ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 22 Αυγούστου 2004
Σελ. /24
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Εικαστικές περιπλανήσεις στο Μπενάκη

Ενα από τα έργα της έκθεσης «Ο τόπος μας. Η Αυστραλία των αυτοχθόνων σήμερα»
Ενα από τα έργα της έκθεσης «Ο τόπος μας. Η Αυστραλία των αυτοχθόνων σήμερα»
Τρεις ενδιαφέρουσες εκθέσεις φιλοξενούνται αυτές τις μέρες στο νέο χώρο του Μουσείου Μπενάκη στην οδό Πειραιώς 138. Πρόκειται για τις εκθέσεις «Περίπλους, Δώδεκα Φωτογράφοι του Magnum στη Σύγχρονη Ελλάδα», «Πτυχώσεις: Από το αρχαίο ελληνικό ένδυμα στη μόδα του 21ου αιώνα» και «Ο τόπος μας: η Αυστραλία των αυτοχθόνων».

Φωτογραφικός «Περίπλους»

Το πορτρέτο της σύγχρονης Ελλάδας, μέσα από μια ποικιλία εικόνων, σκιαγραφεί η έκθεση «Περίπλους, Δώδεκα Φωτογράφοι του Magnum στη Σύγχρονη Ελλάδα». Πρόκειται για ένα φωτογραφικό ντοκιμαντέρ, που αποτελεί φόρο τιμής στον Παυσανία. Ο ιστορικός και γεωγράφος του 2ου μ.Χ. αιώνα, στο βιβλίο του «Περιήγησις της Ελλάδος» αφηγείται το ταξίδι του σε δέκα περιοχές της αρχαίας Ελλάδας. Πάνω σ' αυτό το «δρόμο» κινήθηκαν και οι δώδεκα φωτογράφοι του Μάγκνουμ, χαράζοντας τη δική τους πορεία στη σύγχρονη Ελλάδα.

Εως τις 31 Αυγούστου εκτίθενται φωτογραφίες των: Josef Koudelka, Lise Sarfati, Patrick Zachmann, Jim Goldberg, Bruce Gilden, Νίκου Οικονομόπουλου, Κωνσταντίνου Μάνου, Richard Kalvar, Miguel Rio Branco, Alex Webb, Carl de Keyzer, Mark Power. Αναγνωρισμένοι φωτογράφοι, που με το προσωπικό τους βλέμμα, ξέρουν να ξεχωρίζουν την ομορφιά, την ιδιαιτερότητα, το ενδιαφέρον στοιχείο - εικαστικό ή ενημερωτικό. Η έκθεση περιλαμβάνει ασπρόμαυρες και έγχρωμες φωτογραφίες, ανάλογα με την επιλογή των διαφορετικών καλλιτεχνών, αλλά και μια ποικιλία στα μεγέθη των φωτογραφιών, για να αποδοθεί η ιδιαιτερότητα της κάθε ματιάς και ο ξεχωριστός χαρακτήρας της κάθε φωτογραφικής πράξης.

Από το αρχαίο ένδυμα στον 21ο αιώνα

Η έκθεση «Πτυχώσεις: Από το αρχαίο ελληνικό ένδυμα στη μόδα του 21ου αιώνα», που πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ιδρυμα, αποτελεί την πρώτη μεγάλη διεθνή ενδυματολογική παρουσίαση στη χώρα μας με έμφαση τη μόδα. Πρόκειται για μία μοναδική ευκαιρία να προβληθεί η αισθητική ποιότητα και πλαστικότητα των πτυχωτών ενδυμάτων, πέρα από πολιτισμικούς και γεωγραφικούς περιορισμούς και μέσα από μια σύγχρονη ματιά.

Οι σχεδιαστές της έκθεσης, με επικεφαλής την Ιωάννα Παπαντωνίου, την έχουν χωρίσει σε τρεις μεγάλες ενότητες. Η πρώτη έχει τίτλο «Μαρμάρινες πτυχές». Τα επτά αγάλματα του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, που εκτίθενται, δίνουν σημαντικές πληροφορίες για τη δυναμική των πτυχωτών ενδυμάτων στην κλασική αρχαιότητα. Την περίοδο αυτή υπάρχουν τέσσερις βασικοί τύποι ενδύματος: ο χιτώνας και ο πέπλος ως περιβλήματα και το ιμάτιο και η χλαμύδα, ως επιβλήματα. Στη δεύτερη ενότητα με τίτλο «Πτυχές του κόσμου» παρουσιάζονται ενδύματα αποτελούμενα από ένα κομμάτι ύφασμα. Τα ενδύματα αυτά προέρχονται από διαφορετικά μέρη του κόσμου: Τυνησία, Βιρμινία, Ινδία, Νιγηρία κ.ά. Η μορφή αυτών των πτυχωτών ενδυμάτων καθορίζεται από τον τρόπο με τον οποίο ένα κομμάτι ύφασμα τυλίγεται γύρω από το σώμα και στερεώνεται δημιουργώντας πτυχώσεις. Στην ενότητα αυτή παρουσιάζεται επίσης μια μεγάλη ποικιλία «κομμένων και ραμμένων» ενδυμάτων, στα οποία οι πτυχώσεις είναι οργανωμένες, όπως συμβαίνει, για παράδειγμα, με την ελληνική φουστανέλα, την κινέζικη φούστα της φυλής Μιάο ή τα φουστάνια των αλβανόφωνων γυναικών της Καλαβρίας.

Τέλος, η τρίτη ενότητα, που είναι και η πιο εκτεταμένη, με τίτλο «Πτυχές στη μόδα», παρουσιάζει μια ευρεία επιλογή από ντραπέ και πλισέ φορέματα Γάλλων, Ισπανών, Βρετανών και Βέλγων σχεδιαστών. Τέλος, παρουσιάζεται βίντεο από επιτόπια έρευνα του Πελοποννησιακού Λαογραφικού Ιδρύματος στην Κύπρο, με θέμα την τεχνική της πτύχωσης της κυπριακής βράκας.

Ο πολιτισμός των Αβοριγίνων

Η πρώτη έκθεση, αφιερωμένη στη δημιουργία των Αβοριγίνων (Αμπορίτζινες), παρουσιάζεται μέχρι τις 5 του Σεπτέμβρη στο νέο κτίριο του Μουσείου Μπενάκη. Πρόκειται για τον πολιτισμό των ιθαγενών της Αυστραλίας, οι οποίοι επί δύο και πλέον αιώνες εξοντώνονται, εκδιώκονται από την πατρογονική γη τους και γίνονται θύματα της πιο άγριας εκμετάλλευσης των Ευρωπαίων και των Αμερικανών αποίκων. Παρ' όλα αυτά τις τελευταίες δεκαετίες οι Αμπορίτζινες αγωνίζονται για τη διάσωσή τους, όπως και για τη διάσωση του φυσικού περιβάλλοντος της ηπείρου τους. Η έκθεση, με τίτλο «Ο τόπος μας: Η Αυστραλία των αυτοχθόνων σήμερα», στοχεύει στην ανάδειξη του πολιτισμού τους, που είναι ένας από τους αρχαιότερους ζώντες πολιτισμούς στον κόσμο.

Περιλαμβάνει 250 ενδιαφέροντα εκθέματα από δύο σημαντικά μουσεία της μακρινής ηπείρου: το Μουσείο Πάουερχάουζ του Σίδνεϊ και το Μουσείο «Βικτόρια» της Μελβούρνης. Επίσης, αντικείμενα δάνεισαν το Ναυτικό Μουσείο του Σίδνεϊ, καθώς και ιδιώτες συλλέκτες.

Η έκθεση, που συγκεντρώνει έργα παλιότερης, αλλά και σύγχρονης καλλιτεχνικής έκφρασης, όπως πίνακες, κεραμικά, υφαντά, φωτογραφίες, χαρακτικά, αφίσες και βίντεο, επιχειρεί να αναδείξει τον πλούτο και την ιστορία των αυτοχθόνων της νησιωτικής περιοχής του Torres Strait, αλλά και ολόκληρης της Αυστραλίας. Ορισμένα εκθέματα υπογραμμίζουν τη μανία και το βίαιο τρόπο που χρησιμοποίησαν οι Ευρωπαίοι αποικιοκράτες για να εκτοπίσουν και να αφανίσουν τους Αβορίγινες. Η έκθεση αναπτύσσεται στο χώρο σαν μια ιστορία, μέσα από ενότητες σχετικές με τις αντιλήψεις τους για το Θείο, την καταστροφή που επέφερε ο ευρωπαϊκός αποικισμός, τον αγώνα τους να εξασφαλίσουν την ισότητά τους ως πολίτες, αλλά και τη σχετικά πρόσφατη προσπάθεια ανάκαμψης του πολιτισμού τους.


Η. ΜΟΡΤΟΓΛΟΥ


Η Ολυμπιακή «Φιλολογία»

Δεν μπορείς να μείνεις αδιάφορος. Οπου να γυρίσεις το μάτι σου ή το αυτί σου βλέπεις εικόνες από τους Ολυμπιακούς Αγώνες ή ακούς πληροφορίες σχετικές με αυτούς. Αναγκαστικά, λοιπόν, είτε είσαι φίλαθλος ή περίεργος «ελλαδικά» φορτισμένος, όλο και κάποια λεπτά τα αφιερώνεις για να δεις ή ν' ακούσεις. Ωστόσο, αυτό δε σημαίνει πως αυτά που βλέπεις ή που ακούς δε γίνονται αφορμή να διατυπώσεις τα προσωπικά σου σχόλια, να αποδεχτείς ή να απορρίψεις. Αν μείνεις σιωπηλός χωρίς να πάρεις μέρος στο γεγονός, με το δικό σου τρόπο, τότε όλο αυτό το πανηγύρι το πολυέξοδο και το πολύνεκρο, δεν είναι δική σου υπόθεση. Είναι όμως. Και είναι με πολλούς τρόπους. Είτε ως ένα κομμάτι από την Ιστορία όλων μας, είτε ως ένα μερίδιο από το φτωχό μας μεροκάματο. Εχουμε, επομένως, το δικαίωμα, για να μην πω την υποχρέωση, να σχολιάσουμε τα όσα βλέπουμε και τα όσα ακούμε. Ετσι κι εγώ ως ένας από όλους εσάς θέλω να διατυπώσω τα δικά μου σχόλια και σας παρακαλώ να με κάνετε ευτυχισμένο, συμφωνώντας μαζί μου.

Σχόλιο πρώτο. Ποια είναι η σχέση όλων αυτών των αγωνισμάτων, που χαρακτηρίζονται σαν ολυμπιακά, με το «ολυμπιακό ιδεώδες» είτε αυτό είναι μια άπιαστη κι εν πολλοίς απερίγραπτη έννοια είτε μια συγκεκριμένη σύνθετη αντίληψη που σχετίζεται με τη συναδέλφωση, την ειρήνη, την ευγενική άμιλλα; Το beach bolley π.χ. πού της συναδελφοσύνης και της εκεχειρίας ανάγεται; Αυτές οι τέσσερις εκπάγλου ωραιότητας και καλλιγράμμου προπονητικού αποτελέσματος τι το ολυμπιακό ιδεώδες μπορούν να σημαίνουν; Αντίθετα, μάλιστα! Με όλες αυτές τις προκλητικές τους κινήσεις, τις άκρως αποκαλυπτικές αμφιέσεις τους εν μέσω όλης αυτής της περί τα αναβολικά φιλολογίας αποτελούν έναν νόμιμο τρόπο παρααθλητικού doping.

Σχόλιο δεύτερο. Προς τι όλο αυτό το «ξεσάλωμα» των περιγραφόντων. Τι μπορεί να προσθέτουν όλες αυτές οι φωνές, οι λεκτικές επαναλήψεις, τα παροξύτονα επίθετα, τα αποτυχημένα ουσιαστικά και τα κακόηχα ρήματα; Το ευρωπαϊκό ποδοσφαιρικό κύπελλο, ας είναι καλά, ανέδειξε ως συμπρωταθλητές τις νεοελληνικές «τσιρίδες» και τα επαρκώς βωμολοχούντα συνθήματα. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες δεν τα χρειάζονται όλ' αυτά. Από μόνα τους τα αθλήματα, οι προσπάθειες των αθλητών και τα ρεκόρ είναι αρκετά για να διεγείρουν τον κόσμο. Το να επαναλάβει κανείς 78 φορές ότι ο χρυσός ολυμπιονίκης Ηλίας Ηλιάδης είναι 18 χρονών δεν προσθέτει, αντίθετα, αφαιρεί. Και όλα αυτά περί συγκλονισμένου ελληνικού έθνους, υπερήφανου ελληνισμού, παραληρούντος παγκόσμιου κοινού μήπως θα έπρεπε να περιοριστούν; Ο αθλητισμός είναι πάνω απ' όλα μέτρο. Το ίδιο πρέπει να ακολουθούν και όσοι τον περιγράφουν.

Σχόλιο τρίτο. Οχι άλλες δηλώσεις. Δεν αντέχω πλέον να ακούω όλα αυτά τα ασθμαίνοντα αγόρια ή κορίτσια να προσπαθούν να απαντήσουν στην ηλίθια ερώτηση «τι αισθάνεσαι;», «το περίμενες;» «τι σκέφτεσαι;». Μα αν είναι δυνατό, την ώρα της νίκης, του θριάμβου, των χειροκροτημάτων και του μόλις παιανίσαντος Εθνικού Υμνου να βρει ο θριαμβευτής λέξεις, για να σου περιγράψει τα αισθήματά του ή το μέγεθος της χαράς του. Τα δακρυσμένα του μάτια, εξάλλου, τα μαρτυρούν όλα!

Σχόλιο τέταρτο και τελευταίο, όχι όμως το έσχατο. Και οι ήττες είναι και αυτές στοιχεία ενός αγώνα. Γι' αυτές δε θα βρούμε να πούμε κάτι; Δε θα βρούμε το θάρρος να συγχαρούμε και τους ηττημένους; Να τους συγχαρούμε, γιατί πήρανε μέρος, γιατί προσπάθησαν, γιατί δάκρυσαν κι αυτοί που μας απογοήτευσαν; Τελικά όλα αυτά περί του «ολυμπιακού ιδεώδους» είναι απλώς «ελαφρά ελληνικά τραγούδια», όπως λέγαμε κάποτε, πριν κατέβουν οι «πρώην Σοβιετικοί» πολίτες και μας γεμίσουν χρυσά μετάλλια;


Του
Γ.Χ.ΧΟΥΡΜΟΥΖΙΑΔΗ



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ