ΡΕΠΟΡΤΑΖ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

ΝΑΡΚΩΤΙΚΑ

Χρειάζονται προγράμματα και όχι ελεύθερες δόσεις

Η ετήσια έκθεση του ΟΗΕ καλεί τις κυβερνήσεις να μην «επιτρέψουν να συνταγογραφείται η ηρωίνη», γιατί «διευκολύνει τη διακίνηση παράνομων ναρκωτικών» και τονίζει ότι χρειάζονται θεραπευτικά προγράμματα

Χρειάζεται μεγάλο εύρος θεραπευτικών κοινοτήτων τονίζει ο ΟΗΕ

Ενα ηχηρό χαστούκι στους πλασιέ των ναρκοθεωριών όλων των αποχρώσεων αποτελεί και η φετινή ετήσια έκθεση της Διεθνούς Επιτροπής του ΟΗΕ για τον έλεγχο των ναρκωτικών σε παγκόσμια κλίμακα, καθώς καταρρίπτει δύο μύθους που τελευταία παρουσιάστηκαν ως η «ριζοσπαστική αντιμετώπιση» του προβλήματος από τους υπουργούς Εξωτερικών Γ. Παπανδρέου και Υγείας - Πρόνοιας Πρόνοιας Θ. Κοτσώνη.

Ο πρώτος μύθος έχει να κάνει με τη χορήγηση ηρωίνης απ' τα κρατικά νοσοκομεία στους τοξικομανείς - του «τελευταίου σταδίου», όπως είπε ο Θ. Κοτσώνης.

Ο δεύτερος μύθος έχει να κάνει με την ακίνδυνη χρήση της κάνναβης, που ο Γ. Παπανδρέου πρότεινε να καλλιεργείται στις γλάστρες για ιδία χρήση.

Ειδικότερα, η Διεθνής Επιτροπή του ΟΗΕ μετά την εμπειρία της συνταγογραφούμενης ηρωίνης στην Ελβετία και στην Αγγλία καλεί τις κυβερνήσεις να μην «επιτρέψουν η ηρωίνη να συνταγογραφείται σε ναρκομανείς», τονίζοντας ότι η επιλογή αυτή «διευκολύνει επίσης τη διακίνηση παράνομων ναρκωτικών». Οσον αφορά την κάνναβη, ο ΟΗΕ υπογραμμίζει ότι δεν επιτρέπεται ούτε η υιοθέτηση ανεκτικής στάσης, ιδιαίτερα σε περίοδο που όλο και πιο ισχυρή κάνναβη εμφανίζεται στην παράνομη αγορά.

Η φετινή έκθεση του ΟΗΕ έδωσε ιδιαίτερη έμφαση σε μια πλευρά, που δεν είχε αντιμετωπιστεί μέχρι τώρα και η οποία -εν τέλει- αντικατοπτρίζει τις επιπτώσεις της ανισομερούς ανάπτυξης στον κόσμο, σε συνθήκες της λεγόμενης παγκοσμιοποίησης.

Ετσι, λοιπόν, στα νοσοκομεία των αναπτυσσόμενων χωρών οι ναρκωτικές ουσίες για ιατρική χρήση είναι ανύπαρκτες ή διατίθενται σε μικρές ποσότητες. Είναι οι περιπτώσεις που τα φάρμακα αυτά χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση του πόνου (π.χ. μορφίνη σε καρκινοπαθείς του τελικού σταδίου).

Σε αντίθεση με τις αναπτυσσόμενες χώρες - που αντιμετωπίζουν πρόβλημα έλλειψης αναλγητικών φαρμάκων - ο αναπτυγμένος κόσμος αντιμετωπίζει πρόβλημα υπερκατανάλωσης των ψυχοτρόπων ουσιών και σε ορισμένες χώρες - όπως αναφέρεται στην έκθεση - παρατηρούνται ανησυχητικά επίπεδα υπερ-συνταγογραφίας. Ψηλά επίπεδα κατανάλωσης ψυχοτρόπων ουσιών παρατηρούνται στην Ευρώπη και στην Αμερική (Οι Ευρωπαίοι καταναλώνουν ηρεμιστικά και υπνωτικά, ενώ οι Αμερικανοί είναι οι βασικοί καταναλωτές διεγερτικών).

Αμεσα στα θέματα που αναπτύσσονται- μετά από έλεγχο κυρίως στη Γερμανία- είναι η λειτουργία των ειδικών χώρων (των λεγόμενων drug injection rooms ή shooting galleries) όπου οι τοξικομανείς με την ανοχή των κυβερνήσεων -μπορούν να κάνουν ελεύθερα ενέσιμη χρήση ηρωίνης. Η Επιτροπή επισημαίνει επί λέξει: «Μια κυβέρνηση που επιτρέψει τη λειτουργία χώρων ενέσιμης χρήσης πρέπει να θεωρείται ότι παραβαίνει τις διεθνείς συμβάσεις για τον έλεγχο των ναρκωτικών, επειδή διευκολύνει, βοηθώντας ή υποκινώντας τα αδικήματα της κατοχής και της χρήσης, καθώς και άλλες αξιόποινες πράξεις, συμπεριλαμβανομένης και της διακίνησης ναρκωτικών».

Το Ελβετικό πείραμα και

η εμπειρία της Αγγλίας

Ιδιαίτερα ανήσυχη εμφανίζεται η Επιτροπή απ' τα αποτελέσματα του λεγόμενου «Ελβετικού πειράματος» όπου εφαρμόστηκε η συνταγογράφηση της ηρωίνης.

Ενα απ' τα βασικά συμπεράσματα -με βάση την αναφορά στον ΟΗΕ τον Απρίλη του 1999- είναι ότι οι «Ελβετικές αρχές δεν μπόρεσαν να εξετάσουν αν υπήρξαν βελτιώσεις στην υγεία ή στην κοινωνική λειτουργία στα άτομα που εντάχθηκαν στο πρόγραμμα, που σχετίζονταν με τη συνταγογράφηση ηρωίνης ή αποτέλεσμα της επίδρασης του συνολικού θεραπευτικού προγράμματος». Στην αναφορά δηλώνεται ότι οι Ελβετικές αρχές δεν παρείχαν αποδεικτικά στοιχεία, που να πιστοποιούν ότι η ιατρική συνταγογράφηση της ηρωίνης είχε καλύτερα αποτελέσματα στις περιπτώσεις των τοξικομανών που απέτυχε η θεραπεία τους με τη χρήση μεθαδόνης.

Πρόκειται για απόρριψη του βασικού επιχειρήματος των ναρκο-θεωριών που εμφανίζουν τη χρήση της ηρωίνης απ' το κράτος ως το μετά την αποτυχία των θεραπευτικών σχημάτων βήμα.

Ενδιαφέρουσες είναι οι παρατηρήσεις της Επιτροπής για την Αγγλία, όπου εδώ και 70 χρόνια οι γιατροί μπορούν και συνταγογραφούν νομίμως την ηρωίνη. Σήμερα οι εξαρτημένοι που παίρνουν ηρωίνη με συνταγή είναι ελάχιστοι σε σύγκριση με το συνολικό αριθμό χρηστών στην Αγγλία. Αυτό το γεγονός, όπως αναφέρουν οι γιατροί, δείχνει ότι η συνταγογράφηση ηρωίνης για τη θεραπεία της εξάρτησης από τα ναρκωτικά έχει πολύ μικρή αξία.

Οι κυβερνήσεις θα έπρεπε να λάβουν υπόψη τους τη μακρά εμπειρία στην Αγγλία με τη συνταγογράφηση ηρωίνης πριν υιοθετήσουν παρόμοια προγράμματα, υπογραμμίζει η Επιτροπή και συστήνει στις κυβερνήσεις να μην επιτρέψουν η ηρωίνη να συνταγογραφείται σε ναρκομανείς.

Αντίθετα, η Επιτροπή ενθαρρύνει τις κυβερνήσεις να παρέχουν μεγάλο εύρος θεραπευτικών υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένης και της ιατρικά επιβλεπόμενης χορήγησης νόμιμων ναρκωτικών ουσιών, σύμφωνα προς την ορθή ιατρική πρακτική και τις διεθνείς συμβάσεις για τον έλεγχο των ναρκωτικών.

Πάντα επικίνδυνη η κάνναβη

Ραγδαία εξάπλωση στην Ευρώπη

H Διεθνής Επιτροπή του ΟΗΕ προειδοποιεί ότι η κάνναβη, το άλλοτε «ναρκωτικό των χίπηδων» με περιορισμένη χρήση, μετατρέπεται σε ουσία κατάχρησης μεγάλων πληθυσμιακών ομάδων και ιδίως των νέων.

Η Επιτροπή εκφράζει ιδιαίτερη ανησυχία για την ευκολία πρόσβασης σε πολύ ισχυρές ποικιλίες της κάνναβης, καθώς και σε λεπτομερείς οδηγίες σχετικά με την καλλιέργεια του φυτού και των παραγώγων του. Σε πολλές χώρες αυτές οι πληροφορίες είναι διαθέσιμες σε ειδικά καταστήματα (hemp shops) ή μέσω του Διαδικτύου. Η ανεξέλεγκτη πώληση των σπόρων της κάνναβης, έχει επίσης οδηγήσει σε αύξηση της κατ' οίκον καλλιέργειας.

Η όλο και μεγαλύτερη εξάπλωση της κάνναβης είναι ιδιαίτερα εμφανής στην Ευρώπη, επισημαίνει ο ΟΗΕ. Στην Ελβετία η χρήση κάνναβης στους μαθητές ηλικίας 15 ετών στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, έχει τετραπλασιαστεί τα τελευταία 12 χρόνια. Στη Γαλλία το ένα τρίτο των μαθητών Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης έχει πειραματιστεί με κάνναβη. Το ίδιο ποσοστό στο Παρίσι ξεπερνάει το 40%. Οι μισοί απ' αυτούς που πειραματίστηκαν, είναι συστηματικοί χρήστες της ουσίας. Στη Γερμανία το 69% των νέων που συμμετέχουν σε «πάρτι τέκνο» έχουν δοκιμάσει κάνναβη.

Η Επιτροπή του ΟΗΕ απευθύνει έκκληση στις κυβερνήσεις, ώστε να μη σταματήσουν να επισημαίνουν τους κινδύνους της κάνναβης κατά τις δραστηριότητες πρόληψης. Η υιοθέτηση ανεκτικής στάσης απέναντι στην κάνναβη δεν επιτρέπεται, ιδιαίτερα σε περίοδο που όλο και πιο ισχυρή κάνναβη εμφανίζεται στην παράνομη αγορά.

Οσον αφορά το συνεχιζόμενο δημόσιο διάλογο για την πιθανότητα ιατρικής χρήσης της ουσίας, η Επιτροπή επαναλαμβάνει στην Εκθεση την έκκλησή της για αντικειμενική επιστημονική έρευνα, υπογραμμίζοντας ότι το θέμα πρέπει να προσεγγίζεται επιστημονικά, μακριά από υποκειμενικές απόψεις. Ωστόσο, ακόμη και αν αποδειχτεί η ιατρική χρησιμότητα της κάνναβης, η ουσία θα συνεχίσει να υπόκειται στα μέτρα ελέγχου που επιβάλλουν οι διεθνείς συμβάσεις, όπως ακριβώς συμβαίνει και με τις άλλες ναρκωτικές ουσίες που χρησιμοποιούνται στην ιατρική, λ.χ. τη μορφίνη και την κωδεΐνη.

Η «ουσία» είναι η απεξάρτηση

Παρεμβάσεις στην παρουσίαση της έκθεσης

Η Ετήσια Εκθεση της Επιτροπής του ΟΗΕ για το Διεθνή Ελεγχο των Ναρκωτικών δημοσιοποιήθηκε χτες σε ολόκληρο τον κόσμο.

Στην Αθήνα η παρουσίαση έγινε απ' τη Μ. Γόντικα, υπεύθυνη του Κέντρου Πληροφοριών του ΟΗΕ, ενώ έκαναν παρεμβάσεις ο Ν. Παπασκευόπουλος και ο Μπ. Πουλόπουλος, πρόεδρος του ΔΣ και Διευθυντής του ΚΕΘΕΑ αντίστοιχα, και ο Γ. Μπαρδάνης, αντιπρόεδρος του Οργανισμού κατά των Ναρκωτικών. Τη συζήτηση διεύθυνε η δημοσιογράφος Λ. Αλεξίου.

Ο Ν. Παρασκευόπουλος αναφέρθηκε στους ειδικούς χώρους για ενέσεις ηρωίνης, χαρακτηρίζοντάς τες ως «λύσεις απελπισίας». Πριν, όμως πρόσθεσε, μια κοινωνική ή κρατική πολιτική προχωρήσει σε «λύσεις απελπισίας» πρέπει να δοκιμάσει άλλες, οι οποίες - αν δεν είναι της οριστικής θεραπείας, όπως τα προγράμματα του ΚΕΘΕΑ - μπορούν αν είναι προγράμματα υποκαταστάτων. Είναι άλλο πράγμα αν θα τιμωρηθεί μια πράξη αυτοκαταστροφής κι άλλο πράγμα να διευκολυνθεί μια παράνομη πράξη, είπε ο Ν. Παρασκευόπουλος, τονίζοντας ότι μια τέτοια επιλογή δεν μπορεί να έχει ούτε την ηθική ούτε την κοινωνική υποδοχή.

Ο Γ. Μπαρδάνης υποστήριξε ότι στη νόμιμη χρήση για ιατρικούς λόγους θα μπορούσε να συμπεριληφθεί και η μεθαδόνη. Πρόσθεσε ότι αυτή τη στιγμή υπάρχει ανεπάρκεια σε αυτά τα προγράμματα, αλλά σημείωσε ότι δεν πρέπει να παρατηρηθεί υπερκατανάλωση μεθαδόνης όπως σε άλλες χώρες.

Ο Μπ. Πουλόπουλος σημείωσε ότι το φαινόμενο της εξάρτησης αλλάζει συνεχώς μορφές και για αυτό το λόγο πρέπει να αλλάζουν και οι μορφές αντιμετώπισης της τοξικομανίας. Εκτός απ' τη μείωση της βλάβης, σημείωσε ο Μπ. Πουλόπουλος, χρειάζεται η υποστήριξη από ψυχοκοινωνικές δομές. Η αλλαγή των ουσιών, τόνισε, δεν αντιμετωπίζει την ουσία της εξάρτησης και έδωσε έμφαση στα προγράμματα απεξάρτησης και επανένταξης στην κοινωνία.

Στάσεις εργασίας στον ΟΚΑΝΑ

Στάσεις εργασίας σήμερα Πέμπτη και αύριο Παρασκευή από τις 10 π.μ έως τις 2 μ.μ και συγκέντρωση διαμαρτυρίας στο υπουργείο Υγείας την Παρασκευή στις 12 μ. θα πραγματοποιήσουν οι εργαζόμενοι στον Οργανισμό Κατά των Ναρκωτικών (ΟΚΑΝΑ) στα πλαίσια των συνεχιζόμενων κινητοποιήσεών τους με αίτημα την εφαρμογή της Διαιτητικής Απόφασης 53/99 περί εφαρμογής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας στον ΟΚΑΝΑ.

Οι εργαζόμενοι στον ΟΚΑΝΑ βρίσκονται εδώ και τρεις μήνες σε συνεχείς κινητοποιήσεις, γιατί η κυβέρνηση αρνείται να εφαρμόσει την απόφαση του Οργανισμού Μεσολάβησης και Διαιτησίας, που ορίζει ότι οι συλλογικές διαπραγματεύσεις γίνονται μεταξύ της διοίκησης του ΟΚΑΝΑ και των εργαζομένων. Επίσης, σημαντικά προβλήματα - όπως αυτά εκφράστηκαν από τους εργαζομένους στην ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Αλέκα Παπαρήγα, η οποία επισκέφτηκε το Κέντρο Βοήθειας του ΟΚΑΝΑ στις 17 του Φλεβάρη - δημιουργούν η έλλειψη προσωπικού στις μονάδες του ΟΚΑΝΑ και οι εξευτελιστικοί μισθοί, που έχουν εξαναγκάσει σε παραίτηση 53 εργαζόμενους του ΟΚΑΝΑ από το 1995 μέχρι σήμερα.