Οι τρεις βάρδιες που δημιουργήθηκαν για τους τραπεζοϋπαλλήλους έμειναν μόνο χαρτιά

Πριν ξεκινήσει η «πιλοτική» εφαρμογή του « 35ωρου», η ΕΣΑΚ Τραπεζών είχε καταγγείλει την προσπάθεια καταστρατήγησης των εργασιακών σχέσεων μέσω αυτού αιτήματος για 35ωρο και είχε καταψηφίσει τη σύμβαση. Η ΕΣΑΚ το είχε καταγγείλει ως 35ωρο - «μαϊμού», που μοναδικό στόχο έχει την ελαστικοποίηση του χρόνου εργασίας. Μάλιστα, μέλη και στελέχη της παράταξης μάζεψαν πάνω από 1.500 υπογραφές που κατήγγειλαν τη σύμβαση χαρακτηρίζοντάς την ντροπή. Παράλληλα, έκανε δεκάδες περιοδείες σε τράπεζες μετά την εφαρμογή του νέου ωραρίου και έγιναν αποδέκτες πολλών καταγγελιών των τραπεζοϋπαλλήλων για καταστρατήγηση του ωραρίου. Η ΕΣΑΚ έχει ζητήσει 35ωρο - 5ήμερο - 7ωρο με αύξηση των αποδοχών, με ωράριο 8 π.μ. - 3 μ.μ.

Τώρα, κυβέρνηση και ΟΤΟΕ, προσπαθώντας να αποφύγουν την κατακραυγή των εργαζόμενων που βρέθηκαν να δουλεύουν 45 ώρες την εβδομάδα, παραδέχτηκαν την αποτυχία του 35ωρου. Ωστόσο, οι «κραυγές διαμαρτυρίας» τους μόνο στην ανατροπή αυτής της συμφωνίας δε στοχεύουν.

Η ΟΤΟΕ περιορίστηκε το προηγούμενο διάστημα σε συναντήσεις με το υπουργείο Εργασίας, για να γίνουν έλεγχοι από τις αρμόδιες υπηρεσίες, εκεί που η συμφωνία καταστρατηγήθηκε. Σε καμία περίπτωση δεν προχώρησε στην οργάνωση του αγώνα των τραπεζοϋπαλλήλων ενάντια στις εργοδοτικές αυθαιρεσίες, που αφορούσαν συνολικά το χρόνο εργασίας και στα καταστήματα των τραπεζών που δεν εφαρμόστηκε το νέο ωράριο. Η κυβέρνηση, μέσω του υφυπουργού Εργασίας Χρ. Πρωτόπαππα - πρώην συνδικαλιστή της ΠΑΣΚΕ στις τράπεζες - περιορίστηκε και αυτή σε ανέξοδες «κορόνες» για το τι θα πάθουν οι ...εργοδότες, αν συνεχίζουν την τακτική τους, αλλά επί της ουσίας οι έλεγχοι που έγιναν, στο βαθμό που έγιναν, είχαν πενιχρά αποτελέσματα, πλην της σύλληψης ενός διευθυντή τραπεζικού καταστήματος στην επαρχία.

Το «35ωρο», όμως, φαίνεται να μπαίνει σε δεύτερη μοίρα τώρα. Στην τελευταία συνάντηση ΟΤΟΕ - Χ. Πρωτόπαππα συμφωνήθηκε να γίνει η συζήτηση για τα αποτελέσματα της πιλοτικής εφαρμογής του στο τέλος του Μάρτη, λίγο πριν τις εκλογές δηλαδή, όπως εξάλλου είχε από την αρχή συμφωνηθεί με τους εργοδότες. Ταυτόχρονα, όμως, ΟΤΟΕ και κυβέρνηση έθεσαν ένα νέο ζήτημα προς «συζήτηση», προλαβαίνοντας τους εργοδότες για μια ακόμη φορά: Αυτό της ρύθμισης του ωραρίου για ειδικές κατηγορίες εργαζομένων που απασχολούνται στα συστήματα πληρωμών ΕΡΜΗΣ, TARGET, στα Dealing Rooms και αλλού. Η ευρωπαϊκή εμπειρία για το χρόνο απασχόλησης σε αυτές τις εργασίες παραπέμπει σε ...12ωρο, καθώς τα συστήματα αυτά λειτουργούν από τις 7 π.μ. έως τις 7 μ.μ., όλες τις ημέρες του χρόνου εκτός από την παραμονή της Πρωτοχρονιάς. Η ΟΤΟΕ είναι πρόθυμη να δεχτεί ανταλλάγματα για την αποδοχή αυτών των ωραρίων και να «ξεχάσει» την εργοδοτική τακτική που οδήγησε σε αποτυχία το «35ωρο».

Η συνέχεια δεν είναι δύσκολο να προβλεφτεί: Κάθε φορά που η ΟΤΟΕ κάνει «διάλογο» για το ωράριο, οι εργοδότες πετυχαίνουν μια ακόμη νίκη.

Περίπου έξι μήνες πέρασαν από τη 1 Αυγούστου 1999, όταν η ΟΤΟΕ και η Ενωση Ελληνικών Τραπεζών συμφώνησαν στο πλαίσιο της διετούς κλαδικής σύμβασης εργασίας να εφαρμόσουν πιλοτικά ένα δήθεν 35ωρο. Η συμφωνία μίλαγε για εφαρμογή του 35ωρου σε τρία καταστήματα κάθε τράπεζας που διαθέτει τουλάχιστον 10 καταστήματα και σε δύο σ' αυτές με 4 έως 9 καταστήματα. Το νέο ωράριο λειτουργίας και εργασίας συμφωνήθηκε να είναι μεταξύ 7.45 π.μ. με 5 μ.μ. Το ωράριο συναλλαγών παρατάθηκε κατά δύο ώρες και από 8 π.μ. - 2 μ.μ. και 8 π.μ. - 1.30 μ.μ. την Παρασκευή, έγινε 8 π.μ. - 4 μ.μ. Οι τρεις βάρδιες που δημιουργήθηκαν 8.00-15.00, 9.00-16.00 και 10.00-17.00 για τους τραπεζοϋπαλλήλους όμως έμειναν μόνο στα χαρτιά.

Οι αρνητικές συνέπειες για τους εργαζόμενους φάνηκαν από την πρώτη βδομάδα εφαρμογής του νέου ωραρίου. Οι καταγγελίες των τραπεζοϋπαλλήλων ήταν καθημερινές, αφού το 35ωρο, που τους διαφήμισαν, στην πράξη ήταν 45ωρο και βρέθηκαν να εργάζονται από τις 8 π.μ. μέχρι τις 5 μ.μ. Στις περισσότερες τράπεζες η τρομοκρατία και οι απειλές, ειδικά στους νέους εργαζόμενους, για να δεχτούν τη βάρδια 10.00-17.00 ήταν καθημερινές, άσχετα αν η επιλογή της βάρδιας έπρεπε να γίνει από τον ίδιο τον εργαζόμενο. Στη συνέχεια εγκαταλείφθηκαν και αυτά τα προσχήματα, για κάποια υποτυπώδη έστω εφαρμογή του νέου ωραρίου. Οσοι εργαζόμενοι αρνούνταν τα 9ωρα και 10ωρα του 35ωρου τούς επανέφερναν τυπικά στο προηγούμενο ωράριο, το οποίο έτσι κι αλλιώς καταστρατηγούνταν, χωρίς να πληρώνονται υπερωρίες! Πρωταγωνιστικό ρόλο στην καταστρατήγηση του ωραρίου έχει ειδικά η EUROBANK, πριν ακόμη τη νέα συμφωνία και συνεχίζει να... πρωτοπορεί, εφαρμόζοντας το πιλοτικό 35ωρο σε... όλα τα καταστήματά της, ανακοινώνοντάς το μάλιστα στους πελάτες της!

Η κυβερνητική πλειοψηφία της ΟΤΟΕ με την παράταξη του Α. Πουλαρίκα (πρόσφατα συνταξιοδοτήθηκε) όχι απλά ψήφισαν την εφαρμογή αυτού του 35ωρου, αλλά το χαρακτήρισαν και «μοντέλο» γενικότερης εφαρμογής του, για την αύξηση της... απασχόλησης! Ο υπουργός Εργασίας Μ. Παπαϊωάνου δήλωνε ότι «το 35ωρο γίνεται πραγματικότητα στη χώρα μας χωρίς να τίθεται σε αμφισβήτηση η ανταγωνιστικότητα».

Οι περίπου 50.000 τραπεζοϋπάλληλοι σε όλη την Ελλάδα βιώνουν καθημερινά τα τελευταία χρόνια την παραβίαση του ωραρίου εργασίας και τη μη πληρωμή χιλιάδων υπερωριών. Είναι άλλωστε τα πρώτα «πειραματόζωα» της περίφημης εφαρμογής του «ψευδεπίγραφου» 35ωρου, με το οποίο η κυβέρνηση, μαζί με τη διοίκηση της ΟΤΟΕ και τους τραπεζίτες, προσπαθούν να περάσουν την ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων. Είναι χαρακτηριστικό ότι, στις περισσότερες περιπτώσεις, το συγκεκριμένο 35ωρο επιβλήθηκε με το ζόρι από τις διοικήσεις των Τραπεζών, καθώς οι εργαζόμενοι δε δήλωναν... εθελοντές. Χιλιάδες απλήρωτες ώρες υπερωριακής εργασίας, έλλειψη προσωπικού, παραβιάσεις του ωραρίου εργασίας και συναλλαγών, συνθέτουν την εργασιακή κατάσταση των τραπεζοϋπαλλήλων σήμερα και κυρίως εκεί εφαρμόζεται το «πιλοτικό» 35ωρο.

Πρόσφατη είναι εξάλλου και η απαίτηση του Ομίλου Πειραιώς να εργαστούν όλοι οι εργαζόμενοι στις Τράπεζες Πειραιώς, Χίου και Μακεδονίας - Θράκης, κατά τη διάρκεια των αργιών του Πάσχα και του τριημέρου του Αγίου Πνεύματος!

Δύο τραπεζοϋπάλληλοι μίλησαν στο «Ρ», για όλα αυτά που συμβαίνουν στον κλάδο τους σε σχέση με το ωράριο και επισήμαναν ότι αυτό που θα συνεχίσουν να ζητούν είναι 35 ώρες δουλιά, 5 μέρες τη βδομάδα και 7 ώρες τη μέρα με παράλληλη αύξηση των αποδοχών τους!

«Οι περισσότεροι τραπεζοϋπάλληλοι δεν είχαν δεχτεί από την αρχή τη συγκεκριμένη εφαρμογή του 35ωρου, πριν αποδειχτεί η αποτυχία της», μας είπε ο Ν. Φιλιππουπολίτης, από το υποκατάστημα της Εθνικής στο Παγκράτι. «Οι εργαζόμενοι στις τράπεζες, συνέχισε, θέλουν, όπως και όλοι οι υπόλοιποι, να πηγαίνουν στη δουλιά τους το πρωί και την υπόλοιπη μέρα να ξεκουράζονται, να βλέπουν τα παιδιά τους και να έχουν κοινωνικές δραστηριότητες. Τα τελευταία χρόνια όμως, το ωράριο παραβιάζεται καθημερινά. Ακόμα χειρότερη κατάσταση είναι εκεί που εφαρμόζεται το "πιλοτικό" 35ωρο, αφού οι εργαζόμενοι εκεί εργάζονται σταθερά 8 π.μ. με 5 μ.μ. Είναι αδύνατο να εφαρμοστεί 35ωρο με αυτό τον τρόπο και χωρίς να γίνουν προσλήψεις προσωπικού».

Αναφερόμενος στις υπερωρίες ο Ν. Φιλιππουπολίτης, τόνισε ότι «αν δεν τις μετράς, η διοίκηση της κάθε τράπεζας σου βάζει όσες θέλει. Δεν μπορείς όμως να αρνηθείς να δουλέψεις παραπάνω, όταν οι ανάγκες και οι συνάδελφοι στο ζητούν».

Ο Θ. Δριμάλας, από το κεντρικό κατάστημα της Εμπορικής, επισήμανε: «Η φιλοσοφία του "πιλοτικού" 35ωρου ήταν να εφαρμοστεί ώστε να γίνουν και πιο εύκολα νέες προσλήψεις. Οι τραπεζίτες και η κυβέρνηση όμως θέλησαν με το ίδιο προσωπικό να μειώσουν τις ώρες εργασίας. Αποτέλεσμα όσοι εργάζονται στο "πιλοτικό" 35ωρο να απασχολούνται 10 ώρες καθημερινά. Από την άλλη οι τράπεζες έχουν αυξήσει κατά πολύ τις υπηρεσίες που προσφέρουν στους πελάτες χωρίς να αυξήσουν τους υπαλλήλους».

«Η μεγάλη έλλειψη προσωπικού έχει εντατικοποιήσει την εργασία μας. Υπάρχουν μάλιστα περιπτώσεις σε μικρά υποκαταστήματα που ο ίδιος ο διευθυντής αναλαμβάνει και κάνει συναλλαγές με τους πελάτες. Οι απλήρωτες υπερωρίες είναι χιλιάδες, ενώ υπάρχουν 40 με 50 μέρες κατά μέσο όρο σε κάθε εργαζόμενο χαμένων ημερών άδειας. Η γραφειοκρατία που υπάρχει τις περισσότερες φορές έχει ως αποτέλεσμα να εμφανίζεται στον κάθε εργαζόμενο ένας ελάχιστος αριθμός υπερωριών από τις πραγματικές. Οταν πάλι είναι σωστές, η διοίκηση της κάθε τράπεζας λέει ότι μπορεί να καλύψει μόνο συγκεκριμένο αριθμό».