Επανασχεδιασμός των υπαρχουσών δομών, χωρίς αντίκρισμα και προοπτική αντιμετώπισης των συνεχώς διευρυνόμενων προβλημάτων στη δημόσια Υγεία αποτελεί το προσχέδιο νόμου που ετοίμασε το υπουργείο Υγείας για την «οργάνωση και τον εκσυγχρονισμό των υπηρεσιών της δημόσιας Υγείας».

Απ' την πρώτη ανάγνωση του νομοσχεδίου προκύπτει ότι δεν προστίθενται νέες δομές, αλλά ότι ενιοποιούνται στα πλαίσια της περιφέρειας, οι υπάρχουσες δομές Υγείας και Πρόνοιας σε κεντρικό επίπεδο -που είχαν σχεδόν νεκρωθεί- εκείνες που είχαν θεσμοθετηθεί με το νόμο 2503/97 στα πλαίσια της περιφέρειας, τα περιφερειακά εργαστήρια δημόσιας Υγείας και οι υπηρεσίες του Ενιαίου Φορέα Ελέγχου Τροφίμων (ΕΦΕΤ). Βέβαια, οι περισσότερες απ' αυτές τις δομές -όπως τα περιφερειακά εργαστήρια- ήταν απλώς στα χαρτιά και περιορίζονται και αυτές ακόμα οι προβλεπόμενες δραστηριότητές τους.

Οι υπηρεσίες λειτουργούν σε επίπεδο Περιφέρειας, Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης και Δήμων, ενώ «για την εκτέλεση των προγραμμάτων η περιφερειακή υπηρεσία δημόσιας Υγείας μπορεί να συνάπτει συμβάσεις έργου με φυσικά ή νομικά πρόσωπα», όπως αναφέρεται στο νομοσχέδιο (άρθρο 8). Μ' άλλα λόγια θα υπάρχει εκχώρηση δραστηριοτήρων σε ιδιώτες ή επιχειρηματίες, ενώ ταυτόχρονα τα περιφερειακά εργαστήρια θα «παρέχουν τις υπηρεσίες τους στους φορείς της Τοπικής και της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης και στα άλλα φυσικά ή νομικά πρόσωπα έναντι ανταποδοτικού τέλους».

Δηλαδή, ο επανασχεδιασμός φαίνεται να διαπερνάται απ' την εμπορευματοποίηση σε όλο το μήκος των υπηρεσιών δημόσιας Υγείας.

Το σχέδιο νόμου έχει 15 άρθρα.

Στα άρθρα 1 και 2 γίνεται η περιγραφή των υπηρεσιών της δημόσιας υγείας.

Προβλέπεται ότι η διεύθυνση Υγείας και Πρόνοιας κάθε περιφέρειας, που ιδρύθηκε με το άρθρο 5 του νόμου 2503/1997 (ΦΕΚ Α' 107) μετατρέπεται σε αυτοτελή αποκεντρωμένη μονάδα της οικείας Περιφέρειας, με την επωνυμία «Περιφερειακή Υπηρεσία Δημόσιας Υγείας», η οποία υπάγεται απευθείας στην αρμοδιότητα του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας. Το σύνολο των οργανικών της θέσεων Διευθύνσεων Υγείας και Πρόνοιας μεταφέρεται αυτοδίκαια στις αντίστοιχες Περιφερειακές Υπηρεσίες Δημόσιας Υγείας. Τα τμήματα αυτών των υπηρεσιών μεταφέρονται πια στο αντίστοιχο Περιφερειακό Σύστημα Υγείας (ΠεΣΥ).

Οργανικές μονάδες των Περιφερειακών υπηρεσιών αποτελούν πλέον τα Περιφερειακά Εργαστήρια Δημόσιας Υγείας, και οι περιφερειακές υπηρεσίες του Ενιαίου Φορέα Ελέγχου Τροφίμων (ΕΦΕΤ).

Στο άρθρο 3 αναφέρονται τα όργανα Διοίκησης που είναι το Συμβούλιο Διοίκησης και ο Περιφερειακός Διευθυντής Δημόσιας Υγείας. Το Συμβούλιο -μεταξύ των άλλων- μπορεί να εγκρίνει, χωρίς την έγκριση σκοπιμότητας από άλλο όργανο- ποσό μέχρι 30.000 ευρώ (πάνω από 10 εκ. δραχμές) για προγράμματα Δημόσιας Υγείας. Για τον ίδιο λόγο ο διευθυντής μπορεί να εγκρίνει 15.000 ευρώ (πάνω από 5 εκ. δραχμές).

Στο άρθρο 4 περιγράφεται η οργάνωση της περιφερειακής υπηρεσίας Δημόσιας Υγείας, η οποία συγκροτείται από τις εξής υποδιευθύνσεις: Προγραμματισμού και Εποπτείας Υπηρεσιών Υγείας, Πρόληψης και προαγωγής υγείας, Δημόσιας και περιβαλλοντικής υγιεινής και το αυτοτελές τμήμα της Πρόνοιας.

Στο άρθρο 5 περιγράφεται η στελέχωσης της Περιφερειακής Υπηρεσίας Δημόσιας Υγείας.

Ο προϋπολογισμός της περιφερειακής υπηρεσίας δημόσιας υγείας και ο Ειδικός Λογαριασμός Κονδυλίων Ερευνας και Ανάπτυξης της Δημόσιας Υγείας περιγράφονται στο άρθρο 6.

Ο τακτικός προϋπολογισμός της Περιφερειακής Υπηρεσίας Δημόσιας Υγείας συμπεριλαμβάνεται στον τακτικό προϋπολογισμό της περιφέρειας, ενώ οι πάσης φύσεως προμήθειες ιατροτεχνικού εξοπλισμού και υγειονομικού υλικού πραγματοποιούνται με βάση το νόμο για τις δημόσιες προμήθειες.

Ειδικά για την ανάπτυξη προγραμμάτων και δραστηριοτήτων Δημόσιας Υγείας σε κάθε Περιφερειακή Υπηρεσία Δημόσιας Υγείας συστήνεται Ειδικός Λογαριασμός Κονδυλίων Ερευνας και Ανάπτυξης της Δημόσιας Υγείας (ΕΛΚΕΑ), ο οποίος συγκροτείται και λειτουργεί κατ' αντιστοιχία προς τις διατάξεις της παραγράφου 5 του άρθρου 3 του νόμου 2889/2001.

Πόροι του ΕΛΚΕΑ είναι: Επιχορηγήσεις από τον τακτικό προϋπολογισμό, από τον προϋπολογισμό Δημοσίων Επενδύσεων, από τον προϋπολογισμό του Περιφερειακού Ταμείου. Επίσης, από δωρεές, κληροδοτήματα και άλλες παροχές τρίτων, από έσοδα από την εκμετάλλευση περιουσιακών στοιχείων. Ακόμα από ανταποδοτικά τέλη από τη δραστηριότητα του Περιφερειακού Εργαστηρίου Δημόσιας Υγείας, από κάθε έσοδο που προέρχεται από τη δραστηριότητα της Υπηρεσίας και την παροχή υπηρεσιών της προς οποιαδήποτε νομικά ή φυσικά πρόσωπα, από έσοδα από προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ενωσης ή άλλων Ελληνικών ή Διεθνών Οργανισμών ή μη κερδοσκοπικών Οργανισμών ή από άλλες ερευνητικές δραστηριότητες.

Με άλλα λόγια καθιερώνεται μια έντονη επιχειρηματική δραστηριότητα.

Στο άρθρο 7 αναφέρεται η συγκρότηση του εννεαμελούς Περιφερειακού Συμβουλίου Δημόσιας Υγείας από το οποίο απουσιάζουν οι εκπρόσωποι βασικών μαζικών φορέων της Περιφέρειας.

Το άρθρο 8 αναφέρεται στα προγράμματα Δημόσιας Υγείας η Χρηματοδότηση των οποίων θα γίνεται μέσω των ΕΛΚΕΑ ενώ -ακόμα προβλέπεται - και η σύναψη συμβάσεων έργου με φυσικά ή νομικά πρόσωπα.

Η Περιφερειακή Υπηρεσία Δημόσιας Υγείας μπορεί ακόμη να υλοποιεί μέσω του Ειδικού Λογαριασμού και τα εξής προγράμματα:

• Εκτακτα προγράμματα Δημόσιας Υγείας, η οργάνωση των οποίων επιβάλλεται από έκτακτες ανάγκες. Τα προγράμματα αυτά υλοποιούνται είτε με έκτακτη χρηματοδότηση είτε από πόρους του Ειδικού Λογαριασμού.
• Προγράμματα Δημόσιας Υγείας που οργανώνονται από το υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας ή από άλλο υπουργείο, και το κόστος των οποίων βαρύνει απευθείας τον προϋπολογισμό του αντίστοιχου υπουργείου.
• Προγράμματα Δημόσιας Υγείας που χρηματοδοτούνται από πόρους της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Το Περιφερειακό Εργαστήριο Δημόσιας Υγείας αναλαμβάνει την εκτέλεση προγραμμάτων εργαστηριακού ελέγχου νερών, τροφίμων και ποτών ή άλλων εργαστηριακών εξετάσεων είτε στα πλαίσια του προγραμματισμού των δραστηριοτήτων της Περιφερειακής Υπηρεσίας Δημόσιας Υγείας, είτε για λογαριασμό φορέων της Τοπικής ή Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης ή άλλων φυσικών ή νομικών προσώπων. Το Περιφερειακό Εργαστήριο παρέχει τις υπηρεσίες του στους φορείς της Τοπικής και Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης και στα άλλα φυσικά ή νομικά πρόσωπα έναντι ανταποδοτικού τέλους.

«Τα εισπραττόμενα ανταποδοτικά τέλη θεωρούνται έσοδα της υπηρεσίας και εντάσσονται στον προϋπολογισμό της», αναφέρεται στο νομοσχέδιο.

Το άρθρο 9 έχει τον τίτλο «μέτρα προστασίας της Δημόσιας Υγείας στην περιφέρεια» αλλά στην ουσία περιγράφονται οι αυταρχικές δυνατότητες του Περιφερειάρχη να εκδίδει διατάξεις που έχουν ισχύ νόμου.

Στο άρθρο 10 περιγράφονται οι υπηρεσίες δημόσιας υγείας σε επίπεδο νομαρχίας και στο άρθρο 11 οι αντίστοιχες υπηρεσίες σε επίπεδο δήμων.

Στο άρθρο 12 φαίνεται μια αντίφαση μεταξύ της δήθεν αποκέντρωσης των υπηρεσιών της δημόσιας υγείας και του υπουργείου Υγείας, το οποίο θέλει τον έλεγχο και την εποπτεία τους. «Ανεξάρτητα από τη διοικητική τους υπόσταση ως οργανικών μονάδων των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων οι Διευθύνσεις Δημόσιας Υγείας ή Δημόσιας Υγείας και Πρόνοιας σε ό,τι αφορά το αντικείμενο των αρμοδιοτήτων τους, λειτουργούν υποχρεωτικά στο πλαίσιο των διατάξεων, κατευθύνσεων και οδηγιών του υπουργείου Υγείας Πρόνοιας και Περιφερειακής Υπηρεσίας Δημόσιας Υγείας», αναφέρεται στο προσχέδιο.

Στο άρθρο 13 περιγράφεται το ανθρώπινο δυναμικό υπηρεσιών δημόσιας Υγείας, όπου το κύριο χαρακτηριστικό είναι η αντικατάσταση των γιατρών Δημόσιας Υγείας ΕΣΥ με τους γιατρούς ειδικότητας της κοινωνικής ιατρικής.

Το άρθρο 14 αναφέρεται στην εκπαίδευση στη δημόσια υγεία και βασικά περιγράφεται η απόκτηση της ειδικότητας της κοινωνικής ιατρικής.

Τέλος, το άρθρο 15 είναι αποκαλυπτικό για την προώθηση του εγχειρήματος, καθώς προβλέπει ότι η πρώτη εφαρμογή του νόμου θα γίνει βασικά με αποσπάσεις απ' τις κεντρικές ή αποκεντρωμένες μονάδες του ΠεΣΥ.

Μ' άλλα λόγια, με ανακατανομή του υπάρχοντος περιορισμένου και ελλειμματικού προσωπικού των υπηρεσιών υγείας...