Οκτώ νεκρούς ανέσυραν τα σωστικά συνεργεία από τα ερείπια της «ΦΑΡΑΝ». Οι οικογένειές τους ζητούν δικαίωση

Εξι μήνες μετά το τραγικό συμβάν και ο δικηγόρος Ανδρέας Αναγνωστάκης, που ανέλαβε την υπόθεση της «Ρικομέξ» αμέσως μετά την κατάρρευση του εργοστασίου - είναι δικηγόρος ορισμένων εκ των θυμάτων της «Ρικομέξ» και της «Φιαλοπλάστ» - μιλά στο «Ρ» και τα όσα λέει αποτελούν σοβαρές καταγγελίες. Ο δικηγόρος, αλλά και νομικός εκπρόσωπος της Πανελλήνιας Κίνησης Προστασίας και Προάσπισης Σεισμοπλήκτων «Εγκέλαδος» μιλά ανοιχτά για σκόπιμη καθυστέρηση απ' την πλευρά του ΥΠΕΧΩΔΕ όσον αφορά το πόρισμα της Ειδικής Επιτροπής Πραγματογνωμόνων, ενώ καταγγέλλει πως έως σήμερα έχουν γίνει ακόμα και προσπάθειες δωροδοκίας των συγγενών των θυμάτων «για να κάνουν πίσω στην υπόθεση»! Αναφέρει επίσης συγκεκριμένα περιστατικά που δείχνουν και αποδεικνύουν πως έχει στηθεί μηχανισμός συγκάλυψης, για να μην αποδοθούν ποτέ οι ευθύνες στους υπαίτιους αυτού του εγκλήματος. Δεν παραλείπει, ωστόσο, να επισημάνει πως «θέλουν δε θέλουν κάποιοι, η αλήθεια θα βγει στη δημοσιότητα». Κι αυτό γιατί, όπως τονίζει, ούτε ο ίδιος, ούτε και οι συγγενείς που έχασαν τους δικούς τους ανθρώπους είναι διατεθειμένοι να κάνουν βήμα πίσω.

Κάτω από τα μπάζα θάφτηκαν 43 άνθρωποι. Ομως κολώνες αυτής της οικοδομής, πειστήρια του εγκλήματος, βρέθηκαν πεταμένες σε οικόπεδο στο Γαλάτσι...

- Ποιες είναι οι διαπιστώσεις σας όλο αυτό το διάστημα που ασχολείστε με το συγκεκριμένο θέμα;

- Οι διαπιστώσεις δυστυχώς είναι πολύ άσχημες, υπό την εξής έννοια: Περάσανε ήδη έξι μήνες και η 13μελής Επιτροπή, που είναι αρμόδια για όλα τα ανθρωποκτόνα περιστατικά, όχι μόνο δεν έχει βγάλει το πόρισμα, αλλά βρίσκεται μέσα σε μια σύγχυση. Δε συνεδριάζει καν. Το συγκεκριμένο πόρισμα θα έπρεπε να είχε βγει από τον πρώτο μήνα. Για τη γέφυρα του Μαρκόπουλου, που έπεσε και σκότωσε δύο ανθρώπους, το πόρισμα βγήκε σε 20 μέρες.

- Εσείς που νομίζετε ότι οφείλετε αυτή η καθυστέρηση;

- Η άποψή μου είναι ότι υπάρχει μια γραφειοκρατική διάθεση. Είναι πολλοί άνθρωποι και δεν μπορούν να συνευρεθούν και να συνεδριάσουν. Οσες φορές συνεδρίασαν - αυτές τις λίγες - πάνε ορισμένοι και οι υπόλοιποι λείπουν. Αυτού του είδους η Επιτροπή είναι και άτυχη και παράνομη, γιατί δεν τη διόρισε η αρμόδια ανακρίτρια, ως όφειλε, αλλά το ΥΠΕΧΩΔΕ. Ομως, μόνο ο ανακριτής έχει αυτό το δικαίωμα.

- Πιστεύετε ότι υπάρχει σκοπιμότητα;

- Είναι όντως ένα απ' τα παράδοξα της όλης ιστορίας. Και σίγουρα υπάρχει κάποια σκοπιμότητα. Εμείς, για να λέμε καθαρές κουβέντες, μηνύσαμε και το ΥΠΕΧΩΔΕ. Και είπαμε ότι φταίει, γιατί έδωσε ελαττωματικές άδειες ή άδειες που δεν έλεγξε ότι τηρήθηκαν. Επομένως, αν είναι κατηγορούμενο το ΥΠΕΧΩΔΕ, δεν μπορεί να δώσει και την «τεχνική απάντηση» γιατί κατέρρευσαν τα κτίρια. Η Επιτροπή είναι παράνομη και για το γεγονός ότι τα μέλη της δεν έχουν ορκιστεί, όπως έπρεπε να έχει γίνει από την πρώτη μέρα.

- Γιατί επιμένετε τόσο πολύ για την έκθεση των πραγματογνωμόνων;

- Χωρίς αυτή, τίποτα δεν μπορεί να γίνει. Τα παιδιά που χάσανε τους γονείς τους, δεν μπορούν να πάρουν τη διατροφή που δικαιούνται. Οι συγγενείς των θυμάτων δεν μπορούν να πάρουν τις αστικές αποζημιώσεις που δικαιούνται. Γιατί αυτοί οι άνθρωποι περιμένουν κάτι. Κι αυτό το κάτι θα το πάρουν απ' αυτούς που φέρουν τις ευθύνες. Αυτοί που φταίνε είναι οι κατασκευαστές των κτιρίων, είναι οι εταιρίες που λειτουργούσαν τις επιχειρήσεις κάτω απ' αυτές τις απαράδεκτες συνθήκες. Στη «Ρικομέξ» για παράδειγμα είχαν προσθέσει ένα παράνομο πατάρι κι εκεί δούλευαν όλοι όσοι έχασαν τη ζωή τους. Ηταν 43 άτομα. Για όλους αυτούς τους λόγους επιμένουμε τόσο. Γιατί το πόρισμα είναι η αρχή, αλλά και το τέλος. Το δικαστήριο πρέπει να πατήσει κάπου, να δει ότι κάποιος έφταιγε για να δώσει αποζημίωση. Οταν φταίει ο Θεός, όταν φταίει ο σεισμός, αποζημίωση δε δίνεται, γιατί είναι γεγονότα ανώτερης βίας. Μόνο που εδώ δεν έφταιγε ούτε ο Θεός, ούτε ο σεισμός. Γιατί αν βγουν στην επιφάνεια οι ευθύνες στη «Ρικομέξ», τότε ο κόσμος θα τρίβει τα μάτια του...

- Υπάρχουν άλλες ανάλογες περιπτώσεις με αυτήν της «Ρικομέξ»;

- Ανάλογη περίπτωση είναι η «Φιαλοπλάστ», μια εταιρία που κατασκευάζει πλαστικές φιάλες. Βρίσκεται και αυτή στην Τατοΐου, 1.000 μέτρα από τη «Ρικομέξ». Το 1996 είχε καεί το μισό κτίριο και επισκευάστηκε. Στο σεισμό έπεσε μόνο αυτό το τμήμα και πλάκωσε δύο ανθρώπους. Γιατί έπεσε μόνο το μισό μέρος που είχε καεί; Μα γιατί η επισκευή ήταν ελαττωματική και κακότεχνη. Τις παλιές κολόνες που είχαν σαθρωθεί απ' τη φωτιά, τις φορτώσανε με καινούριο μπετόν. Ετσι αντί να ενισχύσουν, επιβάρυναν την κατάσταση. Ενας μάρτυρας κατέθεσε πως με το που κατάλαβε το σεισμό έχασε απ' τα μάτια του το κτίριο, δηλαδή δεν άντεξε ούτε σ' έναν σεισμικό κλυδωνισμό.

- Μήπως καθυστερούν το πόρισμα για να ξεχαστεί;

- Διανύουμε ήδη μισό χρόνο μετά το τραγικό συμβάν και το γεγονός ότι ακόμα δεν έχουμε τίποτα στα χέρια μας, δημιουργεί σε μένα την ακράδαντη πεποίθηση πως όσο μπορούν θα το πάνε πίσω. Και να σας πω και κάτι. Τώρα μέσα στις εκλογές που διανύουμε, όλα υποτίθεται πως επισπεύδονται γιατί πρέπει να φανεί το ενδιαφέρον των αρμοδίων. Μόνο σ' αυτό το θέμα υπάρχει κωλυσιεργία. Το θεωρείτε τυχαίο;

Εμείς, πάντως, προετοιμαζόμαστε για να προστατέψουμε τα πάντα. Εχουμε κάνει διαβήματα προς όλες τις κατευθύνσεις. Εχουμε πει στην ανακρίτρια ότι υπάρχουν ορισμένες παρατυπίες που ακόμα δεν μπορώ να αποκαλύψω και ότι είμαστε διατεθειμένοι να φτάσουμε μέχρι εκεί που πρέπει να φτάσουμε. Δε θα αφήσουμε δηλαδή στη διάθεση και την ικανότητα κανενός τους νεκρούς της «Ρικομέξ». Γιατί αυτό είναι ντροπή, είναι ατιμία. Οι απόγονοι των νεκρών πρέπει και θα δικαιωθούν. Θα γίνει ότι πρέπει κι όποιος δεν μπορεί, θα φύγει από τη μέση. Οποιος και να 'ναι αυτός. Ο νόμος προβλέπει τα πάντα. Κι αντικατάσταση πραγματογνωμόνων επιτρέπει, και ποινές στους πραγματογνώμονες που καθυστερούν επιτρέπει, κι ανάκληση του διορισμού τους προβλέπει, και χρέωση της ανάκρισης σε ανώτατο δικαστήριο, αν κάτι δεν προχωρεί όσο πρέπει να προχωρεί. Εμείς θα τα επιχειρήσουμε όλα. Και υπάρχουν, το ξανατονίζω, άνθρωποι οι οποίοι περιμένουν. Περιμένουν να τιμωρηθούν οι υπαίτιοι, γιατί μέχρι σήμερα σε τόσους σεισμούς που έχουν γίνει δεν αποδόθηκαν πουθενά ευθύνες. Κι αυτό, ξέρετε, αυξάνει την ανευθυνότητα. Αν τώρα, όμως, ορισμένοι τιμωρηθούν - εργολάβοι, μηχανικοί, αλλά και υπάλληλοι της Πολεοδομίας που τα παίρνανε - ίσως αύριο να μην ξαναθρηνήσουμε τόσα θύματα.

- Πιστεύετε ότι ασκούνται πιέσεις για να υπάρχει καθυστέρηση;

- Η καθυστέρηση οφείλεται και σε πιέσεις των πολυεθνικών που θίγονται απ' αυτή την κατάσταση. Εννοώ τις εταιρίες που στέγαζαν τις συγκεκριμένες επιχειρήσεις, αλλά και από παραπάνω.

Εκείνο που ξέρω είναι πως κάνουν ό,τι μπορούν για να μην αποδειχτεί ότι φταίνε και πως ό,τι έγινε ήταν τυχαίο γεγονός.

- Αυτό το «κάνουν ό,τι μπορούν» πώς μεταφράζεται;

- Εγώ δεν μπορώ να ξέρω τις συγκεκριμένες κινήσεις που κάνουν οι πολυεθνικές. Ομως, σε μια συγκέντρωση με τα μέλη των οικογενειών που έχασαν ανθρώπους στη «Ρικομέξ», κάποιος απ' αυτούς μας είπε ότι τον πλησίασαν και του έταξαν ένα μεγάλο χρηματικό ποσό για να αφήσει τα δικαστήρια. Τι ψάχνει δηλαδή να βρει η εταιρία; Συγνώμη που θα το πω έτσι, αλλά για ρουφιάνους ψάχνει. Να βρει έναν, να τον χρηματοδοτήσει, να τον τραβήξει πίσω και να πάρει μαζί του κι άλλους. Κάνουν δηλαδή ό,τι μπορούνε για να βγει όσο τον δυνατόν πιο ανώδυνο γι' αυτούς το πόρισμα.

- Εχετε δηλαδή τις αμφιβολίες σας. Θεωρείτε μάλλον πως αν βγει το πόρισμα, και όποτε αυτό βγει, ίσως να είναι «στρογγυλεμένο»...

- Η διστακτικότητα με την οποία βλέπω να κινούνται μέχρι τώρα τα μέλη της Επιτροπής μού δίνει τη βεβαιότητα ότι η αλήθεια δε θα βγει 100% στην επιφάνεια. Δεν μπορεί κανείς να αποκλείσει την πιθανότητα να αλλοιωθούν τα πειστήρια και τα ευρήματα. Γιατί αυτό που μας προβληματίζει πολύ, είναι ότι δεν έχουν παρθεί μέτρα για να διαφυλαχτούν αυτά τα πειστήρια. Παίρνουν τα μπάζα από τις οικοδομές που έπεσαν και τα μεταφέρουν αλλού. Και η μεταφορά τους δε γίνεται κάτω από δικαστικό έλεγχο. Τα μεταφέρουν αυτοί που προσπαθούν να διώξουν από πάνω τους την ευθύνη. Βρήκαμε κολόνες της «Ρικομέξ» πεταμένες σε οικόπεδο στο Γαλάτσι. Υπάρχουν φωτογραφίες γι' αυτό το θέμα.

- Αυτό που καταγγέλλετε είναι πολύ σοβαρό...

- Γι' αυτό και το καταγγέλλω. Συνέβη πριν πέντε μέρες. Και υπάρχουν τρομερές ευθύνες για όλα αυτά. Τα πειστήρια πρέπει να φυλάσσονται σε χώρο ελεγχόμενο και προστατευμένο. Και αυτά που μας λένε ότι «τα μπάζα είναι πολλά και δε διευκολύνεται το έργο μας» να τα αφήσουν. Δεν είναι κανένας αφελής. Ενα πειστήριο εγκλήματος δεν μπορείς να το πετάξεις στο δρόμο. Τα πειστήρια πρέπει να φτάσουν στο δικαστήριο. Στη «Ρικομέξ», ο χώρος όπου έγινε η κατάρρευση είναι περιφραγμένος, αλλά τα κλειδιά τα έχει ακόμα η εταιρία! Δηλαδή τα έχει ο ελεγχόμενος! Καταλαβαίνετε πολύ καλά τι σημαίνει αυτό... Και δεν είναι μόνο η «Ρικομέξ» και στους υπόλοιπους χώρους όπου υπάρχουν νεκροί το ίδιο γίνεται. Το συγκεκριμένο γεγονός το είπα και στην ανακρίτρια, το κατήγγειλα με υπόμνημα και ζήτησα να μπει φύλακας που θα προστατεύει το χώρο. Γιατί αν χάσεις τα πειστήρια, δεν μπορείς να αποδείξεις τίποτα.

- Κι αυτό ίσως να το θέλουν πολλοί....

- Πάρα πολλοί, πλην των συγγενών των θυμάτων. Για να συνοψίσουμε τα πράγματα. Εμείς δεν αναγνωρίζουμε τους υπαλλήλους του ΥΠΕΧΩΔΕ ως δικαιούμενους, αλλά και ικανούς για να κάνουν την πραγματογνωμοσύνη. Θέλουμε τρίτους ανθρώπους. Ζητήσαμε την αντικατάσταση όλων των πραγματογνωμόνων που έχουν σχέση με το ΥΠΕΧΩΔΕ. Πώς θα μπορέσουν να καταρτίσουν αναφορά πιθανά εναντίον της υπηρεσίας που τους έχει διορίσει; Γι' αυτό και ο νόμος προβλέπει εξαιρέσεις, όπως π.χ. ένας δικαστής που εμπλέκεται με κάποιον τρόπο σε μια υπόθεση, δεν μπορεί να τη δικάζει ο ίδιος. Τα μέλη της Επιτροπής είναι «τεχνικοί δικαστές». Αρα δεν εξαιρούνται απ' αυτούς τους κανόνες...

- Εσείς από δω και πέρα πώς σκέφτεστε να ενεργήσετε; Το πόρισμα αργεί να βγει, η Επιτροπή απ' ό,τι φαίνεται δεν πρόκειται να αλλάξει...

- Θα αλλάξει. Δεν πρόκειται να γυρίσουμε πίσω, δεν πρόκειται να σταματήσουμε ούτε με τα κανόνια του Ναυαρόνε. Η αλήθεια πρέπει να λάμψει και θα λάμψει. Δεν πρόκειται να ξεχάσουμε ούτε το πάθημα, ούτε αυτούς που έχουν τις ευθύνες γι' αυτό, όπως επίσης δεν πρόκειται να υποκύψουμε σε δέλεαρ και προσφορές. Να το ξεχάσουν αυτό οι εμπλεκόμενοι...