθύνες σε κανέναν. Αλλωστε την απόφαση για τη ρίψη των δακρυγόνων την είχε δώσει εν αγνοία των αξιωματικών που τέθηκαν σε διαθεσιμότητα ένας κατώτερος αξιωματικός, ο οποίος ήταν επικεφαλής της διμοιρίας των ΜΑΤ και είχε διατελέσει και υπασπιστής του πρώην υφυπουργού Δημόσιας Τάξης Κ. Γείτονα. Πρόκειται για τον αστυνομικό υποδιευθυντή Χ. Χριστοφοραίζη, ο οποίος έχει μακρά θητεία στα ΜΑΤ. Οι συνάδελφοί του τον χαρακτήριζαν ως αξιωματικό, που ήταν παθιασμένος με την υπηρεσία. Για το λόγο αυτό η ηγεσία του υπουργείου του ανέθεσε πριν ένα χρόνο την αναδιάρθρωση της Διεύθυνσης Αστυνομικών Επιχειρήσεων, αλλά και τη σύνταξη του απόρρητου κανονισμού λειτουργίας των ΜΑΤ, που προαναφέραμε. Σήμερα αποκαλύπτεται ότι με τις ενέργειες αυτές στην ουσία προωθήθηκε η μιλιταροποίηση της Αστυνομίας και η ανεξέλεγκτη δράση των ΜΑΤ, γεγονός που επιβεβαιώθηκε προχτές πανηγυρικά.

Με τα γεγονότα αποκαλύπτεται, λοιπόν, ότι ο συντάκτης της διαταγής αυτής, όταν βρέθηκε χτες στην οδό Ηρώδου του Αττικού ως υποδιοικητής των ΜΑΤ εφάρμοσε χωρίς καμιά αναστολή και αδιαφορώντας για την απουσία εισαγγελέα, τα σχέδια δράσης τα οποία ο ίδιος είχε προωθήσει. Εδωσε δηλαδή την εντολή να χρησιμοποιηθούν τα δακρυγόνα για την ανακοπή και τη διάλυση των συγκεντρωμένων, βέβαιος ότι διέπραττε στο ακέραιο το καθήκον του. Στην ουσία η αστυνομική δύναμη έδρασε σύμφωνα με τη συνήθη αστυνομική πρακτική και έφερε "επιτυχώς" εις πέρας την αποστολή της, αλλά αντί επαίνων αποκεφαλίστηκαν ο αττικάρχης και ο αστυνομικός διευθυντής Αθήνας.

Οι ισχυρισμοί ότι ο αττικάρχης διέπραξε λάθος επειδή δε μερίμνησε έγκαιρα, ώστε να γίνει ένα φράγμα με πολλαπλάσιους αστυνομικούς για να μην αποτολμήσουν οι συνταξιούχοι να σπάσουν την αλυσίδα των αστυνομικών, δεν έχουν βάση, διότι με έγκριση της ηγεσίας του υπουργείου Δημόσιας Τάξης άλλαξε από καιρό η αστυνομική τακτική της συγκέντρωσης μεγάλων αστυνομικών δυνάμεων με ασπίδες και κράνη απέναντι σε άοπλες και καθόλα φιλειρηνικές κοινωνικές ομάδες. Η αντιμετώπισή τους αποφασίστηκε να γίνεται πλέον με την "ανώδυνη" ρίψη δακρυγόνων, τα οποία χαρακτηρίζονται μάλιστα και ως "ακίνδυνα" από την ίδια την Αστυνομία.

Η απόφαση για τον αποκεφαλισμό των δύο αξιωματικών έρχεται να συγκαλύψει τις κυβερνητικές ευθύνες για τη βάρβαρη αντιμετώπιση των συνταξιούχων, αλλά και να επιβεβαιώσει σενάρια, σύμφωνα με τα οποία ο υπουργός Δημόσιας Τάξης αναζητούσε αφορμή για να απομακρύνει τον αττικάρχη Ν. Ρελάκη από τη θέση του, ώστε να ανοίξει ο δρόμος για την κάθοδο στην Αθήνα του σημερινού διευθυντή Θεσσαλονίκης Ι. Καρακοντίνου, ο οποίος έχει κερδίσει εσχάτως την απόλυτη εμπιστοσύνη του Στ. Παπαθεμελή. Ο αποκεφαλισμός των δύο αξιωματικών έχει προκαλέσει αντιδράσεις βουλευτών του ΠΑΣΟΚ, οι οποίοι έφτασαν στο σημείο να χαρακτηρίζουν την επίθεση των ΜΑΤ σαν προβοκατόρικη ενέργεια με προφανείς στόχους, αλλά και να βάλουν κατά της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου.

Μανώλης ΣΤΑΥΡΑΚΑΚΗΣ

Μια ανθρώπινη, περίπου βιογραφική, επιστολή, που είναι ταυτόχρονα καταγγελία του τρόπου με τον οποίο αντιμετωπίστηκαν προχτές οι συνταξιούχοι, έφτασε χτες στα χέρια μας από την Καβάλα. Αποστολέας ο Φώτης Σισμανίδης,συνταξιούχος, αγωνιστής της Εθνικής Αντίστασης κι ένας από τους στυλοβάτες του συνδικαλιστικού κινήματος στην Καβάλα.

Και ως αγωνιστής και βιοπαλαιστής, ο 72χρονος Φώτης Σισμανίδης έζησε πολλά. Μπορεί σήμερα να έχει άσπρα μαλλιά και λιγότερη δύναμη, αλλά έχει εξίσου καλή μνήμη και αγωνιστικό ενδιαφέρον. Και αυτό που θα παραμείνει άσβεστο στη μνήμη του και στη μνήμη της Καβάλας είναι η μεγάλη πανεργατική απεργία του 1936 στην Καβάλα. Δεκαπέντε χρόνων τότε ο Φώτης, που είχε μπει στη βιοπάλη ήδη από τα δέκα του χρόνια, πουλώντας εφημερίδες, έζησε την επίθεση της αστυνομίας εναντίον των εργατών που αγωνίζονταν να μη φύγουν τα καπνά ανεπεξέργαστα και μείνουν έτσι δώδεκα χιλιάδες καπνεργάτες και καπνεργάτριες χωρίς δουλιά. "Θυμάμαι σαν σήμερα την επίθεση της Εφιππης Αστυνομίας. Στήσαμε οδοφράγματα για να τους αντιμετωπίσουμε. Ρίχναμε μπουκάλια από γκαζόζες στα άλογα των έφιππων. Αυτά γλιστρούσαν κι έπεφταν κάτω. Μετά απ' αυτό η Αστυνομία αναγκάστηκε να καλέσει το Στρατό, που βρισκόταν 16 χιλιόμετρα μακριά, στην Ελευθερούπολη, για να μας αντιμετωπίσει. Δεν έγινε όμως, αυτό. Οταν ο λόχος έφτασε, οι στρατιώτες αρνήθηκαν να χτυπήσουν τους απεργούς. Στρατός κι εργάτες συμφιλιώθηκαν και ο στρατηγός διέταξε την αποχώρηση του Στρατού".

Πώς είδε με τα μάτια ενός 15χρονου παιδιού αυτή τη στιγμή του αλληλέγγυου αγώνα των εργατών, αλλά και τη συμφιλίωσή τους με το στρατό; "Οταν προέρχεσαι από εργατική οικογένεια, όταν έχεις συνηθίσει να βλέπεις το τραπέζι άδειο, όταν από 10 χρόνων έχεις μπει στη ζωή και στη δουλιά για να βοηθήσεις τον εαυτό σου και τους άλλους, τότε όλα νομίζεις ότι μπορούν κι ότι πρέπει να συμβούν".

Η νίκη αυτή των εργατών είναι ενδεικτική και του κλίματος αλληλεγγύης που υπήρχε τότε μεταξύ τους. Ολοι για έναν κι ένας για όλους. Ενας κανόνας, ένας δρόμος, μια υπόσχεση ζωής. "Γι' αυτό και το συνδικαλιστικό κίνημα της Καβάλας τότε - θυμάται ο Φώτης Σισμανίδης - ήταν από τα πιο ισχυρά. Ολα τα συνδικαλιστικά στελέχη περνούσαν από δω και θαύμαζαν την οργάνωση που είχαμε". Υποδηματεργάτης ήταν η τελευταία δουλιά του Φώτη, ανάμεσα στις τόσες που έκανε τα τελευταία 52 χρόνια. Εχει δουλέψει και ως καπνεργάτης και θυμάται το "Πέσατε θύματα", τον ύμνο στην αντίσταση και τη λευτεριά, που τραγούδαγαν το Μάη του 1936 σε συλλαλητήριο των καπνεργατών. Μαζί τους οι τσαγκαράδες και η ηθοποιός Αντιγόνη Βαλάκου, που απήγγειλε ποιήματα για αυτούς και τον αγώνα τους να μην καταργηθεί η επεξεργασία καπνού.

Κι όταν κάποιος έχει ζήσει τον αγώνα των εργατών, τις μάχες, τα βασανιστήρια και τις εξορίες, τα "θα" των εκάστοτε κυβερνήσεων για υλική και ηθική αποκατάσταση των αντιστασιακών, τότε δίκαια εξοργίζεται και αναφωνεί αυτό που κάποιοι φοβούνται: "Ο αγώνας μας θα συνεχιστεί. Οι συνταξιούχοι που ξυλοκοπήσατε προχτές, κ. υπουργέ των Εσωτερικών, δίχως ντροπή, είναι αυτοί που έδωσαν το "παρών" στο εθνικό προσκλητήριο της ανεπανάληπτης Εθνικής Αντίστασης. Δε θα καταφέρετε να κάμψετε το ηθικό μας".

Χρ. Δ.

"Η σύγχρονη κοινωνία δεν έχει ανάγκη από παρόμοιες μεθόδους και συμπεριφορές των κατασταλτικών δυνάμεων της πολιτείας και ότι μονόδρομος για την επίλυση των όποιων προβλημάτων είναι ο διάλογος και μόνο". Αυτό τονίζει η χτεσινή ανακοίνωση της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Αστυνομικών Υπαλλήλων με αφορμή τον ξυλοδαρμό των συνταξιούχων από τα ΜΑΤ.

Η ΠΟΑΣΥ καταγγέλλει και καταδικάζει ένα φαινόμενο που προσδιορίζει άλλες εποχές και το οποίο προκαλεί κάθε ανθρώπινη συνείδηση. "Στη συγκεκριμένη περίπτωση" αναφέρει η ανακοίνωση "απέναντι στις ειδικές δυνάμεις της Αστυνομίας ήταν μια κοινωνική ομάδα, οι συνταξιούχοι, που άλλη συμπεριφορά τους αξίζει, διαφορετική από αυτή που τους επιφυλάχτηκε χτες. Αναλογίστηκαν άραγε έστω και μία στιγμή οι επικεφαλής των δυνάμεων ότι "απέναντί τους" δεν ήταν άλλοι παρά οι δικοί τους γονείς;".

Το γράμμα του Φ. Σισμανίδη

Στον υπαρχηγό της αστυνομίας Α. Βασιλόπουλο ανατέθηκε η διενέργεια της ΕΔΕ για την επίρριψη ευθυνών σε όλα τα επίπεδα. Εκτός από τις διαθεσιμότητες των Ν. Ρελάκη και Π. Γεώργα θεωρείται βέβαιο ότι θα τιμωρηθούν και άλλοι αξιωματικοί. Από χτες το βράδυ ορίστηκε ως αντικαταστάτης του αττικάρχη ο υποστράτηγος Γ. Σταυρακάκης (διευθυντής Πειραιά) και του διευθυντή Αθήνας ο αστυνομικός διευθυντής Ι. Γκογκοζώτος, που υπηρετούσε στην ίδια διεύθυνση. Το πόρισμα της ΕΔΕ είναι αναπόφευκτο να παίξει σημαντικό ρόλο και στις αποφάσεις για την τύχη των υπόλοιπων στρατηγών ενόψει των τακτικών κρίσεων, οι οποίες είχαν αναβληθεί λόγω της προεδρικής εκλογής. Η έναρξη των κρίσεων ενδέχεται να πάρει νέα παράταση λόγω του προγραμματισμένου ταξιδιού του Στ. Παπαθεμελή στην Τεχεράνη και στη Δαμασκό.