Με το... άγχος της επίτευξης ή όχι των όρων της σύγκλισης των Ευρωπαϊκών Οικονομιών, όπως αυτές έχουν διαμορφωθεί με τη Συνθήκη του Μάαστριχτ, προσέγγισε ο Συνασπισμός το θέμα - όπως και πάρα πολλά οικονομικά θέματα της τρέχουσας περιόδου - του εξοπλιστικού προγράμματος, ΕΜΠΑΕ 1996-2000, που εξαγγέλθηκε την Τετάρτη από τον πρωθυπουργό.

Η "ασφυξία" που επέρχεται για την Εθνική Οικονομία της χώρας με το ανταγωνιστικό κυνήγι των εξοπλισμών με την Τουρκία, και τις ΗΠΑ στο ρόλο του προμηθευτή, στις διακηρύξεις του Συνασπισμού αλλά και στις δημόσιες τοποθετήσεις του προέδρου του κόμματος, Ν. Κωσταντόπουλου, αντιμετωπίστηκε από την εκτίμηση ότι οι εξοπλισμοί φρενάρουν την ανάπτυξη. Ο Συνασπισμός, βέβαια, συγκεκριμενοποιεί πώς εννοεί την ανάπτυξη...

"Το νέο εξοπλιστικό πρόγραμμα Μαμούθ, θα απομακρύνει οριστικά την Ελλάδα από τις διαδικασίες της Ευρωπαϊκής Ενοποίησης" τόνισε πριν απ' όλα, στην ανακοίνωση που εξέδωσε το Γραφείο Τύπου του ΣΥΝ, αμέσως μετά τις κυβερνητικές ανακοινώσεις, προσθέτοντας ότι "θα αποτελέσει τη χαριστική βολή για την Εθνική Οικονομία". Στην ίδια ανακοίνωση ο Συνασπισμός κάλεσε την κυβέρνηση να αναλογιστεί τις ευθύνες της, επειδή "η Ελλάδα διαρκώς αποκλίνει από το πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Ενοποίησης, χωρίς πρόγραμμα ανόρθωσης της οικονομίας, ενίσχυσης της κοινωνικής συνοχής και εξυγίανσης της πολιτικής". Σε δηλώσεις που έκανε την Πέμπτη, στο ραδιοφωνικό σταθμό "9.61 FLASH", ο πρόεδρος του ΣΥΝ διάνθισε ακόμα περισσότερο αυτή την εκτίμηση, προσθέτοντας ότι "τινάζουν στον αέρα όλο το περιθώριο αξιοποίησης του 2ου Πακέτου Ντελόρ", ενώ παράλληλα "η κυβέρνηση γνωρίζει ότι καθηλώνει τη χώρα σε μια μόνιμη και εξαντλητική καθυστέρηση". Στην "γκρίνια" λοιπόν, για το πόσο θα καθυστερήσει η προοπτική της ευρωπαϊκής σύγκλισης για την Ελλάδα, με τις εξοπλιστικές δαπάνες, εστιάζει την αντίθεσή του ο Συνασπισμός, προσθέτοντας και ότι οι εν λόγω επιβαρύνσεις θα "εκμηδενίσουν κάθε δυνατότητα άσκησης κοινωνικής πολιτικής" και θα "υπονομεύσουν τις δυνατότητες για ανάπτυξη και εκσυγχρονισμό", αναγνωρίζοντας παράλληλα ότι οι επιπτώσεις του εξοπλιστικού προγράμματος θα πλήξουν τα ασθενέστερα οικονομικά στρώματα. Για την εξυπηρέτηση των ΝΑΤΟικών σχεδιασμών σιωπά ένοχα.

Η κριτική κάτω από αυτό το πρίσμα, δεν είναι πρωτάκουστο γεγονός για την κυβέρνηση. Με τις παραπάνω τοποθετήσεις, που επισημάνθηκαν και σε συνέντευξη Τύπου που έδωσε γι' αυτό το θέμα, ο Συνασπισμός, ενστερνίζεται ουσιαστικά τον προβληματισμό που επικράτησε και στο εσωτερικό της κυβέρνησης, καθώς και του ΠΑΣΟΚ, όταν το καλοκαίρι είχαν ξεκινήσει οι συζητήσεις για την κατάρτιση του εξοπλιστικού προγράμματος. Την περίοδο εκείνη κορυφαία κυβερνητικά στελέχη (ανάμεσά τους και ο νυν υπουργός Εθνικής Αμυνας) εξέφραζαν τους φόβους και τις ανησυχίες τους, σχετικά με το ότι οι εξοπλιστικές δαπάνες θα αποτελέσουν τροχοπέδη στην πορεία σύγκλισης. Προβληματισμός που έλαβε τέλος όταν ο πρωθυπουργός επισήμανε ότι η Ελλάδα διαπραγματεύεται στην Ευρώπη την εξαίρεση των εξοπλιστικών δαπανών από τα κριτήρια του Μάαστριχτ, λόγω των ιδιομορφιών της χώρας, στις σχέσεις της με την Τουρκία. Την ίδια θέση, άλλωστε, επιβεβαίωσε και την Παρασκευή ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Δ. Ρέππας, λέγοντας ότι "αναπτύσσουμε την ιδιαιτερότητα που έχει η χώρα μας, στο σύνολο των ευρωπαϊκών χωρών".

Ενα ερώτημα που ίσως προκύπτει είναι το γιατί δεν... πείθεται η ηγεσία του Συνασπισμού από την απάντηση που έχει δώσει προ καιρού ο Κ. Σημίτης; Σε αυτό ο Συνασπισμός, δίνει την απάντησή του, προτείνοντας - και κατηγορεί για παράλειψη την κυβέρνηση - τη "χάραξη Εθνικής Στρατηγικής" και "διαμόρφωση ευρύτερης στρατηγικής για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και συνολικά την εξωτερική πολιτική", με "σύγκληση των αρχηγών και των κομμάτων και την αναγκαία συνεννόηση".

Η "συνεννόηση" των πολιτικών δυνάμεων της χώρας, που επιζητά ο ΣΥΝ, με βάση και τις παραπάνω πολιτικές θέσεις, είναι στα πλαίσια της "πλατφόρμας" του να προχωρήσει χωρίς "κωλύματα" στην πορεία σύγκλισης η χώρα, ορίζοντας παράλληλα ως "τριτεγγυητή" στις ελληνοτουρκικές σχέσεις την Ευρωπαϊκή Ενωση, αναγορεύοντάς τη σε προστάτιδα των ελληνικών συνόρων.Στη συνέντευξή τύπου, μάλιστα ο πρόεδρος του κόμματος, αναρωτήθηκε, "γιατί προχωρήσαμε σε εξοπλιστικό πρόγραμμα αν επίκειται αναγνώριση" των εξωτερικών συνόρων της Ελλάδας, σύμφωνα με πολλές ενδείξεις; Επίσης η Μ. Δαμανάκη - στην ίδια συνέντευξη - σημείωσε ότι πρέπει να επικεντρώσουμε την προσοχή μας στους "μηχανισμούς ασφάλειας της Ευρωπαϊκής Ενωσης".

Ειδικά για το Αιγαίο, ο Ν. Κωνσταντόπουλος, έκανε λόγο για κακώς ενισχυμένο ρόλο των ΗΠΑ. Αναφορά, που επαναφέρει στο προσκήνιο τις παλιότερες εκτιμήσεις του Συνασπισμού για απεγκλωβισμό από την αμερικανικές μεσολαβήσεις και... καταφύγιο στην αγκαλιά της Ευρώπης. Θέση που, αν λάβει κανείς υπόψη του τη συνεχή σύσφιξη των στρατιωτικοπολιτικών δεσμών ΕΕ και ΗΠΑ, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά παρεμβάσεις στην περιοχή των Βαλκανίων και αλλού, δείχνει πως κινείται ούτως ή άλλως εκτός τόπου και χρόνου.

Ανεξάρτητα με το αν θα εισακουστούν από την κυβέρνηση οι απαιτήσεις του Συνασπισμού, είναι σαφές ότι μια τέτοια "Εθνική Συνεννόηση" βρίσκεται σε αντίθεση με μια πορεία αποκλιμάκωσης των ελληνοτουρκικών σχέσεων και μείωσης των εξοπλιστικών δαπανών, μέσω της απεξάρτησης της χώρας από κάθε είδους "διαμεσολάβηση" των δυνάμεων εκείνων που σήμερα στηρίζουν πανθομολογούμενα την επεκτατική πολιτική της Αγκυρας. Παράλληλα, κάτω από τον τίτλο της "υπεράσπισης των εθνικών συμφερόντων" ενισχύει την ολοκληρωτική εναρμόνιση της χώρας με τις κεντρικές πολιτικοοικονομικές επιλογές της Ευρωπαϊκής Ενωσης, με την αναζήτηση της ευρύτερης δυνατής αποδοχής.

Γεράσιμος ΛΙΒΙΤΣΑΝΟΣ

"Κάθε προϋπολογισμός ο οποίος έχει επιπτώσεις στα εισοδήματα προκαλεί κινητοποίηση των ενδιαφερομένων. Αυτό είναι μέσα στη ζωή. Θα υπάρξει και φέτος, θα υπάρξει και τα επόμενα χρόνια. Και, όπως και τα περασμένα χρόνια, έτσι και φέτος και τα επόμενα χρόνια, η κυβέρνηση θα δράσει κατά το συνήθη τρόπο. Θα συζητήσει, θα εξηγήσει, θα προσπαθήσει να κινητοποιήσει την κοινωνία για τους στόχους της. Είμαστε κυβέρνηση, για να μπορούμε να δώσουμε στον κόσμο μία κατεύθυνση, ένα όραμα... Πρέπει να επιδιώκουμε να ομογενοποιούμε την κοινωνία".

Δεν μπορεί να κατηγορήσει κανείς τον πρωθυπουργό, Κ. Σημίτη, ότι δεν ξέρει τι θέλει και πώς θα επιδιώξει να το εφαρμόσει. Στις παραπάνω δηλώσεις, που έκανε μετά τη συνεδρίαση, την περασμένη Τετάρτη, του Εκτελεστικού Γραφείου του ΠΑΣΟΚ, ο Κ. Σημίτης έδωσε με τον τρόπο του απάντηση σε όσους τον επικρίνουν (ΝΔ, ΣΥΝ, ΣΕΒ, κ.ά.) ότι, δύο μήνες τώρα, μόνο "συσκέπτεται" και δεν προχωρεί στην άμεση λήψη των νέων αντιλαϊκών μέτρων.

Ο Κ. Σημίτης γνωρίζει πολύ καλά ότι, τελικά, από τη δική του τακτική και χειρισμούς, θα εξαρτηθεί σε ποια έκταση και βάθος θα υλοποιηθεί η οικονομική πολιτική. Γι' αυτό μετράει πολύ προσεκτικά τις κινήσεις του. Εξάλλου, σε τελευταία ανάλυση, σε αυτή την επιχείρηση επιβολής της αντιλαϊκής λαίλαπας, κρίνεται και ο ίδιος, ως διαχειριστής των συμφερόντων της οικονομικής ολιγαρχίας και ως τοποτηρητής των Βρυξελλών.

Πρώτο μέλημα, λοιπόν, του πρωθυπουργού, με δεδομένη την οικονομική πολιτική και ειλημμένες τις αποφάσεις για τα νέα αντιλαϊκά μέτρα, είναι η εξασφάλιση, στο βαθμό του δυνατού, της κοινωνικής ανοχής και συναίνεσης και, βέβαια, η εξουδετέρωση των λαϊκών κινητοποιήσεων. Με άλλα λόγια, όσο και αν αυτό φαντάζει παράλογο από πρώτη ματιά, επιδιώκει, τα πλατιά λαϊκά στρώματα και οι εργαζόμενοι να αποδεχτούν, αν όχι να υποστηρίξουν, την οικονομική πολιτική, που στρέφεται κατ' ευθείαν ενάντια στα συμφέροντά τους!

Προκειμένου να επιτύχει αυτό το στόχο, έστω και εν μέρει, έχει θέσει σε κινητοποίηση, με την ολόπλευρη βοήθεια των ιδιοκτητών ΜΜΕ, την προπαγανδιστική μηχανή, καλλιεργώντας κατ' αρχήν το κατάλληλο κλίμα και προετοιμάζοντας το έδαφος.

Τρία είναι τα βασικά επιχειρήματα, που προβάλλουν με ένταση οι εκσυγχρονιστές κυβερνώντες:

Πρώτον,η ακατάσχετη κινδυνολογία για την προοπτική, αν η χώρα μας δεν εφαρμόσει "σκληρά μέτρα", να περιθωριοποιηθεί στην Ευρωπαϊκή Ενωση, να μείνει εκτός των διαδικασιών ολοκλήρωσης και να "ξεπέσει" στην κατηγορία των κρατών της Ανατολικής Ευρώπης! Φυσικά, πρόκειται για φτηνό προπαγανδιστικό πυροτέχνημα. Ολοι γνωρίζουν ότι τα τελευταία χρόνια η θέση της χώρας μέσα στην ΕΕ διαρκώς χειροτερεύει και αντί να συγκλίνει με τις υπόλοιπες χώρες αποκλίνει θεαματικά, παρά τη δεκαετή λιτότητα και τα σταθεροποιητικά προγράμματα. Αυτός που είναι περιθωριοποιημένος, και θα είναι είτε εντός, είτε εκτός ΟΝΕ, είναι ο λαός.

Δεύτερον,η επιλεκτική προβολή ορισμένων επιμέρους μέτρων, τα οποία μπαίνουν στο συνολικό πακέτο, ακριβώς γι' αυτόν το λόγο, με σκοπό να δημιουργήσουν εντυπώσεις περί "κοινωνικού προσώπου" και "κοινωνικής ευαισθησίας". Ταυτόχρονα, επιχειρούν να πείσουν ότι τα βάρη θα τα σηκώσουν και "οι έχοντες και κατέχοντες". Γι' αυτό το σκοπό διαρρέουν μέτρα για φορολογία στα ομόλογα, στη μεγάλη ακίνητη περιουσία, την κατάργηση φοροαπαλλαγών ορισμένων "προνομιούχων" ομάδων. Βέβαια, η ίδια η πράξη δίνει αποστομωτική απάντηση. Αρκεί να αναφέρει κανείς την υποδοχή που επιφύλαξε η κυβέρνηση στους συνταξιούχους, για να κονιορτοποιηθούν τα περί "κοινωνικής ευαισθησίας".

Τρίτον,η σύνδεση των θυσιών, που υποβάλουν τις λαϊκές μάζες, με τις "αμυντικές" δαπάνες. Η κυβέρνηση δε διστάζει να "παίξει" με τον πατριωτισμό των εργαζομένων για να εξασφαλίσει τη συγκατάθεσή τους, όχι μόνο στο επαχθές εξοπλιστικό πρόγραμμα, αλλά γενικότερα στην αντιλαϊκή πολιτική.

Κοινός παρονομαστής των παραπάνω σαθρών επιχειρημάτων είναι να γίνει αποδεκτό από ένα μέρος των λαϊκών στρωμάτων ότι η οικονομική πολιτική είναι μονόδρομος και νομοτέλεια.

Στην προπαγανδιστική αυτή επιχείρηση, έρχονται να συνεισφέρουν οι "αμφισβητίες" και "διαφωνούντες" στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ. Η συμβολή τους έγκειται στο εξής: Επιχειρούν, δήθεν, να εκφράσουν τη λαϊκή δυσαρέσκεια, προβάλλοντας φιλολαϊκές "ενστάσεις" στην κυβερνητική πολιτική, αλλά στο τέλος καταλήγουν να συνηγορήσουν "εκ των έσω" ότι δεν μπορεί να γίνει κάτι άλλο, και άρα πρέπει, έστω με βαριά καρδιά, να υποταχθούμε στη μοίρα μας. Δε ζητάει τίποτα περισσότερο η κυβέρνηση...

Αυτός ο ρόλος των "διαφωνούντων", όχι απλά γίνεται αποδεκτός από τον Κ. Σημίτη, αλλά και "ευλογείται". Ιδού πώς τους αντιμετωπίζει: "Νομίζω ότι παρ' όλες τις διαφορετικές απόψεις, που, επαναλαμβάνω, είναι θετικές γιατί συμβάλλουν στη συζήτηση, προκύπτει μια ενιαία γραμμή". Η γραμμή της "ανάγκης" επιβολής των αντιλαϊκών μέτρων. Με άλλα λόγια, τα "διαφωνούντα" στελέχη του ΠΑΣΟΚ - πέρα από το παιχνίδι που κάνουν για ιδιοτελείς σκοπούς και για συμμετοχή στη νομή της εξουσίας - αναλαμβάνουν να δημιουργήσουν και γέφυρες για να περάσει η αντιλαϊκή πολιτική.

Είναι αυτονόητο, λοιπόν, ότι η απόκρουση της επερχόμενης αντιλαϊκής λαίλαπας από τους εργαζόμενους, μέσα από μαζικούς, συντονισμένους και αποφασιστικούς αγώνες, προϋποθέτει την απόρριψη της κυρίαρχης ιδεολογίας και προπαγάνδας και το γύρισμα της πλάτης στους ψευτοεκφραστές της λαϊκής αγανάκτησης, στην προοπτική της συγκρότησης του δικού τους μετώπου πάλης. Ταυτόχρονα, χρειάζεται να γίνεται κατανοητό από πλατύτερες λαϊκές μάζες ότι για την επίλυση των προβλημάτων τους απαιτείται η εφαρμογή μιας άλλης αντιμονοπωλιακής πολιτικής.

Παναγιώτης ΚΑΚΑΛΗΣ