Στο εξήντα σελίδων «πόνημα» της νομαρχίας του Εβρου με τον τίτλο «Εβρος 2010 - Στρατηγικό σχέδιο», κυρίαρχη θέση στο κεφάλαιο για την οικονομική ανάπτυξη του νομού κατέχει η «πολιτική κόκκινου χαλιού για τους επενδυτές». Η φιλοσοφία της πρότασης συνίσταται στην καλλιέργεια ελκυστικών κινήτρων και υποδομών για νέες επενδύσεις από το ιδιωτικό κεφάλαιο και θα δημιουργήσουν - κατά τους εμπνευστές της πρότασης - νέες θέσεις απασχόλησης στο νομό. Το σχέδιο ανάπτυξης δεν είναι τίποτε άλλο παρά η εξειδίκευση της πολιτικής κατεύθυνσης της κεντρικής εξουσίας, στο επίπεδο του νομού και εκτός από την εκλεγμένη με το ΠΑΣΟΚ νομαρχιακή πλειοψηφία, βρίσκει ένθερμους υποστηρικτές, τόσο ανάμεσα στους τοπικούς εκπροσώπους της ΝΔ, όσο και του Συνασπισμού.

Παρά τη φαινομενική της πρωτοτυπία, η πρόταση κάθε άλλο παρά καινούρια είναι. Αποτελεί κομμάτι της κυρίαρχης πολιτικής, που ευθύνεται για τη συρρίκνωση της παραγωγικής βάσης του νομού τα τελευταία 15 χρόνια, για το ξερίζωμα της αγροτικής και κτηνοτροφικής παραγωγής και την ερήμωση της υπαίθρου στον ακριτικό νομό, η οποία αναμένεται να ενταθεί, ύστερα από την αγροτοκτόνα ενδιάμεση αναθεώρηση της ΚΑΠ.

Οι συνέπειες των αντεργατικών - αντιαγροτικών πολιτικών κυβέρνησης και ΕΕ είναι σήμερα στον Εβρο περισσότερο εμφανείς από κάθε άλλη φορά, προσφέροντας στους κατοίκους του νομού πλούσιο υλικό, για να βγάλουν τα συμπεράσματά τους: Αν το συμφέρον τους περνάει πάνω από τα «κόκκινα χαλιά», που οι δυνάμεις του δικομματισμού στρώνουν στα υπερκέρδη του κεφαλαίου ή αν ταυτίζεται με την καταδίκη τους και τη διεκδίκηση μιας άλλης τροχιάς ανάπτυξης για το νομό. Ανάπτυξης που θα εξυπηρετεί τις πραγματικές ανάγκες των εργαζομένων, των αγροτών και των μικρομεσαίων επαγγελματοβιοτεχνών και θα αξιοποιεί στο έπακρο τις τεράστιες δυνατότητες του ακριτικού νομού.

Ο Εβρος μετράει από τις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας 4.000 χαμένες θέσεις εργασίας στον ιματισμό. Οι 16 επιχειρήσεις φασόν που λειτουργούσαν στο νομό, έκλεισαν η μία μετά την άλλη ή μετέφεραν με κρατικές επιδοτήσεις την παραγωγή τους στη γειτονική Βουλγαρία, όπου το εργατικό κόστος είναι έως και οκτώ φορές χαμηλότερο από αυτό της Ελλάδας. «Μπράντεξ», «Μαστρογιαννίδου», «Μίχος», «Καβάζης», «ΕΒΡΟΣ ΑΕ» και δεκάδες άλλες βιοτεχνίες αποτελούν παρελθόν για τον Εβρο, αφήνοντας πίσω τους χιλιάδες άνεργους.

Στον κλάδο της κλωστοϋφαντουργίας, μοναδικό εργοστάσιο στην περιοχή παραμένει το «Οττο Εβρος» της «Κλωνατέξ», ιδιοκτησίας του μεγαλοεπιχειρηματία Λαναρά. Η εργοδοσία επιδοτήθηκε το 1997 με 4,5 δισ. δραχμές, για να προσθέσει στην επιχείρηση και τρίτη παραγωγική μονάδα, με τη δέσμευση ότι το προσωπικό θα αυξανόταν στους 214 εργαζόμενους από τους 160 που απασχολούσε μέχρι τότε. Σήμερα δουλεύουν στο εργοστάσιο λιγότεροι από 100 εργαζόμενοι, με μισθούς πείνας, που δεν ξεπερνούν τα 600 ευρώ το μήνα, ακόμα και για εκείνους που κουβαλάνε στην πλάτη τους πολυετίες, νυχτοκάματα και κυριακάτικη εργασία. Οι εργαζόμενοι μετράνε απώλειες στο εισόδημά τους έως και 50% σε σχέση με το 1996, την ίδια στιγμή που τα υπερκέρδη της «Κλωνατέξ» διογκώνονται χρόνο με το χρόνο.

Η βιομηχανική περιοχή της Αλεξανδρούπολης αποτέλεσε και αποτελεί επενδυτικό παράδεισο για το ντόπιο και ξένο κεφάλαιο. Τα υψηλά αναπτυξιακά κίνητρα, με τα οποία η κυβέρνηση προικοδοτεί τους επιχειρηματίες, είχαν ως συνέπεια πάνω από 25 επιχειρήσεις να εγκατασταθούν στην περιοχή, με επιδότηση μέχρι και στο 80% της επένδυσης. Με εξαίρεση δέκα εργοστάσια που βρίσκονται σε λειτουργία, τα υπόλοιπα παραμένουν κλειστά, δικαιολογώντας απόλυτα το χαρακτηρισμό «κουφάρια» που τους αποδίδουν οι εργαζόμενοι του Εβρου. Παρά το γεγονός ότι οι εργοδότες γέμισαν τις τσέπες τους με το χρήμα των κρατικών επιδοτήσεων, τα επενδυτικά τους σχέδια χώρεσαν τελικά τους μισούς από τους εργαζόμενους που δεσμεύονταν, αρχικά, ότι θα απασχολούσαν.

Απέναντι στη συρρίκνωση της παραγωγικής βάσης του νομού, τόσο η κεντρική όσο και η τοπική εξουσία ενισχύουν τη λογική της παροχής προνομίων στους επενδυτές με διάφορες παραλλαγές. Αν σήμερα γίνεται συζήτηση για το «κόκκινο χαλί» της Νομαρχίας, πριν μερικά χρόνια το ενδιαφέρον μονοπωλούσε η ΔΕΒΖΟΣ (Διασυνοριακή Ελεύθερη Βιομηχανική Ζώνη Οικονομικών Συναλλαγών). Μια πρόταση που κατατέθηκε το 1994 και προέβλεπε τη δημιουργία στην περιοχή του Ορμένιου, δίπλα στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα, μιας βιομηχανικής περιοχής 600 στρεμμάτων, που θα απασχολούσε Ελληνες και Βούλγαρους εργάτες. Στόχος ήταν η μείωση του εργατικού κόστους, αφού οι αλλοδαποί εργάτες - οι οποίοι σύμφωνα με τις απαιτήσεις των εργοδοτών θα αποτελούσαν το 80% του συνολικού εργατικού δυναμικού - θα πληρώνονταν με μεροκάματα αντίστοιχα της Βουλγαρίας, προσαυξημένα κατά 20%. Η ιδέα συντηρείται μέχρι σήμερα, παρά τη χρεοκοπία της, αφού η συγκράτηση του ιματισμού στο νομό, στην οποία στόχευε, έχει αποτύχει.

Η ανεργία διογκώνεται, ακόμα και με τα επίσημα στοιχεία του ΟΑΕΔ. Μόνο στην περιοχή της Αλεξανδρούπολης, των Φερρών και του Σουφλίου καταγράφονται επίσημα 6.500 άνεργοι, το 1/3 από τους οποίους βρίσκονται σε μακροχρόνια ανεργία. Αντί για εργοστάσια, ξεφυτρώνουν παντού φορείς κατάρτισης ανέργων για να συγκαλυφτεί ακόμα παραπάνω η πραγματική ανεργία. Σε ολόκληρη την Ανατολική Μακεδονία και τη Θράκη, λειτουργούν σήμερα πάνω από 40 φορείς κατάρτισης (ΚΕΚ).

Τάση ραγδαίας συρρίκνωσης παρουσιάζει και η αγροτική παραγωγή του Εβρου, αποτέλεσμα της αντιαγροτικής πολιτικής κυβέρνησης - ΕΕ. Σήμερα ο αγροτικός πληθυσμός της υπαίθρου αποτελεί το 20% του συνολικού πληθυσμού, όταν πριν μερικές δεκαετίες ξεπερνούσε το 60%. Στο στόχαστρο της αντιαγροτικής πολιτικής βρίσκεται το σύνολο των προϊόντων που παράγει ο νομός (βαμβάκι, καλαμπόκι, σιτάρι, ζαχαρότευτλα), με το εισόδημα των αγροτών να μειώνεται κατά 20% περίπου κάθε χρόνο.

Στη συντριπτική τους πλειοψηφία είναι μικροκαλλιεργητές, που εξαναγκάζονται να εγκαταλείψουν τη γη τους, αναζητώντας διέξοδο στην αυτοαπασχόληση. Ο αναπόφευκτος υπερεπαγγελματισμός, οδηγεί κάθε χρόνο εκατοντάδες επιχειρήσεις στο κλείσιμο, με αποτέλεσμα η εργασιακή περιπλάνηση των εκδιωγμένων από τη γη τους παραγωγών να καταλήγει στη μακροχρόνια ανεργία. Εσωτερική και εξωτερική μετανάστευση πλήττουν κυρίως την ακριτική ύπαιθρο, αφού χωριά με τρεις και τέσσερις χιλιάδες κατοίκους φιλοξενούν σήμερα μόλις μερικές δεκάδες ηλικιωμένους απόμαχους της δουλιάς... Μείωση 40.000 κατοίκων από τη δεκαετία του 1960 καταγράφεται και συνολικά στον πληθυσμό του νομού Εβρου...

Και αν η κυβέρνηση δεν έχει ακόμα ολοκληρώσει το μεθοδευόμενο ξεπάστρεμα των αγροτών, δε συμβαίνει το ίδιο και με την ανύπαρκτη σήμερα στον Εβρο κτηνοτροφία. Με αφορμή τον αφθώδη πυρετό του 1996, το ζωικό κεφάλαιο εξολοθρεύτηκε χωρίς να ενισχυθεί η ανανέωσή του. Το αποτέλεσμα 17.000 μεγάλα ζώα (βοοειδή) και περίπου 250.000 μικρά (γιδοπρόβατα) να χαθούν και μαζί τους και η κτηνοτροφία στο νομό. Οι ελάχιστοι κτηνοτρόφοι που απέμειναν έχουν σήμερα να αντιμετωπίσουν τους ληστρικούς όρους και τις τιμές πείνας που προσφέρει η ιδιωτικοποιημένη πλέον αλλαντοποιία «Θράκη».

Το ερώτημα σχετικά με τη διέξοδο από το τέλμα που έχουν επιφυλάξει οι πολιτικές του δικομματισμού για τον Εβρο, προκύπτει αναπόφευκτα, ιδιαίτερα μπροστά στις επερχόμενες εκλογές. Την απάντηση αναλαμβάνουν να δώσουν οι ίδιοι οι κάτοικοι του ακριτικού νομού. «Με αυτές τις πολιτικές το μέλλον μας είναι να γίνουμε όλοι γκαρσόνια», λέει στο «Ριζοσπάστη» ο Νικηφόρος Καραμανίδης, μέλος του ΔΣ της Ενωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Αλεξανδρούπολης, Φερρών, Σουφλίου και μέλος της γραμματείας της ΠΑΣΥ. «Αλλη λύση πέρα από το κοινό μέτωπο της αγροτιάς με την εργατική τάξη για την ανατροπή αυτής της πολιτικής, δεν μπορεί να υπάρξει. Μόνο αν ο λαός βασιστεί σε άλλες πολιτικές μπορεί να αλλάξει η κατάσταση».

ΑΠΟΣΤΟΛΗ: Περικλής ΚΟΥΡΜΟΥΛΗΣ