Για τον Φερνάντο Κορτέζ (το πραγματικό όνομα ήταν Hernan Kortes, αλλά φαίνεται ότι αυτός που άλλαξε τα φώτα του Μεξικού, βρήκε στη χώρα μας το μάστορά του που του άλλαξε τα... φώτα του ονόματος του) έχουμε γράψει και σε προηγούμενα φύλλα. Ομως, κάτι μας τραβά, κάτι μας συγκλονίζει από την τρομερή σφαγή που έκανε ο Κορτές στην περήφανη και πολιτισμένη εκείνη χώρα και όταν βρούμε κάτι σχετικό το διαβάζουμε μετά μανίας. Στην έκθεση του βιβλίου που έγινε την άνοιξη στο Πεδίον του Αρεως, το βλέμμα μας καρφώθηκε σε ένα βιβλίο με τον τίτλο «Φερνάντο Κορτές: κατάκτηση του Μεξικού» (εκδόσεις «Στοχαστής»). Οπως είναι φυσικό, το αγοράσαμε και το διαβάσαμε αυθωρεί! Και απνευστί. Εδώ είναι οι Επιστολές του Ερνάν Κορτές προς τον Κάρολο Κουίντο της Ισπανίας και μέσα από τις αλήθειες και από τα ψέματα, μας επιβεβαιώνει αυτά που ξέραμε. Οσο και αν προσπαθεί να εξωραΐσει και να χαϊδέψει τα αυτιά του ηγεμόνα του, ο ατρόμητος και αδίστακτος τυχοδιώκτης πότισε την ξένη γη με το αίμα εκατομμυρίων αθώων. Τι προσθέτει αυτή η ανάγνωση σε όσα ήδη γνωρίζαμε; Νομίζω πολλά, διότι ο κατακτητής παραδέχεται τον πολιτισμό, την τάξη, τη ρυμοτομία, την εξαιρετική ζωγραφική που ανθούσε, την αρχιτεκτονική, την υφαντουργία, αλλά και την εξαιρετική νοημοσύνη και την αξιοπρέπεια του «εχθρού» του. Και όπως και να το κάνουμε, παρ' όλη την υποκειμενική του εκδοχή, αυτός ήταν ο πρωταγωνιστής του δράματος, της εξαφάνισης των Μεξικανών Ινδιάνων δηλαδή, και όσο και να μας δυσαρεστεί ο λόγος του, οφείλουμε να τον ακούσουμε. Στο βιβλίο αυτό ο αναγνώστης θα παρακολουθήσει την ολοκληρωτική σύγκρουση δυο τελείως διαφορετικών κόσμων. Του κόσμου των Αζτέκων και του κόσμου των Ισπανών.

Ελληνικό καλοκαίρι. Ηλιος, θάλασσα, ντομάτες αγγούρια, κολοκυθάκια, σταφύλια, καρπούζια, πεπόνια, σύκα και όλα τα καλά του τόπου μάς περιμένουν να τα απολαύσουμε. Λέμε λοιπόν να κάνουμε μια καλοκαιρινή φρουτοσαλάτα για έξι άτομα. Τι θα χρειαστούμε; Ενα καρπούζι τριών κιλών κομμένο κάθετα στα δύο, χυμό από ένα πράσινο λεμόνι, ένα πεπόνι, δύο μάνγκο καθαρισμένα και κομμένα σε μικρά κομμάτια, δυο κουταλιές μέλι, μια κούπα χυμό καρπούζι και δυο κουταλάκια ζάχαρη. Με ένα κουταλάκι και ένα μαχαίρι θα αφαιρέσουμε τη σάρκα από το καρπούζι. με τη βοήθεια του κουταλιού θα ξύσουμε τα εσωτερικά τοιχώματα της φλούδας και χωρίς να αφήσουμε υπολείμματα. Επειτα θα το κόψουμε οδοντωτά το χείλος του καρπουζιού. Σε ένα μπολ θα ανακατέψουμε το χυμό του λεμονιού το μέλι και το χυμό του καρπουζιού μαζί με τη ζάχαρη. θα προσθέσουμε τα κομμένα φρούτα σε μικρά κομματάκια μέσα στο καρπούζι και θα περιχύσουμε τα φρούτα με το χυμό. Είναι καλό να το αφήσουμε για μισή ώρα στο ψυγείο και έπειτα καλή μας όρεξη.

Ο κόλπος της Γαρίτσας είναι το πιο γοητευτικό ξέφωτο της πόλης προς τη θάλασσα. Από τον Ανεμόμυλο ο περιπατητής βλέπει αμφιθεατρικά όλο τον κόλπο της Γαρίτσας μέχρι το Παλαιό Φρούριο, καθώς αρχίζει να περπατά στη λεωφόρο Δημοκρατίας από τον πεζόδρομο της θάλασσας, έχοντας αριστερά του παλιά αρχοντικά. Μετά την Πόρτα Ρεμούντα συναντά αριστερά το Αρχαιολογικό Μουσείο (οδός Βράιλα 5), με το εκπληκτικό αέτωμα της Γοργούς, και αμέσως μετά το διάσημο ξενοδοχείο «Corfu Palace». Ηδη προχωρά στη Σπιανάδα, την απέραντη πλατεία -πάρκο, με κατεύθυνση τη γέφυρα πάνω από την «Κόντρα Φόσα» η οποία συνδέει το κάστρο που έκτισαν οι Ενετοί το 1550 με την ξηρά. Από το ψηλότερο σημείο του φρουρίου, η θέα προς τη Σπιανάδα, την πόλη και τη θάλασσα είναι μαγευτική. Μέσα στο κάστρο ο επισκέπτης μπορεί να δει την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, ο οποίος είναι ο μοναδικός χριστιανικός ναός δωρικού ρυθμού.

Βγαίνοντας ο περιπατητής από το κάστρο, κατευθύνεται δεξιά προς το επάνω μέρος της Σπιανάδας, όπου υπάρχει και το γήπεδο κρίκετ, έχοντας απέναντι το διάσημο Λιστόν. Στόχος του είναι το Ανάκτορο των Αγίων Μιχαήλ και Γεωργίου, στο οποίο στεγάζεται το Μουσείο Ασιατικής Τέχνης. Πίσω από το ανάκτορο βρίσκεται ο δροσερός Κήπος του Λαού με τη Δημοτική Πινακοθήκη.

Η Αρσενίου είναι ο δρόμος ο οποίος διατρέχει περιμετρικά όλο εκείνο το εντυπωσιακό κομμάτι της παλιάς πόλης που θαυμάζει ο επισκέπτης που φθάνει στην Κέρκυρα με το καράβι. Πάνω σε αυτόν το δρόμο υπάρχουν η Ιόνιος Ακαδημία, το σπίτι του Καποδίστρια, το Μουσείο Διονυσίου Σολωμού και πιο μέσα το Βυζαντινό Μουσείο της Αντιβουνιώτισσας. Η διαδρομή βγάζει προς το λιμάνι στην περιοχή της Σπηλιάς και ο περιπατητής «πιάνει» το τείχος του Νέου Ενετικού Φρουρίου - μέσω της οδού Σολωμού - για να συναντήσει το πλακόστρωτο το οποίο κάτω από τις καμάρες οδηγεί στην κορυφή του κάστρου από όπου η θέα είναι επίσης ωραία. Το μάτι αγκαλιάζει το λιμάνι, τα νησάκια Βίδο και Λαζαρέτο, αλλά και την παλιά πόλη από την άλλη πλευρά.

Μόλις ο περιπατητής βγει από την πύλη του Νέου Φρουρίου έχει μπροστά του την εξαιρετική επιλογή να βαδίσει προς τα περίφημα καντούνια της Κέρκυρας. Η περιπλάνηση σε αυτά μπορεί να προσφέρει πολλές εκπλήξεις, κρυμμένα εκκλησάκια ανάμεσα σε σπίτια, μικρές πλακόστρωτες πλατείες, παλιά μαρμάρινα πηγάδια, κτίρια εντυπωσιακής αρχιτεκτονικής, μνημεία από το πλούσιο παρελθόν του νησιού. Τα βήματα του περιπατητή είναι πολύ πιθανόν να συνοδεύουν οι νότες που δραπετεύουν από τα κτίρια των πολλών φιλαρμονικών, οι οποίες κάνουν πρόβες.

Στο λαβύρινθο της παλιάς πόλης ο χάρτης και οι οδηγίες χάνουν το νόημά τους. Η πιο προβλέψιμη διαδρομή για την επιστροφή του περιπατητή στη Σπιανάδα είναι η οδός Σολωμού και δεξιά η Νικηφόρου Θεοτόκη, η οποία καταλήγει στο Λιστόν. Ο δρόμος αυτός είναι εμπορικός και διαθέτει τα καμαροσκέπαστα πεζοδρόμια, τα κλασικά επτανησιακά «βόλτα». Η διαδρομή περνά από την Πλακάδα του Αγίου, όπως οι ντόπιοι αποκαλούν την πλατεία μπροστά από τη δεύτερη είσοδο του πολιούχου Αγίου Σπυρίδωνα. Εδώ λειτουργεί και το Μουσείο Χαρτονομισμάτων και οι εκκλησίες της Παναγίας των Ξένων και του Αγίου Ιωάννη.

Αν όμως ο περιπατητής επιλέξει πριν από την Πλακάδα του Αγίου να στρίψει αριστερά την οδό Φιλαρμονικής ανεβαίνοντας τα πέτρινα σκαλοπάτια της, θα «μπλέξει» μέσα στο Καμπιέλο, την παλιότερη γειτονιά της Κέρκυρας.

Αναζητώντας την άλλη εικόνα της Κέρκυρας, αυτήν που συνθέτουν οι ελαιώνες, τα κυπαρίσσια, τα σπάρτα, οι δαντελωτές ακτές και τα παλιά χωριά από γκρίζα πέτρα, ο επισκέπτης αφήνει την πόλη και κατευθύνεται βόρεια: Κοντόκαλι, Γουβιά, Δασιά, Υψος, Πυργί, Μπαρμπάτι και μετά Νησάκι. Από εδώ ξεκινά μια σχετικά επίπονη, αλλά θεαματική διαδρομή προς τις πλαγιές του ψηλότερου βουνού της Κέρκυρας, τις παλιές Σινιές και τελικά την κορυφή όπου βρίσκεται το μοναστήρι του Παντοκράτορα σε ένα σκηνικό που κόβει την ανάσα.

Από το Νησάκι ο πεζοπόρος ακολουθεί τη διασταύρωση προς Βιγγλατσούρι, ξεκινώντας από το υψόμετρο των 50 μέτρων. Με βόρεια κατεύθυνση ανηφορίζει από ασφαλτοστρωμένο στην αρχή και μετά τσιμεντοστρωμένο δρόμο, ο οποίος μετά από 20 λεπτά οδηγεί σε μια απόκρημνη, κατάφυτη με ελιές τοποθεσία, όπου στα 285 μέτρα υψόμετρο βρίσκεται το χωριό. Στη συνέχεια γίνεται πολύ κακής βατότητας και συνεχίζει προς το μοναστήρι του Παντοκράτορα, με φοβερή θέα προς τα νότια και τα ανατολικά. Λίγο παραπάνω, σε μια διασταύρωση, ο πεζοπόρος στρίβει αριστερά, σύμφωνα με την πινακίδα του υπουργείου Γεωργίας, «Προς Παντοκράτορα και Περίθεια». Το βουνό έχει αραιή βλάστηση, με μεμονωμένα κυπαρίσσια και πολλά σπάρτα. Ο δρόμος ακολουθεί τη δεξιά πλευρά μιας αρκετά απόκρημνης χαράδρας. Αριστερά διακρίνεται ο κώνος του Παντοκράτορα (906 μ.). Για συντομία ο πεζοπόρος «κόβει» τις πολλές στροφές του δρόμου και σε μια ώρα περίπου φθάνει στις πεζούλες και τα ερείπια των Παλιών Σινιών (Παλιό Χωριό) στα 400 μέτρα υψόμετρο. Η διαδρομή βγαίνει σε ένα διάσελο σε 15 λεπτά από όπου ο πεζοπόρος μπορεί να εγκαταλείψει το δρόμο και από ένα απότομο μονοπάτι να ανηφορίσει την πετρώδη βουνοπλαγιά προς την κορυφή. Αλλιώς συνεχίζει στο δασικό δρόμο όπου συναντά διασταύρωση. Ο αριστερός κλάδος οδηγεί στην Ιερά Μονή Παντοκράτορος. Παρακάμπτει τον κώνο της κορυφής, περνά από εγκαταλελειμμένα χωράφια και μετά από νέα διασταύρωση οδηγεί σε μια ώρα στο μοναστήρι στην κορυφή. Από εδώ η θέα είναι εντυπωσιακή και αγκαλιάζει ολόκληρη την Κέρκυρα, τις ακτές της Ηπείρου και της Αλβανίας, μέχρι νότια τη Λευκάδα. Το μοναστήρι πρωτοχτίστηκε το 1347 κατά την περίοδο των Ανδηγανών και ανοικοδομήθηκε το 1689. Οι υπέροχες τοιχογραφίες του είναι έργα του 14ου και 15ου αιώνα.

Πώς θα πάτε: Με οχηματαγωγά πλοία από την Πάτρα ή την Ηγουμενίτσα και αεροπλάνο από την Αθήνα.

Πού θα φάτε: Στον Γιόγια στην οδό Γκίφορντ, στην «Τένεδο» κάτω από το Νέο Φρούριο με τη συνοδεία κιθάρας και στον Γιάννη στη Γαρίτσα για σοφρίτο και μπουρδέτο. Καλά να περάσετε και καλή όρεξη.

Δεκαεννιά εκατομμύρια στερλίνες για ένα Ρέμπραντ έδωσε τον περασμένο Δεκέμβρη ένας συλλέκτης για «Το πορτρέτο μιας κυρίας 63 ετών», εσύ εάν είχες τα χρήματα θα τα έδινες; ρώτησα ένα συνομήλικο συνάδελφο του μοντέλου, τη στιγμή που διάβαζα το ρεπορτάζ. «Τρελή είσαι, ούτε ένα πενηνταράκι τσακιστό...». Ξαφνιάστηκα. Εντάξει -σκέφτηκα - δικαίωμά του είναι να μην του αρέσει ο συγκεκριμένος ζωγράφος, περί ορέξεως ουδείς λόγος, αλλά όχι και δεκάρα τσακιστή να μη διέθετε..! Αλλού όμως είχε το νου του, φανερό ήταν όταν τον καλοκοίταξα. Πού να ταξίδευε άραγε; Κι εγώ, από «Τα νέα της Τέχνης» συνέχισα να διαβάζω την είδηση δυνατά:

«Αυτός ο υπέροχος πίνακας ήταν ένας από μία ομάδα έργων από τη συλλογή της τελευταίας βαρόνης Βατσέβα ντε Ρότσιλντ. Η ποιότητα των έργων ήταν μοναδική για μια τέτοια δημοπρασία και αυτό είχε σαν αποτέλεσμα την ανταπόκριση της αγοράς, που αντέδρασε με μεγάλο ενθουσιασμό γεμίζοντας την αίθουσα ασφυκτικά και είδε τεράστιες τιμές να γράφονται στους ηλεκτρονικούς πίνακες. Ενας Αμερικανός συλλέκτης και έμπορος τέχνης ο Αλφρεντ Μπάντερ αγόρασε τον Ρέμπραντ που είχε εκτιμηθεί σε 4-6 εκατ. λίρες, ποσόν που τελικά δεν είχε καμιά σχέση με την τελική τιμή που έπιασε, καθιστώντας το έργο σαν το δεύτερο ακριβότερο που πουλήθηκε σε δημοπρασία Μεγάλων Δασκάλων. Την πρώτη θέση κατέχει το πορτρέτο του Κόζιμο των Μεδίκων από τον Potromo που πωλήθηκε το 1989 35,2 εκατ. δολάρια». Τότε γύρισε και με κοίταξε με βλέμμα απορημένο.

«Α, για τον πίνακα του Ρέμπραντ μιλάς; - είπε και πρόσθεσε: Αλλά και αυτός ο χριστιανός, ο Αμερικανός συλλέκτης θέλω να πω, δεν μπορούσε να ανεβάσει την τιμή μιας εικοσιπεντάχρονης; Τι την ήθελε την εξηντατριάχρονη; Να του μαυρίζει την καρδιά;».

«Ελα ντε;» περιορίστηκα να απαντήσω, για να μην του πω κάτι πολύ βαρύ, κάτι που το είχα στα χείλη και με βία το κρατούσα, ότι και εκείνος με τις απόψεις του μου μαύριζε την καρδιά και όχι με την ηλικία του... Και δεν ήταν έργο τέχνης!