Associated Press

Από τις φοιτητικές διαδηλώσεις στη Μόσχα

Στο στόχαστρο των φοιτητών βρέθηκε η κυβερνητική εκπαιδευτική μεταρρύθμιση, προσαρμογής της ρωσικής Παιδείας στις κατευθύνσεις της Μπολόνια. Απαίτησαν δε την αύξηση της υποτροφίας μέχρι το κατώτερο όριο διαβίωσης, καθώς επίσης και την παραίτηση της κυβέρνησης.

Στις κινητοποιήσεις παραβρέθηκαν εκπρόσωποι των πολιτικών κομμάτων, όπως ο Ιβάν Μέλνικοφ, Α΄ αντιπρόεδρος της ΚΕ του Κομμουνιστικού Κόμματος Ρωσικής Ομοσπονδίας (ΚΚΡΟ), ο Β. Τιούλκιν, Α΄ Γραμματέας της ΚΕ του Κομμουνιστικού Εργατικού Κόμματος Ρωσίας (ΚΕΚΡ-ΚΚΡ), αλλά και εκπρόσωποι του αστικού πολιτικού κόσμου, όπως ο επικεφαλής του κόμματος «Πατρίδα», Δ. Ρογκόζιν, μέχρι και ο Β. Ζιρινόφσκι, πρόεδρος του Φιλελευθερο-Δημοκρατικού Κόμματος Ρωσίας, που ενώ στηρίζει κατά γράμμα όλες τις πρωτοβουλίες της κυβέρνησης Πούτιν-Φραντκόφ, έτρεξε να δηλώσει τη «συμπαράστασή» του στους φοιτητές.

Τις κινητοποιήσεις στήριξαν τόσο η Ενωση Κομμουνιστική Νεολαία ΡΟ, που πρόσκειται στο ΚΚΡΟ, όσο και η Κομμουνιστική Ενωση Νεολαίας Ρωσίας (μπολσεβίκων), που πρόσκειται στο ΚΕΚΡ-ΚΚΡ.

Από τη μεριά του ο υπουργός Παιδείας και Επιστήμης της Ρωσίας, Αντρέι Φουρσένκο, σταθερά προσηλωμένος στις αντιδραστικές μεταρρυθμίσεις της εκπαίδευσης προς τις λεγόμενες ανάγκες της αγοράς, δήλωσε πως τα αιτήματα των φοιτητών, όπως, π.χ., αυτό για αύξηση των χρημάτων της υποτροφίας μέχρι το κατώτερο όριο διαβίωσης, «δε γίνεται να πραγματοποιηθούν σήμερα».

Στο μεταξύ, όπως δήλωσε ο ίδιος υπουργός, η ρωσική κυβέρνηση σχεδιάζει να χωρίσει σε τρεις ομάδες όλα τα ΑΕΙ. Εννοείται πως ο λόγος της «σαλαμοποίησης» των ρωσικών ΑΕΙ δεν είναι άλλος από το να περάσει πιο εύκολα η προσαρμογή στις επιταγές της Μπολόνια. Σύμφωνα με τα σχέδια του Αντρέι Φουρσένκο, θα δημιουργηθούν τρεις κατηγορίες πανεπιστημίων, όπου στην πρώτη κατηγορία θα ανήκουν από 10 έως το πολύ 20 «εθνικά» πανεπιστήμια, τα οποία θα έχουν το δικαίωμα αυτοτελώς να καθορίζουν την εκπαιδευτική πολιτική τους. Είναι φανερό ότι πρόκειται για τα πανεπιστήμια, όπου θα σπουδάζει η «ελίτ» της χώρας.

Στη δεύτερη κατηγορία θα ανήκουν από 100 έως 200 πανεπιστημιακά ιδρύματα, τα οποία θα χρηματοδοτεί το κράτος για την προετοιμασία των μπάτσελορ και τα οποία θα έχουν το δικαίωμα να επεξεργαστούν και τον επόμενο δεύτερο («μεταπτυχιακό») κύκλο σπουδών.

Τέλος, τα πανεπιστήμια της τρίτης κατηγορίας θα έχουν τη δυνατότητα να προετοιμάζουν μόνο τους πτυχιούχους με μπάτσελορ.

Ο Ρώσος υπουργός Παιδείας, για να διασκεδάσει τις εντυπώσεις, δήλωσε πως αυτός ο διαχωρισμός «είναι όπως στο σπορ, που κανένας δε ρωτάει γιατί οι μεν ομάδες παίζουν στην Α΄ κατηγορία κι οι δε μόνο στη Β΄ κατηγορία». Και πρόσθεσε πως από τη μεριά του το υπουργείο Παιδείας θα προωθήσει ένα σύστημα «αξιολόγησης των ΑΕΙ στη βάση σαφών και κατανοητών κριτηρίων», από το οποίο θα εξαρτηθεί και η παραπέρα χρηματοδότησή τους. Εννοείται πως λόγος γίνεται για ένα σύστημα «αξιολόγησης» στη βάση των λεγόμενων αναγκών της αγοράς, δηλαδή της επιβολής των αξιώσεων των εταιριών στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα και στην έρευνα. Οπως ομολογείται, μέσα από αυτό το σύστημα «τα πανεπιστήμια θα μπορούν να περάσουν από τη μία κατηγορία στην άλλη», υπογράμμισε ο υπουργός Παιδείας.

Είναι φανερό πως οι «νεοτερισμοί» της κατηγοριοποίησης των ΑΕΙ γίνονται με στόχο, μεταξύ των άλλων, να διασπάσουν τις κοινές αντιδράσεις των Ρώσων πανεπιστημιακών ενάντια στον λεγόμενο εξευρωπαϊσμό της Ανώτατης Εκπαίδευσης. Νέες αντιδράσεις όμως προκάλεσε και η προβλεπόμενη διαφοροποίηση. Οπως σημείωσε ο Γιαροσλάβ Κουζμινόφ, πρύτανης της Ανώτατης Σχολής Οικονομίας, «είναι γνωστό ότι η Ανώτατη Εκπαίδευση δε χρηματοδοτείται καλά, όμως αξίζει άραγε να χωρίσουμε τα ΑΕΙ σε άσπρα, γκρίζα και μαύρα;».

Να σημειωθεί ότι σήμερα τα δημόσια ρωσικά ΑΕΙ χρηματοδοτούνται από το δημόσιο μόνο για το 80% των λειτουργιών τους και βρίσκονται σε συνεχή αναζήτηση «πόρων» για να αντεπεξέλθουν στα στοιχειώδη. Πρώτο «θύμα» βέβαια είναι οι φοιτητές, σε μεγάλη μερίδα των οποίων έχουν επιβληθεί δίδακτρα, ακόμη και για τη φοίτησή τους στα δημόσια ΑΕΙ. Στόχος της ρωσικής κυβέρνησης είναι με τη νέα μεταρρύθμιση να μειώσει στο ελάχιστο τις δημόσιες δαπάνες για την Ανώτατη Εκπαίδευση, μετατρέποντάς τη σε ένα ακόμη «εργαλείο» των μεγάλων ιδιωτικών εταιριών.

Ωστόσο προκαλεί το γεγονός πως ορισμένοι προπαγανδιστές της μεταρρύθμισης παρουσιάζουν στο ρωσικό λαό αυτήν την εξέλιξη ως ...«δημοκρατική επιλογή» και «σύγχρονη διάσταση» της εκπαίδευσης. «Μα δεν μπορούμε να απαγορεύσουμε στους ανθρώπους, αν θέλουν να ξοδέψουν χρήματα για τη μόρφωσή τους και τη μόρφωση των παιδιών τους, να το κάνουν», ισχυρίζονται αυτοί οι «δημοκράτες», την ώρα που όλες οι δημοσκοπήσεις δείχνουν πως μόνο μια ελάχιστη μειοψηφία στη Ρωσία, όπως άλλωστε και στις υπόλοιπες καπιταλιστικές χώρες, έχει την «οικονομική άνεση» να ξοδεύει από το οικογενειακό «περίσσευμά» της για τη μόρφωση.

Η ουσία βέβαια είναι πως, ούτε 15 χρόνια μετά την ανατροπή του σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ, μια από τις μεγαλύτερες κατακτήσεις του ρωσικού λαού, η δυνατότητα να δώσει στα παιδιά του δωρεάν και υψηλού επιπέδου ανώτατη μόρφωση, και μάλιστα με ανάλογη επαγγελματική εξασφάλιση, έχει εξανεμιστεί!