Με ονομαστική ψηφοφορία την ερχόμενη Τρίτη θα κυρωθεί και τυπικά από τη Βουλή το «ευρωσύνταγμα» αφού χτες με τις ομιλίες των πολιτικών αρχηγών ολοκληρώθηκε στην Ολομέλεια η σχετική συζήτηση.

«Αυτή η καινούρια Ευρωπαϊκή Συνθήκη με το άρωμα "ευρωσυντάγματος" και ενσωματώνει όλες τις αντιδραστικές συνθήκες, αλλά και κάνει ένα ακόμη πιο αντιδραστικότερο βήμα προς τα μπρος» τόνισε στην ομιλία της η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Αλ. Παπαρήγα. Υπογράμμισε δε ότι, αν γίνει δημοψήφισμα για την έγκρισή του, το «όχι» στο «ευρωσύνταγμα» θα είναι πολύ μεγαλύτερο από ό,τι πιστεύει η κυβέρνηση και η αξιωματική αντιπολίτευση. Μάλιστα στις συνθήκες της Ελλάδας, θα ήταν πάρα πολύ δύσκολο να ταυτίσουν οι απολογητές της ΕΕ αυτό το «όχι» με εθνικισμό γιατί στη μεγάλη του πλειοψηφία θα ήταν ένα θετικό προοδευτικό «όχι», ανεξάρτητα από τις διαφορετικές απόψεις που υπήρχαν και υπάρχουν πίσω από το «όχι» στην ΕΕ.

Ο πρωθυπουργός Κ. Καραμανλής χαρακτήρισε «κοινή επιτυχία» την υπόθεση του «ευρωσυντάγματος» συγχαίροντας τους εκπροσώπους της ΝΔ, του ΠΑΣΟΚ και του ΣΥΝ που συμμετείχαν στη διαδικασία για την κατάρτισή του.

Υπέρμαχος του «ευρωσυντάγματος» κομπάζοντας μάλιστα ότι είναι και δική του δημιουργία, εμφανίστηκε ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Γ. Παπανδρέου ενώ ο πρόεδρος του ΣΥΝ Αλ. Αλαβάνος στην ομιλία του καλλιέργησε για μία ακόμα φορά την αυταπάτη ότι μπορεί να υπάρξει ένα άλλο καλύτερο «ευρωσύνταγμα» της ΕΕ.

Με την επισήμανση αυτή, που συμπυκνώνει τη θέση του ΚΚΕ για την ευρωπαϊκή ενοποίηση και το «ευρωσύνταγμα», έκλεισε χτες στη Βουλή την ομιλία της για την κύρωση της «Συνταγματικής Συνθήκης» η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Αλ. Παπαρήγα.

Στην αρχή της τοποθέτησής της η Αλ. Παπαρήγα αναφέρθηκε στο αίτημα του Κόμματος σχετικά με τη διενέργεια δημοψηφίσματος για την κύρωση του «ευρωσυντάγματος», και τόνισε:

«Ζητήσαμε - και διεκδικούμε ακόμα - την πραγματοποίηση δημοψηφίσματος, όχι γιατί πιστεύουμε ότι θα δινόταν ολοκληρωμένη ευκαιρία στον ελληνικό λαό να πληροφορηθεί την πραγματικότητα γύρω από αυτή τη συνθήκη. Ωστόσο, θα ήταν πολύ καλύτερα τα πράγματα και από πλευράς ενημέρωσης, σε σύγκριση με αυτή τη γραφειοκρατική συζήτηση - ας μου επιτραπεί να το πω έτσι - εντός των τεσσάρων τοίχων της Βουλής, όταν μάλιστα ούτε τα κρατικά μέσα ενημέρωσης ενδιαφέρθηκαν να την αναπαραγάγουν».

«Αν γίνει δημοψήφισμα, το "όχι" στην Ευρωπαϊκή Συνθήκη, το λεγόμενο ευρωσύνταγμα, θα ήταν πολύ μεγαλύτερο από ό,τι πιστεύει η κυβέρνηση και η αξιωματική αντιπολίτευση, και μάλιστα στις συνθήκες της Ελλάδας θα σας ήταν πάρα πολύ δύσκολο να ταυτίσετε αυτό το "όχι" με εθνικισμό, διότι στη μεγάλη του πλειοψηφία θα ήταν ένα θετικό προοδευτικό "όχι" ανεξάρτητα από τις διαφορετικές απόψεις που υπήρχαν και υπάρχουν πίσω από το "όχι" στην Ευρωπαϊκή Συνθήκη».

Η Αλ. Παπαρήγα σχολίασε το κοινό επιχείρημα κυβέρνησης και ΠΑΣΟΚ ότι το «ευρωσύνταγμα» είναι προϊόν ενός πολιτικού συμβιβασμού τονίζοντας:

«Με αυτό το επιχείρημα μπορούν και η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ να καλύπτονται και κατά περίπτωση να κάνουν τη μία ή την άλλη κριτική. Αναρωτιέμαι, ποιος πολιτικός συμβιβασμός έγινε στα πλαίσια αυτής της Συνταγματικής Συνθήκης; Πολιτικός συμβιβασμός, ας μας επιτραπεί να το πούμε, δεν έγινε ουσιαστικά κανένας, διότι και τα δύο κόμματα από κυβερνητικές θέσεις ή από θέσεις της αξιωματικής αντιπολίτευσης όχι μόνο τη φιλοσοφία της Ευρωπαϊκής Συνθήκης έχουν αποδεχτεί αλλά και μέχρι το μεδούλι τις βασικές επιλογές της ΕΕ. Τουλάχιστον αυτό έδειξαν και ως κυβέρνηση και ως αντιπολίτευση.

Ποιος πολιτικός συμβιβασμός έγινε; Βεβαίως έγινε συμβιβασμός ανάμεσα σε ανταγωνιζόμενες ηγετικές δυνάμεις, κράτη-μέλη της ΕΕ, και βέβαια οι υπόλοιπες κρατικές δυνάμεις πορεύτηκαν ανάλογα αν ήταν με τη μία ή την άλλη πλευρά ή αν πρόσβλεπαν στο να γίνουν υποσύμμαχοι της μιας ή της άλλης πλευράς.

ICON

Τέτοιος συμβιβασμός προς τους λαούς και τις κυβερνήσεις δεν έγινε ούτε μισός στη συγκεκριμένη φάση που περνάμε. Απόδειξη ότι μετά και την τελευταία Εαρινή Σύνοδο της ΕΕ, υπάρχουν ενιαίες και κοινές αποφάσεις για μια νέα επιδρομή στα λαϊκά δικαιώματα και στις κατακτήσεις, που βέβαια η κάθε κυβέρνηση προωθεί με τη δική της τακτική. Καθόλου τυχαίο ότι η κυβέρνηση πήρε την πάσα από το ΠΑΣΟΚ για να ανοίξει - το προαποφασισμένο να ανοίξει - Ασφαλιστικό και Εργασιακό.

Επομένως, δεν έχουμε το στοιχείο του συμβιβασμού και της παραχώρησης προς τους λαούς».

Η νέα Ευρωπαϊκή Συνθήκη με το άρωμα του «ευρωσυντάγματος» και ενσωματώνει όλες τις προηγούμενες αντιδραστικές συνθήκες αλλά οπωσδήποτε κάνει και ένα αντιδραστικότερο βήμα προς τα μπρος, υπογράμμισε η Αλ. Παπαρήγα, και πρόσθεσε:

«Ποια είναι τα βασικά προβλήματα αυτής της Ευρωπαϊκής Συνθήκης; Διότι εδώ ακούσαμε πάρα πολλά. Ακούσαμε και τα θετικά και τα αρνητικά. Ας μου επιτραπεί να πω ότι ορισμένα από τα πολύ βασικά και αρνητικά δεν αναδείχτηκαν και από αυτούς που ήθελαν να κάνουν κάποια επιμέρους κριτική στην Ευρωπαϊκή Συνθήκη ή κάποια ουσιαστική.

Αναδείχθηκε, βεβαίως, από αρκετούς ομιλητές - από την πλευρά, π.χ., του ΣΥΝ - πέρα από το ΚΚΕ, το πρόβλημα, αυτό που λέμε της αγοράς, των ελευθεριών του κεφαλαίου. Αυτό προϋπήρχε, δεν είναι καινούριο αλλά επαναλαμβάνεται για άλλη μια φορά στην Ευρωπαϊκή Συνθήκη.

Εμείς όμως, ως ΚΚΕ, λέμε το εξής πράγμα: Είναι εύλογο που μπήκαν αυτές οι ελευθερίες του κεφαλαίου μέσα σε αυτήν την Ευρωπαϊκή Συνθήκη.

Κατ' αρχάς δεν είναι Σύνταγμα αλλά και Σύνταγμα να ήταν, πάλι θα έμπαιναν, βέβαια με έναν πιο γενικό τρόπο, όπως μπαίνει και σε όλα τα Συντάγματα των καπιταλιστικών κρατών. Αλλά ας το πούμε και καλύτερα: Υπάρχει Σύνταγμα χώρας καπιταλιστικής ή σοσιαλιστικής, που γνωρίσαμε, που μέσα στο Συνταγματικό της Χάρτη δεν έβαζε ζήτημα γι' αυτό που λέμε, για τις σχέσεις ιδιοκτησίας και τις σχέσεις παραγωγής; Το έβαζε πιο κομψά, πιο γενικά, πιο νομικά.

Εδώ δεν είναι Σύνταγμα. Και υπάρχει και η άλλη διαφορά: Είναι διακρατική Συνθήκη και επομένως τα κράτη-μέλη των καπιταλιστικών χωρών αισθάνονται την ανάγκη και στη Συνταγματική αυτή Συνθήκη - όπως θέλει κανείς μπορεί να την πει - να μπει πιο καθαρά, πιο αναλυτικά από το Σύνταγμα, τι καθεστώς υπάρχει.

Κυρίως σε αυτό το σημείο αναφέρομαι στην κριτική που κάνει ο ΣΥΝ από την πλευρά του, που κάνει ένα διαχωρισμό ανάμεσα στον καπιταλιστικό χαρακτήρα της ΕΕ και στη Συνταγματική Συνθήκη ή "ευρωσύνταγμα". Αυτό δε σημαίνει ότι δικαιολογούμε την ΕΕ, αλλά να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους.

Αυτή η Ευρωπαϊκή Συνθήκη προσθέτει και ορισμένα καινούρια προβλήματα και ποσοτικά και ποιοτικά. Κατ' αρχάς μεταφέρονται πολύ περισσότερα ζητήματα, που αποφασίζονταν στο κρατικό επίπεδο, στο διακρατικό. Εκχωρούνται πολύ περισσότερες αρμοδιότητες και δικαιώματα στη λεγόμενη Κομισιόν. Και αυτά εκχωρούνται συνειδητά, διότι τα κράτη-μέλη αισθάνονται μεγάλη ασφάλεια εκχωρώντας τέτοια δικαιώματα στην Κομισιόν και αυτή η ασφάλεια είναι καθαρά από ταξική πλευρά.

Υπάρχουν, όμως, ζητήματα καταστολής, τρομοκρατίας, αντιδημοκρατίας, που αυτά περνάνε σε ένα νέο ολοκληρωμένο πεδίο στην ΕΕ. Και υπάρχει το μείζον ζήτημα, η θεσμοποίηση - που στον ένα ή στον άλλο βαθμό υπήρχε και προηγούμενα - της στρατιωτικής δράσης της ΕΕ έξω από το χώρο της ευθύνης της, αλλά και η θεσμοποίηση της στρατιωτικής δράσης εντός των κρατών-μελών και χωρίς να χρειάζεται ούτε και το τυπικό έστω "πράσινο φως" από τα Κοινοβούλια.

Αυτό δείχνει ότι τα αντιλαϊκά μέτρα θα γίνουν ακόμη περισσότερα, ότι οι ανταγωνισμοί εντός και εκτός της ΕΕ, οι ανταγωνισμοί των καπιταλιστών μεταξύ τους θα γίνουν ακόμη οξύτεροι και όταν δεν μπορούν να λυθούν τα ζητήματα με τα λεγόμενα ειρηνικά πολιτικά μέσα, θα έρχεται και ο στρατός.

Εδώ να το πούμε καθαρά: Υπάρχει ο παγκόσμιος χωροφύλακας, το ΝΑΤΟ, και υπάρχει και η διαμάχη των ΗΠΑ και της ΕΕ για το ποιος θα είναι, για το πού θα δράσουν αυτοί οι παγκόσμιοι χωροφύλακες. Υπάρχει η μεταξύ τους διαμάχη και όλα αυτά είναι στον ένα ή στον άλλο βαθμό κατοχυρωμένα μέσα στη λεγόμενη Ευρωπαϊκή Συνθήκη».

«Οταν εμείς λέμε, συνέχισε η Αλ. Παπαρήγα, ότι το "ευρωσύνταγμα" είναι γνήσιο παιδί της ΕΕ δεν το λέμε για να καλλιεργήσουμε ένα αίσθημα μοιρολατρίας και ανημποριάς στους λαούς. Εμείς πιστεύουμε ότι και αυτό το πεδίο είναι πεδίο πάλης βεβαίως. Αλλωστε, και στην Ελλάδα παλεύουμε, μέσα στην καπιταλιστική Ελλάδα, δε δραπετεύσαμε κάπου αλλού, σε κάποιον άλλο "παράδεισο", περιμένοντας να πέσει το ώριμο φρούτο. Πεδίο πάλης, όμως, πώς;

Ποιο πεδίο πάλης, όταν με το ένα χέρι λες "ναι" στην ΕΕ και με το άλλο χέρι κάνεις μια κριτική η οποία αν δεν είναι υποκριτική είναι ανορθολογική;

Πεδίο πάλης η ΕΕ είναι με την καθαρή θέση: ΟΧΙ στην ΕΕ και ΟΧΙ στις Συνθήκες της. Από αυτό το πεδίο πάλης, από αυτήν τη θέση, σε εθνικό και πανευρωπαϊκό επίπεδο, μπορούν να δυσκολευτούν να περάσουν ολοκληρωτικά τα αντιλαϊκά μέτρα της ΕΕ. Αλλιώς είσαι σε πλήρη αντίφαση.

Και να το πούμε καθαρά: Το ΠΑΣΟΚ και η ΝΔ δεν έχουν αντιφάσεις στην πολιτική τους από αυτήν την πλευρά. Μπορεί φαινομενικά οι διακηρύξεις τους και υπέρ της ΕΕ και υπέρ του λαού να περιέχουν αυτήν την αντίφαση, αλλά αυτή η αντίφαση πάντα υπήρχε. Ομως, σε δυνάμεις όπως, π.χ., ο ΣΥΝ, υπάρχει αντίφαση. Δεν μπορεί από τη μία μεριά να θέλεις την ευρωπαϊκή καπιταλιστική ενοποίηση και από την άλλη να πιστεύεις ότι μπορεί αυτήν να την εξανθρωπίσεις. Βεβαίως, οι λαοί μπορεί να έχουν κατακτήσεις, βεβαίως οι λαοί μπορούν να δυσκολέψουν, με ποια κατεύθυνση όμως; Με ουσιαστική και πραγματική αντίθεση στην κυρίαρχη πολιτική.

Ας πούμε και μια άλλη πλευρά: Η ΕΕ είναι απλώς μια ένωση; Από τη στιγμή που γεννήθηκε η ιδέα της, πριν από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, μέχρι σήμερα, αυτή η ιδέα είχε μια βάση ότι είναι ένωση - ας το πούμε ένωση - διακρατική καπιταλιστικών κρατών. Δεν είναι μια συνεργασία, ανεξάρτητα από κοινωνικοοικονομικό σύστημα ή ανεξάρτητα από τις επιλογές που θα κάνουν με δημοκρατικές διαδικασίες οι λαοί στο επίπεδο του έθνους- κράτους. Και δεν μπαίνει μόνο ο όρος να είσαι στο καπιταλιστικό σύστημα και να παρεμποδίζεις οποιαδήποτε ρωγμή του, αλλά ακόμη, μία χώρα πριν γίνει κράτος-μέλος πρέπει να ορκιστεί ότι θα εφαρμόζει τις τέσσερις ελευθερίες, τις αποκρατικοποιήσεις, τις αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις, δηλαδή τις λεγόμενες καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις.

Πώς συμβιβάζεται, λοιπόν, να λες ότι αυτή η ΕΕ μπορεί να γίνει ταυτόχρονα και φιλολαϊκή; Μα, αν γίνει φιλολαϊκή δε θα είναι ΕΕ η συγκεκριμένη που ξέρουμε, θα έχει διαλυθεί, θα έχει ανατραπεί. Επομένως, μόνο με όρους ανατροπής και διάλυσης μπορεί να μιλάμε για πεδίο πάλης των λαών».

Η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ αναφέρθηκε στη συνέχεια στις απόψεις που λένε ότι υπάρχουν διαφορετικές πολιτικές στη λειτουργία της ΕΕ, και τόνισε:

«Ακούσαμε εδώ ότι η ΕΕ έχει ένα πάρα πολύ καλό παρελθόν, το κοινωνικό κράτος, και μάλιστα το ΠΑΣΟΚ το διεκδίκησε για λογαριασμό της σοσιαλδημοκρατίας. Ακούσαμε ότι υπάρχει η φιλελεύθερη αντίληψη για την ΕΕ και υπάρχει η σοσιαλδημοκρατική αντίληψη για την ΕΕ και κατά περίπτωση το κάθε κόμμα σε όλη την Ευρώπη ωραιοποιεί την πορεία της ΕΕ. Αλλοι γιατί τη δημιούργησαν και την ανέπτυξαν και άλλοι γιατί έφτιαξαν το κοινωνικό κράτος. Δεν μπορώ, λόγω χρόνου, να επεκταθώ πάνω σε αυτό το ζήτημα αλλά έχει πάρα πολύ μεγάλη αξία από ιστορική και επιστημονική πλευρά να δούμε, γιατί έχει σημασία και για το σήμερα, ότι σε στρατηγικά ζητήματα δεν υπήρχαν διαφορές ανάμεσα στα φιλελεύθερα και στα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα, πολύ περισσότερο δεν υπάρχουν σήμερα.

Κρατικοποιήσεις έκαναν και τα φιλελεύθερα κόμματα στην Ευρώπη. Και στην Ελλάδα η ΝΔ λίγες κρατικοποιήσεις έκανε μετά το 1974 ή και προηγούμενα; Δημιούργησε κρατικό τομέα και κρατικές υποδομές.

Και το ΠΑΣΟΚ έκανε κρατικοποιήσεις. Αλλά και τα φιλελεύθερα κόμματα κάνουν αποκρατικοποιήσεις και το ΠΑΣΟΚ κάνει αποκρατικοποιήσεις. Και επί φιλελεύθερων κομμάτων σε ορισμένες χώρες της Ευρώπης έχουμε παροχές υπέρ των εργαζομένων, πολύ λιγότερες από αυτές που ζητούσαν οι εργαζόμενο. Και επί σοσιαλδημοκρατίας έχουμε πολιτική ορισμένων παροχών και παραχωρήσεων και αντίθετα. Και επί φιλελεύθερων κομμάτων έχουμε αρπαγή κατακτήσεων και επί σοσιαλδημοκρατίας.

Πού είναι η ουσία; Αυτές οι διαφορές στην ουσία εκφράζουν διαφορετικές φάσεις ανάπτυξης του ίδιου του καπιταλιστικού συστήματος. Οταν ήθελαν κράτος-επιχειρηματία και κρατικές υποδομές, τα έκαναν και τα δύο κόμματα και οι δύο δυνάμεις. Οταν ήθελαν, γιατί έτσι συνέφερε, αποκρατικοποιήσεις, έκαναν.

Ομως, αυτές οι περίφημες κοινωνικές παροχές της Ευρώπης είναι άσχετες με τις μεταπολεμικές συνθήκες που δημιούργησαν τα απελευθερωτικά κινήματα των λαών σε όλη την Ευρώπη; Μεγάλη παρακαταθήκη είναι η συνύπαρξη και η άμιλλα με το σοσιαλιστικό σύστημα, αλλά και ότι τα εργατικά και λαϊκά κινήματα βγήκαν ισχυρότερα μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Και αν ανέφερα τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και τα αποτελέσματά του είναι ακριβώς για να πω ότι οι λαοί δεν είπαν στην Ευρώπη την τελευταία λέξη, αλλά δεν μπορεί αυτά να χρεώνονται στην κοινωνική αντίληψη των φιλελεύθερων κομμάτων και της σοσιαλδημοκρατίας, ούτε στην κοινωνική αντίληψη της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Και αν αναφέρομαι στον πόλεμο κατά του φασισμού, στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, είναι γιατί ζούμε και την περίφημη παραχάραξη της Ιστορίας.

Οσον αφορά στη Δυτική - όπως λέμε - Ευρώπη αυτοί που πρωταγωνίστησαν στον αντιφασιστικό αγώνα ήταν οι λαοί και όχι τα κόμματα εξουσίας και οι αστικές πολιτικές δυνάμεις, που είτε συνέπραξαν με το γερμανικό φασισμό, είτε έφυγαν από τις χώρες τους και περίμεναν από τις γειτονικές τις εξελίξεις.

Αυτή ακριβώς η λαϊκή παρέμβαση έφερε σημαντικές κατακτήσεις και αναγκάστηκε και το ίδιο το καπιταλιστικό σύστημα να κάνει παραχωρήσεις. Ορισμένες από αυτές του ήταν αναγκαίες και για την ίδια την ανάπτυξή του.

Σήμερα, όμως, βρισκόμαστε σε μια σημαντικά διαφορετική φάση. Είναι η φάση της ολόπλευρης αντίδρασης, είναι η φάση εκείνη όπου η ευρωπαϊκή καπιταλιστική ένωση έχει να αντιμετωπίσει ένα μεγάλο πρόβλημα με δύο πλευρές, όπου η μία συγκρούεται με την άλλη.

Από τη μία μεριά βλέπει ότι μπαίνει σε πορεία ύφεσης, αλλά αυτή μπορεί να την ξεπεράσει - όμως σε σχέση και με τον ανταγωνισμό με τις ΗΠΑ μπαίνει σε μια πορεία όπου διαμορφώνεται μια τάση μείωσης του μέσου ποσοστού κέρδους - και από την άλλη μεριά βλέπει ότι πέφτει η αγοραστική ικανότητα των εργαζομένων. Για να αντιμετωπίσει την αγοραστική ικανότητα των εργαζομένων πρέπει να ρίξει ακόμα παρακάτω το μέσο ποσοστό κέρδους, μα δεν το θέλει. Για να ανεβάσει το μέσο ποσοστό κέρδους πρέπει να ρίξει παρακάτω την αγοραστική ικανότητα, τα δημοκρατικά και κοινωνικά δικαιώματα των εργαζομένων. Η σούμα σε αυτήν τη φάση είναι ολομέτωπη επίθεση σε βάρος των εργαζομένων».