Μέσα στην ανεμοζάλη της προεδρολογίας, μας προέκυψε και πάλι το θεμά των επιτοκίων χορηγήσεων. Το έθεσε ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας Γ. Παπαντωνίου ο οποίος - μιλώντας την προηγούμενη βδομάδα σε συνδιάσκεψη των επαγγελματοβιοτεχνών και εμπόρων (ΕΒΕ) του ΠΑΣΟΚ - ομολόγησε δημόσια ότι τα επιτόκια χορηγήσεων πράγματι είναι υψηλά, απαγορευτικά για τους επαγγελματοβιοτέχνες και ότι πρέπει να μειωθούν.Ανάλογες επισημάνσεις και ομολογίες έκανε και ο διοικητής της Τράπεζα της Ελλάδος, Λουκάς Παπαδήμος,ο οποίος, παρουσιάζοντας το νομισματοπιστωτικό πρόγραμμα του 1995: Ομολογώντας ότι τα πραγματικά επιτόκια είναι υψηλά, διατύπωσε την άποψη ότι οι αιτία βρίσκεται εν μέρει οφείλονται στη νομισματική αναταραχή που εκδηλώθηκε το Μάη του 1994 και σημαντικό βαθμό στην ανεπαρκή ανάπτυξη ανταγωνιστικών συνθηκών στη λειτουργία του τραπεζικού συστήματος.

Κάτι θα πονάει την κυβέρνηση, για να ανακινήσει θέμα επιτοκίων χορηγήσεων. Και αυτό που την πονάει δεν είναι φυσικά το υψηλό δανειοδοτικό κόστος των μικρομεσαίων επιχειρήσεων που επισήμανε ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας στους συνδικαλιστές του ΠΑΣΟΚ. Το πραγματικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν τα δύο οικονομικά υπουργεία αφορά την εξέλιξη των επιτοκίων των κρατικών τίτλων. Τα οποία μετά την καθοδική πορεία που είχαν από τον προηγούμενο Οκτώβρη, σήμερα βρίσκονται σε κατάσταση στασιμότητας.

Τα επιτόκια των Εντόκων Γραμματίων του Δημοσίου ετήσιας απόδοσης, που αποτελούν και το βαρόμετρο της διαμόρφωσης και των υπόλοιπων επιτοκίων, από 20% τον προηγούμενο Οκτώβρη, κατά την τελευταία έκδοση που έγινε στις 14 Φλεβάρη, μειώθηκαν στο 17,25%. Σε 4-5 μήνες υπήρξε μια μείωση 2,75 ποσοστιαίων μονάδων, η οποία όμως εκτιμάται και σαν οριακή. Και το πρόβλημα πλέον είναι διπλό. Τα υψηλά επιτόκια των κρατικών τίτλων αποτελούν μία συνεχή αιμορραγία για τον κρατικό προϋπολογισμό καθώς το 1995 το 40% των δημοσίων εσόδων, θα διατεθούν για την εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους.Κατά δεύτερο, η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, έχει δεσμευτεί μέσω του προγράμματος "σύγκλισης" ότι τα μέσα ονομαστικά επιτόκια των έντοκων γραμματίων θα μειωθούν από 18,5% το 1994 στο 14,1% το 1995.

Και εδώ αρχίζουν τα δύσκολα. Πώς θα μειωθούν κατά 4,5 ποσοστιαίες μονάδες τα επιτόκια των έντοκων γραμματίων, όταν η νομισματική και η συναλλαγματική πολιτική της χώρας, για μεγάλο χρονικό διάστημα στηρίζεται στην πολιτική των υψηλών επιτοκίων;Πώς να μειωθούν όταν αποτελούν το δέλεαρ για τη στήριξη του ισοζυγίου πληρωμών κάλυψης των ελλειμμάτων από τους"ρεντιέρηδες" που θα τοποθετήσουν τα χρήματά τους στους κρατικούς τίτλους; Οι τελευταίοι έχοντας καλομάθει σε πραγματικές αποδόσεις της τάξης των 7 και 8 ποσοστιαίων μονάδων, (όταν τα εισοδήματα των εργαζομένων αυξάνονται αρνητικά), δε θα έβλεπαν με καλό μάτι τη μείωση των επιτοκίων των κρατικών τίτλων.

Η κερδοσκοπική επίθεση που δέχτηκε η δραχμή τον προηγούμενο Μάη, εκτός των άλλων αποτελούσε και την απάντηση του κερδοσκοπικού κεφαλαίου, στην πολιτική μείωσης των επιτοκίων των κρατικών τίτλων που είχε ξεκινήσει τους πρώτους μήνες του 1994 το υπουργείο Οικονομικών. Μπορεί ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας να μας υπενθυμίζει κάθε τόσο και λιγάκι ότι τα συναλλαγματικά αποθέματα της χώρας έχουν φτάσει τα 13,5 δισ. δολάρια, αποσιωπώντας με επιμέλεια ότι το τίμημα της εισαγωγής συναλλάγματος αποδεικνύεται αρκετά βαρύ. Και αυτό, γιατί στη μεγάλη τους πλειοψηφία τα κεφάλαια που έχουν εισαχθεί στη χώρα μας είναι κερδοσκοπικά, και θα παραμείνουν όσο καιρό οι κάτοχοί τους κρίνουν ότι οι αποδόσεις είναι ικανοποιητικές.

Τα ονομαστικά επιτόκια βέβαια μπορούν να μειωθούν και η πραγματική τους απόδοση να μείνει σταθερή, μόνο στην περίπτωση που μειωθεί ο πληθωρισμός. Ομως τα μηνύματα από το μέτωπο αυτό κάθε άλλο παρά αισιόδοξα είναι, καθώς ο τιμάριθμος τον Γενάρη αντί να μειωθεί αυξήθηκε και από 10,8% τον Δεκέμβρη του 1994, τον προηγούμενο μήνα διαμορφώθηκε στο 11,1%.Η αισιόδοξη πρόβλεψη του υπουργού Εθνικής Οικονομίας, ότι η αποκλιμάκωση του πληθωρισμού θα αρχίσει από το Μάη και μετά, είναι στον αέρα, καθώς η ασθενική ελληνική οικονομία επηρεάζεται σε κάθε αρνητική εσωτερική ή διεθνή αλλαγή.

Η κυβέρνηση διαισθανόμενη ότι οι στόχοι του προγράμματος "σύγκλισης", είναι στην κυριολεξία στον αέρα, καθώς στο διεθνή χώρο τα επιτόκια αντί για μείωση παρουσιάζουν ανοδικές τάσεις, που σύντομα θα επηρεάσουν και την ελληνική οικονομία. Η βοήθεια που ζήτησε η κυβέρνηση από τους διοικητές των τραπεζών στην Ελλάδα, για μείωση των επιτοκίων, είναι σαν να κτυπά σε... λάθος πόρτα. Οι τραπεζίτες - το χρηματιστικό κεφάλαιο, για την ακρίβεια - έχουν αποδείξει τόσο την περίοδο της ΝΔ όσο και σήμερα, ότι στις διαπραγματεύσεις τους είναι πραγματικά Εβραίοι. Και η εμπειρία διδάσκει, ότι δεν πρόκειται να προχωρήσουν σε μονομερή μείωση των επιτοκίων χορηγήσεων, αν δεν εξασφαλίσουν πρώτα ισχυρά ανταλλάγματα. Η νέα μείωση των επιτοκίων καταθέσεων, θα τεθεί πάλι επί τάπητος, ενώ η Τράπεζα της Ελλάδος στο άμεσο μέλλον πρόκειται να καταργήσει και τις τελευταίες εναπομείνασες δεσμεύσεις στις δραχμικές καταθέσεις και τις καταθέσεις σε συνάλλαγμα.

Θανάσης ΚΑΝΙΑΡΗΣ

Σημαντικές αυξήσεις που ξεκινούν από 10% και ξεπερνούν το 83,4% σημειώθηκαν στο διάστημα Γενάρης '94 - Φλεβάρης '95 σε 20 βασικά είδη διατροφής και πλατιάς λαϊκής κατανάλωσης, τις τιμές των οποίων κατέγραψε και παρουσιάζει σήμερα ο "Ρ", σκιαγραφώντας τις οδυνηρές επιπτώσεις που έχει στο πορτοφόλι των εργαζόμενων η απελευθέρωση της αγοράς. Από τα ίδια στοιχεία προκύπτει, επίσης, ότι στο εννιάμηνο Ιούνης '94 - Φλεβάρης '95 σημειώθηκαν στα ίδια είδη ανατιμήσεις, που φτάνουν μέχρι και 62,2%,ενώ κατά μέσο όρο κυμαίνονται γύρω στο 20%!Είναι εμφανές, ότι η διαδοχή του Αλ. Μπαλτά,πρώτου υφυπουργού Εμπορίου της σημερινής κυβέρνησης, που ασπάστηκε - ατυχώς - τις περίφημες "συμφωνίες κυρίων", από τον νυν υφυπουργό Μ. Χρυσοχοφιδη (μετά το γνωστό ανασχηματισμό), ο οποίος επιδόθηκε σε μακροχρόνιες - πλην όμως, αναποτελεσματικές - κοστολογικές έρευνες, δεν άλλαξε ούτε στο ελάχιστο την εκρηκτική κατάσταση στην αγορά. Κατάσταση που δεν έχει να κάνει ούτε με το "χρώμα" ούτε με τα πρόσωπα της εκάστοτε κυβέρνησης, αλλά με την ίδια την εφαρμοζόμενη πολιτική πλήρους απελευθέρωσης, η οποία και αποτελεί το καλύτερο "λίπασμα" για τη διεύρυνση της ασυδοσίας των κάθε είδους κερδοσκόπων.

Οπως προκύπτει από τα επίσημα στοιχεία που φέρνει σήμερα στη δημοσιότητα ο "Ρ" και τα οποία προέρχονται από συνοικιακά παντοπωλεία της Αθήνας, στο διάστημα Γενάρης '94 - Φλεβάρης '95, σημειώθηκαν σε βασικά είδη διατροφής και πλατιάς λαϊκής κατανάλωσης ανατιμήσεις από 10 έως και 83,4%, ενώ κατά μέσο όρο κυμαίνονται γύρω στο 34,6%.

Οπως φαίνεται και στο σχετικό πίνακα, στο παραπάνω διάστημα, σημαντική αύξηση που αγγίζει το 32% παρουσίασε η τιμή της ζάχαρης, η οποία πωλείται αυτή τη στιγμή προς 290 δραχμές το κιλό, αντί των 220 δραχμών το κιλό που πωλούνταν τον περσινό Γενάρη. Ανάλογη αύξηση κατά 31% εμφανίστηκε στο ελαιόλαδο, η τιμή του οποίου εκτινάχτηκε στις 1.205 δραχμές το λίτρο, στο βούτυρο που ανατιμήθηκε κατά 35,4% κ.λπ. Αξιοσημείωτη είναι η ανατίμηση που παρουσίασε στο ίδιο διάστημα το χαρτί υγείας, η οποία ξεπερνά το 47%,αλλά και ο καφές που ανατιμήθηκε κατά 83,4% - αν και αποτελεί χρηματιστηριακό είδος, δεν παύει να αποτελεί το προσφιλέστερο αφέψημα της ελληνικής οικογένειας. Σημαντικό μερίδιο στην εκρηκτική κατάσταση που παρουσίασε η αγορά στο συγκεκριμένο διάστημα, έχουν και οι ανατιμήσεις - πριν λίγες μέρες είχαμε την πιο πρόσφατη - που σημειώθηκαν στα οινοπνευματώδη, στους χυμούς και τα αναψυκτικά και οι οποίες φτάνουν μέχρι και 22,7%!

Η έξαρση της ακρίβειας που σημειώθηκε τη χρονιά που πέρασε σαν συνέπεια της απελευθερωμένης αγοράς, τροφοδότησε ανάλογα και το "τέρας" του πληθωρισμού, που όπως αναμενόταν, δεν "έσκυψε κεφάλι" σε όλο το διάστημα του 1994, αποδεικνύοντας άκαρπες τις ελπίδες της κυβέρνησης για επίτευξη μονοψήφιου ποσοστού του μέχρι το τέλος του χρόνου.Βεβαίως, το γεγονός ότι η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ δεν προτίθεται να θίξει τα "ιερά και όσια" των κάθε είδους μεγαλοβιομηχάνων και μεγαλοεπιχειρηματιών, προδιαγράφει ότι οι ελπίδες της κυβέρνησης θα αποβούν το ίδιο άκαρπες και φέτος. Αποψη που την ενίσχυσαν επαρκώς τόσο ο υπουργός και ο υφυπουργός Εμπορίου Κ. Σημίτης και Μ. Χρυσοχοφιδης αντίστοιχα, οι οποίοι τη βδομάδα που πέρασε ανακοίνωσαν μια σειρά μέτρων για την αγορά αγροτικών προϊόντων. Μέτρα που αφ' ενός μεν σε καμία περίπτωση δεν ανταποκρίνονται στις ανάγκες που απαιτεί η αγορά, αφ' ετέρου δε, όπως διευκρίνισαν, θα μπουν σε εφαρμογή απ' του χρόνου (1 - 1 - 96)! Ενδεικτικό, για την απροθυμία που εμφανίζει και η σημερινή πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εμπορίου, να προχωρήσει σε ουσιαστικούς και εντατικούς ελέγχους στην αγορά, είναι το εξής μέτρο, που ανακοινώθηκε διά στόματος Μ. Χρυσοχοφιδη: Θα ιδρυθεί νέα διεύθυνση στο υπουργείο Εμπορίου, στελεχωμένη από το υπάρχον προσωπικό και με... συστήματα πληροφορικής θα καταγράφει την κατάσταση που επικρατεί καθημερινά στην αγορά! Τα "ριζοσπαστικά" μέτρα δηλαδή, που υποσχόταν μήνες τώρα η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εμπορίου, θα είναι η πραγματοποίηση ελέγχων... απ' τα γραφεία των υπαλλήλων και μάλιστα από την 1 - 1 - 96 (!).

Βάσω ΜΠΑΡΜΠΑ