(Κορυφαίες ώρες της ιστορίας μας)
ΚΑΘΩΣ η άνοιξη παλεύει ν' ανοίξει το δρόμο της με του χειμώνα ακόμη τους θυμούς μάς φέρνει σε μια κορυφαία ώρα της νεότερης ιστορίας μας: Στο μεγάλο ξεσηκωμό, το Εικοσιένα. Η πατρίδα μας συμπληρώνει φέτος 185 χρόνια, από τότε, που σε Μοριά και Ρούμελη έπεφταν του ξεσηκωμού οι πρώτες ντουφεκιές.
ΕΤΣΙ ΑΡΧΙΖΕ ο αγώνας για τη λευτεριά, φορτωμένος ολοκαυτώματα και θυσίες. Η Ευρώπη και τότε ξαφνιαζόταν με τους Ελληνες, που ύστερα από σκλαβιά αιώνων πολεμούσαν απελπισμένα ν' αποκτήσουν τη λευτεριά τους, την εθνική τους ανεξαρτησία, την πρόοδο της χώρας τους.
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ όμως από κάθε άλλη ιστορική περίοδο, τα λίγα αυτά χρόνια της ΕΑΜικής Εθνικής Αντίστασης καθρέφτιζαν καθαρά, κρυστάλλινα το Εικοσιένα και τα μεγάλα ιδανικά του, που φλόγισαν τότε την καρδιά του λαού και ιδιαίτερα της ελληνικής νιότης.
ΟΠΟΙΟΣ είχε την καλή τύχη να σκύψει πάνω σ' αυτά τα ιερά ντοκουμέντα του απελευθερωτικού μας αγώνα (έγγραφα, υπομνήματα, ημερολόγια, απομνημονεύματα κ.λπ.) και τα μελετήσει σ' ένα τέτοιο αντίκρισμα θα έχει μπροστά στα μάτια την Εθνική μας Αντίσταση σ' ένα μοναδικό πανόραμα.
ΑΛΛΑ το Εικοσιένα δε στάθηκε μοναχά ο καθημερινός σκληρός πόλεμος μ' όλες τις φάσεις ηρωισμού και θυσίας, συχνά κι απόγνωσης. Εχει επίσης και άλλες και πνοή δημιουργίας. Μέσα στα ασφυχτικά όρια πιέσεων και εμποδίων από Φαναριώτες, κοτζαμπάσηδες, τους ξένους και τους αξιωματούχους της Εκκλησίας.
ΚΙ ΕΙΝΑΙ από την άποψη αυτή ο πόλεμος αυτός του ξεσηκωμού σε διαδρομή παράλληλη με της ΕΑΜικής Αντίστασης την αναγεννητική δράση. Κι ήταν αυτό πολύ φυσικό, αφού και τις δύο αυτές στιγμές άνθιζε και μεγαλουργούσε το ίδιο πολύχυμο δημοκρατικό κύτταρο. Κι αυτά είναι ακριβώς τα διακηρυκτικά πρώτα μηνύματα που στέλνει η Ελλάδα από τις πρώτες μέρες, που άρχιζε ο αγώνας.
Η ΚΑΣΑ της πατρίδας - το δημόσιο ταμείο - παίρνει πάνω του όλη την ευθύνη και τη φροντίδα για τα θύματα, που θα προκύψουν από τον αγώνα. Το ταμείο θα πληρώνει για τις χήρες και τα ορφανά των αγωνιστών. Ολα αυτά πρόβλεπε η απόφαση του Κοινού της Υδρας για του πολέμου τα θύματα και τους τραυματίες.
Σ' ΕΜΑΣ χρειάστηκε να περάσουν τόσα χρόνια για να φτάσει η αναγνώριση, ενώ η βοήθεια και η υλική συμπαράσταση περιορίστηκε σε «ψίχουλα», που μεγάλος αριθμός αγωνιστών δεν τα πήρε. Και κατέβηκε αδικαίωτος στον τάφο. Αλλά στον «Κώδικα αυτό της πατρίδας», όπως τον ονόμασαν υπάρχει κι η ακροτελεύτια παράγραφος, που προβλέπει και για τους προδότες, αυτούς που δρουν εχθρικά ενάντια της πατρίδας.
ΟΠΟΙΟΣ διαβάζει του Εικοσιένα τα θησαυρίσματα πολύ συχνά βρίσκεται με εικόνες και συμπεριφορές ηρωισμού, που φέρνουν τις μέρες του ΕΑΜ, του μεγάλου αγώνα. Ενα παρόμοιο περιστατικό συνέβηκε έξω από τη Ναύπακτο, όπου ήταν αποκλεισμένη από τον ελληνικό στόλο. Ζητήθηκε τότε να επανδρώσουν τα μπουρλότα με έμπειρους μπουρλοτιέρηδες, αλλά από τα πληρώματα του στόλου κανείς δεν παρουσιάστηκε.
ΜΕΣΑ στη γενική αμηχανία παρουσιάστηκε ένα ναυτάκι, που τ' όνομά του ήταν Γιώργης κι επειδή καταγόταν από τους Παξούς, καθιερώθηκε ως Γ. Παξηνός. Οι καπεταναίοι ρώτησαν, τότε το ναυτάκι, τι θα ήθελε για την πληρωμή του, ο Γιώργης τούς έδωσε την παρακάτω απάντηση: «Τώρα δε θέλω τίποτε, μα αν δώσει ο Θεός και πετύχω, τότε θα σας πάρω από 10 τάλαρα για να κάνω ένα χάρισμα της αρραβωνιαστικιάς μου».
ΤΟ ΜΠΟΥΡΛΟΤΟ δεν μπόρεσε να πλησιάσει το τούρκικο καράβι. Επιασε φωτιά, ο Παξηνός έπεσε στα χέρια τους που οι Τούρκοι τελικά τον κρέμασαν στο κατάρτι... Η λεβεντιά γεννιέται στους Παξούς γράφει ο Γ. Βλαχογιάννης στην «Ιστορική του Ανθολογία» του Ρουμελιώτη ιστορικού, του Γιάννη του Επαχτίτη, που παρουσιάζει το ηρωικό περιστατικό.
ΣΤΑ μέτρα της λεβεντιάς του Παξηνού και οι χιλιάδες Ελληνες αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης στέκουν αντίκρυ στα χρόνια του ΕΑΜ, οι μαχητές κι οι μαχήτριες του ΔΣΕ. Οι 200 κομμουνιστές της Ακροναυπλίας και της Ανάφης.
ΔΥΟ κορφές αντικριστές η μια με την άλλη. Η ΕΑΜική Αντίσταση δικαίωσε του εθνικού μας ποιητή το μήνυμα, όταν καλούσε τη νιότη τον Οχτώβρη του 1940 να «μεθύσει με τ' αθάνατο κρασί του Εικοσιένα».
ΟΙ ΗΡΩΕΣ του αθάνατου '21 τη μεγάλη στιγμή, την κρίσιμη αντάμωσαν με της Αντίστασης τη φλόγα.
ΠΟΛΥΔΑΚΡΥΣ και αδικαίωτος, κατά τον Τερτσέτη, ο ιερός αγώνας του '21, αλλά το ίδιο πολύπαθη και σ' όλα και η Εθνική μας Αντίσταση. Βάτος φλεγομένη αλλά μηδέποτε καιομένη...
Δεν ξεκινάμε απ' το μηδέν, ούτε παίζουμε σε άδειο γήπεδο. Εχουμε πείρα και όπλα. Εχουμε πίσω μας την παρακαταθήκη της ιστορικής διαδρομής του ΚΚΕ, τις σύγχρονες επεξεργασίες και το Πρόγραμμά του, την ανοδική πορεία της ΚΝΕ, την υπεροχή της επιστημονικής κοσμοθεωρίας μας.
Το θέμα είναι η δράση μας, η καθοδηγητική δουλιά να μην κατακερματίζεται σε μια σειρά σκόρπια καθήκοντα, ασύνδετα πολλές φορές μεταξύ τους, αλλά να συγκεντρώνει το σύνολο της ισχύος των όπλων που προαναφέραμε στον κύριο στόχο και σκοπό. Τον απεγκλωβισμό συνειδήσεων από την κυρίαρχη σήμερα πολιτική και ιδεολογία, τη συσπείρωση με αντιιμπεριαλιστικούς, αντιμονοπωλιακούς στόχους πάλης, την καθημερινή πάλη για την αλλαγή του συσχετισμού δύναμης σε κάθε χώρο, σε βάρος των κομμάτων της πλουτοκρατίας και των στηριγμάτων που διαθέτει και τελικά το κέρδισμα χιλιάδων νέων συνειδήσεων με την πολιτική του ΚΚΕ, την ένταξή τους στις γραμμές της ΚΝΕ.
Ειδικά από τη στιγμή που συμφωνούμε ότι οι αντικειμενικές δυνατότητες υπάρχουν, για να τραβήξουμε κοντά μας πολύ πιο γοργά και πολύ πιο μαζικά απ' ό,τι σήμερα, χιλιάδες νέους, αυτό που χρειάζεται να ξεπεράσουμε είναι οι δικές μας υποκειμενικές αδυναμίες.
Για παράδειγμα, σε μια Οργάνωση της Πελοποννήσου δουλεύαμε καμπανιακά, χωρίς ένα ενιαίο, συνεκτικό σχέδιο συνδικαλιστικής, πολιτικής, ιδεολογικής παρέμβασης. Κυριαρχούσε ένας μονόχνοτος προσανατολισμός στην ευκαιριακή αντιπαράθεση με τις άλλες δυνάμεις μόνο στις Γενικές Συνελεύσεις κι όχι στην καθημερινή δράση. Αντιπαράθεση πάνω σε επιμέρους θέματα που δεν αναδείκνυε τις αιτίες που δημιουργούν τα προβλήματα, τις ευθύνες των άλλων παρατάξεων και κομμάτων, τη δική μας πρόταση διεξόδου.
Το περιεχόμενο των ΟΒ είχε έναν τυπικό χαρακτήρα ενημέρωσης των συντρόφων για μια σειρά ζητήματα - πορείες, αφισοκόλληση κλπ. - με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Εννοείται ότι αυτή η Οργάνωση είχε μειωμένο ρυθμό στρατολογίας, ενώ την ίδια ώρα δυνάμωνε η φθορά από την παρέμβαση του αντίπαλου και τη δράση των άλλων δυνάμεων. Η ίδια Οργάνωση δυο χρόνια μετά μοιάζει να είναι κάτι τελείως διαφορετικό. Μαγικά ραβδάκια δεν υπάρχουν.
Σχεδιάσαμε τη δράση μας, αναλύοντας τους στόχους, ενισχύοντας την επιχειρηματολογία, δυναμώνοντας την πολιτικοϊδεολογική συζήτηση στα όργανα και τις ΟΒ.
Δυνάμωσε ο προσανατολισμός στο κίνημα, η γνώση των προβλημάτων και των ιδιομορφιών κάθε χώρου, η οργάνωση της πάλης, με βάση το πλαίσιο, η ακατάπαυστη αντιπαράθεση με τον οπορτουνισμό όποια μάσκα κι αν φορούσε κάθε στιγμή.
Δε μείναμε μόνο στον καθορισμό πλάνων και στόχων οικοδόμησης - που είναι αναγκαίο - αλλά ένα σημαντικό κομμάτι του στελεχικού δυναμικού έκανε βήματα στη σκέψη και τη δράση του, μιλώντας πιο βαθιά στην καρδιά και το νου των νέων που απευθυνόμαστε.
Λειτούργησαν κομματικές σχολές, έγιναν ιδεολογικά μαθήματα και παράλληλα ενισχύθηκε η πολιτική καθοδήγηση και δράση της Οργάνωσης, με συνέπεια να μετράει σήμερα σοβαρή οργανωτική ανάπτυξη, να αφομοιώνει τη συντριπτική πλειοψηφία των νέων μας συντρόφων, να έχει σημαντική συμβολή στη δράση της αντίστοιχης Κομματικής Οργάνωσης, να εμπνέει και να μαχητικοποιεί συνειδήσεις.
Το ανέβασμα της πολιτικής δουλιάς απάντησε, απ' τα ίδια τα πράγματα, σε αδυναμίες πολλών συντρόφων μας που δυσκολεύονταν να ανοίξουν τη συζήτηση γύρω από την οργανωμένη πάλη, κάτω από το φόβο να μιλήσουν πειστικά γύρω από μια σειρά ζητήματα που θέτουν οι νέοι με τους οποίους συζητάμε.
Απάντησε στην ανάγκη στοχοπροσηλωμένης δράσης με τους φίλους του ΚΚΕ και της ΚΝΕ στη νεολαία, δίνοντας ευθύνες και ρόλο σ' αυτά τα παιδιά που συμπαθούν, εκτιμούν, αναγνωρίζουν την αγωνιστικότητα του Κόμματος και της KNE, χωρίς ακόμα να έχουν πειστεί για την ανάγκη της οργανωμένης δράσης.
Απαντήθηκαν απόψεις που κατέτασσαν τα μέλη της ΚΝΕ σε ενεργά και ανενεργά, κερδίζοντας συντρόφους που για διάφορους λόγους είχαν προσωρινά μειώσει τη δράση και την προσφορά τους.
Με τέτοια δουλιά, με την καθημερινή αποδεικτική πρωτοπόρα δράση πάνω στα προβλήματα, με βάση την πολιτική του ΚΚΕ, μπορούμε να ανοίξουμε την αυλαία μπροστά στα μάτια των νέων, να σπάσουμε τις προκαταλήψεις που υπάρχουν για το ρόλο και τις αρχές που πρεσβεύουμε, να αποκαλύψουμε χωρίς παραμορφωτικούς φακούς όλο το θίασο των αστικών κομμάτων, να φέρουμε στο προσκήνιο την αναγκαιότητα και την επικαιρότητα του σοσιαλισμού.