ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 20 Φλεβάρη 2000
Σελ. /48
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Η τέχνη είναι για το δήμο, για το λαό

Συζήτηση με τον σκηνοθέτη της ταινίας «Η Εαρινή σύναξις των αγροφυλάκων», Δήμο Αβδελιώδη

Δήμος Αβδελιώδης
Δήμος Αβδελιώδης
Η κινηματογραφική «γραφή» του Δήμου Αβδελιώδη, στην πλημμυρισμένη από ποίηση, χιούμορ, ευρηματικότητα και ελληνικότητα ταινία του «Η Εαρινή σύναξις των αγροφυλάκων», αναδεικνύει μια υπέροχη Ελλάδα, χωρίς φτιασιδώματα, αυθεντική από τη φύση της. Το φως, τα χρώματα, το άρωμα, μεθούν την εικόνα και μας ξεδιψούν με την ποίηση της συναισθηματικής γνησιότητας. Μια ταινία που προβάλλει τα πρότυπα της ομορφιάς, τοποθετώντας το θεατή μέσα στο όνειρο και στο ταξίδι των παραμυθιών και των θρύλων. Μια πραγματικά άλλη πρόταση, επιθετική στη βαρβαρότητα και τη βία, τη διαστροφή και τα αρνητικά πρότυπα. Επιθετική με όπλα την ποίηση και τη θετική θέση για τη ζωή. Η Ανοιξη εξαρτάται από όλους μας. Ο Δήμος Αβδελιώδης αποδεικνύει ότι οι αξίες, οι διαμετρικά αντίθετες από τα διεθνή εκφυλιστικά πρότυπα της βίας και της νοσηρότητας, δεν έχουν χαθεί. Αγγίζουν τον Ελληνα θεατή που αγκάλιασε την ταινία με το βραβείο κοινού, στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης και θα το αγκαλιάσει πιστεύουμε και στις αίθουσες.

- Ο σύγχρονος κινηματογράφος, επηρεασμένος πολλές φορές από τον "εισαγόμενο" αναδεικνύει τις άσχημες πλευρές της ανθρώπινης φύσης. Με την ταινία σας μας παρασύρετε στο ταξίδι των παραμυθιών και των θρύλων, μας ταξιδεύετε στην ελληνική επαρχία, την ξεχασμένη, για να μας δείξετε όχι τη μιζέρια αλλά την ομορφιά. Μπορεί η τέχνη να δαμάσει τη βία;

«Αυτό έχει μεγάλη σημασία για μένα και μπορώ να πω ότι σε όλες τις ταινίες μου, δε μου αρκεί να αφηγηθώ μια ιστορία σωστά. Εχω την αίσθηση ότι τοποθετούμαι και με έναν τρόπο αισθητικής τάξεως απέναντι σ' αυτό που μας διακατέχει και το οποίο για μένα είναι μια τεράστια ύβρις απέναντι στις πραγματικές αξίες και προσδοκίες, που έχει κάθε άνθρωπος ή θα έπρεπε να έχει. Δεν μπορεί η τέχνη, που έχει μια τεράστια επιρροή μέσα στις καρδιές και τις συνειδήσεις των ανθρώπων να είναι στα χέρια ανθρώπων που προβάλλουν τη διαστροφή και μόνο τα αρνητικά πρότυπα. Νομίζω ότι οι επιπτώσεις αυτής της αρνητικής κουλτούρας, που εισπράττουν τα παιδιά και οι άνθρωποι οι οποίοι, ασυνείδητα, γίνονται μιμητικοί στη συμπεριφορά τους, είναι μεγάλες. Τα τελευταία εγκλήματα δεν τα βλέπαμε στην Ελλάδα πριν κάποια χρόνια, που δεν υπήρχε η κουλτούρα της τηλεόρασης. Ο κινηματογράφος θα έπρεπε να μην είναι μόνο προϊόν εμπορικό και βιομηχανικό. Θα έπρεπε οι δημιουργοί να τοποθετούνται απέναντι στον κινηματογράφο σαν ένα μέσο, με το οποίο μπορείς να επικοινωνήσεις βαθιά με τον άλλο και να μεταδώσεις τα αισθήματα και τις απόψεις σου για τη ζωή. Θέλοντας, όμως, να αλλάξεις τη ζωή. Είναι εθελοτυφλία να πει κανείς ότι κάνει κινηματογράφο χωρίς να πει ότι έχει κάποιες ιδέες. Είναι ένα στείρο πράγμα αν χρησιμοποιείται μόνο για τα εισιτήρια, την προσωπική καριέρα και ευτυχία του κάθε σκηνοθέτη. Σαν όχημα δηλαδή να φτάσει σε έναν ευδαιμονισμό. Είναι ένα εργαλείο πνευματικό, που μπορεί να παρεμβαίνει στην αισθητική και τη ζωή μας».

- Ολοι αναγνωρίζουν την ποίηση στην ταινία σας, χωρίς να προσδίδουν στην έννοια ποιητικό, το ακατανόητο, το εστετίστικο. Η ποίηση όταν είναι αληθινή, αυθεντικής προέλευσης, συναισθηματική γέννα δεν μπορεί παρά να είναι κατανοητή και ελκυστική. Μοιάζει με επίτευγμα.

«Δεν το θεωρώ επίτευγμα, γιατί δεν είχα ιδιαίτερο μόχθο για να το κάνω -ως προς το θέμα της σύλληψης εννοώ, που είναι ανέξοδο, προσφέρεται δωρεάν. Από κει και πέρα για να υλοποιηθεί αυτό είχε ένα τεράστιο μόχθο. Κράτησε ένα χρόνο περίπου. Ομως, θα επανέλθω σ' αυτό που λέτε γιατί η τέχνη είναι εφεύρεση, δεν είναι ανακάλυψη του ανθρώπου. Είναι εφεύρεση των Ελλήνων. Ο Ομηρος έμαθε στους ανθρώπους πώς να αφηγούνται μια ιστορία με ένα περίπλοκο τρόπο, ο οποίος έχει το εργαλείο της σκέψης, που επιλέγει, διαλέγει και συμπυκνώνει τα πράγματα για να φτάσει στην ουσία τους. Και αυτή η τέχνη, έτσι όπως μας την έμαθε η αρχαία ελληνική οπτική είναι μια τέχνη του δημιουργού, αυτού που παράγει έργο για το Δήμο, για το λαό. Δεν έχει δηλαδή καμία μεταφυσική ή οποιαδήποτε άλλη υπεραξία αυτή η έννοια. Αυτό σημαίνει ότι ο ίδιος ο δημιουργός διαγράφεται μέσα στα έργα του, δεν προβάλλει τον εαυτό του. Δεν υπάρχει ο Ευριπίδης μέσα στα έργα του, δεν προβάλλει πόσο καλός και έξυπνος δημιουργός είναι, δεν υπάρχουν ναρκισσιστικές παρεκκλίσεις που δηλώνουν την παρουσία του δημιουργού. Ετσι το έργο του ανθρώπου αυτού αποκτά ένα χαρακτήρα αχειροποίητο, σα να έχει κατασκευαστεί μόνο του και ο συγγραφέας έχει δουλέψει σαν μεσολαβητής ας πούμε, της γλωσσικής παράδοσης και των προβλημάτων που απασχολούν το Δήμο και το μεταφέρει με έναν αισθητικό τρόπο. Η ίδια η φύση της ελληνικής τέχνης αντιμετωπίζει μ' αυτό τον τρόπο τη σύνθεση. Αφηγούμαστε μια απλή ιστορία που έχει ένα πρώτο αφηγηματικό επίπεδο που επικοινωνεί άμεσα με το κοινό και επειδή αυτό, όταν εκπροσωπεί την αλήθεια, είναι πειστικό, αυτόματα μπορούν να γίνουν πάρα πολλές επενδύσεις άλλης τάξεως, γνωστικής πάνω στο αντικείμενο της τέχνης».

- Τα ερεθίσματα της παιδικής μας ηλικίας είναι ένας «τόπος» στον οποίο, επιστρέφοντας κανείς νιώθει διαφορετικά τον κόσμο;

«Η επιστροφή αυτή γίνεται, ούτως ή άλλως, γιατί είναι ο χώρος που μας έχει φιλοξενήσει με τις πρώτες εντυπώσεις, ακουστικές και οπτικές. Είναι ο χώρος που εγγράφονται μέσα μας πράγματα και αυτά συνδυάζονται με αυτό που λέγεται ζωή. Είναι τόσο σημαντικές εμπειρίες και τόσο καλά γραμμένες μέσα μας που δεν μπορούν να αντικατασταθούν με κάτι άλλο. Είναι ένα φορτίο που ασκεί μεγάλη δύναμη πάνω μας και μας καθορίζει. Γυρνάμε στην παιδική ηλικία, γιατί, επειδή είναι επομεμακρυσμένη και είμαστε απενοχοποιημένοι σ' αυτήν την ηλικία και δεν έχουμε το άγχος της ύπαρξης, του θανάτου δηλαδή, είναι ένας χώρος που καταλαμβάνει το πιο όμορφο κομμάτι της ζωής μας, ακόμη κι αν το έχουμε βιώσει άσχημα».

- Αυτή η επιστροφή συνδυάζεται και μια άλλη επιστροφή. Στη σχέση μας με τη φύση, τη δυστυχώς χαμένη. Και από την ταινία σας προκύπτει το πόσο χαμένοι είμαστε από αυτή την απόσταση από τη φύση. Εισπράττοντας την ποιητική διάσταση που αναβλύζει από τα στοιχειά της φύσης νιώθουμε την ανάγκη της συνάντησης.

«Αυτό προέκυψε χωρίς να είναι μέσα στις προδιαγραφές μου. Είναι μια "επίπτωση", ας πούμε. Συνέλεξα αυτά που πίστευα ότι θα πρέπει να υποστασιοποιηθούν για να αποκτήσουν μια αξία χρήσης. Γιατί πιστεύω ότι όταν υπάρχει η συλλογή του κάλλους ανθολογείς αυτά τα πράγματα. Το κάλλος δεν είναι μόνο μια αισθητικής τάξεως αξία, είναι και ηθικής τάξεως, διότι είναι το αντίβαρο σε όλη την ασχήμια και την αντιφατικότητα που έχει η ζωή. Και όταν η ζυγαριά πάει προς την ασχήμια νομίζω πως ασυνείδητα θα πρέπει να αντιδράει κανείς και συνειδητά, βέβαια, για να επαναφέρει αυτή την ισορροπία τη διαταραγμένη. Δεν μπορεί ο άνθρωπος να ζήσει χωρίς την αίσθηση της ομορφιάς και χωρίς την ελπίδα ότι μπορεί να αλλάξει τα πράγματα προς το καλύτερο».


Σοφία ΑΔΑΜΙΔΟΥ


Ποιητική «σύναξις» ονείρων και ελπίδων

«Προσπαθούν να μας περάσουν/μια νέα λίθινη εποχή,/ να μας τρομοκρατήσουν ανάμεσα σε εξαγριωμένους βροντόσαυρους./ Ομως μη φοβάστε,/ τ' ονείρου μαχητές εσείς/ με το χέρι μπροστά,/ καθώς φανός θυέλλης/ θα μας οδηγήσετε./ Κι εμείς αληθινή απειλή του μέλλοντός τους,/ αν χρειαστεί/ θα λάμψουμε σαν μαχαίρι./ Εμπροσθοφύλακες/ και ανάστροφοι οδηγοί/ των βαρέων αρμάτων τ' ουρανού/ ως και τα σύννεφα είναι ναρκοθετημένα./ Το νου σας:/ από μας η άνοιξη εξαρτάται» (Οδυσσέας Ελύτης).

«H Εαρινή σύναξις των αγροφυλάκων» που χαρακτηρίστηκε ως ένα έπος με αυθεντικό λυρισμό και βραβεύτηκε στο πρόσφατο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, βγαίνει σήμερα στους κινηματογράφους, με την υποστήριξη της εταιρίας διανομής NEW STAR, στην Αθήνα: «Ελλη», «Στούντιο», «Εκράν» και στη «Λάουρα» Θεσσαλονίκης. Το σενάριο και η σκηνοθεσία είναι του Δήμου Αβδελιώδη και η σκηνογραφία του Νίκου Χατζή. Παίζουν: Αγγελική Μαλάντη, Αγγελος Παντελάρας, Τάκης Αγόρης, Γιάννης Τσουμπαριώτης, Στέλιος Μακριάς, Παναγιώτης Λούρος, Ηλίας Πετροπουλέας, Δημήτρης Αυγουστίδηςκαι πολλοί ερασιτέχνες ηθοποιοί, με άριστη ερμηνευτική κατάθεση.

Το συμβούλιο της Κοινότητας Θολοποταμίου λόγω του αιφνίδιου θανάτου του αγροφύλακά της, ζητά από τον αγρονόμο της περιοχής να διορίσει καινούριο στη θέση του εκλιπόντος. Οι διαθέσιμοι αγροφύλακες αρνούνται να πάνε σ' αυτό το χωριό που έχει κακή φήμη και όπου πέθανε ένας συνάδελφός τους την ώρα του καθήκοντος. Οταν η Κοινότητα Θολοποταμίου επανέρχεται στο αίτημά της προσφέροντας οικονομικό κίνητρο, τέσσερις από αυτούς προθυμοποιούνται για τη θέση. Ο αγρονόμος διορίζει και απολύει διαδοχικά τον ένα μετά τον άλλο, όταν ο καθένας από τους τέσσερις αποτυγχάνει στην αποστολή του.

Η ταινία πραγματεύεται το θέμα της διαδοχής των εποχών, αποδίδοντας με τον καλύτερο τρόπο τη μετάλλαξη του χρόνου σε εποχές, μέσα από μια συνεχή εναλλαγή του έρωτα και του θανάτου. Αριστος συνοδοιπόρος οι «Τέσσερις εποχές» του Βιβάλντι που αποδίδονται από το σκηνοθέτη με χρωματικές, ηχητικές και αισθητικές εναλλαγές. Η αποθεωτική εικόνα της φύσης εμπλέκεται με τη μουσική του Βιβάλντι, προκαλώντας αισθήματα ανάτασης και ευφορίας. Βασικοί πρωταγωνιστές τα στοιχεία της φύσης. Ο Δήμος Αβδελιώδης, καταφέρνει, στο σχεδόν τρίωρο ταξίδι, να οργανώσει τις μνήμες του μεταλλάσσοντάς τες από προσωπικές σε εθνικές, πολύτιμες παρακαταθήκες του λαού και του πολιτισμού μας.



Διακήρυξη της ΚΕ του ΚΚΕ για τη συμπλήρωση 80 χρόνων από το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και την Αντιφασιστική Νίκη των Λαών
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ