«Ηταν μια συζήτηση πλούσια. Φυσικά, δυσκολευόμαστε να συμφωνήσουμε απόλυτα, όπως και εγώ περίμενα, σε κάποια. Υπάρχουν όμως άλλα που μπορούμε να το κάνουμε. Να συμφωνήσουμε, λοιπόν, σ' ένα πλαίσιο και όλοι μαζί να διεκδικήσουμε κάτι καλύτερο. Και αυτά που διαφωνούμε, να τα κρατήσουμε ανοιχτά στο διάλογο». Με τον τρόπο αυτό, ο Γεράσιμος Αραβανής, υπεύθυνος του Τμήματος Αθλητισμού της ΚΕ του ΚΚΕ, έκανε τον απολογισμό, αλλά και «σκιαγράφησε» την επόμενη μέρα, της πετυχημένης και γόνιμης εκδήλωσης, που πραγματοποίησε το απόγευμα της Δευτέρας η ΚΟ Πειραιά, με σκοπό να παρουσιαστούν οι θέσεις του ΚΚΕ για το ποδόσφαιρο.

Στην αίθουσα του δημοτικού συμβουλίου, στο Δημαρχείο της Νίκαιας, βρέθηκαν πολλοί άνθρωποι του ποδοσφαίρου, εκπρόσωποι πλειάδας σωματείων από την ευρύτερη περιοχή, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΤΑ) και μαζικών φορέων. Σχεδόν άπαντες οι συμμετέχοντες, όπως επισήμαναν, διαπίστωσαν πως δεν επρόκειτο για μια τυπική παρουσίαση, αλλά για μια «ζωντανή» και αμφίδρομη διαδικασία. Πολλοί εξέφρασαν απόψεις, παρατηρήσεις, προτάσεις, έθεσαν ερωτήσεις και πήραν «καθαρές» απαντήσεις. Και το κυριότερο, αποχώρησαν περισσότερο αισιόδοξοι ότι υπάρχουν δυνάμεις και θέσεις, που μπορούν να βγάλουν το ποδόσφαιρο και εν γένει τον αθλητισμό, από το τέλμα.

Στην τοποθέτησή του, ο Γ. Αραβανής έκανε αρχικά μια περιγραφή της ζώσας πραγματικότητας: «Το ποδόσφαιρο σήμερα είναι εμπόρευμα, η ομάδα είναι ανώνυμη εταιρία, λειτουργεί με τους νόμους της αγοράς, επιδιώκει το κέρδος. Ποιος κατέχει τις ομάδες σήμερα; Κάποιοι μεγαλοπαράγοντες. Κυρίως οι μεγάλες στην Α` Εθνική - γιατί στη Β` κατηγορία και κάτω οι επιχειρηματίες είναι μικρότερης στάθμης - προφανώς είναι τμήμα ενός πολυκλαδικού ομίλου, που μπορεί να συναρτάται και με το ξένο κεφάλαιο, και που μπορεί να έχει κατασκευαστικές, εταιρίες, διυλιστήρια, στόλο, άλλες επιχειρήσεις. Εχει όμως και ένα ραδιοσταθμό, έναν τηλεοπτικό σταθμό, μια - δυο εφημερίδες, πιθανόν και μια ΚΑΕ, ίσως και κάτι άλλο. Και όλα αυτό το σύστημα λειτουργεί μ' έναν τρόπο που θα αποφέρει κέρδη και δύναμη στον μεγαλοεπιχειρηματία. Μεταφέρει όμως στον αθλητισμό και εξωαγωνιστικές αντιθέσεις, που ευθύνονται σε μεγάλο βαθμό για τη σημερινή κατάσταση.

Η εμπορευματοποίηση δηλητηριάζει τον αθλητισμό και τον εκτρέπει από το βασικό σκοπό του. Ξέρετε ότι το καπιταλιστικό σύστημα είναι ένα σύστημα, που διαπερνάται από αντιθέσεις και έχει αρκετές, επαναλαμβανόμενες και βαθύτατες κρίσεις. Σε λίγο λοιπόν θα έχουμε, και επίσημα, χρεοκοπίες ομάδων. Η ομάδα, όμως, δεν είναι εταιρία παπουτσιών, που ο επιχειρηματίας βάζει αλλού τα λεφτά του και συνεχίζει. Η ομάδα έχει ιστορία και χιλιάδες ανθρώπους πίσω της. Πώς μπορείς ν' απαλλαγείς από αυτό και τι συνθήκες θα δημιουργηθούν; Μπορείς σήμερα την ΑΕΚ, που έχει εκατοντάδες χιλιάδες φίλους, να την κλείσεις, να τη στείλεις στη Δ` Εθνική ή να της αλλάξεις το όνομα; Δε γίνονται αυτά.

Σήμερα οικοδομείται στη χώρα μας, στην Ευρώπη και στην Αμερική είχε γίνει νωρίτερα, ένας ιδιαίτερος κλάδος της οικονομίας. Αυτό που λέμε βιομηχανία θεάματος. Εχει τον πολιτισμό, τα οπτικοακουστικά, βάζουν και τον αθλητισμό και στην προκειμένη περίπτωση και το ποδόσφαιρο. Εχουν λοιπόν πακέτα ολόκληρα, για συνολική κάλυψη του ελεύθερου χρόνου, με σκοπό βέβαια το κέρδος. Εδώ που έχουν φτάσει τα πράγματα, είμαστε σίγουροι ότι για το σύστημα είναι μονόδρομος η βαθιά εμπορευματοποίηση του ποδοσφαίρου. Και η ολόπλευρη αξιοποίηση, από το μεγάλο κεφάλαιο, του ελεύθερου χρόνου για να κερδοσκοπήσουν».

«Λένε κάποιοι, αν εξυγιάνουμε τις ΠΑΕ, διαχωριστεί το ερασιτεχνικό από το επαγγελματικό ποδόσφαιρο, τηρούνται οι κανόνες και όλα λειτουργούν απρόσκοπτα, αυτό δεν είναι λύση; Μπορεί να έχει κάποια πρόσκαιρα αποτελέσματα, αλλά στην πορεία δε θα έχει. Να σας θέσω ένα απλό ερώτημα. Μπορεί σε μια χώρα 10 εκατ. κατοίκων να σταθεί μια βιομηχανία ποδοσφαιρικού θεάματος; Κατά τη γνώμη μας, πάρα πολύ δύσκολα. Διάβαζα πρόσφατα δήλωση του κυρίου Κόκκαλη, πως θα επιταχύνει τις διαδικασίες για τη βαλκανική λίγκα. Παράλληλα, υπάρχουν τα σχέδια για τη δημιουργία και ευρωπαϊκής λίγκας, με έναν ή δύο ομίλους, όπου θα συμμετέχουν 2 - 3, άντε τέσσερις ομάδες. Εσείς τι λέτε; Οταν κάθε βδομάδα θα 'χεις εδώ αγώνες με τη Λίβερπουλ, την Μπαρτσελόνα κλπ., αυτό που θα μείνει, θα μπορέσει να επιβιώσει;

Ούτε ο διαχωρισμός ερασιτεχνικού - επαγγελματικού είναι σωστός. Τι θα πει αυτό; Το πρόβλημα είναι η πολιτική που τα δίνει όλα υπέρ της εμπορευματοποίησης και όλο αυτό το οικοδόμημα συνθλίβει το ερασιτεχνικό ποδόσφαιρο. `Η μπορεί κανείς σοβαρά να υποστηρίξει ότι έχοντας ως πολιτική επιλογή τη στήριξη της ομάδας επιχείρησης, θα βγαίνουν πόροι και θα βοηθιέται το ερασιτεχνικό ποδόσφαιρο; Γιατί δεν έγινε έως σήμερα; `Η, λοιπόν, αυτή η πολιτική αλλάζει ή οδηγούνται τα πράγματα σε χειρότερο σημείο από αυτό που είναι σήμερα. Δηλαδή, θα γιγαντώνει το επαγγελματικό ποδόσφαιρο και το ερασιτεχνικό θα μαραζώνει όλο και περισσότερο.

Κάποιοι υποστηρίζουν πως αν επιστρέψουμε στον ερασιτεχνισμό, όταν η Ευρώπη πάει σε μεγαλύτερο επαγγελματισμό, θα υποβαθμιστούν οι ομάδες μας. Μπορεί, δηλαδή, να παίζει μια τέτοια ομάδα με τη Ρεάλ; Δεν είναι έτσι. Αυτή τη στιγμή, η μεγαλύτερη αθλητική δύναμη στον κόσμο, αναλογικά με τον πληθυσμό της, είναι η Κούβα. Και ο αθλητισμός είναι απόλυτα ερασιτεχνικός και μάλιστα με ελάχιστους πόρους. Να σας θυμίσω επίσης την κυριαρχία, μια περίοδο, της Διναμό Κιέβου. Αμιγώς ερασιτεχνικής ομάδας. Οταν αναπτύξεις σε βάθος το ποδόσφαιρο και αθληθούν χιλιάδες άνθρωποι, θα βγουν και τα ταλέντα. Ετσι θα γίνουν οι μεγάλες ομάδες. Και, εν πάση περιπτώσει, ας σκεφτούμε και το εξής: Τι προσφέρει στο λαό της Ισπανίας η Ρεάλ, εκτός από θέαμα; Και θα πρέπει να τα δώσουμε όλα, για να υπάρχει ένας τέτοιος θίασος στο γήπεδο και οι 80.000 μόνο να χειροκροτούν; Αυτό είναι το μοντέλο, που θέλουμε για την κοινωνία και τη νεολαία μας;».

«Σήμερα πρέπει να κατανοήσουμε ακόμα περισσότερο, τι ανάγκες δημιουργεί η ζωή στην πόλη. Γραφείο, αυτοκίνητο, καναπές, τηλεόραση, αποξένωση. Είναι εκρηκτικές. Αντί, λοιπόν, το κράτος να προσπαθεί να δημιουργήσει συνθήκες μαζικής άθλησης για τον κόσμο, αποσύρεται. Ετσι ξεφυτρώνουν χιλιάδες επιχειρήσεις, που έρχονται να το αντικαταστήσουν. Στην Ελλάδα σήμερα λειτουργούν περίπου 3.500 γυμναστήρια, που έρχονται να καλύψουν, έναντι τιμήματος φυσικά, αυτές τις ανάγκες. Τι αντιπροσωπεύουν τα ιδιωτικά γήπεδα 5Χ5, που ξεφυτρώνουν από δω και από κει; Δε θα μπορούσαν τα σωματεία, οι δήμοι, άλλοι φορείς να έχουν μια τέτοια δραστηριότητα; Οταν όμως πολιτική επιλογή είναι η εμπορευματοποίηση, τότε ο ρόλος του κράτους και των φορέων παραχωρείται στην ιδιωτική επιχείρηση, που σκοπό έχει το κέρδος.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα η εμπλοκή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Για μας έχει σοβαρή δυνατότητα και υποχρέωση ο δήμος να αναπτύσσει μια σειρά δραστηριότητες, που θα βοηθάνε στην άθληση του λαού σε κάθε περιοχή. Σε μια πορεία θα μας ικανοποιούσε από τα 10 εκατ. πληθυσμό, μέσα από σωματεία, σχολείο, προγράμματα ή άλλους δρόμους, να αθλείται το 10%. Αυτό σημαίνει να αθλείται μαζικά ο λαός. Σ' όλα αυτά ο δήμος μπορεί να παίζει και ένα ρόλο συντονιστή. Εκείνο από το οποίο πρέπει να προφυλαχτούμε είναι το καινούριο "φρούτο". Δηλαδή, να μετατρέπονται οι Αθλητικοί Οργανισμοί των Δήμων (ΑΟΔ) σ' ένα είδος εταιρίας, που λειτουργεί ανταποδοτικά και βάζει επιπλέον χαράτσι στους δημότες. Εμείς σ' αυτήν τη λογική δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε. Ο πολίτης πληρώνει φόρους για πολλά, δεν πρέπει να πληρώνει και για υπηρεσίες που δικαιούται και πρέπει να τις απολαμβάνει».

«Καταλαβαίνουμε ότι για να υλοποιηθεί η πρότασή μας, απαιτούνται βαθύτερες αλλαγές. Καταλαβαίνουμε, όμως, επίσης το εξής: Επειδή η πρότασή μας δίνει διέξοδο, μπορεί να συσπειρώσει μεγάλες δυνάμεις του λαού. Και σ' αυτό βασιζόμαστε. Πιστεύουμε ότι αυτοί που διαπιστώνουν το μαρασμό του ποδοσφαίρου και τα αδιέξοδά του είναι πάρα πολλοί. Οι οποίοι μπορεί σε κάποια να διαφωνούν, άλλα να τα θεωρούν υπερβολικά ή ότι καλά τα λέμε, αλλά είναι δύσκολα στην εφαρμογή. Μπορούμε, όμως, να συμφωνήσουμε ότι χρειάζεται δράση σήμερα και αυτή μπορούμε να την κάνουμε από κοινού. Αν δεν υπάρχει μαζικό κίνημα διεκδίκησης, δεν μπορεί να υπάρξει και το παραμικρό βήμα.

Εμείς σχεδιάζουμε, πριν βγει ο χρόνος, μαζί και με άλλο κόσμο, να δημιουργηθεί μια πανελλαδική κίνηση για την ανάπτυξη του αθλητισμού. Δε θέλουμε να καταγράψουμε τις δυνάμεις μας, δε μας ενδιαφέρει αυτό. Κατεβήκαμε στις εκλογές, πήραμε όσες ψήφους ήταν να πάρουμε. Θέλουμε να παλέψουμε και να συσπειρώσουμε δυνάμεις. Θέλουμε μαζική συμμετοχή αθλητών, προπονητών, παραγόντων, νεολαίας, φορέων, οι οποίοι θα δράσουν μ' έναν τρόπο αναζωογονητικό. Θα διεκδικήσουν, θα διαμορφώσουν καινούρια πράγματα. Ενα κομμάτι από αυτήν τη συνολική προσπάθεια θα είναι το ποδόσφαιρο».

Κοινή συνισταμένη των παρεμβάσεων ήταν η διαπίστωση πως η επικρατούσα κατάσταση δεν πάει άλλο. Τα προβλήματα είναι πολλά, αλλά και οι δυνατότητες αντίδρασης - διεκδίκησης, εξίσου μεγάλες. Ο δήμαρχος Νίκαιας, Στ. Μπενετάτος, ανέφερε: «Χρειάζεται άλλη λογική και πολιτική. Είναι δυνατόν να πηγαίνεις για τέτοιο γεγονός, δηλαδή τους Ολυμπιακούς Αγώνες, και να χάνεις την ευκαιρία να αναπτύξεις το μαζικό αθλητισμό; Δικαιολογείται, π.χ., στο κτίσμα της άρσης βαρών, να μη στεγάζονται και άλλα αθλήματα; Επρεπε. Και το κονδύλι που ξοδεύτηκε για να φτιαχτούν χώροι γι' αυτά, να δοθεί για την ανάπτυξή τους και την άθληση του κόσμου. Οι δήμοι πρέπει να βγουν μπροστά και να διεκδικήσουν χώρους και πόρους για τον αθλητισμό». Η Β. Νικολαΐδου επισήμανε: «Είναι απαράδεκτο οι ΑΟΔ να λειτουργούν ανταποδοτικά και να φορτώνουν ακόμα περισσότερο τους δημότες. Βασικό πρόβλημα είναι η υποδομή. Πρέπει άμεσα να γίνει καταγραφή των ελεύθερων χώρων και να διεκδικηθεί η παραχώρησή τους για τα σωματεία».

Ο πρόεδρος της ΕΠΣΠ, Ν. Ανασόπουλος, μεταξύ άλλων, τόνισε: «Το ερασιτεχνικό ποδόσφαιρο έχει, και πρέπει να διατηρήσει, διαφορετική λογική από αυτήν που επικρατεί στο χώρο του θεάματος, δηλαδή του επαγγελματικού ποδοσφαίρου. Εχει μεγάλη ανάγκη από χώρους. Με τον πληθυσμό που υπάρχει, θα έπρεπε τα γήπεδα να είναι τουλάχιστον πενταπλάσια. Και το τι μπορούν να προσφέρουν οι χώροι, αποδεικνύει το παράδειγμα στον Κορυδαλλό. Εγινε ένα γήπεδο και οι δραστηριότητες των σωματείων αυξήθηκαν κατά 50%. Στον Πειραιά 27 σωματεία δεν έχουν γήπεδο. Η ερμαφρόδιτη κατάσταση που δημιουργήθηκε το 1979 έδιωξε το συναίσθημα και τον φίλαθλο από το γήπεδο. Εκτιμώ ότι μια μερίδα από αυτούς που ασχολούνται σήμερα με το άθλημα, είναι φιλοξενούμενοί του. Δεν το ξέρουν, δεν το αγαπούν, δεν προέρχονται από αυτό».

Ο Ν. Πηρούνιας (πρόεδρος ΑΟ Μάνης) επισήμανε: «Παραχώρησε γήπεδα η πολιτεία στην ΤΑ, τα οποία δεν μπορεί να συντηρήσει, λόγω έλλειψης πόρων. Πρέπει η κεντρική εξουσία να δώσει πόρους στην ΤΑ και στα σωματεία αυτά που δικαιούμαστε», ενώ ο Ν. Λαγογιάννης (πρόεδρος ΣΔΠ) είπε: «Είναι μεγάλο πρόβλημα η έλλειψη διαιτητών, στις ερασιτεχνικές κατηγορίες. Οταν χρειάζεσαι 110 και έχεις, ας πούμε 100, κάποιοι παίζουν διπλά παιχνίδια. Επίσης δεν μπορείς να κάνεις σωστή αξιολόγηση. Σημαντικό πρόβλημα, η απουσία σοβαρών προϋποθέσεων για να γίνει κάποιος διαιτητής. Η έλλειψη εκδημοκρατισμού έχει επηρεάσει πολύ τη διαιτησία. Την επιλογή των επικεφαλής κάνουν οι μεγαλοπαράγοντες, με ό,τι αυτό συνεπάγεται».