Πανικός, προβληματισμός, ανησυχία... συναισθήματα που κυριαρχούν στους κύκλους της ΕΕ μετά το διπλό «όχι» που είπαν αρχικώς οι Γάλλοι και κατόπιν με διευρυμένη πλειοψηφία οι Ολλανδοί.

Σε λίγες μόλις μέρες, στις 10 Ιούλη, το δημοψήφισμα που θα διεξαχθεί στο Λουξεμβούργο για την έγκριση της Συνταγματικής Συνθήκης ίσως είναι το πιο καθοριστικό. Το Λουξεμβούργο στριμωγμένο ανάμεσα στα μεγαθήρια της ΕΕ - Γερμανία, Γαλλία, Βέλγιο - μία κουκκίδα στο χάρτη της Ευρώπης, γνωστό περισσότερο ως «πατρίδα» των οφσόρ εταιριών, αποτελεί αίνιγμα.

«Μπορεί το "μικροσκοπικό" Λουξεμβούργο να πει ένα μεγάλο «όχι» στο δημοψήφισμα της 10ης Ιουλίου;», είναι το πρώτο, εντελώς αυθόρμητο, ερώτημα που θέσαμε στον Πρόεδρο του ΚΚ Λουξεμβούργου, Αλι Ρούκερτ, που βρέθηκε πριν από λίγες ημέρες στην Αθήνα, για να συμμετάσχει στην Ομάδα Εργασίας για τη Διεθνή Συνάντηση των Εργατικών και Κομμουνιστικών Κομμάτων που θα γίνει το φθινόπωρο.

- Αλι Ρούκερτ: Κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει... Ουσιαστικά η έκβαση του δημοψηφίσματος είναι άγνωστη για όλους και οποιαδήποτε πρόβλεψη είναι παρακινδυνευμένη.

Βάσει της τελευταίας επίσημης δημοσκόπησης το «Οχι» και το «Ναι» ήταν 50%-50%. Και να φανταστεί κανείς ότι περίπου δύο μήνες πριν το «Ναι» αποσπούσε στις δημοσκοπήσεις πάντα περίπου 80%. Εντούτοις, τα δύο «όχι» συντέλεσαν ουσιαστικά στο να αυξηθεί σημαντικά το ποσοστό του ΟΧΙ. Θα πρέπει επίσης να τονίσουμε ότι πρόκειται για δημοσκόπηση που δημοσιεύτηκε στις αρχές του Ιουνίου, καθώς απαγορεύεται η δημοσιοποίηση οποιουδήποτε είδους σφυγμομέτρησης της κοινής γνώμης για ολόκληρο το μήνα που προηγείται κάποιας εκλογικής αναμέτρησης. Ομως όπως όλοι γνωρίζουν δημοσκοπήσεις γίνονται και τα αποτελέσματά τους διαρρέουν και όλοι γνωρίζουμε βάσει «φημών» ότι ακόμη και σήμερα, μερικές ημέρες πριν, οι δυνάμεις είναι μοιρασμένες.

Είναι ίσως παράδοξο το γεγονός ότι και στο Λουξεμβούργο η τάση του «Οχι» είναι πολύ ισχυρή και ενδέχεται να υπερσκελίσει το «Ναι». Εξάλλου, ήταν κάποιος σίγουρος και στην περίπτωση της Γαλλίας; Οχι. Ειδικά αν αναλογιστεί κανείς ότι στο Λουξεμβούργο όλα τα κόμματα του Κοινοβουλίου, Χριστιανοδημοκράτες, Σοσιαλδημοκράτες κ.ά., όπως και τα Συνδικάτα έχουν ταχθεί υπέρ του «Ναι»...

- Οπως ακριβώς στην περίπτωση της Γαλλίας και της Ολλανδίας, δηλαδή...

- Ναι. Ακριβώς όπως και στην περίπτωση της Γαλλίας και της Ολλανδίας, έτσι και στο Λουξεμβούργο όλες σχεδόν οι πολιτικές δυνάμεις όχι μόνο έχουν ταχθεί υπέρ του «Ναι», αλλά έχουν επιδοθεί και σε τεράστιες καμπάνιες πίεσης και προπαγάνδας ώστε να αποτραπεί η καταψήφιση της Συνταγματικής Συνθήκης. Από την άλλη πλευρά, μόνο διάφορες κοινωνικές και λαϊκές οργανώσεις και ειδικά οι οργανώσεις της νεολαίας έχουν ταχθεί κατά. Είναι πράγματι αξιοπρόσεκτο και σημαντικό το γεγονός ότι μέχρι στιγμής και στις τρεις αυτές χώρες, τα δύο «στρατόπεδα», ας μου επιτραπεί ο χαρακτηρισμός, αποτελούνται από τις ίδιες σχεδόν δυνάμεις. Από τη μία τα κόμματα του πολιτικού κατεστημένου και τα συνδικάτα και από την άλλη ο λαός, οι απλοί πολίτες, τα μέλη των Συνδικάτων, προσωπικότητες της ευρύτερης Αριστεράς.

Το Λουξεμβούργο επίσης έχει και μία περίεργη προϊστορία σε σχέση με τα δημοψηφίσματα. Δύο φορές έχουν γίνει στο παρελθόν και στις δύο περιπτώσεις ο λαός του Λουξεμβούργου είχε ψηφίσει απροσδόκητα. Την πρώτη, το 1918, όταν κρινόταν η τύχη της χώρας, και το ερώτημα ήταν εάν προσαρτηθεί αυτό το μικρό κομμάτι γης στη Γερμανία ή τη Γαλλία, αποφασίστηκε να συνεχίσουμε να είμαστε ανεξάρτητο κράτος. Το δεύτερο δημοψήφισμα στην ιστορία της χώρας, ίσως το πιο χαρακτηριστικό και σημαντικό για εμάς, το ΚΚ Λουξεμβούργου, πραγματοποιήθηκε στις 6 Ιουνίου του 1937 με ερώτημα εάν θα είναι ή όχι νόμιμο το ΚΚ. Με 50,07% ο λαός του Λουξεμβούργου, ακόμη και σε εκείνη τη μαύρη ναζιστική περίοδο, ψήφισε να παραμείνει νόμιμο.

Ο λαός του Λουξεμβούργου αντιδρά πάντα όταν δεχτεί αφόρητες πιέσεις. Οπως δέχεται τώρα με ολοήμερη προπαγάνδα υπέρ του «Ναι». Ετσι, αισιοδοξούμε ότι και στο Λουξεμβούργο ο λαός που γνωρίζει πλέον ότι τίποτα το θετικό δεν επιφυλάσσει η Συνθήκη τελικά θα υπερισχύσει και το δημοψήφισμα θα είναι αρνητικό για την Ευρωπαϊκή Συνταγματική Συνθήκη. Και σε αυτή την περίπτωση θα είναι οριστικά νεκρή. Ενώ είναι δεδομένο ότι θα υπάρξουν και εσωτερικές εξελίξεις, καθώς ο πρωθυπουργός έχει δηλώσει ότι σε περίπτωση καταψήφισης του "ευρωσυντάγματος" η χώρα θα πάει και σε γενικές εκλογές.

- Αποτελούν πραγματική έκπληξη όλα αυτά... Ξέρετε, ελάχιστα είναι όσα γνωρίζουμε για το Λουξεμβούργο. Παραδείγματος χάριν για την οικονομική κατάσταση που επικρατεί στη χώρα ή για το κίνημα.

- Πράγματι, η εικόνα που παρέχεται για το Λουξεμβούργο στα ΜΜΕ είναι σχεδόν ειδυλλιακή. Εντούτοις, η πραγματική εικόνα είναι πολύ διαφορετική. Ενδεικτικό είναι ότι η οργάνωση Caritas, μια χριστιανική οργάνωση, ανακοίνωσε πρόσφατα ότι το 10% του πληθυσμού ζει στο όριο ή κάτω από το όριο της φτώχειας. Και μάλιστα αυτή η τάση συνεχώς ενισχύεται.

Ενα ακόμη στοιχείο είναι η ανεργία. Ποτέ στο παρελθόν η ανεργία δεν είχε υπάρξει ουσιαστικά πρόβλημα για την οικονομία ή την κοινωνία. Για την ακρίβεια, στο παρελθόν, με ειδικές προσκλήσεις, μεγάλα τμήματα του πληθυσμού από την Πορτογαλία και το Πράσινο Ακρωτήρι ήρθαν και εγκαταστάθηκαν στο Λουξεμβούργο. Σήμερα επισήμως υπάρχει ανεργία που ξεπερνά το 4%. Στην πραγματικότητα είναι 8% με 9%. Ισως το ποσοστό φαντάζει μικρό. Εντούτοις θα πρέπει να σκεφτεί κανείς ότι πρόκειται για ένα μικρό κράτος με μόλις 460.000 πληθυσμό, όπου χιλιάδες εργαζόμενοι που απασχολούνται σε εταιρίες ή σε επιχειρήσεις, ακόμη και σε κυβερνητικές υπηρεσίες, είναι ξένοι. Για την ακρίβεια είναι εργαζόμενοι από το Βέλγιο, τη Γαλλία ή τη Γερμανία. Οταν λοιπόν απολύονται, ποτέ δεν υπάρχει επίσημη καταγραφή σε στατιστικά στοιχεία.

Συνεπώς, το Λουξεμβούργο παρά τις ιδιαιτερότητές του δε θα μπορούσε να αποτελεί εξαίρεση στην τάση, που κυριαρχεί παγκοσμίως και φυσικά και σε όλη την Ευρώπη, η θέση των εργαζομένων συνεχώς να επιδεινώνεται. Και θα επιδεινωθεί περισσότερο, αφού ακόμη και στο Λουξεμβούργο όπου η κρατική συμμετοχή στις κοινωνικές δαπάνες ήταν εφεξής μικρή σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, θα μειωθεί ακόμη περισσότερο καθώς η κυβέρνηση Γιούνκερ έχει ανακοινώσει ότι θα προχωρήσει σε δραστικές περικοπές στις κοινωνικές δαπάνες στην κατάρτιση του προϋπολογισμού για το 2006.

Οσο για το κίνημα, όλες οι προαναφερόμενες συνθήκες δημιουργούν ένα ιδιαίτερο σκηνικό όχι ιδιαίτερα φιλικό για την ανάπτυξη του κινήματος. Το ποσοστό του ΚΚ στις τελευταίες εκλογές ήταν 2%. Εντούτοις, με τις τελευταίες εξελίξεις θεωρούμε ότι νέες δυνατότητες παρουσιάζονται. Και αισιοδοξούμε.