ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Ο «Φιλάργυρος» στο Ηρώδειο

Η αυγουστιάτικη καταιγίδα έγινε η αιτία να αναβληθεί η παράσταση του «Φιλάργυρου» στο Ηρώδειο την περασμένη Κυριακή. Η πασίγνωστη κωμωδία του Μολιέρου (γράφτηκε το 1668) που παρουσιάζεται από το «Θεατρικό Σανίδι», σε συνεργασία με το ΔΗΠΕΘΕ Βόλου, θα ανεβεί στο Ηρώδειο την ερχόμενη Τετάρτη, 20 Αυγούστου. Στο «Φιλάργυρο» ο Μολιέρος καυτηριάζει τους ανθρώπους που κινούνται με γνώμονα το κέρδος, τη σκοπιμότητα και τις υστερόβουλες σκέψεις και δικαιώνει μέσα από το έργο, πανηγυρικά, την ελεύθερη και άδολη σκέψη. Εξιδανικεύει τον άνθρωπο, φιλτράροντας τις ανθρώπινες σχέσεις μέσα από τους τύπους της κομέντια ντελ' άρτε. Ο ανεκπλήρωτος έρωτας που δεν εκφράζεται, που κρύβεται κάτω από τα προσχήματα. Η αδυναμία του ήρωα να σηκώσει το ανάστημά του μπροστά σε ένα πρόβλημα που τον ταλαιπωρεί, γίνεται η αιτία να εμπλακούν οι τρίτοι που υπόσχονται ότι θα φέρουν λύσεις, αλλά το μόνο που προκαλούν είναι μπλεξίματα και έντονες ανατροπές.

Τη σκηνοθεσία της παράστασης, που μεταφέρει το θεατή στη δεκαετία του 1920 (1929 - το μεγάλο οικονομικό κραχ) και στο 2003 - εποχή της «οδύσσειας» του Χρηματιστηρίου, υπογράφει ο Κοραής Δαμάτης. Η μετάφραση είναι του Ερρίκου Μπελιέ, και τα σκηνικά - κοστούμια της Αννας Μαχαιριανάκη. Παίζουν: Βασίλης Τσιβιλίκας, Βασίλης Κολοβός, Ερση Μαλικένζου, Γιώργος Ματαράγκας, Μπάμπης Κλαλιώτης, Ανδρέας Βαρούχας, Μπάμπης Χατζιδάκης, Γιάννης Ματαράγκας, Ειρήνη Τσαλέρα, Ελβίρα Ζαμπετάκη και Γρηγόρης Σταμούλης. Εισιτήρια για την παράσταση προπωλούνται στα ταμεία του Φεστιβάλ Αθηνών και στο Θέατρο Τέχνης.

«Νομιμοποιώντας τον πόλεμο»

Τα κοινωνικά «αντανακλαστικά» του καλλιτεχνικού κόσμου της Βρετανίας «ερέθισε» η υπόθεση Ντέιβιντ Κέλι, του Βρετανού ειδικού στα όπλα μαζικής καταστροφής, ο οποίος πέθανε πρόσφατα υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες προκαλώντας μεγάλη κρίση στη βρετανική κυβέρνηση. Θυμίζουμε ότι ο Κέλι φέρεται να ήταν η κύρια «πηγή» σχετικής έρευνας του BBC που αποκάλυπτε τις «υπερβολές» του Μπλερ περί κατοχής τέτοιων όπλων από το Ιράκ για να δικαιολογήσει την επίθεση εναντίον του.

Με το χαρακτηριστικό και συμβολικό τίτλο «Justifying the War» («Νομιμοποιώντας τον Πόλεμο») το θέατρο «Tricycle» πρόκειται να μεταφέρει στο «σανίδι», τον Οκτώβρη, την έρευνα που διεξάγει η επιτροπή Χάτον για το θάνατο του Κέλι. Σύμφωνα με τον καλλιτεχνικό διευθυντή του θεάτρου, Νίκολας Κεντ, στόχος της παράστασης είναι η πραγματική ενημέρωση του κοινού γι' αυτό το θέμα. «Είναι ειρωνικό το γεγονός ότι τα στοιχεία που παρουσιάζονται σε αυτή τη "δημόσια" έρευνα δεν ανακοινώνονται» δηλώνει ο Κεντ και συνεχίζει: «Ελπίζουμε, η κυβέρνηση να αποφασίσει σύντομα να επιτρέψει τη δημοσιοποίηση ανάλογων στοιχείων, ώστε να μη χρειάζεται να προχωράμε σε αυτού του είδους τις παραστάσεις».

Η πρεμιέρα ορίστηκε για τις 3 Οκτώβρη και η «αυλαία» της παράστασης θα πέσει στις 6 Δεκέμβρη. Η συγκεκριμένη θεατρική ομάδα έχει ασχοληθεί και στο παρελθόν με τη δραματοποίηση άλλων κυβερνητικών ερευνών.

Ο θρήνος - αφήγηση της «Ευάνδης»

Η «Ευάνδη», η παράσταση - συνάντηση των Θοδωρή Γκόνη, Νίκου Ξυδάκη, Χρήστου Μποκόρου και Δήμου Αβδελιώδη, με την Ολια Λαζαρίδου -αλλά και τη Μαρία Φαραντούρη, η φωνή της οποίας ακούγεται στα χορικά- θα παρουσιαστεί στις 16 Αυγούστου στη Θάσο και στις 31 Αυγούστου κατεβάζει αυλαία, στο Κάστρο της Πάτρας.

Η Ευάνδη αναφέρεται στις «Ικέτιδες» του Ευριπίδη. Είναι μια γυναίκα μισότρελη από την απώλεια του άντρα της Καπανέα, ενός από τους Επτά που εκστράτευσαν εναντίον της Θήβας. Παρά τις προσπάθειες του πατέρα της, Ιφη, αυτοκτονεί πέφτοντας στην πυρά. Ενα πρόσωπο που συνοψίζεται σε λίγες μόνο γραμμές, παίρνει το λόγο που της στερήθηκε και μέσα από ένα θρήνο -αφήγηση μιλά για όσους κάηκαν από αγάπη. Είναι η πάναγνη, όπως σημαίνει το όνομά της, πιστή γυναίκα που αφανίζεται από το χαμό του άντρα της. «Στις λαμπερές τις φλόγες θα δοθώ, το σώμα μου θα σμίξω με το σώμα του άντρα μου, το δέρμα μου θα ενώσω στ' αγαπημένο δέρμα, θα φτάσω στης Περσεφόνης τα παλάτια και τις γυναίκες όλης της γης θα ξεπεράσω στην αφοσίωση»...

Το μοναδικό ρόλο της παράστασης ερμηνεύει η ηθοποιός Ολια Λαζαρίδου. Μετάφραση: Καίτη Παπαδάκη. Σκηνοθεσία: Θοδωρής Γκόνης. Εικαστική παρέμβαση: Χρήστος Μποκόρος. Μουσική: Νίκος Ξυδάκης. Δραματουργική επεξεργασία: Γιάννα Ροϊλού. Κείμενο παράστασης: Θοδωρής Γκόνης, Καίτη Παπαδάκη. Φωτισμοί: Δήμος Αβδελιώδης.

Βλάχικο γλέντι στην Παλαιομάνινα

Το βλάχικο γαμήλιο τραπέζι - γλέντι, έθιμο με μυκηναϊκές και γενικότερα αρχαιοελληνικές ρίζες, δεσπόζει και στις φετινές πολιτιστικές εκδηλώσεις της Παλαιομάνινας Αιτωλοακαρνανίας, που πραγματοποιούνται στις 16 Αυγούστου. Στους χιλιάδες επισκέπτες που θα κατακλύσουν το γραφικό χωριό θα διανεμηθεί το βράδυ της 16/8 δωρεάν το περίφημο βλάχικο γαμήλιο φαγητό (ντόπιο φρέσκο προβατίσιο κρέας με χοντρά μακαρόνια σε πικάντικη σάλτσα). Παρασκευάζεται στην ύπαιθρο, μέσα σε παραδοσιακά καζάνια και πάνω σε φωτιά από ξύλα του δάσους, από ντόπιους βλάχους, που εφαρμόζουν πιστά την πατροπαράδοτη συνταγή. Επίσης, θα γίνει αναπαράσταση μερικών σκηνών (με αρχαιοελληνικές πτυχές) του βλάχικου γάμου της Παλαιομάνινας (ξύρισμα γαμπρού, ο χορός του νουνού, της νύφης και του γαμπρού, το γλέντι των γερόντων -«Κουτάρου» - η «κούπα» ή «απορίε» ή «πουρίε»). Οι φετινές εκδηλώσεις θα κορυφωθούν με συναυλία του Βασίλη Σαλέα.

«Αρκαδίες» του Μίκη Θεοδωράκη

Τις «Αρκαδίες» του Μίκη Θεοδωράκη θα τραγουδήσει ο Γιώργος Νταλάρας, στη Δημητσάνα μεθαύριο 16/7 και στα Εξαμίλια Κορινθίας (στις 17/8), μαζί με τραγούδια από το «Ραντάρ» και τα «Λιανοτράγουδα». Μαζί του, ο Κώστας Θωμαΐδης, η Μαρία Σουλτάτου, μικρό χορωδιακό σύνολο και η «Ορχήστρα Μίκης Θεοδωράκης».

Η... «μυσταγωγία» της πανσελήνου

Η «συγχορδία» των ΜΜΕ για τις συναυλίες που οργάνωσε το υπουργείο Πολιτισμού σε δεκάδες αρχαιολογικούς χώρους της χώρας με αφορμή την αυγουστιάτικη πανσέληνο, είχε στόχο να μας πείσει στα εξής: 1) ότι η κυβέρνηση «προάγει» την προστασία και ανάδειξη των αρχαιολογικών χώρων, 2) ότι αυτοί οι χώροι είναι «ανοιχτοί» στον κόσμο, 3) ότι πρόκειται για μια ευκαιρία έκφρασης του ρομαντισμού που κρύβουμε μέσα μας. Ο υπουργός έκανε λόγο για «μυσταγωγία» και ότι αυτές οι εκδηλώσεις είναι ένας «τρόπος να νιώσουμε θεματοφύλακες της πολιτιστικής μας κληρονομιάς».

Πρόκειται για τον ίδιο υπουργό που όλο το προηγούμενο διάστημα, όποτε αναφερόταν στον πολιτισμό, προσέθετε απαραιτήτως και τη λέξη «αγορά». Ομολογούμε πως ίσως να μας «διαφεύγει» η «μυσταγωγία» που κρύβεται στην αντιμετώπιση της πολιτιστικής δημιουργίας ως πολιτιστικού «προϊόντος» προς εμπορική εκμετάλλευση. Ισως ακόμη να μας «διαφεύγει» ότι η προστασία και η ανάδειξη των αρχαιολογικών χώρων, καθώς και η παιδευτική τους σημασία για το λαό «επιτυγχάνονται» με... ετήσιες προσελεύσεις σε επιλεγμένους αρχαιολογικούς χώρους, οι οποίοι τελικά λειτουργούν ως «ντεκόρ» για τις συναυλίες.

Το θέαμα όμως για την εξουσία λειτουργεί τελικά με καθόλου «μαγικό» τρόπο: όταν με το ένα δάχτυλο δείχνεις το φεγγάρι, με το άλλο δίνεις εντολή στις μπουλντόζες να καταστρέφουν τον αρχαιολογικό χώρο του Μακρυγιάννη και τον ιστορικό τόπο του Μαραθώνα...

Γρηγόρης ΤΡΑΓΓΑΝΙΔΑΣ

ΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ της Κικής Δημουλά συναντά η μουσική του Κυριάκου Σφέτσα, στο έργο «Γη των Απουσιών», που θα παρουσιαστεί στις 25 Αυγούστου στο Ρωμαϊκό Ωδείο Πάτρας. Το έργο παρουσιάζεται σε πρώτη εκτέλεση για αφηγητή, Ορχήστρα (εκτελεί η Ορχήστρα Νυκτών Εγχόρδων του Δήμου Πατρών), Χορωδία και Οργανικό Σύνολο. Η μουσική παράσταση είναι συμπαραγωγή της Ορχήστρας Νυκτών Εγχόρδων του Δήμου Πατρών και του Διεθνούς Φεστιβάλ. Αφήγηση Αλεξάνδρα Σακελλαροπούλου, διεύθυνση ορχήστρας: Θανάσης Τσιπινάκης.