Associated Press

Το μέλλον(;) του Ιράκ, τα σχέδια ανοικοδόμησης, πιθανώς οι ενδεχόμενες εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής, ο «οδικός χάρτης» για το Παλαιστινιακό, αλλά και το μέλλον της «ειρηνευτικής διαδικασίας» στη Βόρεια Ιρλανδία θα αποτελέσουν τα θέματα της συζήτησης ανάμεσα στον Αμερικανικό Πρόεδρο Τζορτζ Μπους και τον Βρετανό πρωθυπουργό Τόνι Μπλερ.

Κυρίαρχο κατά τους Βρετανούς αξιωματούχους είναι το ζήτημα του κεντρικού ρόλου του ΟΗΕ στο μεταπολεμικό Ιράκ, αναφορικά με την ανοικοδόμηση, αλλά και η σύσταση της «μεταβατικής κυβέρνησης» που μέχρι στιγμής η Ντάουνινγκ Στριτ επιμένει ότι πρέπει να εναποτεθεί σε ιρακινά χέρια και όχι απαραίτητα στους εκλεκτούς των «ιεράκων» ηγέτη του Ιρακινού Εθνικού Κογκρέσου Αχμεντ Τσαλαμπί, ο οποίος σύμφωνα με τον βρετανικό Guardian, την αμερικανική Washington Post, αλλά και την αυστραλέζικη Sydney Morning Herald, από την Παρασκευή, υπό τη συνοδεία του αμερικανικού στρατού μεταφέρεται από το Βόρειο Ιράκ σε στρατόπεδα έξω από την πόλη Νασιρίγια, για «στρατιωτικούς και πολιτικούς λόγους».

Οσον αφορά δε, στο Παλαιστινιακό ο Βρετανός πρωθυπουργός Τόνι Μπλερ, αναμένει τις απολαβές του, δηλαδή το «πράσινο φως» για τη δημοσίευση του «οδικού χάρτη», που σε περίπτωση έγκρισης εκ μέρους του Μπους θα ανακοινωθεί μετά την επίσημη ανάληψη των πρωθυπουργικών καθηκόντων του Μαχμούτ Αμπάς γνωστού και με το όνομα Αμπού Μάζεν.

Οσο για το βορειοϊρλανδικό, «το γεγονός ότι έρχεται ο Αμερικανός Πρόεδρος δε σημαίνει ότι έχουμε μια συμφωνία και ότι θεωρούμε δεδομένη τη θετική αντίδραση των πολιτικών κομμάτων», στις προτάσεις που διατύπωσαν οι κυβερνήσεις του Λονδίνου και του Δουβλίνου, σύμφωνα με τον εκπρόσωπο της Ντάουνινγκ Στριτ, που πρόσθεσε: «Είναι μια απόδειξη της δέσμευσης της αμερικανικής κυβέρνησης υπέρ της συμφωνίας της Μεγάλης Παρασκευής, ο μόνος δρόμος που υπάρχει για μια μόνιμη διευθέτηση της κατάστασης στη Βόρεια Ιρλανδία».

Παρά τα παρεμφερή ζητήματα, το Ιράκ παραμένει φυσικά το κύριο ζήτημα. Δηλώσεις δεν πρόκειται να υπάρξουν πριν το πέρας της συνάντησης σήμερα, ενώ σύμφωνα με τους Βρετανούς αξιωματούχους, «οι δύο ηγέτες θα έχουν την ευκαιρία να δουν πού βρισκόμαστε στο Ιράκ, να συγκρίνουν τα στοιχεία και τις αναλύσεις που διαθέτουν ειδικά για την κατάσταση στη Βαγδάτη και τη Βασόρα».

Αυτά εκ μέρους των Βρετανών. Από την πλευρά τους οι ΗΠΑ επισπεύδουν τις διαδικασίες για την εγκατάσταση προσωρινής πολιτικής διοίκησης στο Ιράκ. Επικεφαλής της προσωρινής κυβέρνησης, η οποία θα εγκατασταθεί από την Τρίτη στο Ουμ Κασρ, ανεξάρτητα από την πορεία των πολεμικών επιχειρήσεων στη Βαγδάτη, θα είναι ο απόστρατος Αμερικανός στρατηγός Τζέι Γκάρνερ, ο οποίος σύμφωνα με τους New York Times θα ηγείται του, φέροντος εύσχημου ονόματος, «υπουργείου Ανοικοδόμησης και Ανθρωπιστικών Υποθέσεων», κατά το μνημόνιο του Αμερικανού υπουργού Αμυνας Ντόναλντ Ράμσφελντ, όπου τονίζεται η ανάγκη να ενταχθούν υπό την άμεση εξουσία των ΗΠΑ όλες οι περιοχές που ελέγχει ο στρατός, ακόμα και πριν τον τερματισμό του πολέμου.

Το γεγονός αυτό εξακολουθεί να προκαλεί εσωτερικούς τριγμούς. Ο εκνευρισμός του επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Κόλιν Πάουελ, είναι έκδηλος, αφού παραμένει πιστός στο δόγμα του, αυτό της διεθνούς νομιμοποίησης και τονίζει ότι έχει αρχίσει ήδη διάλογος με τα Ηνωμένα Εθνη. Επίσης, σύμφωνα με τον βρετανικό Observer, αντιρρήσεις εντονότατες για τον «απόλυτο έλεγχο του Πενταγώνου» εκφράζει και η πλειοψηφία των μελών και των δύο Σωμάτων του αμερικανικού κογκρέσου.

Εκτός αυτών, ο επίσης απόστρατος στρατηγός Μπακ Γουόλτερς θα είναι επικεφαλής του «υπουργείου Ανοικοδόμησης» στο νότιο Ιράκ, η πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στην Υεμένη Μπάρμπαρα Μποντίν θα έχει υπό την ευθύνη της τις κεντρικές περιοχές της χώρας και ο στρατηγός Μπρους Μπουρ θα είναι υπεύθυνος του βόρειου τομέα.

Επίσης, σύμφωνα με την Observer, ο πρώην διευθυντής της CIA Τζέιμς Γούλσεϊ πιθανολογείται ότι θα αναλάβει υπουργός Πληροφοριών στο Ιράκ.

Ο ρόλος του Τζέι Γκάρνερ θα είναι περισσότερο «τεχνοκρατικός και πολιτικός», όπως ο υφυπουργός Αμυνας των ΗΠΑ, Πολ Γούλφοβιτς, ο οποίος, παράλληλα, εξέφρασε την εκτίμηση ότι η συγκρότηση μιας αμιγούς ιρακινής κυβέρνησης δε θα γίνει πριν περάσουν τουλάχιστον έξι μήνες, αφότου βεβαίως καταρρεύσει το καθεστώς του Σαντάμ Χουσεΐν.

Στην ερώτηση δημοσιογράφου του τηλεοπτικού δικτύου Fox News, εάν οι Ιρακινοί θα μπορούσαν να συγκροτήσουν μια νέα κυβέρνηση τόσο γρήγορα όπως οι Κούρδοι σχημάτισαν μια περιοχή στο Βόρειο Ιράκ που άρχισαν να διοικούν το 1991, μετά τον πρώτο πόλεμο στον Κόλπο, ο Γούλφοβιτς δήλωσε ότι θα χρειαστεί περισσότερος χρόνος.

Μάλιστα, ο Γούλφοβιτς δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο της παραμονής για μεγάλο χρονικό διάστημα μιας αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας στο Ιράκ, όπως αυτή που εξακολουθεί να υπάρχει στη Γερμανία μετά το τέλος του Β' Παγκόσμιου Πολέμου.

ΝΤΟΧΟΥΚ - ΜΟΣΟΥΛΗ - ΙΡΜΠΙΛ -ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ.- Οι Κούρδοι μαχητές φέρονταν χθες να «προωθούνται», πλησιάζοντας τον αντικειμενικό τους στόχο - την κατάληψη της Μοσούλης - μία ημέρα μετά τον «κατά λάθος» βομβαρδισμό του κουρδικού κομβόι, στον οποίο έχασαν τη ζωή τους 18 Κούρδοι και Αμερικανοί και τραυματίστηκαν άλλοι 45, ανάμεσά τους και υψηλόβαθμα στελέχη κουρδικών οργανώσεων.

Το Ασοσιέιτεντ Πρες μετέδιδε χθες ότι μονάδες των αμερικανικών ειδικών δυνάμεων, άνδρες του Κουρδικού Δημοκρατικού Κόμματος (KDP) και κάπου 1.000 πεσμέργκα, Κούρδοι μαχητές, επιχειρούσαν να καταλάβουν το λίκνο της κουρδόφωνης μειονότητας των Γιαζίντι, Αϊν Σίφνι, 40 χλμ. βόρεια της Μοσούλης, για να εξασφαλιστεί ότι το Ντόχουκ δε θα δέχεται πυρά του ιρακινού πυροβολικού. Στην περιοχή εξελίσσονταν σφοδροί αεροπορικοί βομβαρδισμοί. Και στην ίδια την Μοσούλη αναφέρονταν χθες ισχυρότατες εκρήξεις, σύμφωνα με το Αλ Τζαζίρα.

Στο μεταξύ, η Κεντρική Διοίκηση των αμερικανικών δυνάμεων «ερευνούσε» τις συνθήκες του πλήγματος από «φίλια πυρά» του κομβόι Κούρδων, Αμερικανών και δημοσιογράφων, που είχαν ως αποτέλεσμα να βρουν το θάνατο 18 άτομα - ανάμεσά τους κι ένας μεταφραστής που εργαζόταν για λογαριασμό του BBC - και να τραυματιστούν 45, μεταξύ των οποίων ένας αδελφός και ένας γιος του Μασούντ Μπαρζάνι, ηγέτη του KDP. Ο Ουατζί Μπαρζάνι, ο μικρός αδελφός του Μασούντ, επικεφαλής των λεγόμενων «ειδικών δυνάμεων» των Κούρδων, βρισκόταν σε κρίσιμη κατάσταση και μεταφέρθηκε κατεπειγόντως στη Γερμανία για νοσηλεία. Ανάμεσα στους τραυματίες ήσαν, σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του KDP Χοσιάρ Ζεμπαρί, ο γιος του ηγέτη της οργάνωσης, Μανσούρ Μπαρζάνι, και άλλα δύο κορυφαία στελέχη της, οι Σαΐντ Αμπντουλάχ και Μαμάστα Χεχμάν.

Ο Ζεμπαρί δήλωσε ότι το περιστατικό συνέβη λόγω «σύγχυσης» των Αμερικανών πιλότων, στη διάρκεια των μαχών ανάμεσα στο Πιρ Νταουάντ και το Ντιμπαγκάχ, 25 χλμ. νοτιοδυτικά της Ιρμπίλ: Οπως εξήγησε, βομβάρδισαν το κομβόι, πιστεύοντας ότι ιρακινά άρματα μάχης που είχαν καταλάβει οι Κούρδοι ήταν εχθρικά. Ο βετεράνος πολεμικός ανταποκριτής του BBC, Τζον Σίμπσον, μετέφερε μια «εικόνα κόλασης... οχήματα φλέγονταν, κορμιά καίγονταν γύρω μου, ανθρώπινα μέλη ήταν σπαρμένα παντού». Κι ο ίδιος υπέστη ελαφρά τραύματα από θραύσματα αμερικανικών βομβών.

Ο Ζεμπαρί έσπευσε να βεβαιώσει πως το περιστατικό «δε θα επηρεάσει την αποφασιστικότητά μας να συνεργαστούμε» με τους Αμερικανούς.

Την Κυριακή, επίσης, στη συνάντηση των ΥπΕξ της Τουρκίας και του Ιράν, Αμπντουλά Γκιουλ και Καμάλ Χαραζί, προέκυψε η είδηση της πρόθεσης «συντονισμού» Αγκυρας και Τεχεράνης στο πολιτικοδιπλωματικό επίπεδο, ώστε να αποτραπεί το ενδεχόμενο δημιουργίας κουρδικού κράτους, που θα ελέγχει, εν μέρει ή πλήρως, τις πετρελαιοφόρες περιοχές Κιρκούκ και Μοσούλης. Ο Γκιουλ θα ταξιδεύσει στη Δαμασκό την επόμενη βδομάδα για να διερευνηθούν και οι συριακές προθέσεις. Ο Χαραζί κάλεσε να μην υπάρξει τουρκική στρατιωτική δράση στο βόρειο Ιράκ. Αλλά χθες, σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο πρωθυπουργός της Τουρκίας, δήλωσε ότι τυχόν κατάληψη Κιρκούκ και Μοσούλης «αποτελεί λόγο επέμβασης του τουρκικού στρατού».

Ούτως ή άλλως, φαντάζει απίθανη μια εμφανής τριμερής συνεργασία Τουρκίας - Ιράν - Συρίας (οι δύο τελευταίες ανήκουν στον κατά ΗΠΑ «άξονα του κακού»). Οι ισορροπίες δε θα ξεκαθαρίσουν, πάντως, πριν πραγματωθούν τα (όποια) αμερικανικά σχέδια για το «μεταπολεμικό» Ιράκ. Ητοι, τι είδους καθεστώς θα δημιουργήσουν και πόση αυτονομία θα παραχωρήσουν στους Κούρδους. Εξίσου σημαντικό είναι το ερώτημα αν PUK και KDP θα παραμείνουν σύμμαχες.