ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Παρασκευή 12 Δεκέμβρη 2003
Σελ. /40
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
ΝΕΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ
Η «λογική» της ... μισής αλήθειας

Αυτούς τους «κρατήρες» συγκρίνει ο υπουργός με το στέγαστρο στη Σαντορίνη!
Αυτούς τους «κρατήρες» συγκρίνει ο υπουργός με το στέγαστρο στη Σαντορίνη!
Νέα «τρικ» της κυβέρνησης για παραπλάνηση, ουσιαστικά, της Βουλής, στο μείζον θέμα της καταστροφής του αρχαιολογικού χώρου του Μακρυγιάννη χάριν του Νέου Μουσείου Ακρόπολης προκύπτουν από τα πρακτικά της συνεδρίασης της επιτροπής της Βουλής, όπου συζητήθηκε το νομοσχέδιο - «σκούπα» για τους Ολυμπιακούς Αγώνες, άρθρο του οποίου είναι «αφιερωμένο» στο ΝΜΑ.

Ο Ε. Βενιζέλος είπε στους βουλευτές ότι «εξεδόθη απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ, η οποία με συντριπτική πλειοψηφία έκρινε, αμετάκλητα, ότι η προβλεπόμενη μεταχείριση των υστερορωμαϊκών και πρωτοβυζαντινών αρχαίων που βρέθηκαν στο οικόπεδο Μακρυγιάννη, είναι απολύτως ενδεδειγμένη και απορρίπτονται όλες οι σχετικές αιτήσεις ακυρώσεως».

Τι δεν είπε: Οτι την ημέρα που κατατέθηκε το εν λόγω νομοσχέδιο, η Ολομέλεια του ΣτΕ έκρινε παράνομη και αντισυνταγματική την απόφαση του υπουργού Πολιτισμού, με την οποία εγκρίθηκε η προμελέτη για την κατασκευή του ΝΜΑ στου Μακρυγιάννη. Θυμίζουμε ότι σ' αυτή την προμελέτη στηρίχτηκε η έγκριση της άδειας εκσκαφών και αντιστηρίξεων του Μουσείου. Οσον αφορά στις αιτήσεις ακύρωσης θυμίζουμε ότι εκκρεμεί η παρέμβαση της «Συμπαράταξης για την Αθήνα» στο Διοικητικό Εφετείο, αλλά και η συζήτηση και απόφαση του ΣτΕ επί της οριστικής μελέτης του μουσείου, εναντίον της οποίας προσέφυγαν πολίτες και το Ελληνικό Τμήμα του ICOMOS (Διεθνές Συμβούλιο Μνημείων και Τοποθεσιών). Επομένως, ουδείς - πολύ περισσότερο το ΣτΕ που επικαλείται ο υπουργός - δεν απέρριψε τίποτα.

Σε αυτή την παράγραφο, όμως, ο υπουργός προσπαθεί επιπλέον να απαξιώσει τον αρχαιολογικό χώρο - ως απλό «οικόπεδο» - αλλά, εμμέσως, και τα ευρήματα, τα οποία ο ίδιος, αλλά και η Αρχαιολογική Υπηρεσία έχουν χαρακτηρίσει ως σημαντικά. Θυμίζουμε, επίσης, ότι η ανασκαφή δε συνεχίστηκε και δεν υπάρχουν δημοσιεύσεις. Πρόκειται για διαπιστώσεις που προκύπτουν και από παλαιότερες απαντήσεις του υπουργού σε σχετικές Ερωτήσεις του ΚΚΕ. Αλλωστε, υπάρχει και η καθημερινότητα της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, η οποία - όταν της το επιτρέπουν- διασώζει (ορθώς) πολύ μικρότερης έκτασης ευρήματα που κινδυνεύουν από το τσιμέντο. Ολα αυτά για τον υπουργό αποτελούν απλώς το «περιβόητο αρχαιολογικό ζήτημα του οικοπέδου Μακρυγιάννη», όπως το χαρακτηρίζει παρακάτω.

Αλλού ο υπουργός θα συγκρίνει και πάλι το στέγαστρο του αρχαιολογικού χώρου του Ακρωτηρίου στη Σαντορίνη... με το ΝΜΑ! Φυσικά, δε χρειάζεται να είναι ειδικός κανείς, για να διαπιστώσει πως τα υποστυλώματα ενός στεγάστρου σε αρχαιολογικό χώρο είναι τελείως διαφορετικό πράγμα από τις υποστυλώσεις ενός κτιρίου του όγκου του ΝΜΑ.

Τέλος, ο υπουργός «βαφτίζει» το ΝΜΑ ως «εθνικό έργο» και προσπαθεί να πιάσει στο «φιλότιμο» τους βουλευτές, λέγοντας πως το Βρετανικό Μουσείο «επιχαίρει κάθε φορά που υπάρχει πρόβλημα», υπονοώντας, βέβαια, τα Γλυπτά του Παρθενώνα. Λίγο πριν, έφτασε στο σημείο να πει ότι οι αντιδράσεις στη χωροθέτηση του μουσείου δεν προκύπτουν από κανένα «γνήσιο αρχαιολογικό ενδιαφέρον» και «παρακαλεί» τα κόμματα «να μην ενθαρρύνουν αυτές τις καταχρηστικές, αντικοινωνικές και φαύλες συμπεριφορές»! Προφανώς, ο υπουργός περιλαμβάνει στους «φαύλους» και την ομόφωνη απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του διεθνούς ICOMOS, που καλεί την ελληνική κυβέρνηση να μην προχωρήσει στην κατασκευή του μουσείου στο συγκεκριμένο χώρο...

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΚΑΙ ΛΟΙΠΟΙ ΕΜΠΟΡΟΙ ΤΕΧΝΗΣ ΚΑΙ ΙΔΕΩΝ
Αυθαιρεσία και σκοταδισμός

Σάλος προκλήθηκε για τον πίνακα του Τιερί ντε Κορντιέ, «Πότισέ με, με στεγνή αμαρτία», τον οποίο φυσικά χρυσοπληρώνει ο ελληνικός λαός, για να έρθει στην επιφάνεια ξανά το μείζον πρόβλημα για το ρόλο της τέχνης και των εμπόρων της, βασική μορφή χειραγώγησης του λαού, ως στοιχείο του εποικοδομήματος ενός σάπιου και ιστορικά ξεπερασμένου κοινωνικοπολιτικού συστήματος που ακούει στο όνομα καπιταλισμός και το οποίο βρίσκεται στην πιο βάρβαρη, την τελευταία βαθμίδα του, τον ιμπεριαλισμό. Το συγκεκριμένο έργο - που σε άλλες συνθήκες δε θα γύριζε κανένας πιθανόν να το κοιτάξει - θεωρήθηκε «προσβολή του χριστιανικού σταυρού» και αποσύρθηκε με απόφαση του υπουργού Πολιτισμού, λες και αν «το ανδρικό μόριο» δεν ήταν παρέα με το «σταυρό», αλλά με ένα γυναικείο σώμα ή ένα άλλο σύμβολο (πιθανόν των βουδιστών ή των μουσουλμάνων) δε θα ήταν προσβολή - όχι μόνο στην τέχνη, αλλά και στην απλή νοημοσύνη...

Σημαντική παρέμβαση για το θέμα έκανε ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδας, Μιχάλης Παπαδάκης, και σημειώνει για το γεγονός: «Η λογοκρισία και ο περιορισμός της ελευθερίας της Τέχνης και της Επιστήμης ήταν ανέκαθεν τα μέσα με τα οποία αντιδρούσαν ιδεολογικά και θρησκευτικά δόγματα που δεν αντέχουν στην ανάπτυξη της κριτικής και της Γνώσης. Από την άλλη πλευρά του ίδιου νομίσματος είναι η Αυθαίρετη, εκτός θεσμών, λειτουργία αυτών που διαχειρίζονται την πολιτική εξουσία για λογαριασμό οικονομικών συμφερόντων, που λογοκρίνουν και περιορίζουν την Τέχνη και την Επιστήμη με τους μηχανισμούς της Αγοράς (διακίνηση και προβολή).

Στην εποχή μας ο σκοταδισμός είναι μείγμα των δύο: της Λογοκρισίας και της Αυθαιρεσίας του Διαχειριστή (κράτος, εκκλησία, ιδρύματα κλπ.). Τι θα ερευνήσει ο εισαγγελέας στην περίπτωση του Outlook; Θα ερευνήσει τους προπηλακισμούς και τις απειλές για βίαιες πράξεις ενάντια στην ελευθερία της Τέχνης ή την κατάργηση των θεσμών από την "Πολιτιστική Ολυμπιάδα"; Από ό,τι φαίνεται τίποτα από τα δύο. Μάλλον προτίθεται να λειτουργήσει ως ανώτατος κριτής των ορίων της Γνώσης».

Την έντονη αποδοκιμασία του για την αποκαθήλωση του έργου εκφράζει σε ανακοίνωσή του ο Σύλλογος Φοιτητών της ΑΣΚΤ.

Φωτογραφικό έργο του Θανάση Τότσικα, που περιλαμβάνεται στην «Outlook», βεβήλωσε χτες άγνωστη γυναίκα. Ο υπουργός Πολιτισμού με ανακοίνωσή του εκφράζει τη θλίψη του και καταδικάζει τέτοιες ενέργειες.

«Τέχνη» για ... ποιους;

Σ' αυτό τον τόπο ο λαός και οι δημιουργοί του πνεύματος και των τεχνών βασανίστηκαν σκληρά από τη φίμωση της ελευθερίας των ιδεών, του λόγου και της καλλιτεχνικής έκφρασης, που επέβαλε η - ξενόδουλη, μην το ξεχνάμε - άρχουσα τάξη και τα εκτελεστικά όργανά της. Σε άντρα βασανιστηρίων, φυλακές και εξορίες βρέθηκαν πλήθος δημιουργοί, μόνο και μόνο γιατί το έργο τους θεωρήθηκε «ανατρεπτικό» από τα εκάστοτε «δημοκρατικά» ή δικτατορικά γκουβέρνα της αστικής τάξης.

Λ.χ. ο Βάρναλης διώχτηκε και εξορίστηκε για το «Φως που καίει» και τα άλλα έργα του. Πλήθος έργων μεγάλων δημιουργών σ' αυτό τον τόπο συκοφαντήθηκαν, «θάφτηκαν», ρίχτηκαν στην πυρά ή πολτοποιήθηκαν από τους μηχανισμούς της εξουσίας. Χρειάστηκε μεγάλος και μακρόχρονος αγώνας του λαϊκού κινήματος και των προοδευτικών δημιουργών για να καταργηθεί η μάστιγα της λογοκρισίας. Μιας λογοκρισίας, που «έπνιγε» μόνον εκείνα τα δημιουργήματα που ήταν «φως» για τις λαϊκές μάζες.

Κανείς, σήμερα, δε διανοείται, δε δέχεται την επιστροφή στο σκοταδισμό της λογοκρισίας. Ούτε μπορεί να συμφωνεί με μια - ολοφάνερα καιροσκοπική - κυβερνητική επιβολή λογοκρισίας, μόνο και μόνο γιατί άσκησαν πιέσεις κάποιοι φανατικοί και εκλογοκαιροσκόποι, όπως συνέβη με ένα από τα «εικαστικά» λεγόμενα έργα ενός Βέλγου στην έκθεση «Outlook». Ολοι, όμως, ιδιαίτερα οι δημιουργοί και ο λαός, που πληρώνει με δισ. τα «γούστα» κάποιου που ταυτίζεται με τα ισχυρά κυκλώματα των εμπόρων έργων τέχνης, και δικαιούνται και οφείλουν να προβληματιστούν:

Τι είναι, τελικά, τέχνη; Τι σημαίνει, τελικά, «ελευθερία της έκφρασης»; Σε ποιους, σε πόσους, προς ποια κατεύθυνση παρέχεται η δυνατότητα, επομένως και η ελευθερία, να δημιουργήσουν; Στο όνομα της «ελευθερίας της έκφρασης», θα πληρώνει ο λαός και θα αποδέχονται οι αρμόδιοι οτιδήποτε αναγορεύει κάποιος, άνευ όρων και ορίων, ως «έργο τέχνης»; «Ελευθερία» είναι, λ.χ. όπως την εμφάνισε η χτεσινή «Αυγή», η βράβευση από τα αγγλικά εμπορευματικά κυκλώματα του έργου του τραβεστί Γκρέισον Πέρι για ένα έργο του, που αναπαριστούσε βιασμούς μικρών παιδιών και το σόου που έδωσε στην γκαλερί ντυμένος με φουστάνια, σόου που ως «παγκόσμιο καλλιτεχνικό γεγονός» προβλήθηκε διεθνώς από τα ΜΜΕ;

Λογοκρισία δεν έχουμε, ούτε πρέπει να έχουμε. Επιβάλλεται, όμως, να αναρωτηθεί ο καθένας: Είναι σύγχρονο «έργο τέχνης» και το έργο που αποκαθηλώθηκε και τα υπόλοιπα του Βέλγου «εικαστικού»; Είναι «έργα τέχνης» και πολλά από τα εκθέματα της συγκεκριμένης έκθεσης; Είναι τέχνη η «μεταμοντέρνα», εκφυλιστική θεματολογικά, σαβούρα, που προβάλλεται ως «τελευταία λέξη» στη σύγχρονη τέχνη; Είναι «σύγχρονη τέχνη» τέτοια έργα, ή ένα ακόμη «μέσο» της άρχουσας τάξης για την αποχαύνωση των λαϊκών μαζών;


Α. ΕΛΛΗΝΟΥΔΗ



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ