Οι Αγώνες τέλειωσαν. Μαζί με την αυλαία, πέφτει πάνω από τη χώρα που τους γέννησε και μια σκιά, η οποία βοηθά στην απαραίτητη και αναγκαία απομυθοποίηση του «αρχαίου και αθάνατου πνεύματος», που διατίθεται αμπαλαρισμένο σε πανάκριβη συσκευασία από την κλίκα των «αθανάτων». Από αυτή την άποψη, η εμπειρία που βιώσαμε ήταν πολύτιμη. Δεν είναι σίγουρο αν την παράσταση έκλεψε το αγωνιστικό μέρος ή οι χλιδάτες παρουσιάσεις των νικητών από τις εταιρίες που τους σπονσονάρουν, όπως η «Αντίντας».

Κατανοήσαμε κατ' αρχήν ότι όλη αυτή η παράσταση, που στήθηκε και οργανώθηκε επί τέσσερα χρόνια, είναι πάνω και πρώτα απ' όλα μια «μπίζνα» κολοσσιαίων διαστάσεων. Ηδη στους κόλπους της κυβέρνησης αρμόδιοι παράγοντες παραδέχονται ότι το κόστος αυτής της διοργάνωσης θα ξεπεράσει τα 7,5 δισεκατομμύρια ευρώ. Είναι το κόστος για τη δημιουργία της σκηνής πάνω στην οποία έδωσαν την παράστασή τους για ένα δεκαπενθήμερο οι πρωταγωνιστές: Οι αθλητές. Προφανώς, πρόκειται για το ακριβότερο «σκηνικό» που κατασκευάστηκε ποτέ, για μια «παράσταση» μόλις δεκαπέντε ημερών.

Υπάρχει, βεβαίως, ένα κόστος που το πληρώνει η εργατική τάξη, αλλά είναι ανεκτίμητο. Δε μετριέται σε αξία και χρήμα, αλλά σε αίμα, ζωές και σακατιλίκι ανθρώπων του μόχθου. Αυτούς που οι αφέντες πετούν σαν στυμμένες λεμονόκουπες, αφού τους έχουν απομυζήσει και την τελευταία σταγόνα ικανότητας για δουλιά. Ετσι 17 συνολικά νεκροί και εκατοντάδες σακατεμένοι εργάτες θεμελίωσαν το κατασκευαστικό έργο της κερδοφόρας παράστασης. Εργάτες που δούλευαν εξαντλητικά για 25-30 ευρώ μεροκάματο, δηλαδή μεροκάματο πείνας. Χωρίς μέτρα υγιεινής και ασφάλειας. Με εξαντλητικά ωράρια που έφταναν και τις 16 ώρες ημερησίως. Επομένως, οι Ολυμπιακοί Αγώνες έγιναν αφορμή για την εφαρμογή ελαστικών και εξαντλητικών ωραρίων δουλιάς, για ανασφάλιστη εργασία, για απλήρωτες υπερωρίες και αργίες. Με πιο στυγνά εκμεταλλευόμενους τους μετανάστες, που τους μετέτρεψαν κυριολεκτικά σε δούλους, πετώντας τους αντί για αμοιβή ξεροκόμματα.

Συνθήκες που συνεχίστηκαν και για τους εργαζόμενους στις Ολυμπιακές εγκαταστάσεις στη διάρκεια των Αγώνων. Συμβάσεις ορισμένου χρόνου, επίσης με ελαστικά ωράρια, με εργαζόμενους που βρίσκονται στη διάθεση των διοργανωτών 24 ώρες το 24ωρο, με διάρκεια συνεχούς δουλιάς που έφτανε και τις 14 ώρες τη μέρα και σε ορισμένες περιπτώσεις έφτανε στις 16, ακόμα και 18 ώρες δουλιάς. Με δεσμεύσεις πως αν κάποιος εργαζόμενος σταματήσει τη δουλιά στη διάρκεια των Αγώνων, υποχρεώνεται να επιστρέψει μέρος των δεδουλευμένων που έχει πληρωθεί. Με ενοικιαζόμενους εργαζόμενους, αλλά και με ωρομίσθιο για 3 ευρώ την ώρα. Εργασιακές σχέσεις που οραματίζονται να τις γενικεύσουν.

Ας δούμε, όμως, τώρα που έπεσε η αυλαία, για ποια παράσταση αξίας 7,5 δισ. ευρώ θα πρέπει να καταθέτουμε την εισφορά μας για τα επόμενα πολλά χρόνια. Ας δούμε πρώτα απ' όλα το σκηνικό και μετά αξίζει τον κόπο να πούμε και δυο λόγια για την παράσταση.

Βασικό κομμάτι του σκηνικού, που ήταν συμβατικά υποχρεωμένη η χώρα να κατασκευάσει για την πραγματοποίηση των Αγώνων, ήταν αυτό της ασφάλειας. Το κονδύλι που διατέθηκε σε αμερικανικές κυρίως εταιρίες που ανέλαβαν το σχετικό έργο φτάνει, αν δεν ξεπερνά, το 1,5 δισεκατομμύριο ευρώ. Σε αυτό το έργο, εκτός από το «ΖΕΠΕΛΙΝ», τους πράκτορες και άλλους ειδικούς και καλοπληρωμένους κυνηγούς των τρομοκρατών, περιλαμβάνονται και υποδομές οι οποίες θα μείνουν και θα αξιοποιηθούν και μετά τους Αγώνες. Πρόκειται για τις κάμερες και τα συστήματα παντός είδους παρακολουθήσεων, με τα οποία θα πρέπει να συμβιώσουμε στο εξής. Ολοι θα πρέπει να θυμόμαστε πώς κλιμακώθηκαν οι απαιτήσεις για μεγαλύτερη δυνατή ασφάλεια, για περισσότερα μέσα, για περισσότερο χρήμα. Κανείς, επίσης, δε θα πρέπει να ξεχνά πως την ίδια τακτική χρησιμοποιούν και οι άνθρωποι της νύχτας, όταν ζητούν ολοένα και μεγαλύτερο ποσό για προστασία. Και πάνω απ' όλα πληρώνουμε την καταπάτηση δημοκρατικών δικαιωμάτων και λαϊκών ελευθεριών, τη συνεχή παρακολούθηση της μαζικής λαϊκής, κοινωνικής και πολιτικής δράσης, αλλά και την ενίσχυση της κρατικής καταστολής ενάντια στους αγώνες.

Αφού πληρώσαμε, λοιπόν, τους απαραίτητους προστάτες, έπρεπε να κατασκευάσουμε και έργα ανάλογα με τη σπουδαιότητα του γεγονότος που θα φιλοξενούσαμε. Το «αρχαίο πνεύμα», βλέπετε, στις μέρες μας έχει άπειρες απαιτήσεις, σαν αυτές των «αθάνατων» της ΔΟΕ, που διαχειρίζονται επικερδώς - θα πρέπει να το ομολογήσουμε - αυτή την Ολυμπιακή μπίζνα. Ετσι, λοιπόν, ακολουθώντας τις απαιτήσεις του κυκλώματος που διαχειρίζεται τους Ολυμπιακούς Αγώνες, ανακαίνισε στάδια, κατασκεύασε άλλα, δημιούργησε εγκαταστάσεις, χρυσοπλήρωσε κατασκευές, οι οποίες ξεπερνούν κατά πολύ τις ανάγκες και τους σχεδιασμούς του ελληνικού κράτους.

Ηδη διατυπώνονται ερωτηματικά για το υψηλότατο κόστος συντήρησης αυτών των εγκαταστάσεων, που κινδυνεύουν να μαραζώσουν μετά τη βραχύβια Ολυμπιακή τους δόξα, αλλά και το ξεπούλημα του φιλέτου στους μεγαλοεπιχειρηματίες. Εργων που θα 'πρεπε να 'ναι λαϊκή περιουσία. Σύμφωνα, μάλιστα, με όσα υποστήριξε πρόσφατα ο πρόεδρος της εταιρίας «Ολυμπιακά Ακίνητα ΑΕ», η λειτουργία των εγκαταστάσεων στη μεταολυμπιακή τους χρήση θα «πρέπει να διακρίνεται από ανταποδοτικότητα, βιωσιμότητα, συνδυασμό εμπορικών και άλλων χρήσεων και, όπου αυτό είναι δυνατό, από συγχρηματοδότηση», ενώ στην προχτεσινή κυβερνητική σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου, στην οποία μετείχε και ο πρωθυπουργός Κ. Καραμανλής, αναζητήθηκαν τρόποι για την παράδοση των Ολυμπιακών εγκαταστάσεων και υποδομών σε μεγαλοεπιχειρηματίες. Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Οικονομίας, σκέφτονται να μην υπάρξει πώληση, αλλά μακροχρόνια παραχώρηση, η δε «Ολυμπιακά Ακίνητα ΑΕ» επεξεργάζεται συγκεκριμένα επιχειρηματικά πλάνα για κάθε εγκατάσταση ξεχωριστά.

Αν όλα όσα αναφέρονται παραπάνω περιγράφουν μια σκιά η οποία έχει να κάνει με δημόσιο χρήμα, τη διαχείρισή του, ποιος το μοίρασε, ποιος έβγαλε το κατιτίς του και ποιος τελικά (εμείς) θα πληρώσει το μάρμαρο αυτής της εφήμερης και ολιγοήμερης «δόξας», η ουσία της παράστασης που είδαμε «πονάει» περισσότερο. Η σκιά είναι βαρύτερη, πυκνότερη, καθώς έσβησε μπροστά στα μάτια μας την περιφερόμενη, από τους σπόνσορες και τους διάφορους μαϊντανούς του λάιφ στάιλ, «ιερή φλόγα».

Η υπόθεση Κεντέρη - Θάνου, αλλά και του Σαμπάνη και αθλητών απ' άλλες χώρες, οι ψίθυροι για επιδοτούμενα από την πολιτεία προγράμματα ντόπινγκ Ελλήνων πρωταθλητών, οι αλληλοκατηγορούμενοι νυν και πρώην υπουργοί αρμόδιοι για τον ελληνικό αθλητισμό, η πληγωμένη περηφάνια των νεοελλήνων που ένιωσαν ότι πιάστηκαν στα πράσα, αποκαθήλωσαν το Ολυμπιακό εμπόρευμα. Το άφησαν γυμνό στη μέση του Ολυμπιακού Σταδίου, χωρίς τις μεγάλες ιδέες, τα ιδεώδη και τις αξίες που σφετερίζεται όλα αυτά τα χρόνια.

Οι σημερινοί χρυσοπληρωμένοι και προβεβλημένοι αστέρες των αγώνων, Ελληνες και ξένοι, ποια άραγε σχέση έχουν με τον ξυπόλυτο θρύλο από την Αιθιοπία, που χωρίς σπόνσορα και χωρίς παπούτσια κέρδισε τον μαραθώνιο στην Ολυμπιάδα της Ρώμης; Από τότε που ο Αμπέμπε Μπικίλα διεκδικούσε ξυπόλυτος το δικαίωμά του να γραφτεί στην ιστορία, μεσολάβησε περίπου μισός αιώνας. Στο πέρασμα αυτού του χρόνου, τα περιθώρια για αθλητές που θα διεκδικούσαν τη νίκη χωρίς να φορούν παπούτσια επώνυμης φίρμας και χωρίς το πατρονάρισμα επίσημων ή ανεπίσημων χορηγών εξανεμίστηκαν. Ανάμεσα στους χιλιάδες αθλητές που έλαβαν μέρος στην ελληνική Ολυμπιάδα σίγουρα θα υπάρχουν πολλοί, ίσως να είναι και η πλειοψηφία, που αγωνίστηκαν για τη νίκη χωρίς να έχουν πίσω τους επιστημονικά και ιατρικά επιτελεία. Πόσοι, όμως, από τους πρωταγωνιστές αγωνίστηκαν με τις φυσικές τους δυνάμεις;

Το ερώτημα αυτό, όσο σκληρά κι αν ακούγεται, σήμερα διατυπώνεται δικαιολογημένα από όσους αγαπούν τον αθλητισμό και επιμένουν να αναζητούν τα ιδεώδη της ευγενούς άμιλλας, του ευ αγωνίζεσθαι και της σκληρής μα τίμιας προσπάθειας. Αυτά περίμεναν, τουλάχιστον, να δουν και να βιώσουν στα στάδια των Αγώνων. Ομως οι Αγώνες τέλειωσαν και αυτό που έμεινε στην καρδιά και το μυαλό όσων αγαπούν τον αθλητισμό είναι η σκιά της υποψίας για τις αγωνιστικές επιτυχίες των σπονσοναρισμένων αστέρων και το βάρος μιας οικονομικής δαπάνης στο βωμό των κερδοφόρων «χορηγών».