Πρώτη εκδήλωση του 2000 για την Ομοσπονδία Γυναικών Ελλάδας την περασμένη Κυριακή, που ξεκίνησε με την απόδοση τιμής σε μια από τις γυναίκες, που, με την αγωνιστική τους αθόρυβη πορεία, σημάδεψαν την ιστορία του κινήματος: Την παιδίατρο και αγωνίστρια στη μάχη ενάντια στα ναρκωτικά, Ματίνα Παναγιωτοπούλου.

«Η επιλογή μας να τιμάμε κάθε φορά και μια γυναίκα δεν έχει να κάνει με τα πρότυπα, που αφειδώς προωθούνται από τα ΜΜΕ... Η επιλογή μας στρέφεται σ' εκείνες τις γυναίκες, που με την τέχνη ή την επιστήμη τους εντάχθηκαν στους αγώνες του λαού μας, που ποικιλότροπα αντιστάθηκαν στις σειρήνες της εποχής και ανάλωσαν χρόνο από τη ζωή τους στην κοινωνική πάλη. Στο πρόσωπό τους, τιμάμε όλες τις γυναίκες αγωνίστριες...».

Μ' αυτά τα λόγια, προσφώνησε η πρόεδρος της ΟΓΕ, Καλλιόπη Μπουντούρογλου, την τιμώμενη Ματίνα Παναγιωτοπούλου, «άνθρωπο χαμηλών τόνων και υψηλών ιδανικών», που «χάρη και στους αγώνες της δεν έχουν νομιμοποιηθεί μέχρι σήμερα οι ναρκωτικές ουσίες στη χώρα μας».

Για τη μακροχρόνια δράση της - έργο ζωής - μίλησε αναλυτικότερα ο για μια εικοσαετία συνεργάτης της Ευάγγελος Μαχαίρας, πρόεδρος της Ελληνικής Επιτροπής για τη Διεθνή Υφεση και Ειρήνη.

Η Ματίνα Παναγιωτοπούλου ειδικεύτηκε στην Παιδιατρική, έγινε διδάκτωρ του Πανεπιστημίου της Αθήνας και έκανε σε συνέχεια μεταπτυχιακές σπουδές στο Λονδίνο και στην Αμερική με υποτροφία. «Οταν επανήλθε στην Ελλάδα, είχε όλα τα προσόντα για να γίνει καθηγήτρια Πανεπιστημίου. Ολα εκτός από ένα: Το πιστοποιητικό κοινωνικών φρονημάτων», τόνισε ο ομιλητής. Αλλά ο σκοπός της ήταν άλλος: Να προσφέρει τις υπηρεσίες της στον τομέα της Παιδιατρικής και για το σκοπό αυτό υπήρξε συνεργάτης του καθηγητή Σπύρου Δοξιάδη για πολλά χρόνια και διευθύντρια του Τμήματος Ερευνών του Κέντρου Βρεφών «Η Μητέρα». Παράλληλα, πρόσφερε με ανιδιοτέλεια τις υπηρεσίες της ως παιδίατρος σ' όλο τον κόσμο.

Καρπός των σπουδών και των εργασιών της υπήρξε το πρωτοποριακό για την εποχή του βιβλίο «Το παιδί μας, τα πέντε πρώτα του χρόνια».

Η Ματίνα Παναγιωτοπούλου έγινε σε συνέχεια μέλος του αδελφάτου του Βρεφοκομείου της Αθήνας, γενική γραμματέας και πρόεδρος της Πανελλαδικής Ενωσης για τα Δικαιώματα του Παιδιού, ιδρυτικό μέλος και γενική γραμματέας της ΠΑΣΕΝ - που μετεξελίχθηκε σε Εθνικό Συμβούλιο κατά των Ναρκωτικών.

Από το 1993 - '96 ήταν πρόεδρος του ΕΣΥΝ. Με κάθε μέσο - συνέδρια, συνεργασία με διεθνείς οργανώσεις, δημοσιεύσεις, συνεντεύξεις, ομιλίες, συμμετοχή σε στρογγυλά τραπέζια, συγκέντρωση υλικού, προσπάθησε να συμβάλει στην καταπολέμηση των ναρκωτικών και στην πρόληψη της επέκτασής τους - σε μια εποχή που το φαινόμενο έμοιαζε ακόμα πολύ μακρινό για τη χώρα μας. Πολυάριθμα εκλαϊκευτικά βιβλία, αλλά και μελέτες εντάσσονται στο ενεργητικό της. Ομως, ένα από τα πιο σημαντικά έργα της ΠΑΣΕΝ και του ΕΣΥΝ, στο οποίο έπαιξε καθοδηγητικό ρόλο η Ματίνα Παναγιωτοπούλου, είναι το Αρχείο Τύπου, στο οποίο έχουν συμπεριληφθεί όλα τα δημοσιεύματα για τα ναρκωτικά στον ελληνικό χώρο από το 1982 μέχρι σήμερα. Ενα αρχείο μοναδικό στην Ελλάδα, που πρέπει ν' αξιοποιηθεί.

Μιλώντας η Ματίνα Παναγιωτοπούλου για τον αγώνα ενάντια στα ναρκωτικά και τη μεθόδευση της πρόληψής τους, είπε: «Θα με ρωτήσετε: Γιατί δεν πετύχαμε τα αποτελέσματα, που επιδιώκαμε; Πιστεύω πως την κύρια ευθύνη γι' αυτή την κατάσταση την έχουν οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ, που καλλιέργησαν την επανάπαυσηκαι τον εφησυχασμό στην κοινή γνώμη όλ' αυτά τα χρόνια. Η πολιτεία, αντί να προσφέρει στον κόσμο ουσιαστική ενημέρωση, περιόρισε το όλο πρόβλημα στο διαχωρισμό των ναρκωτικών σε σκληρά - μαλακά, στις διάφορες μορφές αποποινικοποίησης, στη χορήγηση υποκατάστατων και στις τηλεοπτικές κουβεντούλες, που προκαλούν σύγχυση στον κόσμο και δημιουργούν την αίσθηση ότι δεν μπορεί να γίνει τίποτε...».

Τελειώνοντας, η Ματίνα Παναγιωτοπούλου κατήγγειλε τους υπουργούς της κυβέρνησης Γ. Παπανδρέου και Θ. Κοτσώνη, που επιδιώκουν την επέκταση προγραμμάτων μεθαδόνης και τη χορήγηση ηρωίνης και, μάλιστα, «υπό την κάλυψη του ιερού για το λαό μας Εθνικού Συστήματος Υγείας».

«Ούτε λέξη δεν ακούσαμε από τα χείλη του καθ' ύλην αρμόδιου υπουργού για επιχορήγηση των θεραπευτικών κοινοτήτων και για ίδρυση νέων, επισήμανε.

Καμιά ουσιαστική πρόταση για το τι σκέπτονται να κάνουν για να προλάβουν τη μεγάλη πλειοψηφία των γερών παιδιών, ώστε να μην καταλήξουν στο κύκλωμα των ναρκωτικών. Γιατί η ροπή των νέων στα ναρκωτικά έχει να κάνει με την κρίση που περνάει σήμερα η κοινωνία μας. Οι νέοι είναι ευάλωτοι, όταν δεν έχουν οράματα, όταν δεν έχουν ενδιαφέροντα, αισιοδοξία και αγωνιστικότητα, όταν το σχολείο δεν μπορεί να παίξει το ρόλο του και τα γεμίζει απογοήτευση. Οταν η πολιτεία δεν τους εξασφαλίζει εργασία, αλλά ανασφάλεια. Οταν, με δυο λόγια, δε βρίσκουν νόημα ζωής...».

Η ομιλήτρια κατέληξε με την επισήμανση ότι η πολιτεία έχει την κύρια ευθύνη, αλλά όχι αποκλειστικά: Ευθύνη έχουν και όλοι όσοι ηγούνται κοινωνικών σχηματισμών και φορέων σήμερα...

Στην ίδια εκδήλωση, η ΟΓΕ τίμησε και δύο νέους ανθρώπους - ένα από το Κέντρο Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων (ΚΕΘΕΑ) και μια από τη Θεραπευτική Κοινότητα «18 Ανω».

Συγκλονιστικά τα λόγια, που είπε η Μαρία, που, με τη δύναμη της θέλησης, νίκησε στη μάχη της απεξάρτησης:

«Ο αγώνας της γυναίκας σ' αυτή την κοινωνία δίνεται σ' όλα τα επίπεδα, γιατί είναι διπλά καταπιεσμένη από το υπάρχον κοινωνικό σύστημα και από τον κοινωνικό φαλλοκρατισμό... Κοιτάζοντας κάποια φωτογραφία μου από το παρελθόν, βλέπω ένα πρόσωπο με την αγωνία ζωγραφισμένη στη μάσκα που φορούσα τότε... Μάτια σκοτεινά και χαμηλωμένα στο χώμα...

Το μόνο που αισθανόμουν τότε ήταν σίγουρα, όχι γυναίκα, αλλά ένα πράγμα, ένα αντικείμενο, που μπορούσες να το τοποθετήσεις από δω κι από κει. Δουλεύοντας τη νύχτα, σερβίροντας ποτά, βάζοντας μπροστά το σώμα μου για να εισπράξω περισσότερα χρήματα για τη δόση μου, χαρίζοντας το γέλιο μου σε ανούσια αστεία αστών, που ήθελαν να ακούσουν και να δουν ένα νέο κορίτσι να κινείται σαν μαριονέτα, παίζοντας το παιχνίδι τους για να πληρωθεί... Γιατί αυτή η κοινωνία προβάλλει τη γυναίκα σαν ένα όμορφο αντικείμενο... Αλλά τα αντικείμενα είναι άψυχα... Δε νιώθουν, δεν υπάρχουν, δε χαμογελούν και δεν κλαίνε...

...Μέσα στην εξάρτηση μόνο άνθρωπος δεν ένιωθα. Αρκεί να σας πω ότι αυτό το ένιωσα δίνοντας τη μάχη μου για την απεξάρτηση. Τι είναι, όμως, η απεξάρτηση; Είναι επικοινωνία, επικοινωνία με τον εαυτό μας και τους άλλους...Στη θέση της "ουσίας" βάζω τις ανθρώπινες σχέσεις, την αμεσότητα, που έχει χαθεί... Να ξετυλίξεις το κουβάρι που έχεις στο μυαλό σου και ν' απελευθερώσεις το συναίσθημά σου.

...Απεξάρτηση σημαίνει ότι δημιουργώ. Γιατί δημιουργία σημαίνει ζωή. Δημιουργία μέσα από τις ομάδες σημαίνει ότι μαθαίνω να εκφράζομαι με τέχνη και με λόγο... Εκφράζομαι, ελευθερώνοντας τη μνήμη μου και το "είναι" μου. Για ν' αποκτήσω την ηρεμία και να κάνω το επόμενο βήμα...».

Ανάγκη έκφρασης, ανάγκη επικοινωνίας, ανάγκη δημιουργίας. Ακούγοντας τα λόγια της νεαρής κοπέλας, θυμηθήκαμε τα λόγια του δημοσιογράφου Δημήτρη Σέρβου, σε πρόσφατη παρέμβασή του σε συζήτηση για τα ναρκωτικά, όπου συμμετείχε μαζί με άλλους φορείς η ΟΓΕ. Μεταφέροντας την εμπειρία του από το δημοσιογραφικό όργανο της ΕΠΟΝ «Νέα Γενιά» (που έκανε μετά τον πόλεμο εκστρατεία ενάντια στα ναρκωτικά), θύμισε:

«Εκείνο που μας έσωσε τότε ήταν η οργανωμένη πάλη με την καθοδήγηση της ΕΠΟΝ, που δημιουργούσε πολιτιστικές λέσχες, με βιβλιοθήκες και καλλιτεχνικές δραστηριότητες και καθημερινό αγώνα ενάντια στην αποχαύνωση.

Σήμερα ωθούν τους νέους να πεθαίνουν, όχι στα παγκάκια, αλλά στα νοσοκομεία...».

Τα λόγια του ήταν ακόμα μια επιβεβαίωση ότι ο αγώνας, ο όποιος αγώνας χρειάζεται έξαρση, αντιστασιακή διάθεση. Και οι γυναίκες σ' αυτή την εκδήλωση ένιωσαν την ανάγκη να επικοινωνήσουν, να εκφραστούν μέσα από το χορό και το τραγούδι: Με την Γιώτα Βέη που ζωντάνεψε την παράδοση του λαού μας, την Νάντια Καραγιάννη και την Νατάσα Δίπλα, που, με το ξυλόφωνό της, θύμισε παλιές αντάρτικες μελωδίες. Τότε ήταν, που ο Ευάγγελος Μαχαίρας, το παλικάρι της Αντίστασης, μπήκε πρώτος στο χορό και οι γυναίκες, οι σημερινές αγωνίστριες, έκαναν γύρω του διπλή και τριπλή σειρά, τραγουδώντας τα τραγούδια του λαού μας...

Η ατζέντα της ΟΓΕ για το 2000 δε θα μπορούσε να είναι παρά μια πρόσκληση των γυναικών σε πάλη ενάντια στην περιθωριοποίησή τους. Σ' αυτή λοιπόν την αγωνιστική ατζέντα, συμπεριλαμβάνονται στοιχεία για τη φτώχεια και την ανεργία των γυναικών («ΟΝΕ και ξερό ψωμί» διαβάσαμε κάπου), τις κοινωνικές παροχές, την υγεία, την πρόνοια, αλλά και τη βία, τον εξαναγκασμό στην πορνεία, τον πόλεμο στη Γιουγκοσλαβία, την καταστροφή του περιβάλλοντος...

Ακόμα, μια αναδρομή στην ιστορία των γυναικών, στην πορεία τους στην κοινωνική εξέλιξη, στις δυσοίωνες αλλαγές στο τέλος του αιώνα και την αναγκαιότητα για αντίσταση των γυναικών, που οι κατακτήσεις τους απειλούνται, γραμμένη από την πρόεδρο της ΟΓΕ Καλλιόπη Μπουντούρογλου. Στην ατζέντα θα βρούμε χρήσιμες διευθύνσεις και τηλέφωνα γυναικείων οργανώσεων και ομάδων, γυναικείων τμημάτων, συνδικαλιστικών οργανώσεων, εφημερίδων, υπουργείων, κομμάτων, μουσείων κι ακόμα φωτογραφίες, σκίτσα και στίχους, όπως αυτοί του Φώτη Αγγουλέ: «Αφού είν' αγώνας η ζωή, Ποια τάχα λύτρωση ζητάς; /... Δεν έχει λύτρωση η ζωή / μια πάλη μας προσμένει / Ελα μ' εμάς, με τους πολλούς / που πάμε αγκαλιασμένοι...».

• Δύο γυναίκες τιμήθηκαν και φέτος με το βραβείο «Παύλου Παλαιολόγου», που απονέμει ο Σύνδεσμος για τα Δικαιώματα της Γυναίκας στο, -στη δημοσιογράφο που προέβαλε με τον καλύτερο τρόπο τα θέματα ισότητας των δύο φύλων.

Βραβεύτηκε η Μαρία Αρβανίτη - Σωτηροπούλου και έπαινο πήρε η δημοσιογράφος Θάλεια Ζαγναφέρη.

Η Μαρία Αρβανίτη - Σωτηροπούλου είναι γιατρός και λογοτέχνης, μέλος του ΔΣ της Ελληνικής Εταιρίας κατά του βιολογικού πολέμου και χρήσης των πυρηνικών όπλων. Βραβεύτηκε για άρθρα της, που δημοσιεύτηκαν στην εφημερίδα «Αυγή» (πρόσφατα είχε συμμετάσχει σε ημερίδα της ΟΓΕ για το περιβάλλον). Η Θάλεια Ζαγναφέρη βραβεύτηκε για τα άρθρα της στην εφημερίδα «Θεσσαλονίκη» και σήμερα εργάζεται σαν αρχισυντάκτρια ειδήσεων στην «TV Μακεδονία».

Στην ίδια εκδήλωση, η πρόεδρος του Συνδέσμου για τα Δικαιώματα της Γυναίκας Αλίκη Γιωτοπούλου - Μαραγκοπούλου, κάνοντας τον απολογισμό της περασμένης εκατονταετίας, υπογράμμισε ότι η παγκοσμιοποίηση θα έχει αρνητικά αποτελέσματα για την απελευθέρωση των γυναικών και άλλων καταπιεσμένων κοινωνικών ομάδων: Ανεβάζει τον αριθμό των φτωχών του κόσμου και οι γυναίκες είναι οι φτωχές των φτωχών και διευρύνει το χάσμα πλούσιων και φτωχών. Οι ήδη πλούσιοι, είπε, θα γίνουν πάμπλουτοι, ενώ θα κυβερνούν λίγοι, χωρίς πολιτική εξουσία, λόγω οικονομικής ισχύος. Νέοι αγώνες χρειάζονται, γιατί οι γυναίκες κινδυνεύουν περισσότερο.

Η εκδήλωση τελείωσε με ευχές για ένα ειρηνικό μέλλον και καλλιτεχνικό πρόγραμμα, στο οποίο συμμετείχαν η Μαρία Ευστρατιάδου (πιάνο) και η Αρτεμις Βαρβουλάκη (τραγούδι).