Το ποδόσφαιρο είναι ένα αθλητικό και μάλιστα συλλογικό παιχνίδι. Και ο αθλητισμός είναι στοιχείο διαπαιδαγώγησης, κοινωνικοποίησης, ιδιαίτερα της νεολαίας. Εχει τις δικές του αξίες, όταν βεβαίως αναπτύσσεται στα πλαίσια του «ευ αγωνίζεσθαι». Δεν παύει όμως να αντανακλά στην εξέλιξή του τα στοιχεία της κοινωνίας στην οποία αναπτύσσεται. Και στην κοινωνία που κυριαρχεί το κέρδος, το ποδόσφαιρο έχει γίνει μια τεραστίων διαστάσεων επιχείρηση, με όλες τις επιδράσεις που έχει στον αθλητισμό και κυρίως στη συνείδηση των νέων, αφού το αγωνιστικό μέρος συνοδεύεται από τα συμφέροντα των επιχειρήσεων, ενώ προβάλλονται ως αξίες τα «τρελά λεφτά» των αθλητών, η ικανότητα των επιχειρηματιών να αναπτύσσουν τις ομάδες, οι διαφημιστικές καμπάνιες προβολής διαφόρων εμπορευμάτων, ο έντονος ανταγωνισμός και γενικά ένας τρόπος ζωής που για τη μεγάλη πλειοψηφία των νέων γίνεται άπιαστο όνειρο.

Σήμερα συζητάμε με τον Τάκη Λεμονή, έναν προπονητή, που στα δύο χρόνια παρουσίας του στον πάγκο του Ολυμπιακού, κατέκτησε ισάριθμα πρωταθλήματα και έφτασε δύο φορές στον τελικό του Κυπέλλου. Αντικειμενικά η συζήτηση περιστράφηκε σ' όλα τα θέματα που αφορούν στο επαγγελματικό ποδόσφαιρο. Ανάμεσα στ' άλλα έχει σημασία το γεγονός ότι συσχετίζει την ανάγκη, στο ποδόσφαιρο να υπάρξει ενδιαφέρον για την ανάπτυξη της κοινωνικής προσωπικότητας των νέων πέρα από το να γίνουν καλοί αθλητές, ενώ κάνει λόγο για κρίση που, όπως πιστεύει, θα πλήξει το ποδόσφαιρο, για τα «τρελά» συμβόλαια καθώς και για τις υποδομές στη χώρα μας.

Η αρχή αφορά το τέλος μιας ποδοσφαιρικής χρονιάς. Από τη μία ήταν αρκετά καλή, καθώς συνοδεύτηκε με την κατάκτηση του έκτου συνεχόμενου τίτλου, ενώ από την άλλη, στην Ευρώπη, το όνειρο τελείωσε γρήγορα. Ο Τάκης Λεμονής από την πλευρά του μας είπε ότι στόχος του Ολυμπιακού ήταν μια καλή παρουσία στην Ευρώπη: «Εκεί, είχαμε ένα πολύ δύσκολο όμιλο, αλλά είπαμε ότι θα προσπαθήσουμε να κάνουμε κάτι πάρα πολύ καλό. Αν και καλοί, ήμασταν άτυχοι στις συγκυρίες των αποτελεσμάτων της Λα Κορούνια. Και με μας και με τη Μάντσεστερ πήρε ανέλπιστους βαθμούς. Σαν θετικό στοιχείο από το Τσάμπιονς Λιγκ που πέρασε ήταν ότι παίξαμε στα εκτός έδρας ματς ειδικά με μια πολύ καλή νοοτροπία, που δεν την είχαμε ξαναδεί στον Ολυμπιακό. Κυνηγήσαμε τη νίκη και στα τρία παιχνίδια».

Για το πρωτάθλημα, που τελείωσε πριν λίγες μέρες, εμφανίστηκε, όπως ήταν φυσικό, ευχαριστημένος για την έκβασή του, αλλά και από τα ψυχικά αποθέματα που έδειξαν οι παίκτες του. «Για το πρωτάθλημα, αυτό που μου άρεσε, ήταν ότι ενώ βρεθήκαμε πολλές φορές με την πλάτη στον τοίχο, κατορθώσαμε και ξεπεράσαμε όλες τις δυσκολίες που παρουσιάστηκαν. Καθοριστικά σημεία ήταν τα παιχνίδια με τον Πανιώνιο και με τον Αρη, όπου πιστεύω πως μπορούσαμε να πάρουμε τη νίκη και στα δύο ματς, αλλά τελικά χάσαμε. Οταν ήρθαν τα πολύ δύσκολα ματς και δεν υπήρχαν περιθώρια για κάποιο άλλο αποτέλεσμα εκτός από τη νίκη κατορθώσαμε και πήραμε τους τρεις βαθμούς».

Παρ' όλα αυτά, δεν παρέλειψε να κάνει και το σχόλιο για την άποψη που κυριαρχεί. Πως αυτή η αγωνιστική σεζόν, ήταν η καλύτερη και πιο δύσκολη από τις προηγούμενες. «Ολοι είπαν ότι ήταν ίσως το καλύτερο πρωτάθλημα που έχει γίνει εδώ και πάρα πολλά χρόνια, γεγονός που μας κάνει ακόμα πιο χαρούμενους, γιατί επιτέλους δεν είχαμε φωνές διαμαρτυρίας και πολλά άλλα πράγματα, όπως μας είχαν συνηθίσει τελευταία».

Από τις φωνές διαμαρτυρίας, όπως τις χαρακτήρισε, στις φωνές τις αμφισβήτησης. Πολλά έχουν ακουστεί για τις ικανότητές του στον πάγκο του συλλόγου, αλλά εκείνος παρουσιάζεται έτοιμος για την κρίση. «Είναι λογικό και να φαίνεται σε κάποιους ανθρώπους πολύ παράξενο ότι ήρθα πολύ ξαφνικά και έγινα προπονητής στον Ολυμπιακό. Σίγουρα αυτό είναι ένα στοιχείο που ο καθένας μπορεί να το επικαλείται. Ολοι, λένε κρίνονται από το αποτέλεσμα. Ας κριθώ και εγώ από το αποτέλεσμα».

Ομως για τον πόλεμο που δέχτηκε μέσα στο σύλλογο, ο Λεμονής δε θέλησε να μιλήσει ξεκάθαρα, αφήνοντας πολλά να πλανώνται στον αέρα. «Είχα πει πριν ότι ήταν μια χρονιά που δέχτηκα και δεχτήκαμε σαν ομάδα αρκετό πόλεμο. Πιστεύω ότι ο κόσμος πρέπει να αγαπάει την ομάδα. Από εκεί και πέρα, όταν μια οικογένεια έχει κάποιο πρόβλημα δε νομίζω ότι μπορεί να βγει και να μιλήσει ελεύθερα, ακόμα και σε φίλους. Αυτό που έχω να πω είναι ότι ο άνθρωπος που πρέπει να ξέρει, ξέρει».

Μετά από μία επιτυχημένη, εντός συνόρων, χρονιά, σύμφωνα πάντα με τα δεδομένα των φίλων της ομάδας, πρέπει να ακολουθήσει μια καλύτερη χρονιά στην Ευρώπη. Σ' αυτό συμφώνησαν οι περισσότεροι «ερυθρόλευκοι» κατά καιρούς. Ο προπονητής τους όμως, προτιμάει να ασχοληθεί κατ' αρχήν με τις εγκαταστάσεις που φτιάχνονται στου Ρέντη, καθώς, όπως τόνισε, θα είναι ένα σημαντικό βήμα για μια καλύτερη πορεία στη «Γηραιά Ηπειρο». Για το θέμα μεταγραφές, αποκάλυψε πως δεν πρόκειται να γίνουν τρομερές αλλαγές στην ομάδα: «O σχεδιασμός για τη νέα χρονιά έχει ήδη ξεκινήσει, δε νομίζω ότι μπορούν να υπάρξουν σε αυτήν την ομάδα και τρομερές αλλαγές. Δε συμφέρει άλλωστε. Για το ειδικό βάρος και το βάρος στην Ευρώπη, όπως είπα, μας απασχολεί όλους, ο διακαής πόθος όλων όσοι είναι κοντά στην ομάδα, είτε είναι φίλαθλοι, είτε παράγοντες, είτε ποδοσφαιριστές, είτε προπονητές, και το μόνο που μπορούμε να πούμε είναι ότι θα προσπαθήσουμε να κάνουμε κάτι πάρα πολύ καλό. Δε χρειάζονται πάρα πολλά λόγια».

Μέσα σε αυτά, επισήμανε πως δεν υπάρχει λίστα, ούτε ονόματα παικτών καθώς είναι αρκετά νωρίς. «Δε νομίζω ότι μπορούμε να πούμε τίποτα περί ονομάτων, γιατί καταντάει λίγο κουραστικό, σε αυτήν την περίοδο. Ηδη έχουν εμφανιστεί περίπου 30-40 ονόματα υποψηφίων να έρθουν να αγωνιστούν στον Ολυμπιακό».

Ενα μεγάλο θέμα είναι το αλισβερίσι που ξεκινά λίγο πριν την έναρξη των μεταγραφικών περιόδων. Γι' αυτό είπε ξεκάθαρα τα πάντα, δίνοντας μια πληρέστερη εικόνα για το τι γίνεται σε αυτές. Εντύπωση πάντως προκαλεί ο ρόλος του μάνατζερ, που αποτελεί τον κράχτη για ένα «προϊόν», αλλά και τα παζάρια που γίνονται, προκειμένου ένας σύλλογος να πάρει έναν παίκτη που θα προσφέρει συγκίνηση στις τάξεις των φιλάθλων. «Υπάρχει ένα μεγάλο παζάρι, θα το χαρακτηρίσω έτσι, στο χώρο του ποδοσφαίρου. Είναι πάρα πολύ εύκολο πλέον και μέσω του Ιντερνετ να φεύγει ένα όνομα και να ταξιδεύει από τη μία άκρη του κόσμου στην άλλη. Υπάρχουν πάρα πολλοί μάνατζερ επιπέδου και μάνατζερ σε εισαγωγικά, οι οποίοι και προσπαθούν με κάθε τρόπο να διαφημίσουν το προϊόν τους. Είναι πολύ εύκολο. Αυτό είναι το παιχνίδι που παίζεται και νομίζω ότι είναι άσχημο να μπούμε σε αυτή τη διαδικασία, είτε να διαψεύδουμε για τα ονόματα είτε για να πούμε ότι υπάρχει κάποιο ενδιαφέρον. Σίγουρα σε αυτή την ιστορία δεν υπάρχει ειλικρινής αντιμετώπιση και δε γίνεται να υπάρχει γιατί τα ποσά που παίζονται είναι πάρα πολύ μεγάλα. Ο ατζέντης θέλει να ανεβάσει αυτά τα ποσά, η ομάδα να τα κατεβάσει και αν αρχίσεις να λες ότι ενδιαφέρομαι, τότε δείχνεις ένα επιχειρηματικά αδύνατο σημείο. Είναι ένα παιχνίδι δύο περιόδων και είμαστε αναγκασμένοι να μπαίνουμε σε αυτό».

Πολλά ακούγονται και γράφονται για την κρίση που περνάει το ποδόσφαιρο διεθνώς. Ο Τάκης Λεμονής, μίλησε ξεκάθαρα για το μεγάλο πρόβλημα του αθλήματος, δίνοντας τις δικές του πτυχές. «Νομίζω ότι θα υπάρξει κρίση και αρκετά μεγάλη. Κάπου τα πράγματα στον οικονομικό τομέα έχουν ξεφύγει πάρα πολύ. Είναι ένα πράγμα που μου προξενεί εντύπωση, το πόσα πολλά λεφτά δίνουν και για συμβόλαια τηλεοπτικά και οι ομάδες για κάποια συμβόλαια παικτών. Είναι βέβαια το ποδόσφαιρο μια μεγάλη κοινωνική εκδήλωση του κόσμου, αλλά πρέπει να υπάρξει και κάποιο μέτρο».

Ενα μεγάλο πλήγμα του ποδοσφαίρου, είναι τα «τρελά» λεφτά που μοιράζονται για το όνομα και την ποδοσφαιρική χάρη ενός αθλητή. «Ακούμε πάρα πολύ μεγάλα ποσά, αλλά αυτά αφορούν κάποιους παίκτες που είναι μετρημένοι στα δάχτυλα. Αυτός που ακούγεται πάρα πολύ, αμείβεται και καλά. Θεωρώ καλό επαγγελματία τον καλό ερασιτέχνη».

Στα θετικά μιας χώρας είναι οι κατάλληλες υποδομές, ώστε να τη βοηθήσουν να διαπρέψει στο παγκόσμιο στερέωμα. Ο 42χρονος τεχνικός όμως, δίνει την εικόνα για τους χώρους όπου καλούνται να δείξουν το ταλέντο τους τα νέα παιδιά που θέλουν να ασχοληθούν με το ποδόσφαιρο. «Για μένα το πρώτο πράγμα είναι η δημιουργία αθλητικών χώρων. Το πιο βασικό πράγμα που δεν έχουμε στην Ελλάδα. Αν δεν έχουμε εγκαταστάσεις σωστές και καλούς προπονητές για τα παιδιά, δε θα μπορέσουμε ποτέ να έχουμε και παραγωγή παικτών. Το άσχημο στην υπόθεση είναι ότι έχουμε καταπληκτικά ταλέντα στην Ελλάδα, ποιοτικά και ποσοτικά. Εχω ασχοληθεί αρκετά χρόνια με παιδιά και είμαι σίγουρος ότι στις παιδικές ηλικίες είμαστε καλύτεροι και από χώρες που είναι πρώτες στο ποδοσφαιρικό στερέωμα. Αυτό που μας λείπει είναι τα γήπεδα, οι καλοί προπονητές και η οργάνωση σε αυτές τις ηλικίες. Στην ηλικία αυτή, αν γίνει κάτι λάθος, θα παραμείνει σε όλη τη ζωή».

Ο φάκελος «Εθνική ομάδα», άνοιξε στην κουβέντα μας με τον προπονητή των πρωταθλητών, ο οποίος μίλησε για ένα χάσμα που υπήρχε μεταξύ των παικτών όλα αυτά τα χρόνια, τονίζοντας όμως πως τώρα πια, όπως δείχνουν τα πράγματα, γεφυρώνεται. «Ολοι οι παίκτες το θεωρούν τιμή τους να παίζουν για την Ελλάδα. Ισως κάποιες φορές η κατάσταση δε δίνει σπουδαία ψυχολογικά κίνητρα στους παίκτες. Αυτό δεν είναι ότι δεν αγαπάνε την ομάδα. Η Εθνική χρειάζεται κάτι για να έρθουν οι παίκτες πιο κοντά μεταξύ τους. Εχει ξεκινήσει μια καλή προσπάθεια».

Καλά λόγια, δεν υπήρχαν μόνο για τους διεθνείς μας αλλά και για τον ομοσπονδιακό εκλέκτορα. Ο Τάκης Λεμονής, επισήμανε πως χρειάζεται βοήθεια στο δύσκολο έργο του από όλους και φυσικά την απαραίτητη πίστωση χρόνου. «Είναι ένας άνθρωπος», είπε «που έχει κάνει ένα σπουδαίο όνομα στη Γερμανία. Πρέπει να του δώσουμε όλοι την ευκαιρία να δουλέψει ήρεμα και ήσυχα και να μην ξεκινάμε να κρίνουμε αμέσως είτε θετικά είτε αρνητικά από την πρώτη στιγμή έναν προπονητή που έρχεται με διαφορετική νοοτροπία. Είναι προπονητής της Εθνικής ομάδας και όλοι οφείλουμε να βοηθήσουμε γιατί είναι για το καλό όλων μας το εθνικό μας συγκρότημα να πάει σε μεγάλες διοργανώσεις και να κάνει κάποια πράγματα σημαντικά. Ομως επειδή στην Ελλάδα συνηθίζουμε να κάνουμε τις κρίσεις μας, να ενθουσιαζόμαστε πολύ γρήγορα και να απογοητευόμαστε πολύ εύκολα, πρέπει να είμαστε πιο ήρεμοι και να περιμένουμε να τους δούμε μετά από κάποιο χρόνο δουλιάς».

Μετά από αυτά, δε θα μπορούσαν να λείψουν και τα σχόλια για το Παγκόσμιο Κύπελλο που διεξάγεται στα γήπεδα της Ιαπωνίας και της Νότιας Κορέας. Εδώ θα μας εξηγήσει τις φυσιολογικές δυσκολίες που συναντούν οι παίκτες των αντιπροσωπευτικών συγκροτημάτων, τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο, που δεν είναι άλλη από την κόπωση. «Είναι μια διοργάνωση, που έρχεται σε μια χρονική περίοδο όπου όλοι οι παίκτες, ειδικά των μεγάλων ομάδων, έρχονται να παίξουν ποδόσφαιρο μετά από μια πολύ μεγάλη χρονικά σεζόν με πάρα πολλά ματς. Είναι ένα θέμα που έχει απασχολήσει και απασχολεί έντονα και την ΟΥΕΦΑ ότι υπάρχει μεγάλος αριθμός αγώνων στα πόδια των παικτών και τώρα αυτοί καλούνται να δώσουν τον καλύτερό τους εαυτό και να προσφέρουν το καλύτερο θέαμα στην υφήλιο. Εχουν δυσκολέψει αρκετά τα πράγματα. Ισως δούμε πολλά αστέρια να μην είναι σε καλή κατάσταση».

Σε ό,τι αφορά τις ομάδες που πιστεύει πως θα διαπρέψουν σε αυτή τη διοργάνωση, ο Τ. Λεμονής μίλησε για το αβαντάζ της φρεσκάδας που έχουν τα «αουτσάιντερ». Παράλληλα, πρότεινε ως καλύτερη λύση, για να δει ο φίλαθλος το θέαμα που περιμένει, να γίνεται στη μέση της σεζόν. «Οποιες ομάδες κατορθώσουν να παρουσιάσουν πιο φρέσκους και έτοιμους τους παίκτες από πλευράς φυσικής κατάστασης, πιστεύω ότι θα έχουν και μεγάλο λόγο στο να διακριθούν. Ισως κάποιες χώρες, από αυτές που θεωρούνται αουτσάιντερ πάντα, προσπαθούν στις μεγάλες διοργανώσεις να μπουν "σφήνα" στις μεγάλες ομάδες. Αυτό γίνεται σε όλα τα παγκόσμια κύπελλα, ίσως το δούμε και τώρα. Αλλά νομίζω ότι πρέπει στο θέμα μουντιάλ, ακόμα και στο ευρωπαϊκό κύπελλο να παρθούν κάποιες αποφάσεις σε ό,τι αφορά τη χρονική διάρκεια που γίνονται οι αγώνες».

Στο πιο δύσκολο κομμάτι της διαιώνισης του ποδοσφαίρου, τη «δημιουργία» ποδοσφαιριστών, ο προπονητής των πρωταθλητών, ξεκαθάρισε πως το βασικό λάθος είναι οι λέξεις τίτλος, πρωταθλητισμός και επιτυχία, που κακώς ακούγονται στις παιδικές ομάδες. Τα πράγματα γι' αυτόν, πρέπει να έχουν ως εξής: «Οταν θέλουμε να βγάλουμε παίκτες πρέπει να ξεχάσουμε τη λέξη τίτλος, τη λέξη επιτυχία. Οι ομάδες πρέπει να δουλεύουν με γνώμονα το πώς θα βελτιωθούν οι νεαροί παίκτες, τεχνικά, σε θέματα τακτικής και μεγαλώνοντας επίσης σε θέματα φυσικής κατάστασης. Το άσχημο είναι ότι σε παιδικές ομάδες, σε τζούνιορ, παμπαίδες και σε εφήβους στόχος των ομάδων είναι ο πρωταθλητισμός. Είναι το μεγαλύτερο λάθος που κάνουνε οι ομάδες και οι προπονητές. Μια ομάδα δουλεύει σωστά όταν ο στόχος που βάζει είναι το πώς θα βελτιώσει τις ικανότητες των νεαρών παικτών».

Και τι γίνεται όταν η φήμη, η δόξα και το χρήμα έρχονται σε πολύ νεαρή ηλικία; Ενα ερώτημα που μας προβληματίζει, βρήκε απάντηση γρήγορα και σαφέστατα. «Είναι ένα θέμα που μας απασχολεί όλους, ακόμα και η συμπεριφορά των παικτών γιατί έρχονται τα λεφτά και η φήμη σε πολύ μικρή ηλικία. Αποκτούν πολλούς φίλους όταν είναι ανεβασμένοι αγωνιστικά, οι οποίοι τους ξεχνούν όταν είναι στα κάτω τους. Αυτό πρέπει να το δίνουμε στα παιδιά να το καταλαβαίνουν. Οταν ένα παιδί, σε ηλικία 20-25 ετών αναγνωρίζεται από όλους και παίρνει πολύ καλά λεφτά, είναι πολλές φορές δύσκολο να κρατηθεί το μυαλό του μέσα στο κεφάλι». «Εχουν μπει σε μια διαδικασία όπου υπάρχει φοβερή πίεση, όλοι ζητάνε το αποτέλεσμα από αυτούς, την καλή απόδοση. Οταν κερδίζει η ομάδα τους είναι οι "θεοί", ενώ όταν χάνει είναι αυτοί που δέχονται όλα τα πυρά. Πρέπει να κατανοήσουμε ότι είναι παιδιά στην ουσία, να μην τους κρίνουμε πολύ αυστηρά. Ομως και οι ομάδες πρέπει να φροντίζουν πιστεύω πολύ περισσότερο να τους δίνουν να καταλάβουν την εικόνα της ζωής σε όλα τα επίπεδα. Επιβάλλεται η ομάδα να έχει ανθρώπους να συμβουλεύει τα παιδιά αυτά».

Κλείνοντας τη συνομιλία μας με τον Τάκη Λεμονή, τον ρωτήσαμε πως βλέπει τη σημερινή γενιά ποδοσφαιριστών αν τη συγκρίνει κανείς με τους παλιότερους. Ο προπονητής του Ολυμπιακού σημείωσε: «Υπάρχουν πολλά παραδείγματα μεγάλων ποδοσφαιριστών που αυτή τη στιγμή δεν μπορούν να κάνουν κάτι ουσιαστικό στη ζωή τους, έχουν προβλήματα. Είναι οι ίδιοι που κάποτε συγκινούσαν την Ελλάδα με τον τρόπο που παίζανε. Εκεί πρέπει να δώσουμε μεγάλο βάρος». Και κατέληξε πως χρειάζεται «να δείξουμε στα νέα παιδιά πώς είναι η ζωή, ότι το ποδόσφαιρο είναι ένα μόνο κομμάτι της».