Από τα περίπου 9 εκατομμύρια είδη εντόμων που υπάρχουν στη Γη, μόνο το 1,5% αυτών είναι βλαβερά για τον άνθρωπο. Τα υπόλοιπα είτε δεν έχουν άμεση επίδραση στη ζωή μας, είτε μας προσφέρουν μερικές προφανείς και αναντικατάστατες υπηρεσίες. Γονιμοποιούν τα φυτά - ανάμεσα σ' αυτά το 80% των 94 κυριότερων καλλιεργειών - καθώς και την πληθωρική χλωρίδα των τροπικών δασών. Αποσυνθέτουν τους νεκρούς μας και όλα τα απόβλητα που δημιουργούν τα ζώα και τα φυτά, από τα κόπρανα έως το απορριπτόμενο δέρμα, τα πούπουλα και τις τρίχες, τα νεκρά φύλλα και τα ξερά ξύλα. Προστατεύουν τις σοδειές μας, τρώγοντας τα παράσιτα και τα αγριόχορτα που αλλιώς θα τα κατέστρεφαν. Αποτελούν τροφή για πουλιά, βατράχους, ερπετά, ψάρια και θηλαστικά, ακόμα και τον ίδιο τον άνθρωπο (ηθελημένα ή αθέλητα). Αερίζουν και εμπλουτίζουν το χώμα σκάβοντας σήραγγες και μεταφέροντας θρεπτικά υλικά κάτω από την επιφάνεια. Αυτό με τη σειρά του βοηθά να παρεμποδιστεί η διάβρωση του εδάφους και η απορροή των θρεπτικών υλικών του χώματος σε ποτάμια, λίμνες και θάλασσες.

Αν όλα τα έντομα εξαφανίζονταν μονομιάς, λέει ο βιολόγος του Χάρβαρντ, Εντουαρντ Γουίλσον, είναι πολύ πιθανό ότι θα κινδύνευε η ύπαρξη του ανθρώπινου είδους. Ολα τα φυτά που γονιμοποιούνται από τα έντομα θα εξαφανίζονταν. Τα σκουπίδια θα σχημάτιζαν σωρούς κολοσσιαίου μεγέθους. Ακόμα και οι ωκεανοί θα επηρεάζονταν: Τα θρεπτικά υλικά θα έρεαν από την απογυμνωμένη ξηρά στη θάλασσα, πυροδοτώντας μεγάλες εξάρσεις αλγών, που θα εξαντλούσαν το οξυγόνο που είναι διαλυμένο στο νερό, θέτοντας σε κίνδυνο τα αφρόψαρα. Οι επιπτώσεις στα οικοσυστήματα της ξηράς θα ήταν τεράστιες. «Αν τα έντομα εξαφανίζονταν, θα έσπαγε ένα μεγάλο κομμάτι της τροφικής αλυσίδας στην ξηρά», λέει ο Γουίλσον. «Πολλά πουλιά θα πέθαιναν από την πείνα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα. Αυτά τα πουλιά και τα ζώα που εξαρτώνται από τα έντομα για την τροφή τους θα εξαφανίζονταν. Τα μικρά θηλαστικά μέσα στο χώμα που εξαρτώνται από τα έντομα θα εξαφανίζονταν επίσης. Θα ήταν μια καταστροφική αλυσιδωτή αντίδραση σε ολόκληρο τον κόσμο». Βέβαια, κανείς δεν πρέπει να περιμένει ότι τα έντομα θα εξαφανιστούν «εν μια νυκτί».

Αν τα έντομα δεν είχαν εξελιχτεί, πιθανά να μην υπήρχαν και οι άνθρωποι. Ο λόγος είναι ότι τα ανθοφόρα φυτά, στα οποία στηριζόμαστε για το σύνολο σχεδόν των τροφίμων μας, κυριάρχησαν ταυτόχρονα με τα πτεροφόρα έντομα, αμέσως μετά την εξαφάνιση των δεινοσαύρων πριν από 65 εκατομμύρια χρόνια. «Ενα μεγάλο μέρος των ανθοφόρων φυτών, ή αγγειόσπερμων, εξαρτώνται από τα έντομα για τη γονιμοποίησή τους και τα έντομα είναι ένας από τους κυριότερους παράγοντες δημιουργίας των κατάλληλων συνθηκών στο έδαφος για την ανάπτυξη των φυτών», υποστηρίζει ο Γουίλσον. «Οι άνθρωποι προέρχονται από τα θηλαστικά και τα θηλαστικά από τα σπονδυλωτά, που ήταν πλήρως εξαρτημένα από τα ανθοφόρα φυτά (των λιβαδιών, δασών κτλ.). Αν τα έντομα δεν είχαν εμφανιστεί, θα έλεγα ότι δε θα υπήρχε καμιά πιθανότητα οι άνθρωποι να είχαν εξελιχτεί σ' αυτό που είναι σήμερα. Αν εξελισσόταν ένα νοήμον ον, αυτό μάλλον δε θα ήταν ανθρωπόμορφο».

Τα έντομα εξαρτώνται από μας πολύ λιγότερο απ' ό,τι εμείς απ' αυτά. Ωστόσο, υπάρχει ένα μικρό υποσύνολο εντόμων που πιθανώς δε θα υπήρχαν στη σημερινή τους μορφή ή κατάσταση αφθονίας, αν οι άνθρωποι δεν τους προμήθευαν ένα έτοιμο απόθεμα τροφής. Για παράδειγμα, η παγκοσμίως αντιπαθητική κατσαρίδα έχει ακολουθήσει τον άνθρωπο (και το μονοπάτι από ψίχουλα κάθε λογής που αφήνει πίσω του) ως την άκρη του κόσμου και ακόμα παραπέρα: μια απ' αυτές θεάθηκε να κόβει βόλτες μέσα στο διαστημόπλοιο «Απόλλων 12»! Τα θηλυκά περισσότερων των 85 ειδών ανωφελούς κουνουπιού ρουφούν ανθρώπινο αίμα για να θρέψουν τα αυγά τους, μεταδίδοντας συχνά το παράσιτο της ελονοσίας (το πρωτόζωο Πλασμώδιο). Οι ψείρες του σώματος, πιθανότατα άρχισαν να κατοικούν μέσα στα ρούχα όταν άρχισαν να τα φορούν οι άνθρωποι περίπου πριν από 72.000 χρόνια. Οι ψείρες της ηβικής χώρας, συναντώνται μόνο σ' αυτή την περιοχή του ανθρώπινου σώματος και σπανιότατα αλλού. Οι κοριοί μάλλον αναπτύχθηκαν στις σπηλιές σαν παράσιτα των νυχτερίδων και των πουλιών πριν αρχίσουν να τρέφονται με ανθρώπινο αίμα. Αλλα έντομα, όπως οι ακρίδες, η σιταρόψειρα και οι μελίγκρες βρήκαν πεδίο ευημερίας όταν η ανθρωπότητα εφεύρε τη γεωργία πριν από 10.000 χρόνια και την αποθήκευση του καρπού 5.500 χρόνια αργότερα. Οι σπιτικές μύγες, τα σκαθάρια των χαλιών και διάφορα είδη σκόρων και ψύλλων εγκαταστάθηκαν μαζί με τους ανθρώπους στα σπίτια τους. Ταυτόχρονα, εκμεταλλευτήκαμε τα έντομα για να παράγουμε μέλι, κερί και μετάξι. Τα χρησιμοποιήσαμε ακόμα και σαν στοιχείο της διατροφής μας (σε ορισμένες χώρες, όπως η Ταϊλάνδη, ορισμένα έντομα θεωρούνται νοστιμιές).