Γρηγοριάδης Κώστας

Αξιοποιώντας, λοιπόν, την αγωνία των ανέργων, αλλά και το φόβο των εργαζομένων μην τυχόν αύριο βρεθούν χωρίς δουλιά, κυβέρνηση και αξιωματική αντιπολίτευση, ανταλλάσσουν μεταξύ τους άσφαιρα πυρά, για να κρύψουν την πραγματικότητα. Δικαιολογώντας τις πολιτικές τους επιλογές -να στηρίζουν και να στηρίζονται στο κεφάλαιο και να εφαρμόζουν τις αντιλαϊκές πολιτικές της ΕΕ, τις οποίες συνδιαμορφώνουν- ΠΑΣΟΚ και ΝΔ συναγωνίζονται μεταξύ τους για το ποιο από τα δύο κόμματα προσφέρει περισσότερα προνόμια στα ευρωπαϊκά μονοπώλια και τις πολυεθνικές.

Στα πλαίσια αυτά, η κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ ετοιμάζεται να καταθέσει μέσα στους καλοκαιρινούς μήνες νέο νομοσχέδιο στη Βουλή. Με το νομοσχέδιο αυτό θα εμπλουτιστούν τα «κίνητρα» που θα δοθούν στο ιδιωτικό κεφάλαιο (με τη μορφή αυξημένων κρατικών επιχορηγήσεων, επιδοτήσεων, φοροαπαλλαγών, το φτηνό ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας κλπ), με πρόσχημα τη μείωση της ανεργίας, την τόνωση της ανάπτυξης και της ανταγωνιστικότητας και άλλων απαιτήσεων των επιχειρηματιών.

Η πραγματικότητα, όμως μαρτυρά πως η εφαρμοζόμενη οικονομική πολιτική, που στηρίζει την ανάπτυξη του κεφαλαίου με την αυξανόμενη πριμοδότηση του ιδιωτικού κεφαλαίου, είναι παράλληλα επικίνδυνη και καταστροφική για τα λαϊκά στρώματα. Και είναι επικίνδυνη και καταστροφική, για τους εργαζόμενους και το λαό αφού αυξάνει την ανεργία, την ακρίβεια, τη φτώχεια, την υποαπασχόληση κλπ, τα οποία δεν μπορούν να λυθούν με την πολιτική που υπηρετεί τα συμφέροντα του μεγάλου κεφαλαίου. Αντίθετα, η συγκεκριμένη πολιτική, μπορεί να χαρακτηριστεί πετυχημένη και επωφελής μόνο από τη σκοπιά της εξυπηρέτησης των συμφερόντων του μεγάλου κεφαλαίου.

Υπάρχει πλούσια εμπειρία από την εφαρμογή αυτής της πολιτικής τόσο από τις παλαιότερες περιπτώσεις των «προβληματικών» και «υπερχρεωμένων» επιχειρήσεων όσο και τις νεότερες, όπως τις βιώνουμε το τελευταίο διάστημα, με τις εταιρίες ΠΑΛΚΟ (που έκλεισε και μετέφερε τις δραστηριότητές της στη Βουλγαρία), την «Υβόννη Τορς», το σούπερ μάρκετ «Αφοί Αντωνόπουλοι» (δήλωσαν πτώχευση) ή άλλες που βρίσκονται στα πρόθυρα πτώχευσης. Επίσης, η ξαφνική απόφαση της κυβέρνησης να κάνει «συνεταίρο» στα υπό δημόσιο έλεγχο «Ελληνικά Πετρέλαια» την ΠΕΤΡΟΛΑ του Λάτση, αποτελεί δείγμα γραφής των συμφερόντων που υπηρετεί η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ.

Αποτελεί κοινό μυστικό, πως τα πολιτικά κόμματα που υπερψήφισαν τη Συνθήκη του Μάαστριχτ (ΠΑΣΟΚ, ΝΔ, ΣΥΝ), συμφωνούν και επαυξάνουν στην εφαρμογή οικονομικής πολιτικής που απορρέει από τη συγκεκριμένη Συνθήκη. Οπως επίσης αποτελεί κοινό μυστικό, ότι το Διευθυντήριο των Βρυξελλών, χαράσσει και αποφασίζει το πλαίσιο δημοσιονομικής, νομισματοπιστωτικής, εισοδηματικής, βιομηχανικής και κάθε άλλης πολιτικής με γνώμονα τα συμφέροντα των πολυεθνικών της ΕΕ, άρα και των Ελλήνων μεγαλοεπιχειρηματιών και όχι του ελληνικού λαού ή των λαών της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Οι κυβερνώντες και οι κάθε είδους συνοδοιπόροι τους, στο μονόδρομο της καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης, κινούμενοι στον αστερισμό της λογικής «ό,τι συμφέρει το ευρωενωσιακό μονοπωλιακό κεφάλαιο συμφέρει και την Ελλάδα»...

• Συνέβαλαν στη συρρίκνωση βασικών κλάδων της ελληνικής βιομηχανίας, στα πλαίσια του ανταγωνισμού με τα μονοπώλια και τις πολυεθνικές της ΕΕ, όπως πχ των αερομεταφορών («Ολυμπιακή Αεροπορία»), της ναυπηγοεπισκευαστικής βιομηχανίας, του μετάλλου γενικότερα, της κλωστοϋφαντουργίας.
• Οδήγησαν στη δραστική συρρίκνωση της παραγωγής παραδοσιακών αγροτικών προϊόντων (βαμβάκι, ζάχαρη, καπνά κλπ), τηρώντας πιστά τις ποσοστώσεις της ΚΑΠ, που καθορίζονται με γνώμονα τα συμφέροντα των ευρωπαϊκών πολυεθνικών. Παράλληλα, επιτάχυναν τις διαδικασίες ξεκληρίσματος των αγροτών από τη γη, προκαλώντας τη διάλυση των αγροτικών συνεταιρισμών.
• Επέβαλαν τη μείωση της αγοραστικής δύναμης των εργαζομένων των συνταξιούχων, των αγροτών, των ΕΒΕ, με την εφαρμογή εισοδηματικών, δημοσιονομικών, νομισματοπιστωτικών πολιτικών που οδηγούν στη συγκαλυμμένη και συχνά βίαιη μεταφορά εισοδημάτων από τα λαϊκά στρώματα στο μεγάλο κεφάλαιο.
• Υποβάθμισαν σημαντικά το λεγόμενο «κράτος πρόνοιας», με την πολύμορφη και πολύχρονη συμπίεση των δαπανών κοινωνικού χαρακτήρα.

Και όλ' αυτά γιατί το απαιτούν τα συμφέροντα του μεγάλου κεφαλαίου στην Ελλάδα.

Απέναντι στην ιερά συμμαχία όλων εκείνων (ΠΑΣΟΚ, ΝΔ, ΣΕΒ, ΔΝΤ κλπ) που ζητούν από το λαό, μεγαλύτερες θυσίες -άλλοτε για τη μείωση των ελλειμμάτων και της ανεργίας, άλλοτε για τη μείωση του πληθωρισμού και του δημόσιου χρέους, άλλοτε για τη βελτίωση της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας και άλλοτε με κάποιο άλλο πρόσχημα- οι εργαζόμενοι έχουν ΚΑΙ δικαίωμα ΚΑΙ υποχρέωση να αντισταθούν.

Στην ιερά συμμαχία εκείνων που έχουν ταχθεί να υπηρετούν πιστά τις πολιτικές που οδηγούν στην ενίσχυση των κερδών και της ασυδοσίας του μεγάλου κεφαλαίου, με την αυξανόμενη υποβάθμιση του βιοτικού επιπέδου του ελληνικού λαού, οι εργαζόμενοι έχουν ΚΑΙ δικαίωμα ΚΑΙ υποχρέωση να χτίσουν τη δική τους «ιερά συμμαχία» με τους συνταξιούχους, τους ανέργους, τα μικρομεσαία αγροτικά νοικοκυριά, τους αυτοαπασχολούμενους ΕΒΕ και να αγωνιστούν όλοι μαζί για την ανατροπή αυτής της πολιτικής. Είναι καιρός τα πλατιά λαϊκά στρώματα να πάρουν την υπόθεση στα χέρια τους.

Αποτελεί κοινό μυστικό πως η ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, σε όλη την περίοδο μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, στηρίχτηκε στο ιδιωτικό (ξένο και ντόπιο) κεφάλαιο, που πριμοδοτήθηκε γενναιόδωρα από το ελληνικό κράτος. Σε όλη αυτή την περίοδο, κυρίως μέσα από τους νόμους 2687/53, 4171/71 και 89/67, καθιερώθηκαν και δόθηκαν γενναιόδωρες κρατικές ενισχύσεις προς το ιδιωτικό κεφάλαιο (που ακριβοπληρώθηκαν από τον ελληνικό λαό).

Με αυτές τις κρατικές ενισχύσεις (επιχορηγήσεις, επιδοτήσεις, φοροαπαλλαγές κλπ.) αναδείχτηκαν, μεταξύ άλλων, και τα «παλιά τζάκια» των μεγαλοεπιχειρηματιών:

• Στράτου - Κατσάμπα, που μέσω της «Πειραϊκής-Πατραϊκής» είχαν τον έλεγχο και μιας σειράς άλλων επιχειρήσεων, κυρίως στον κλάδο παραγωγής και εμπορίας κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων
• Μποδοσάκη, που μέσω της Ανώνυμης Εταιρίας Χημικών Προϊόντων και Λιπασμάτων (Λιπάσματα Δραπετσώνας) είχε ουσιαστικά και τον έλεγχο μιας σειράς άλλων αξιόλογων επιχειρήσεων, όπως ΛΑΡΚΟ, «Χημικές Βιομηχανίες Βορείου Ελλάδας», «Υαλουργία Ελευσίνας» κλπ.
• Σκαλιστήρη, που μέσω της «Ανώνυμης Εταιρίας Μεταλλευτικών, Βιομηχανικών, Ναυτιλιακών» είχε τον έλεγχο του χρωμίτη και το μονοπώλιο στην παραγωγή δίπυρης και καυστικής μαγνησίας. Στο συγκρότημα ανήκε επίσης η εταιρία «Μακεδονικοί Λευκόλιθοι»
• Κεφάλα, με την ίδρυση της χαρτοβιομηχανίας «Αθηναϊκή Χαρτοποιία» ή «Σόφτεξ»
• Τσάτσων, με την ίδρυση της τσιμεντοβιομηχανίας ΑΓΕΤ Ηρακλής
• Ανδρεάδη, επικεφαλής ενός από τους σημαντικότερους ομίλους ελληνικών επιχειρήσεων. Εχοντας τον έλεγχο των Ελληνικών Ηλεκτρικών Σιδηροδρόμων (του σημερινού ΗΣΑΠ) και από το 1952 της Εμπορικής Τράπεζας (αργότερα απέκτησε και τις μικρότερες τράπεζες Ιονική, Πειραιώς, Αττικής και Επενδύσεων), ίδρυσε στη συνέχεια τη Βιομηχανία Φωσφορικών Λιπασμάτων στη Νέα Καρβάλη Καβάλας, τα Διυλιστήρια Ασπροπύργου, τα Ναυπηγεία Ελευσίνας κλπ.
• Λάτση, με την ίδρυση των διυλιστηρίων της ΠΕΤΡΟΛΑ
• Βαρδινογιάννη, με την ίδρυση των διυλιστηρίων της ΜΟΤΟΡ ΟΪΛ στην Κόρινθο
• Νιάρχου, με την ίδρυση των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά.

Αυτές είναι μερικές από τις πιο σημαντικές επιχειρήσεις, που ιδρύθηκαν στην Ελλάδα τα τελευταία 50 χρόνια, από τις οποίες αναδείχτηκαν και τα γνωστά σαν «παλιά τζάκια» Ελλήνων μεγαλοεπιχειρηματιών. Και αποτελεί κοινό μυστικό, ότι οι περισσότερες από αυτές βρέθηκαν στα τέλη της δεκαετίας του '70 να «κοσμούν» τους καταλόγους με τις «προβληματικές» και «υπερχρεωμένες» επιχειρήσεις με χρέη εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δραχμών στις κρατικές τράπεζες, στο δημόσιο και στις ΔΕΚΟ. Ομως, τα «παλιά τζάκια» συνέχισαν να ζουν σαν μεγιστάνες του πλούτου.

Το ΠΑΣΟΚ, αναλαμβάνοντας τη διακυβέρνηση της χώρας το 1981, εφάρμοσε, στο όνομα της αντιμετώπισης της ανεργίας αν έκλειναν οι λεγόμενες προβληματικές επιχειρήσεις, πολιτική διαχείρισης με την οποία φόρτωσε τα χρέη τους μέσω της λεγόμενης κοινωνικοποίησης στις πλάτες του ελληνικού λαού. Βεβαίως κανένας από τους «προβληματικούς» επιχειρηματίες δεν «πλήρωσε» για τα χρέη του, έστω και μ' αυτούς τους νόμους του αστικού κράτους.

Ετσι, η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ κατέθεσε και ψήφισε στη Βουλή το νόμο 1386/83, με τον οποίο έβγαλε «λάδι» και τους ιδιοκτήτες προβληματικών και τις κυβερνήσεις της ΝΔ επί των ημερών της οποίας εμφανίστηκαν τα «θαλασσοδάνεια» και οι προβληματικές.

Ο νόμος 1386/83 προέβλεπε και αποσκοπούσε, μεταξύ άλλων, στα εξής:

Πρώτον, τις διαδικασίες με τις οποίες θα περάσουν οι προβληματικές επιχειρήσεις από τον έλεγχο των ιδιωτών στον Οργανισμό Ανασυγκρότησης Επιχειρήσεων (ΟΑΕ), που ήταν ένας κρατικός φορέας.

Δεύτερον, την οικονομική στήριξη από το κράτος στον ΟΑΕ, ώστε να συνεχίσει τη λειτουργία των προβληματικών και την απασχόληση των εργαζόμενων σ' αυτές, που βρίσκονταν κάτω από την απειλή απόλυσης. Ετσι, με τη συνέχιση της λειτουργίας των προβληματικών, περιορίστηκε κάπως η ανεργία αν και κινήθηκε ανοδικά σε όλη τη δεκαετία του '80.

Τρίτον, η «κοινωνικοποίηση» των «θαλασσοδανείων» και άλλων χρεών που είχαν βάλει στις επιχειρήσεις τους οι Μποδοσάκηδες, οι Τσάτσοι, οι Στρατο-Κατσαμπαίοι και άλλοι επώνυμοι μεγαλοεπιχειρηματίες από τα «παλιά τζάκια», οι οποίοι και μετά το πέρασμα των επιχειρήσεών τους κάτω από τον έλεγχο του ΟΑΕ, συνέχισαν να ζουν σαν χρυσοκάνθαροι του πλούτου.

Με την ψήφιση του νόμου 1386/83 και το πέρασμα των προβληματικών και υπερχρεωμένων επιχειρήσεων στον ΟΑΕ, το κράτος κληρονόμησε αυτόματα τα κάθε είδους χρέη τους και έτσι έπαυσε αυτόματα να υπάρχει κάθε ποινική ή άλλη ευθύνη στους μεγαλοεπιχειρηματίες για καταλήστευση των επιχειρήσεών τους και διασπάθιση του δημόσιου χρήματος. Στην ουσία ήταν μια μορφή διευκόλυνσης της αναπαραγωγής του κεφαλαίου στις συγκεκριμένες συνθήκες. Οτι το ΠΑΣΟΚ δε θα ακολουθούσε ουσιαστικά διαφορετική πολιτική από τη ΝΔ, και γι' αυτό έκανε «στραβά μάτια» για τις πολιτικές ευθύνες των κυβερνήσεων της ΝΔ στη δημιουργία των προβληματικών και στα «θαλασσοδάνεια», το αποκάλυψε το 1985 η Βάσω Παπανδρέου (τότε αναπληρώτρια υπουργός Βιομηχανίας). Κατά τη διάρκεια συζήτησης στη Βουλή σχετικής Επερώτησης για τις προβληματικές και στην προσπάθειά της να αποκρούσει τις κατηγορίες βουλευτών της ΝΔ ότι το ΠΑΣΟΚ κακοδιαχειρίζεται το δημόσιο χρήμα και διογκώνει τα χρέη των προβληματικών που είχαν ενταχθεί στον ΟΑΕ, η Β. Παπανδρέου είχε πει το εξής αμίμητο από το βήμα της Βουλής των Ελλήνων: «Αν αρχίσουμε, κύριοι βουλευτές της ΝΔ, να σκαλίζουμε ο ένας τις αμαρτίες του άλλου, τότε θα μολυνθεί πολύ ο πολιτικός βίος αυτής της χώρας»!

Τελικά, η ίδρυση και λειτουργία του ΟΑΕ αποτελεί μια ακόμη καλή μαρτυρία ότι τόσο οι κυβερνήσεις της ΝΔ όσο και του ΠΑΣΟΚ απέδειξαν περίτρανα πως το κράτος τους λειτουργεί σαν «συλλογικός καπιταλιστής». Στη δεκαετία του '80 το ΠΑΣΟΚ ψήφισε ως κυβέρνηση διάφορους «αναπτυξιακούς» νόμους, με τους οποίους αύξησε σημαντικά τα προνόμια (επιχορηγήσεις, φοροαπαλλαγές κλπ.) στο μεγάλο κεφάλαιο, στο όνομα της δημιουργίας νέων θέσεων απασχόλησης, της μείωσης της ανεργίας, των ελλειμμάτων, του δημόσιου χρέους κλπ. Παράλληλα, από τα μέσα της δεκαετίας του '80, ο ΟΑΕ - αφού ολοκλήρωσε τον κύκλο του (που ήταν το ξελάσπωμα των μεγαλοεπιχειρηματιών από τα «παλιά τζάκια» με την κοινωνικοποίηση των χρεών τους) - άρχισε να μιλά αρχικά για κλείσιμο των προβληματικών που «δεν είναι βιώσιμες». Στη συνέχεια το ΠΑΣΟΚ άνοιξε τα χαρτιά του και μίλησε για ιδιωτικοποίηση ή την «αποκρατικοποίηση» προβληματικών και ΔΕΚΟ με εξαίρεση τις κερδοφόρες και στρατηγικής σημασίας επιχειρήσεις. Στα πλαίσια αυτά προχώρησε και στην ιδιωτικοποίηση ορισμένων μικρής εμβέλειας επιχειρήσεων που ήταν κάτω από τον έλεγχο του ΟΑΕ ή του δημοσίου.

Από τις αρχές της δεκαετίας του '90 και με την επάνοδο της ΝΔ στην κυβερνητική εξουσία, κυριάρχησε η πολιτική των ιδιωτικοποιήσεων και αποκρατικοποιήσεων. Ως γνήσια νεοφιλελεύθερη, η κυβέρνηση Μητσοτάκη επιχείρησε να επιβάλει την πολιτική του «λιγότερου κράτους», τόσο με το κλείσιμο των πρώην προβληματικών που είχαν απομείνει στον έλεγχο του ΟΑΕ («Πειραϊκή», «Αιγαίο» κλπ.) όσο και εν γένει των δημόσιων επιχειρήσεων και οργανισμών (ΔΕΚΟ) ανεξαρτήτως αν είναι κερδοφόρες ή στρατηγικής σημασίας. Στα πλαίσια αυτά πούλησε την ΑΓΕΤ ΗΡΑΚΛΗΣ (κερδοφόρα και στρατηγικής σημασίας), τα Ναυπηγεία Ελευσίνας και ορισμένες άλλες, ενώ δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει την πώληση του ΟΤΕ, καθώς έχασε την πλειοψηφία στη Βουλή και έγιναν πρόωρες εκλογές.

Επανερχόμενο στην κυβερνητική εξουσία τον Οκτώβρη του 1993, το ΠΑΣΟΚ συνέχισε να εφαρμόζει κατά γράμμα τη νεοφιλελεύθερη πολιτική της ΝΔ - που θεωρούσε «μονόδρομο» το «λιγότερο κράτος» και την ενίσχυση της ιδιωτικής πρωτοβουλίας - με σοσιαλιστικό μανδύα! Εχοντας μάλιστα αναλάβει συγκεκριμένες δεσμεύσεις με την υπερψήφιση της Συνθήκης του Μάαστριχτ, η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ προχώρησε με τόλμη στις ιδιωτικοποιήσεις, στο σφαγιασμό των δαπανών κοινωνικού χαρακτήρα, στην παραπέρα ενίσχυση των επενδυτικών κινήτρων κλπ. Ξεχνώντας τις δημόσιες δεσμεύσεις του ότι από τις ιδιωτικοποιήσεις εξαιρούνται οι κερδοφόρες και στρατηγικής σημασίας επιχειρήσεις ή ότι θα ακυρώσει την πώληση της ΑΓΕΤ ΗΡΑΚΛΗΣ, το ΠΑΣΟΚ ξεπούλησε στο μεγάλο ιδιωτικό κεφάλαιο μια σειρά επιχειρήσεεων και οργανισμών που ελέγχονταν είτε από τον ΟΑΕ είτε από το δημόσιο τομέα.

Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ προχώρησαν στο ...σοσιαλιστικό ξεπούλημα:

• Της πλειοψηφίας του μετοχικού κεφαλαίου του ΟΤΕ, των Ναυπηγείων Ελευσίνας, Σκαραμαγκά και Νεωρίου Σύρου, των Τσιμέντων Χαλκίδας, των τραπεζών Κρήτης, Ιονικής-Λαϊκής, Πειραιώς, Αθηνών
• Μεγάλων πακέτων μετοχών των «Ελληνικών Πετρελαίων» (ΕΛΠΕ), των ΔΕΗ, ΕΥΔΑΠ, ΕΥΘ, ΟΛΠ, ΟΛΘ, ΟΠΑΠ, Καζίνο Πάρνηθας, των φιλέτων της περιουσίας του ΕΟΤ κλπ.

Η εμμονή τους να συνεχίσουν την πολιτική εκποίησης της δημόσιας περιουσίας, για όσο θα είναι ακόμη στην κυβερνητική εξουσία, φάνηκε και από την απόφασή τους να ενισχύσουν τη συνεργασία τους με τον Λάτση. Ετσι, εκτός από την Τράπεζα Κρήτης που του παρέδωσαν πριν μερικά χρόνια, πριν δυο βδομάδες έδειξαν την πρόθεσή τους να παραδώσουν στον Λάτση και στον έλεγχό του τον - στρατηγικής σημασίας - ενεργειακό όμιλο «Ελληνικά Πετρέλαια», με τη συμφωνία απορρόφησης της ΠΕΤΡΟΛΑ από τα ΕΛΠΕ. Σ' αυτή την πολιτική έχουν συμπαραστάτη άξιο τη ΝΔ, η οποία θέλει να δείχνει ότι «αντιπολιτεύεται» όταν οι ενέργειες της κυβέρνησης θίγουν τα ιδιαίτερα συμφέροντα επιχειρηματιών που την προσεταιρίζονται.

Αν δεν τους σταματήσουμε τώρα, αύριο ίσως είναι αργά...