Για τους Κεφαλονίτες και τους Θιακούς ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι. Πριν από δύο βδομάδες, όταν έμειναν για έξι μέρες χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα, νερό και θέρμανση και ο χιονιάς θέριζε τα πάντα, βρέθηκαν για άλλη μια φορά εκτεθειμένοι. Από τις κυβερνήσεις της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ. Από τις τοπικές αρχές. Από όλους όσοι τούς υπόσχονται τόσα χρόνια πως θα δοθεί λύση, στο χρόνιο πρόβλημα ηλεκτροδότησης των νησιών τους.

Αυτό το «κύμα κακοκαιρίας» ήταν και η αιτία να αποφασίσουν ότι πρέπει οι ίδιοι να παλέψουν και να διεκδικήσουν. Σ' αυτήν ακριβώς τη συγκυρία, ο «Ρ» βρέθηκε στην Κεφαλονιά και την Ιθάκη. Το ρεπορτάζ δεν είχε μόνο τον ...κλασικό απολογισμό μετά την καταστροφή. Αλλά και την απόφαση για τη συγκρότηση Συντονιστικού Αγώνα, που ήδη, την περασμένη Τετάρτη, διοργάνωσε την πρώτη κινητοποίηση. Οχι μόνο για την ηλεκτροδότηση, αλλά για όλα τα προβλήματα που τους βασανίζουν. Και είναι πολλά...

Στο βόρειο τμήμα του, στο Δήμο Ερίσου, η ύδρευση και η αποχέτευση γίνεται με πρωτόγονα μέσα και η περίθαλψη των κατοίκων έχει αφεθεί, σε μεγάλο ποσοστό, στην τύχη. Σε όλο το νησί, η αγροτική παραγωγή έχει μαραζώσει. Το νοσοκομείο του Αργοστολίου έχει βασικές ελλείψεις και σε όλο το νησί δεν υπάρχει στοιχειώδης ψυχιατρική περίθαλψη, παρά μόνον ιδιώτης νευρολόγος - ψυχίατρος. Σε περιπτώσεις κρίσης, οι ασθενείς μεταφέρονται με αστυνομική συνοδεία στην Τρίπολη! Για όλα αυτά, ο «Ρ» μίλησε με τους κατοίκους των νησιών.

* * *

Φτάνουμε στο Φισκάρδο. Τρίτη, 9.30 το πρωί. Δύο μόλις μέρες μετά την επανηλεκτροδότηση του νησιού. Στην πιο τουριστική περιοχή της Κεφαλονιάς, το μοναδικό καφενείο του χωριού ήταν κλειστό. Η εικόνα δεν έχει καμία σχέση με την καλοκαιρινή πραγματικότητα. Ερημο το λιμάνι και οι δρόμοι και το μόνο που ...κινείται είναι το καΐκι του Παναγή Μπαρτζούκα.

«Πώς είναι τα πράγματα εδώ το χειμώνα;», ρωτάμε τον 29χρονο ψαρά. «Δε βλέπεις; Απελπισία!» - μας απαντά - «Το μεροκάματο πότε βγαίνει και πότε δε βγαίνει». Ο Π. Μπαρτζώκας είναι απ' τους λίγους νέους, που μένουν στο χωριό το χειμώνα. Μετά από αρκετή ώρα συναντάμε τον Προκόπη Ελευθέριο. Είναι συνταξιούχος, 76 χρονών. «Οσοι ασχολούνται με τον τουρισμό, κάπως τα καταφέρνουν. Και αυτοί μέχρι πότε; Οι υπόλοιποι, άστα να πάνε... Η πολιτεία άφησε τον κόσμο να φύγει, δεν έδωσε κανένα κίνητρο για να μείνει στον τόπο του», ήταν οι λίγες κουβέντες του.

Συνεχίζουμε το οδοιπορικό μας στην Ερισο και κάνουμε μια στάση στο χωριό Μάγγανος. Εκεί, στο καφενείο, κουβεντιάζουμε με ντόπιους. Από τα 700 άτομα που μένουν εκεί το χειμώνα, οι 200 είναι αλλοδαποί. «Εάν δεν υπήρχαν τα παιδιά των μεταναστών, θα είχαν κλείσει τα σχολεία της περιοχής: ένα γυμνάσιο, ένα λύκειο και ένα δημοτικό», μας αναφέρει ο Παναγής Μενεγής, δημοτικός σύμβουλος Ερίσου με τη Δημοτική Αγωνιστική Κίνηση. Οι περισσότεροι κάτοικοι της Ερίσου είναι «συνταξιούχοι που περιμένουν τον ταχυδρόμο να τους φέρει την επιταγή». Χαρακτηριστικό το ερώτημα του ιδιοκτήτη του καφενείου, όταν φτάσαμε στο μαγαζί του: «Απ' το ΣΔΟΕ είστε; Τέτοια εποχή μόνο από εκεί μας επισκέπτονται»!..

«Δεν υπάρχουν κίνητρα για τίποτα», προσθέτει. «Οι περισσότεροι το χειμώνα ασχολούνται λίγο με την οικοδομή, λίγο με την κτηνοτροφία, λίγο με τις ελιές». Οπως μας λένε άλλοι κάτοικοι, «δεν υπάρχει ούτε ένα σφαγείο στην περιοχή, αλλά ούτε και επιστημονική στήριξη, δηλαδή κτηνίατροι ή γεωπόνοι».

Η υδροδότηση της Ερίσου γίνεται με πρωτόγονα μέσα. «Οταν πάω στην Ηπειρο, ξυπνάω το πρωί και χαζεύω το νερό στο ποτάμι. Τόσο πολύ μου λείπει». Οι κουβέντες του Νίκου Αντύπα αποτυπώνουν πλήρως το πρόβλημα που υπάρχει στην περιοχή. Υπάρχουν μόνο δύο γεωτρήσεις και δεξαμενές βρόχινου νερού. Το καλοκαίρι το νερό έρχεται μέσω Λευκάδας με ένα πλοιάριο ιδιώτη. Φτάνει το πλοιάριο στο Φισκάρδο και με υδροφόρες μεταφέρεται στις στέρνες των κατοίκων!

Φτάνουμε μεσημέρι στα ερημωμένα Κομιτάτα και βλέπουμε και το «δίκτυο ύδρευσης» της περιοχής. Οι στέρνες που γεμίζουν απ' τα κεραμίδια βρόχινο νερό και οι δεξαμενές βρόχινου νερού υδροδοτούν τους Ερισιώτες. Οι κρουνοί αποτελούν πρωτόγνωρη εικόνα για κάποιον επισκέπτη που ζει στον «πολιτισμό». Συνδέονται με τις υδροφόρες και γεμίζουν οι στέρνες των κατοίκων.

Οπως λένε οι κάτοικοι, «θα μπορούσε να υπάρχει κεντρικό δίκτυο ύδρευσης, αφού το υπόλοιπο νησί έχει σχετικά πλούσιο υδροφόρο ορίζοντα. Το νερό φτάνει μέχρι και 8 ευρώ το κυβικό, αφού οι Ερισιώτες πληρώνουν και το κόστος της μεταφοράς. «Το νερό είναι ένα από τα κατ' εξοχήν επιχειρήματα για αλίευση ψήφων από τους ντόπιους πολιτευτές του δικομματισμού», λένε και γελάνε. Ισως σκέφτονται το γνωστό ανέκδοτο με τον πολιτευτή που έλεγε στον κάμπο: «Θα σας φέρουμε και ποτάμια»...

Στην ίδια κατάσταση και η «αποχέτευση». Βέβαια, η λέξη αποχέτευση δεν περιγράφει ακριβώς την κατάσταση που αντικρίζουμε. Δεν υπάρχει αποχετευτικό δίκτυο. Υπάρχουν συγκεντρωτικοί και ιδιωτικοί βόθροι. Τα λύματα μεταφέρονται με βυτία σε χωματερή στο Ληξούρι.

Εάν κάποιος Ερισιώτης χρειαστεί ασθενοφόρο, πρέπει να περιμένει το λιγότερο τρεις ώρες μέχρι να βρεθεί στο Κέντρο Υγείας της Σάμης! Δεν υπάρχει ασθενοφόρο για την περιοχή και οι κάτοικοι εξυπηρετούνται από ένα αγροτικό ιατρείο. Για να μεταφερθεί στη Σάμη χρειάζεται η εξής διαδικασία:

«Να πάει στη Σάμη ο ένας οδηγός που έχει ο δήμος μέχρι εκεί - μια ώρα δρόμος - να πάρει το ασθενοφόρο και να γυρίσει στην Ερισο - άλλη μια ώρα - και να μεταφέρει τον ασθενή στο Κέντρο Υγείας. Σύνολο τρεις ώρες»!!!

Ο οδηγός του δήμου, όπως λένε οι κάτοικοι, «είναι παντός καιρού» και «ίσως χρειαστεί και κάποια ώρα μέχρι να βρεθεί». «Εάν έχεις τύχη, δηλαδή, μπορεί και να ζήσεις», ψιθυρίζει δίπλα μας ένας ηλικιωμένος... Οσο για φαρμακείο, αυτό βρίσκεται 12 χιλιόμετρα από τα όρια του δήμου και 40 χιλιόμετρα απ' το Φισκάρδο! Χαρακτηριστική εικόνα της κατάστασης, μας δίνει η επίσκεψή μας στο αγροτικό ιατρείο. Η ώρα είναι 11.30 το πρωί και είναι «κλειστό λόγω περιοδείας»...

«Και η συγκοινωνία για το υπόλοιπο νησί πολύ συχνή», μας λένε ειρωνικά. Για να κατέβει κάποιος στο Αργοστόλι, εάν δεν έχει δικό του αυτοκίνητο, πρέπει να πάρει το λεωφορείο στις 6.30 το πρωί και να γυρίσει σπίτι του το απόγευμα. Για τα παραπάνω προβλήματα, ευτυχώς που υπάρχει η αλληλεγγύη μεταξύ των κατοίκων...