Ξαναρχίζουν σήμερα οι συνομιλίες Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων για επίλυση του Κυπριακού, υπό την επίβλεψη του ΓΓ του ΟΗΕ. Η κοινή συνάντηση του Κόφι Ανάν με τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Τάσο Παπαδόπουλο και τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Ραούφ Ντενκτάς είναι προγραμματισμένη για σήμερα το βράδυ (11.30 μ.μ. ώρα Ελλάδας). Το προτεινόμενο χρονοδιάγραμμα των συνομιλιών είναι ομολογουμένως ασφυκτικό, το περιεχόμενο του σχεδίου επίλυσης τουλάχιστον προβληματικό, ενώ και η τουρκική πλευρά προωθεί ποικιλότροπα την αναγνώριση της κατοχής και των αποτελεσμάτων της.

Ακόμη δεν έχει γνωστοποιηθεί αν θα προηγηθούν ξεχωριστές συναντήσεις του Ανάν με τις δυο πλευρές. Αξίζει να επισημανθεί ότι, πριν ξεκινήσει μια νέα διαδικασία, συνηθίζεται ο ειδικός σύμβουλος του ΓΓ, Αλβαρο ντε Σότο, να συναντάται ξεχωριστά με τις αντιπροσωπείες των δύο μερών για διαβουλεύσεις. Ομως είναι αμφίβολο αν ο Ραούφ Ντενκτάς αποδεχτεί μια τέτοια συνάντηση.

Χτες, ο Τάσος Παπαδόπουλος, καθ' οδόν για την έδρα του ΟΗΕ στη Ν. Υόρκη, έκανε στάση στην Αθήνα και είχε συνομιλίες με τον Ελληνα πρωθυπουργό. Αργότερα, μιλώντας σε δημοσιογράφους, ο Κώστας Σημίτης χαιρέτισε τη νέα πρωτοβουλία Ανάν, σημειώνοντας πάντως ότι το χρονοδιάγραμμα που προτείνει ο ΓΓ είναι «εξαιρετικά περιορισμένο». Διαπίστωσε βέβαια ότι υπάρχει ταύτιση απόψεων ελληνικής και ελληνοκυπριακής πλευράς.

Ο Κύπριος Πρόεδρος επισήμανε ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά ανταποκρίνεται «σε κάθε πρόσκληση του ΓΓ για συνομιλίες στο πλαίσιο της εντολής που έχει και με βάση τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών». Τόνισε ότι η Κυπριακή Δημοκρατία είναι έτοιμη για τις διαπραγματεύσεις.

Διπλωματικοί κύκλοι στην έδρα του ΟΗΕ επαναλαμβάνουν ότι σε περίπτωση που ένα από τα δύο μέρη ή και τα δύο δε δηλώσουν στη σημερινή συνάντηση ότι αποδέχονται χωρίς επιφυλάξεις τους όρους και τα χρονοδιαγράμματα του ΟΗΕ, τότε ο Ανάν θα σταματήσει κάθε προσπάθειά του για λύση στο Κυπριακό και θα καταθέσει την εντολή για την αποστολή των υπηρεσιών στο Συμβούλιο Ασφαλείας. Αν δεν εκφραστούν αντιρρήσεις, οι συνομιλίες θα συνεχιστούν τη Δευτέρα στη Λευκωσία υπό τον Αλβαρο Ντε Σότο, ενώ ο Ανάν θα παρεμβαίνει όποτε χρειαστεί.

Με τα μέχρι τώρα δεδομένα, ο Ανάν έχει αποφασίσει να προχωρήσει σε κοινές συναντήσεις και όχι σε χωριστές. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο λόγος που το κάνει αυτό είναι να αποφύγει να παραλάβει έγγραφα που μπορεί να έχουν οι δύο ηγέτες να του δώσουν. Ο Ραούφ Ντενκτάς φέρεται αποφασισμένος να του δώσει πολυσέλιδο έγγραφο με τις θέσεις του, είτε συναντηθεί με το γενικό γραμματέα κατ' ιδίαν, είτε μαζί με τον πρόεδρο Τ. Παπαδόπουλο.

Αλλωστε ο Ντενκτάς δήλωσε χτες ότι αν ο Ανάν δε δώσει ευκαιρία για διεξαγωγή συνομιλιών, «αυτό θα ισοδυναμεί με θάνατο του ψευδοκράτους και δεν είμαι αυτός που θα τελέσει την κηδεία». Σε τηλεφωνική επικοινωνία του με τον Τούρκο πρωθυπουργό Ταγίπ Ερντογάν του είπε ότι η μετάβαση στη Νέα Υόρκη δεν είναι και τόσο καλή, αφού ο Ανάν του έχει «δέσει τα χέρια» και δεν τον καλεί για συνομιλίες, αλλά για να του ανακοινώσει τα τετελεσμένα. Κύκλοι προσκείμενοι στον Τουρκοκύπριο ηγέτη διαχέανε ότι μόλις ο Ντενκτάς συναντηθεί με το ΓΓ, θα του επιδώσει επιστολή κι αν ο Ανάν αρνηθεί να την παραλάβει, θα επιστρέψει στην Κύπρο.

Η δε εμφανιζόμενη ως πιο διαλλακτική, τουρκική κυβέρνηση διά μέσω του υπουργού Εξωτερικών Αμπντουλάχ Γκιουλ μίλησε πάλι για πραγματικότητες στο νησί που πρέπει να ληφθούν υπόψη, ενώ για το «σχέδιο Ανάν», είπε ότι πρέπει να αποτελέσει «σημείο αναφοράς» και όχι «βάση για διαπραγμάτευση».

«Η ελληνοκυπριακή πλευρά έχει δείξει επανειλημμένα την καλή της διάθεση. Οφείλει και η άλλη πλευρά να καταλάβει ότι πρέπει να εγκαταλείψει τις αρνήσεις και την παρελκυστική τακτική και να προσέλθει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, με βάση το σχέδιο Ανάν». Αυτό τόνισε ο Κ. Καραμανλής μετά τη συνάντηση που είχε χτες με τον Κύπριο πρόεδρο Τ. Παπαδόπουλο. Επανέλαβε ότι «το μέγα ζητούμενο και η βασική εθνική επιδίωξη παραμένει η επίτευξη μιας δίκαιης, βιώσιμης, λειτουργικής λύσης στο πολιτικό πρόβλημα της Κύπρου», ενώ αισθάνθηκε την ανάγκη να επισημάνει ότι «στα εθνικά θέματα πρέπει να έχουμε ενιαία εθνική στρατηγική».

Συγκεκριμένα: Το αμερικανοβρετανικής έμπνευσης σχέδιο αποδέχεται ως τετελεσμένα τα αποτελέσματα της εισβολής και κατοχής του 38% των εδαφών της Κύπρου. Δημιουργεί ένα «κοινό κράτος» με μια «κοινή κυβέρνηση» και ένα νέο Σύνταγμα. Το «κοινό κράτος» οικοδομείται στην αντίληψη της ύπαρξης δύο «συστατικών κρατών», το κάθε ένα με το δικό του «βασικό νόμο», που θα αυτοκυβερνώνται. Τα «συστατικά κράτη» έχουν ισότιμο καθεστώς και οργανώνονται ελεύθερα κάτω από τα δικά τους Συντάγματα. Στο πλαίσιο αυτό είναι πολύ αμφίβολο, προβληματικό έως και αδύνατο, να μπορεί να λειτουργήσει το «κοινό κράτος» και να ασκήσει κυρίαρχα τις εξουσίες που θα καθορίζει το «κοινό Σύνταγμα» και οι οποίες θα πρέπει να εξασφαλίζουν ότι η Κύπρος θα μπορεί να μιλάει και να ενεργεί με μια φωνή διεθνώς, καθώς και να προστατεύει αυτοτελώς την ακεραιότητά της και τα σύνορά της.

Οι ελευθερίες διακίνησης και εγκατάστασης και το δικαίωμα ιδιοκτησίας είχαν γίνει δεκτά και από τις δυο πλευρές στην Κατευθυντήρια Γραμμή 3 της Συμφωνίας Υψηλού Επιπέδου Μακαρίου - Ντενκτάς και είχαν επαναβεβαιωθεί στη Συμφωνία Κυπριανού - Ντενκτάς. Ομως, δεν ενσωματώνονται στις νέες προτάσεις για το Συνταγματικό και εισάγονται χρονικοί περιορισμοί και πολλές εξαιρέσεις. Τα ζητήματα των προσφύγων, των περιουσιών τους, αλλά και της επιστροφής τους παραμένουν ένα μεγάλο ερωτηματικό.

Συμπερασματικά: Καθιερώνεται ένα ιδιόμορφο καθεστώς κράτους, μοναδικό στα χρονικά του διεθνούς δικαίου, που αποτελεί μια συγκαλυμμένη μορφή Συνομοσπονδίας και μια συγκαλυμμένη διχοτόμηση. Η προβληματική λειτουργία του «κοινού κράτους» θα έχει αποτέλεσμα τη δημιουργία επικίνδυνων καταστάσεων, όπως και το να βρίσκεται κάτω από μια διαρκή εποπτεία του ΟΗΕ και της ΕΕ, των Αγγλοαμερικανών.

Εξάλλου, αύριο, Τετάρτη, επικυρώνεται από την ελληνική Βουλή η διεύρυνση της ΕΕ, άρα και η ενσωμάτωση της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ευρωζώνη.

Συνδυαστικά: Το σχέδιο Ανάν και η ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ΕΕ όχι μόνο δε θα βελτιώσουν την ποιότητα ζωής τους, όχι μόνο δε θα διασφαλίζουν τα κυριαρχικά δικαιώματα όλου του κυπριακού λαού (Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων), αλλά θα διαιωνίσουν και θα εντείνουν τη διχοτόμηση της νήσου, τη διαίρεση του λαού, την εξάρτηση και την κηδεμονία της Κύπρου από τις μεγάλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις. Οι ευθύνες της ελληνικής κυβέρνησης είναι ιστορικές για την κατάληξη αυτή του ζητήματος. Τεράστιες είναι και οι ευθύνες όσων πολιτικών δυνάμεων της χώρας μας είναι προσδεμένες σε ένα στείρο και άκαρπο ευρωκεντρισμό και συνέβαλαν στη δημιουργία κλίματος εφησυχασμού του λαού, αποκρύβοντας τους πραγματικούς κινδύνους που αντιμετώπιζε η Κύπρος και όλος ο λαός της από την επέλαση της ιμπεριαλιστικής τάξης πραγμάτων στην περιοχή.