ΕΡΓΑΤΙΚΑ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΕΡΓΑΤΙΚΑ

Στην πρώτη γραμμή της ταξικής πάλης ο αντιιμπεριαλιστικός αγώνας

ΟΧΙ στον πόλεμο. Το βροντοφώναξε το 98% της χώρας μας πριν περίπου τρία χρόνια, όταν βομβαρδιζόταν η Γιουγκοσλαβία. Το έκανε και φέτος, μετά τη βάρβαρη επίθεση που εξαπέλυσαν οι ιμπεριαλιστές στο λαό του Αφγανιστάν και κόντρα στους σχεδιαζόμενους νέους πολέμους ενάντια στους εργαζόμενους και τους λαούς όλου του κόσμου.

Τα πρωτοπόρα τμήματα της εργατικής τάξης της χώρας μέσα από τις διαδηλώσεις, τις εκδηλώσεις, τις αντιπολεμικές επιτροπές με ακόμα μεγαλύτερη ένταση πάλεψαν ενάντια στον πόλεμο. Υψωναν καθημερινά αλληλέγγυα το ανάστημά τους σε κάθε λαό που έμπαινε στο στόχαστρο του μεγάλου ιμπεριαλιστικού κεφαλαίου, υψώνοντας, ταυτόχρονα, καθημερινά το μαχητικό τους ανάστημα ενάντια στην επίθεση στα δικαιώματα και τις κατακτήσεις. Μέσα από αυτή την πάλη έγινε δυνατό πιο πολλοί εργαζόμενοι να κατανοούν ακόμα περισσότερο ότι ο ιμπεριαλιστικός πόλεμος δεν είναι παρά η προσπάθεια του μεγάλου κεφαλαίου να αυξήσει ακόμα περισσότερο τον πλούτο του, μέσα από το χτύπημα των λαών με την αφαίρεση δικαιωμάτων τους.

Από την περίοδο του πολέμου στη Γιουγκοσλαβία μέχρι και σήμερα το εργατικό κίνημα στη χώρα έχει κάνει άλματα στην κατανόηση των βαθύτερων και πραγματικών αιτιών του πολέμου, αλλά και της διεξόδου από αυτήν την κατάσταση. Από άκρη σε άκρη της Ελλάδας έχουν στηθεί πολλές δεκάδες αντιπολεμικές επιτροπές με έντονη παρουσία και δράση. Καθημερινά συσπειρώνονται εργαζόμενοι γύρω από αυτές. Οι εκδηλώσεις ουσιαστικής συμπαράστασης και αλληλεγγύης στους Αφγανούς, στους Παλαιστίνιους και σε όσους λαούς σηκώνουν το ανάστημά τους, τείνουν να γίνουν πλέον καθημερινό φαινόμενο.

Καθοριστικό και ουσιαστικό ρόλο σ' αυτόν τον αγώνα που αναπτύσσεται μέρα με τη μέρα, έπαιξε το ταξικό συνδικαλιστικό κίνημα, το Πανεργατικό Αγωνιστικό Μέτωπο. Εγκαιρα εκτίμησε και ανέλυσε τη γενικότερη κατάσταση, τις πραγματικές αιτίες και τις συνέπειες των πρόσφατων πολέμων και προσπάθησε στο μέτρο των δυνάμεών του να τις κάνει γνωστές σε κάθε χώρο δουλιάς, σε κάθε μαγαζί, σε κάθε εργαζόμενο. Με αταλάντευτη και ξεκάθαρη θέση καλεί καθημερινά τους εργαζόμενους να αντεπιτεθούν αγωνιστικά για τη διεύρυνση των κατακτήσεών τους. Οι αγωνιστικές πρωτοβουλίες που ανέλαβε, βοήθησαν αποφασιστικά στο ανέβασμα της συνείδησης των εργατών, στην ενίσχυση των αγωνιστικών τους διαθέσεων.

Σ' αυτήν τη βάση αρκετοί εργαζόμενοι σήμερα συνειδητοποιούν περισσότερο ότι η σφοδρή επίθεση που δέχονται στα εργασιακά και ασφαλιστικά τους δικαιώματα, στο εισόδημά τους, στην υγεία, στην παιδεία, στην πρόνοια κλπ. συνδέεται άμεσα με τον πόλεμο που διεξάγει το μεγάλο κεφαλαίο και οι υπάλληλοί του κατά των λαών που αντιστέκονται. Παράλληλα, οι εργαζόμενοι ανακαλύπτουν το βρώμικο ρόλο, αυτόν του «δούρειου ίππου», που παίζουν οι πλειοψηφίες σε διοικήσεις στα διάφορα επίπεδα του συνδικαλιστικού κινήματος, κύρια στη ΓΣΕΕ και την ΑΔΕΔΥ εις βάρος τους. Ολο και μεγαλύτερο κομμάτι της εργατικής τάξης συνειδητοποιεί ότι η διέξοδος είναι στο ανέβασμα της ταξικής πάλης, στην ολοένα μεγαλύτερη συσπείρωσή τους, στο συντονισμό τους με τα άλλα λαϊκά στρώματα. Η μάχη συνεχίζεται και μπορεί να διεξαχθεί με καλύτερους όρους για το εργατικό κίνημα μέσα από τις εμπειρίες που έχει αποκτήσει. Υπάρχει βέβαια ακόμα πολύς δρόμος και αυτό το δρόμο καλούνται οι εργαζόμενοι να διαβούν.

Πλούσιος ο απολογισμός

Αμεσες ήταν οι αντιδράσεις του εργατικού κινήματος στους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς και την εμπλοκή της Ελλάδος στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο στο Αφγανιστάν. Μέσα από την πολύμορφη δράση του ταξικού συνδικαλιστικού κινήματος, του Πανεργατικού Αγωνιστικού Μετώπου, οι εργαζόμενοι κατανόησαν τις συνέπειες που έχει ο ιμπεριαλιστικός πόλεμος. Αποτέλεσμα αυτής της δράσης είναι χιλιάδες εργαζόμενοι, συνδικάτα και συνδικαλιστές να πάρουν ενεργό μέρος στα αντιπολεμικά συλλαλητήρια που οργανώθηκαν και να πρωτοστατούν στη δημιουργία Αντιπολεμικών Επιτροπών σε όλη τη χώρα.

Ανάλογη δράση συνδικάτων και εργαζομένων υπήρξε και τις μέρες της επέμβασης του ΝΑΤΟ στη Γιουγκοσλαβία, την άνοιξη του 1999. Ηταν οι ίδιες ημέρες που τα πιο πρωτοπόρα στοιχεία του συνδικαλιστικού κινήματος δημιούργησαν το Πανεργατικό Αγωνιστικό Μέτωπο, που καταγγέλλει την επίθεση και συμβάλλει στην ανάπτυξη αγώνων ενάντια στα ιμπεριαλιστικά σχέδια.

Πιο κάτω αναφέρονται ορισμένες από τις πιο σημαντικές στιγμές της ανάπτυξης του αντιπολεμικού αντιιμπεριαλιστικού κινήματος των τελευταίων μηνών όπου πρωταγωνιστικό ρόλο διαδραμάτισε η εργατική τάξη.

Το μήνα Σεπτέμβρη, λίγες ημέρες μετά το χτύπημα στις ΗΠΑ, η Δημοκρατική Αγωνιστική Συνεργασία (ΔΑΣ) με επιστολή της προς τον πρόεδρο της ΓΣΕΕ ζητά την άμεση σύγκληση των οργάνων της Συνομοσπονδίας και την έκτακτη συνεδρίαση των οργάνων σε όλα τα σωματεία, τις Ομοσπονδίες και τα Εργατικά Κέντρα, προκειμένου η εργατική τάξη να πρωτοστατήσει στην ανάπτυξη ενός μαζικού, μαχητικού και αποτελεσματικού αντιπολεμικού κινήματος.

Σχεδόν ταυτόχρονα, πραγματοποιείται σύσκεψη συνδικάτων για το συντονισμό της δράσης ενάντια στον πόλεμο και την υπεράσπιση των δημοκρατικών και συνδικαλιστικών ελευθεριών και παίρνουν απόφαση για συλλαλητήριο στις 27 Σεπτέμβρη, στα Προπύλαια. Την Πέμπτη 27 Σεπτέμβρη πραγματοποιείται το μεγάλο αντιπολεμικό συλλαλητήριο, με τη συμμετοχή δεκάδων συνδικαλιστικών φορέων αλλά και άλλων μαζικών φορέων. Ενώ στις 2 Οκτώβρη γίνεται ένα εξίσου μαχητικό αντιπολεμικό συλλαλητήριο στη Θεσσαλονίκη.

Μια μέρα πριν την έναρξη της επίθεσης των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν στις 7 Οκτώβρη πραγματοποιείται σύσκεψη της Πανελλαδικής Συντονιστικής Επιτροπής του ΠΑΜΕ. Στη σύσκεψη ορίζεται ως κεντρικό καθήκον της εργατικής τάξης να πρωτοστατήσει στην ανάπτυξη ενός μαζικού, μαχητικού και αποτελεσματικού αντιπολεμικού κινήματος. Κεντρικοί άξονες της πάλης είναι η Αντιπολεμική Αντιιμπεριαλιστική Πάλη, η ανάπτυξη της πάλης για τα δημοκρατικά δικαιώματα και ελευθερίες και ο αγώνας ενάντια στις καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις.

Το εργατικό κίνημα αντιδρά άμεσα και σε συνεργασία με άλλους μαζικούς φορείς συμμετέχει στα αντιπολεμικά συλλαλητήρια στην Αθήνα και στον Πειραιά, την Τρίτη 9 Οκτώβρη. Λίγες ημέρες μετά η ΕΣΑΚ Δημοσίου ζητά την άμεση σύγκληση του Γενικού Συμβουλίου της ΑΔΕΔΥ για την οργάνωση του αγώνα των εργαζομένων ενάντια στον πόλεμο και την εμπλοκή της χώρας σε αυτόν.

Νέες μαζικές συσκέψεις πραγματοποιούνται σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, όπου αποφασίζεται η οργάνωση αντιπολεμικών συλλαλητηρίων στις 8 Νοέμβρη, που πραγματοποιούνται με μεγάλη επιτυχία.

Την Παρασκευή 30 Νοέμβρη το ΠΑΜΕ και η Νεανική Δράση για την Ειρήνη συνδιοργανώνουν αντιπολεμική εκδήλωση έξω από την αμερικάνικη πρεσβεία. Ενα Ολονύχτιο Βήμα Καταγγελίας, όπου φορείς της νεολαίας και των εργαζομένων ενώνουν τις φωνές τους ενάντια στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο.

Στις αρχές Δεκέμβρη πραγματοποιείται σύσκεψη με τη συμμετοχή 82 συνδικαλιστικών και άλλων μαζικών φορέων, όπου και παίρνεται η απόφαση για αντιπολεμικό συλλαλητήριο στις 14 Δεκέμβρη. Στις 14 Δεκέμβρη πραγματοποιείται αντιπολεμικό συλλαλητήριο και στη Θεσσαλονίκη, ενώ την ίδια σχεδόν στιγμή δυνάμεις του ΠΑΜΕ βρίσκονται στις Βρυξέλλες, όπου μαζί με τις άλλες ταξικές ευρωπαϊκές δυνάμεις διαδηλώνουν την αντίθεσή τους στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο και τις συνέπειές του.

Πρωτοπόρος ο ρόλος του ταξικού συνδικαλιστικού κινήματος

Οι εργαζόμενοι αντιλήφθηκαν ότι ο πόλεμος συνδέεται άμεσα με την καθημερινή επίθεση στα δικαιώματά τους, λέει ο Δ. Αγκαβανάκης, μέλος της γραμματείας του ΠΑΜΕ, σε συνέντευξή του προς το «Ρ»

Για τις πραγματικές αιτίες του πολέμου, τη στάση του ταξικού συνδικαλιστικού κινήματος και το πώς η εργατική τάξη πρέπει ακόμα καλύτερα να οργανώσει την αντεπίθεσή της απέναντι στο κεφάλαιο και τους υπερασπιστές του, μίλησε στο «Ρ», ο Δημήτρης Αγκαβανάκης, μέλος της γραμματείας του Πανεργατικού Αγωνιστικού Μετώπου (ΠΑΜΕ), απαντώντας σε ορισμένα καίρια ζητήματα σήμερα.

Η συζήτηση ξεκίνησε και δε θα μπορούσε αλλιώς, με την εκτίμηση για τις πραγματικές αιτίες του «θερμού», όπως είπε ο Δ. Αγκαβανάκης, πολέμου, που ως εξέλιξη του κοινωνικού-ταξικού πολέμου, γίνεται για να μπορέσει το μεγάλο κεφάλαιο να ελέγξει στρατηγικές περιοχές, πηγές, αγορές, για να ξαναμοιράσει τα σύνορα. «Αυτόν το χαρακτήρα, επισήμανε, είχε και ο πόλεμος στη Γιουγκοσλαβία και ο πόλεμος στο Αφγανιστάν. Συνεπώς τώρα είναι πιο εύκολο να κατανοήσει ο εργαζόμενος ότι το κεφάλαιο με αυτές τις επιθέσεις φτάνει στα όρια πια και προσπαθεί να βρίσκει διέξοδο στους θερμούς πολέμους».

Ο Δ. Αγκαβανάκης αναφερόμενος στο ρόλο και τη σημασία του ταξικού συνδικαλιστικού κινήματος για την οργάνωση και την αποτελεσματικότητα του αγώνα της εργατικής τάξης, επισήμανε: «Το ταξικό συνδικαλιστικό κίνημα, το ΠΑΜΕ, μπόρεσε άμεσα να ανεβάσει τις μορφές πάλης, να δώσει στους εργαζόμενους να κατανοήσουν τις συνέπειες που έχει ο πόλεμος. Βοήθησε το κίνημα, τη μεγάλη πλειοψηφία του λαού να συνδέσει την καθημερινή επίθεση στα δικαιώματά του με τον πόλεμο που συνεχίζει να γίνεται σε διάφορες περιοχές. Συνέβαλε, ώστε ο λαός να ξεκαθαρίσει ότι η αιτία των πολέμων, δεν είναι τα προσχήματα αυτά που πρόβαλαν οι ΑμερικανοΝΑΤΟικοί και Ευρωπαίοι για παράδειγμα ο κακός Μιλόσεβιτς στη Γιουγκοσλαβία και ο κακός Μπιν Λάντεν στο Αφγανιστάν. Πίσω από αυτά κρύβονται οι βαθύτερες επιδιώξεις και στόχοι του κεφαλαίου. Ακριβώς αυτές τις επιδιώξεις το ταξικό συνδικαλιστικό κίνημα αποκάλυψε και συνέβαλε στο να κατανοηθούν από τους εργαζόμενους και γι' αυτό υπήρξαν και υπάρχουν αυτές οι αντιδράσεις».

Και συνεχίζει: «Ετσι, λοιπόν, σήμερα κατανοείται ακόμα περισσότερο από τους εργαζόμενους ότι πρέπει να είσαι ενάντια στον άδικο πόλεμο, γιατί πρέπει να είσαι υπέρ των δικαιωμάτων των εργαζομένων, γιατί πρέπει να είσαι υπέρ της προοπτικής της κάλυψης των αναγκών του εργαζόμενου, πρέπει να είσαι υπέρ της προοπτικής, η εργατική τάξη να πάρει ό,τι της ανήκει, και της ανήκουν τα πάντα, από το ρόλο της στην παραγωγή. Ολα αυτά γίνονται κτήμα του εργαζόμενου καθημερινά. Η συμμετοχή του δε στις αντιπολεμικές εκδηλώσεις είναι ακόμα ένα στοιχείο που βοηθάει, ώστε η συνείδησή του να ανεβαίνει».

Στην ερώτηση πόσο βοηθούν οι αγώνες των εργαζομένων στη χώρα μας, στην ανάπτυξη της πάλης και σε άλλες χώρες είπε: «Για να μπορέσεις να βοηθήσεις γενικότερα το διεθνές κίνημα, πρέπει να είσαι δυνατός σε εθνικό επίπεδο. Να έχεις αναπτύξει τέτοια δράση, για να μπορείς να επιδράς θετικά στο διεθνές κίνημα. Εμείς ως ταξικό συνδικαλιστικό κίνημα έχουμε επιδράσει σε σημαντικό βαθμό στα κινήματα σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο. Στην παγκοσμιοποίηση του κεφαλαίου εμείς αντιπαραθέτουμε τους δικούς μας εθνικούς ταξικούς αγώνες και τους παγκοσμιοποιημένους αγώνες».

Καταλήγοντας ο Δ. Αγκαβανάκης αναφέρθηκε στο τι πρέπει να γίνει και υπογράμμισε: «Τελικά οι πολλοί θα νικήσουν. Αυτό είναι νόμος, κανόνας, το δείχνει η ίδια η Ιστορία. Τίποτα βεβαίως δεν έρχεται από μόνο του. Χρειάζεται να ανεβάσουμε περισσότερο την πάλη μας. Να ανέβει η ταξική πάλη που αποτελεί στοιχείο προόδου. Μόνο μ' αυτήν μπορείς να προχωρήσεις μπροστά. Με αυτή τη λογική βλέπουμε τα ζητήματα και έτσι είδαμε τον πόλεμο. Είναι απαραίτητο να κάνουμε αγώνες σε όλα τα επίπεδα. Πρέπει όλα τα λαϊκά στρώματα, μικρομεσαίοι, αγρότες, και άλλοι που πλήττονται και θίγονται να συστρατευτούν σε ένα ενιαίο μέτωπο για να μπορέσουμε να έχουμε αυτήν την προοπτική. Θα υπάρξουν σκληροί αγώνες. Είναι ώρα ο εργαζόμενος να δει τα πράγματα από τη μεριά των συμφερόντων του. Να κατανοήσει ότι έχει ευθύνες απέναντι στον εαυτό του και ακόμα περισσότερες απέναντι στα παιδιά του. Οχι μονάχα για να εδραιώσουμε κάποιες κατακτήσεις αλλά να υπάρξουν και νέες που να βοηθούν τη λογική της κοινωνίας χωρίς εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, που βέβαια θα επιτευχθεί με τη λαϊκή εξουσία, τη λαϊκή οικονομία. Ετσι λοιπόν η κάθε κατάκτηση θα πρέπει να συνδέεται με τη λαϊκή εξουσία. Παλεύουμε σήμερα για το μικρό, το μεγάλο συνδέοντας τις κατακτήσεις με την προοπτική, για να φτάσουμε στον τελικό προορισμό. Ο πόλεμος ο δικός μας βέβαια είναι πολύ δυσκολότερος και χρειάζεται περισσότερες θυσίες».

Κείμενα
Χρήστος ΜΑΝΤΑΛΟΒΑΣ - Γιώτα ΔΙΑΜΑΝΤΑΚΗ

Η ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΜΟΣΧΑΣ

(η πρώτη ελπίδα)

ΜΕΡΙΚΕΣ φορές είναι κάποια ακούσματα, μια φράση, δυο λόγια, που τα θυμάσαι, τα βαστάς στη μνήμη με το χάραγμα που είχε η πρώτη εκείνη στιγμή. Μ' αυτή τη φρεσκάδα τα μετράς, τα μελετάς και τα 'χεις δίπλα σου όταν οι αναθυμιάσεις από τις «χωματερές» των ειδησεογραφικών δελτίων του «τίποτα», του ευτελισμού και της αποχαύνωσης... κατακλύζουν σχεδόν τα πάντα.

Ο ΛΟΓΟΣ για τα χρόνια της Αντίστασης, για εκπομπές που έφερναν στις άκρες του κόσμου όλα τα νέα από τον τιτάνιο αγώνα των λαών για να συντρίψουν το χιτλερικό θεριό, και μάλιστα ύστερα από την εισβολή στη Σοβιετική Ενωση.

ΗΤΑΝ, θυμάμαι, το βράδυ της Πρωτοχρονιάς του 1942. Οι νιφάδες ασταμάτητα έπεφταν κι είχαν καλύψει την Αθήνα. Βαρυχειμωνιά με πολλά χιόνια, που λίγες φορές είχε γνωρίσει η πρωτεύουσα. Με το πρώτο σκοτάδι έφτανα στο φιλόξενο εκείνο σπίτι της οδού Τιμοθέου (Παγκράτι), όπου, με συντροφική καλοσύνη, ήμουν σχεδόν τακτικός επισκέπτης και «παράνομος» ακροατής στο ραδιόφωνο. Κι έτσι καταφέραμε να 'χουμε για τις νεολαιίστικες εφημερίδες της ΟΚΝΕ, του ΕΑΜ Νέων κι έπειτα της ΕΠΟΝ κανονικό δελτίο ειδήσεων, αλλά κι άλλα σημαντικά ειδησεογραφικά υλικά (άρθρα, σχόλια, ρεπορτάζ κλπ.), που εμείς, ανάλογα με τις ανάγκες, αλλά και το χώρο του εντύπου μας, τα αξιοποιούσαμε, χωρίς να χάνουμε βέβαια το στοιχείο της επικαιρότητας.

ΕΙΔΗΣΕΟΓΡΑΦΙΚΑ πλούσια η βραδιά της Πρωτοχρονιάς, καθώς ο ραδιοσταθμός του Μπι-Μπι-Σι μαζί με τις άλλες ειδήσεις για τις νίκες του Κόκκινου Στρατού, έξω από τη Μόσχα, μετέδωσε επίσης και μια συνέντευξη του Σοβιετικού πρεσβευτή στο Λονδίνο, Ιβάν Μαΐσκι, ο οποίος είχε συνοδέψει την αγγλική αντιπροσωπεία μ' επικεφαλής τον Ιντεν στις σημαντικές συνομιλίες που 'γιναν με τον Στάλιν στη Μόσχα το Δεκέμβρη του 1941.

ΕΠΙΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ, αλλά και πυκνή σε νόημα, η φράση του Σοβιετικού διπλωμάτη, που ανάμεσα στ' άλλα έλεγε: «Ομίχλη τυλίγει το μέλλον. Κάθε προφητεία δεν είναι σίγουρη. Και ωστόσο τα γεγονότα του περασμένου χρόνου (1941) μας παρέχουν ορισμένες ενδείξεις για την πορεία των πραγμάτων στον καινούριο χρόνο, το 1942, που μόλις αρχίζει. Ο πόλεμος, υπογράμμιζε ο Μαΐσκι, έγινε παγκόσμιος, έγινε πιο ευδιάκριτος ο διαχωρισμός ανάμεσα στα δυο μεγάλα στρατόπεδα, στο στρατόπεδο της ελευθερίας και στο στρατόπεδο της σκλαβιάς και της καταπίεσης, που συγκεντρώνει τις πιο μαύρες δυνάμεις της αντίδρασης, που εμφανίστηκαν ποτέ στην ιστορία της ανθρωπότητας. Κύριος μέτοχος στο παγκόσμιο μέτωπο η χώρα μου, η Σοβιετική Ενωση»...

ΓΙΑ τους χιτλερικούς, σημείωνε ο Μαΐσκι, σπουδαιότατο όπλο τους, δίπλα στα τανκς και στα αεροπλάνα, ήταν μέχρι σήμερα ο μύθος ότι είναι αήττητοι. Αλλά ο μύθος αυτός, σήμερα, τέλη του 1941, εξανεμίστηκε στο πεδίο των μαχών κοντά στη Μόσχα, το Λένινγκραντ, το Ροστόβ, την Κριμαία, καθώς και στη Λιβύη...».

ΚΑΙ η συμπερασματική κατάληξη: «Οσα έγιναν τους τελευταίους μήνες στο μέτωπό μας αποτελούν στροφή στην πορεία του σοβιετογερμανικού πολέμου και γενικά στην πορεία όλου του πολέμου. Δεν πρέπει να πέφτουμε σε υπερβολική αισιοδοξία. Την αλήθεια πρέπει να τη βλέπουμε κατάματα. Εχουμε μπροστά μας πολλές, μεγάλες δυσκολίες... Ο δρόμος ως τη νίκη είναι μεγάλος και δύσκολος...».

ΤΑ ΠΡΩΤΑ όμως ευχάριστα νέα φτάνανε, κατηφόριζαν από τη μεγάλη τη χώρα του Λένιν. Ο μύθος για το αήττητο του γερμανικού στρατού είχε εξανεμιστεί μπροστά στη Μόσχα. Αλλά δεν πρέπει να ξεχνιέται πως «...ομίχλη τυλίγει το μέλλον και πως κάθε προφητεία δεν είναι σίγουρη... Ωστόσο η ελπίδα ζέσταινε πια γερά την καρδιά της ανθρωπότητας... Πολλές, πολλές οι δυσκολίες και μεγάλος και δύσκολος ο δρόμος ως τη νίκη, με τεράστιες θυσίες του σοβιετικού λαού». Κι έτσι ήταν. Αυτή ήταν η αλήθεια της πανανθρώπινης αιμοδοσίας και τιτανικής προσφοράς της ΕΣΣΔ για τη συντριβή της φοβερής εκείνης στρατιωτικής δύναμης σε μια παλλαϊκή μάχη για την υπεράσπιση της Μεγάλης Οχτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης.

ΚΕΙΜΕΝΑ: Γιώτα ΔΙΑΜΑΝΤΑΚΗ, Χρήστος ΜΑΝΤΑΛΟΒΑΣ