Με τη στήριξη του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ προχωρά η θεσμοθέτηση ενός αυταρχικού πλαισίου για τη Δικαιοσύνη και τη διεξαγωγή των δικών, όπως προέκυψε από τη χτεσινή επεισοδιακή συνεδρίαση της αρμόδιας επιτροπής της Βουλής, όπου συζητήθηκε το νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης, το οποίο, μεταξύ άλλων, οδηγεί ουσιαστικά στον ορισμό της σύνθεσης δικαστηρίων για σημαντικές δίκες και απαγορεύει τις τηλεοπτικές μεταδόσεις δικών. Εντονότατη ήταν η αντίδραση του ΚΚΕ αφού η βουλευτής του Κόμματος Λιάνα Κανέλλη έκανε λόγο για «οπισθοδρόμηση της Δικαιοσύνης». Αντιδράσεις όμως υπήρξαν και από βουλευτές του ΠΑΣΟΚ που διαφώνησαν και θα κρατήσουν - όπως επισήμαναν - ανάλογη στάση και στην Ολομέλεια της Βουλής.

«Τις δικαστικές αποφάσεις τις εκδίδουμε στο όνομα του λαού, που δε θα γνωρίζει, δε θα ελέγχει και δε θα ετυμηγορεί!». Στη φράση αυτή της Λιάνας Κανέλλη συμπυκνώνεται η έντονη κριτική που άσκησε το ΚΚΕ στο νομοσχέδιο. Η βουλευτής του ΚΚΕ έκανε λόγο για «φαλκίδευση κατακτήσεων» αφού «καταπατάται η αρχή της δημοσιότητας της δίκης» και έχουμε «αφαίρεση του φυσικού δικαστή». Μάλιστα, επισήμανε ότι οι μεθοδεύσεις ελεγχόμενης δημοσιότητας στην εγκληματική δράση της «17 Νοέμβρη» δίνουν προσχήματα ενίσχυσης του ισχύοντος αυταρχικού πλαισίου, που ισχύει σε Ελλάδα και Ευρώπη. Παράλληλα, μίλησε για «οπισθοδρόμηση στη Δικαιοσύνη» ενόψει σκληρότερων «αντιτρομοκρατικών» νόμων που επιβάλλονται από την Ευρωπαϊκή Ενωση.

Ειδικά για το θέμα της δημοσιότητας η Λιάνα Κανέλλη επισήμανε ότι συνολικά με την εξέλιξη της νομοθεσίας και την κατάργηση των ενόρκων «αφαιρείται κάθε λαϊκό στοιχείο από τις δίκες». Κι αναρωτήθηκε: «Τι φοβάται η κυβέρνηση; Ο λαός δεν πρόκειται να βγει ζημιωμένος. Ο λαός πρέπει να είναι ο τελικός κριτής». Ακόμα: «Κρύβοντας με κουρτίνα τα δικαστήρια θα εμπεδωθεί η εμπιστοσύνη του κοινού;». Οσον αφορά στο επιχείρημα περί «ψυχολογικής φόρτισης» των μαρτύρων σημείωσε: «Ποτέ δε φοβήθηκαν οι ειλικρινείς, μόνον οι στημένοι φοβούνται ότι τους παίρνει πρέφα ο λαός». Εντονη κριτική άσκησε η βουλευτής του ΚΚΕ στο θέμα της επιλογής των δικαστών στα κακουργιοδικεία όταν εξετάζονται υποθέσεις ιδιαίτερης σημασίας, σημειώνοντας ότι «πρόκειται για ορισμό και όχι για κλήρωση αφού από τα 200 μέλη αποκλείονται τα 170», μια και η ρύθμιση προβλέπει την κλήρωση ανάμεσα σε 30 επιλεγμένους δικαστές, ενώ «ο ορισμός επεκτείνεται και στον εισαγγελέα μεταξύ πέντε». Τέλος, όσον αφορά στις ρυθμίσεις που έχουν να κάνουν με τις ελεγκτικές αρχές στα σωφρονιστικά ιδρύματα, η Λιάνα Κανέλλη μίλησε για «σώμα μανδαρίνων», αποτελούμενο από «υπαλλήλους και εκτός δικαστικού κλάδου».

«Δεν αποτελεί κίνδυνο η τηλεοπτική κάλυψη των δικών», επισήμανε χτες στην τοποθέτησή του ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Διονύσιος Γκούσκος. Μάλιστα εξέφρασε την αντίθεσή του και στη ρύθμιση ορισμού των δικαστών των κακουργιοδικείων. Ο Φοίβος Ιωαννίδης σημείωσε ότι πρέπει να τοποθετείται ακίνητη κάμερα στη θέση του ακροατηρίου ενώ για φαινόμενα «κρυφής κάμερας» που θα παρατηρηθούν έκανε λόγο ο Μιλτιάδης Παπαϊωάννου.

Στην τοποθέτησή του ο υπουργός Δικαιοσύνης, Φίλιππος Πετσάλνικος, επιχείρησε να αποσυνδέσει τις ρυθμίσεις του νομοσχεδίου από το γενικότερο αυταρχικό πλαίσιο που υφίσταται για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Εκανε λόγο για «ανάγκη προστασίας από το αδηφάγο κοινό» και για κινδύνους «μετατροπής της αίθουσας των δικαστηρίων σε αίθουσα θεάματος και σόου». Επικαλέστηκε τις πρακτικές που ακολουθούνται στην Ολλανδία και στη Σουηδία ενώ ειδικά για τη δίκη που αφορά στη «17 Νοέμβρη» σημείωσε ότι «δεν έχει ιστορική σημασία αφού αφορά εγκλήματα».

Επικίνδυνη ρύθμιση, η οποία παραμερίζει μια βασική αρχή - αυτή της κλήρωσης των συνθέσεων του Τριμελούς Εφετείου από το σύνολο των μελών του δικαστηρίου - που αποτέλεσε για δεκαετίες αίτημα της δημοκρατικής κοινής γνώμης και των προοδευτικών νομικών και κατακτήθηκε μετά από μακροχρόνιους αγώνες, χαρακτηρίζει τη ρύθμιση που εισάγει το άρθρο 11 του σχεδίου νόμου του υπουργείου Δικαιοσύνης η «Δημοκρατική Συσπείρωση για τις Λαϊκές Ελευθερίες και την Αλληλεγγύη». «Με το άρθρο αυτό γίνεται σαφής προσπάθεια να ελεγχθεί το πλαίσιο και το κλίμα δικών με σημαντικές κοινωνικές προεκτάσεις», καταγγέλλει.

Η «Δημοκρατική Συσπείρωση» επισημαίνει ότι με τον τρόπο αυτό η κυβέρνηση προωθεί τον ορισμό ουσιαστικά της σύνθεσης του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων, κατά την εκδίκαση ιδιαίτερα σοβαρών υποθέσεων, αφού η κατ' ευφημισμό κλήρωση της σύνθεσης του δικαστηρίου δε θα γίνεται πλέον από τα 200 μέλη της Ολομέλειας των Εφετών, αλλά με προεπιλογή των 30. Ο ορισμός στην ουσία επεκτείνεται και στον εισαγγελέα της έδρας, αφού και εδώ γίνεται προεπιλογή πέντε εισαγγελέων Εφετών.

Η «Δημοκρατική Συσπείρωση» χαρακτηρίζει εξίσου ανησυχητική τη ρύθμιση (άρθρο 8 του ίδιου σχεδίου νόμου) με το οποίο εισάγεται γενική απαγόρευση της τηλεοπτικής ή ραδιοφωνικής μετάδοσης κάθε δίκης, ενώ αυτό θα επιτρέπεται κατ' εξαίρεση και υπό προϋποθέσεις. «Το γεγονός ότι η πλειοψηφία των ΜΜΕ συχνά δεν επιτελεί το ρόλο της αλλά αντίθετα εκχυδαΐζει, εμπορευματοποιεί και αποπροσανατολίζει, δεν μπορεί να αποτελέσει πρόσχημα για τον περιορισμό της δημοσιότητας της δίκης και τον όποιο λαϊκό έλεγχο αυτή εξασφαλίζει» τονίζει η «Δημοκρατική Συσπείρωση». Και προσθέτει: «Εξάλλου, η ισχύουσα ρύθμιση, ορθά ξεκινούσε από την ανάγκη κάλυψης της δημοσιότητας της δίκης (και από τα ραδιοτηλεοπτικά μέσα) ενώ προέβλεπε εξαιρέσεις έτσι ώστε και η προσωπικότητα του κατηγορούμενου να μη θίγεται και η ανάγκη της μεγαλύτερης δυνατής ενημέρωσης του λαού να εξυπηρετείται».

Τέλος, η «Δημοκρατική Συσπείρωση» καλεί τον ελληνικό λαό και τους μαζικούς φορείς να αντισταθούν στις αντιδημοκρατικές αυτές μεθοδεύσεις, διότι αποτελούν μέτρα - κρίκους μιας αλυσίδας έντασης του αυταρχισμού και οπισθοδρόμησης στις κατακτήσεις και στο χώρο της Δικαιοσύνης. «Ερχονται να προστεθούν στον τρομονόμο, στην άρνηση συμμετοχής του λαϊκού στοιχείου μέσω των ενόρκων στις δίκες, ενώ έπεται συνέχεια με την ενσωμάτωση του ευρωτρομονόμου στην εθνική νομοθεσία», προειδοποιεί η «Δημοκρατική Συσπείρωση».