«Πόλεμο κατά της τρομοκρατίας», κήρυξε ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, ενώ, ώρες νωρίτερα, ο ισραηλινός στρατός είχε, ήδη, επιδοθεί σε σειρά επιδρομών κατά κτιρίων και θέσεων της Παλαιστινιακής Αρχής. «Αναμενόμενη» χαρακτήρισαν πολλά μεγάλα ΜΜΕ την ισραηλινή αντίδραση μετά τις πολύνεκρες βομβιστικές επιθέσεις του περασμένου Σαββατοκύριακου, σε Ιερουσαλήμ και Χάιφα. Εκτοτε, ο χρόνος για την Παλαιστινιακή Αρχή μοιάζει να κυλά με γνώμονα τις ισραηλινές επιδρομές σε μια αναμέτρηση με το χρόνο, προκειμένου να αποδείξει ότι «επιθυμεί πραγματικά την ειρήνη, γι' αυτό και καταστέλλει την τρομοκρατική δράση», με τους όρους που η ισραηλινή ηγεσία θέτει ως προϋπόθεση για να μην «πάρει την κατάσταση στα χέρια της».

Ο κύκλος του αίματος στη Μέση Ανατολή, που πολλοί έσπευσαν να πιστέψουν ότι έκλεισε με την «ειρηνευτική διαδικασία» που εισήγαγε η Συμφωνία του Οσλο, έχει ξανανοίξει, εδώ και μήνες. Η δεύτερη Ιντιφάντα, που θρηνεί, ήδη, περισσότερους από 1.000 νεκρούς, στη συντριπτική πλειοψηφία Παλαιστινίους, ήταν η, για πολλούς, αναμενόμενη έκρηξη απόγνωσης και οργής του παλαιστινιακού λαού, που, μετά από χρόνια αλλεπάλληλων διαβουλεύσεων, είδε το όραμά του για ανεξαρτησία να γίνεται ολοένα και πιο ομιχλώδες.

Οπως υπογράμμιζαν Παλαιστίνιοι αξιωματούχοι, στόχος της «ειρηνευτικής διαδικασίας» ήταν η εξεύρεση κοινά αποδεκτών τρόπων εφαρμογής των αποφάσεων 242 και 338 του ΟΗΕ, που προβλέπουν «άνευ όρων αποχώρηση των ισραηλινών στρατευμάτων από τα κατεχόμενα εδάφη και επιστροφή των προσφύγων». Τα δεδομένα, όμως, που το Ισραήλ είχε φροντίσει να διαμορφώσει στο έδαφος (εποικισμοί, έλεγχος υδάτινων πόρων, κατακερματισμός της παλαιστινιακής γης, ζώνες ασφαλείας) παρέμεναν εμπόδια. Ετσι, η «ειρηνευτική διαδικασία» κατέληξε σε διαπραγμάτευση του ίδιου του περιεχομένου των αποφάσεων του ΟΗΕ. Ο χρόνος κυλούσε και γινόταν όλο και σαφέστερο, όπως υπογραμμίζει χαρακτηριστικά η Ισραηλινή Τάνια Ράινχαρτ, ότι οι ισραηλινές ηγεσίες δεν επιθυμούσαν παρά τη, με διάφορους τρόπους, διατήρηση της υπάρχουσας κατάστασης.

Μιας κατάστασης που για την ισραηλινή ηγεσία σημαίνει παράταση της κυριαρχίας της στα Κατεχόμενα και σταδιακή προσάρτηση, όπως υποστηρίζουν παλαιστινιακοί διπλωματικοί κύκλοι, ολοένα και περισσοτέρων εδαφών, έτσι ώστε, τελικά, να μην υπάρχει καν αντικείμενο διαπραγμάτευσης από παλαιστινιακής πλευράς. Μιας κατάστασης, όμως, που καθιστούσε την καθημερινότητα του παλαιστινιακού λαού υπόδουλη, εξαθλιωμένη, αδιέξοδη. Για τους προσεκτικότερους παρατηρητές, η αντίστροφη μέτρηση της νέας αιματηρής εξέγερσης είχε αρχίσει πολύ πριν την περίφημη σύνοδο του Καμπ Ντέιβιντ, όπου ουσιαστικά όπως παραδέχονται ακόμη και Ισραηλινοί πολιτικοί, σαν τον Γιοσί Μπεϊλίν, που συμμετείχαν στις διαπραγματεύσεις, δεν προσέφερε στους Παλαιστινίους τίποτε περισσότερο από ένα κατακερματισμένο, μη βιώσιμο κράτος, το σύνολο της ασφαλείας του οποίου θα διατηρούσε το Ισραήλ. Η παλαιστινιακή ηγεσία δεν είχε περιθώρια ελιγμών, παρά μόνο απόρριψης.

Η κήρυξη «αντιτρομοκρατικού πολέμου» προς όλες τις κατευθύνσεις από τις ΗΠΑ, μετά την 11η Σεπτεμβρίου, κατά κοινή ομολογία, διαμόρφωσε νέες συνθήκες. Η ισραηλινή ηγεσία έσπευσε, από την πρώτη στιγμή, να υιοθετήσει την ορολογία και να προσαρμόσει την κατάσταση στα μέτρα της. Και αν η αρχική αρνητική αντίδραση της Ουάσιγκτον ήταν έντονη, καθώς προσπαθούσε να στήσει, έστω και σε έθραυστες ισορροπίες, μια κάποια συνοχή στη «συμμαχία» της, εποφθαλμιώντας τον αραβικό κόσμο, οι βομβιστικές επιθέσεις του περασμένου Σαββατοκύριακου ήταν η καταλληλότερη αφορμή για να καταρρεύσουν τα προσχήματα. Διόλου τυχαία, η φρασεολογία Αμερικανών και Ισραηλινών αξιωματούχων ταυτίζεται απόλυτα. «Πόλεμο κατά της τρομοκρατίας σαν αυτό που διεξάγουν οι ΗΠΑ» κήρυξε ο Αριέλ Σαρόν, «δικαίωμα στην αυτοάμυνα» αναγνώρισε στο Ισραήλ ο Λευκός Οίκος.

Η ισραηλινή ηγεσία σφυροκοπά εγκαταστάσεις της Παλαιστινιακής Αρχής, την οποία χαρακτηρίζει «δομή που υποθάλπει την τρομοκρατία», ενώ εντείνονται οι φήμες που φέρουν τον Αριέλ Σαρόν έτοιμο «να ξεφορτωθεί» την Παλαιστινιακή Αρχή και τον Γιάσερ Αραφάτ ως απόλυτα υπευθύνους για την κατάσταση. Αποψη που, σε χαμηλότερους τόνους, μοιάζει να συμμερίζεται η Ουάσιγκτον, με τον υπουργό Αμυνας να δηλώνει ότι «ο Αραφάτ δε φαίνεται ικανός να ελέγξει τα πράγματα», αλλά με την οποία διαφωνεί, επισήμως, εκτός από τον αραβικό κόσμο, και η ΕΕ, που δηλώνει ότι «μόνο περισσότερα προβλήματα και βία μπορούν να φέρουν τα σχέδια αποσταθεροποίησης της παλαιστινιακής ηγεσίας». Βέβαια, υπάρχουν και εκτιμήσεις που θεωρούν ότι δεν είναι απίθανη μια νέα αρνητική αντίδραση της Ουάσιγκτον, που ουδείς εθελοτυφλεί ότι έχει την επιρροή να επιβάλει απόψεις στο Ισραήλ, δεδομένης της συνέχισης της «αντιτρομοκρατικής εκστρατείας», άρα και της αναγκαιότητας της «συμμαχίας».

Σύμφωνα με πολλές αναλύσεις, από τις οποίες μπορεί κανείς να ξεχωρίσει αυτή του Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών Στράτφορντ, στόχος του Αριέλ Σαρόν και των ακροδεξιών του συμμάχων, είναι όντως η ανατροπή της Παλαιστινιακής Αρχής. Οπως υποστηρίζει «οι ισραηλινές κατηγορίες προς τον Αραφάτ αντανακλούν περισσότερο μια πολιτική, παρά μια στρατιωτική πραγματικότητα. Το Ισραήλ γνωρίζει πολύ καλά ότι, υπό τις υπάρχουσες συνθήκες, η Παλαιστινιακή Αρχή δε δύναται να ελέγχει, ανά πάσα ώρα και στιγμή, τη δράση των εξτρεμιστών ισλαμιστών. Εντείνοντας όμως τα στρατιωτικά μέτρα σε βάρος της, την αποδυναμώνει και την περιθωριοποιεί ακόμη και από το λαϊκό της έρεισμα, ανοίγοντας έτσι το δρόμο για την εξουσία στους εξτρεμιστές».

Και η ανάλυση καταλήγει: «Οσο περίεργο και αν φαίνεται, ο στόχος του Σαρόν είναι ο ίδιος με των ισλαμιστών εξτρεμιστών της Χαμάς ή της Τζιχάντ: η διάλυση της Παλαιστινιακής Αρχής. Για τον Σαρόν μια τέτοια εξέλιξη είναι προτιμότερη, γιατί μια ισλαμιστική παλαιστινιακή ηγεσία θα του λύσει τα χέρια για στρατιωτική επέλαση. Η αδιαλλαξία και η επιμονή της σε κατάργηση του Ισραήλ θα είναι η κινητήρια δύναμη του ισραηλινού στρατού και κανείς στη διεθνή κοινότητα δε θα έχει το επιχείρημα να αντιδράσει». Αλλωστε, ας μην ξεχνάμε ότι η «Χαμάς», που ιδρύθηκε το 1987, ήταν η μόνη που είχε άδεια λειτουργίας υπό την ισραηλινή κατοχή. Για πολλούς αναλυτές, η ισραηλινή ηγεσία γνωρίζει τις αντιδράσεις της και γι' αυτό τις προκαλεί.

Αν το σενάριο του Στράτφορντ μοιάζει κάπως «ακραίο», έρχεται να το επιβεβαιώσει σε αρκετά σημεία, η αμερικανική εφημερίδα «Νιου Γιορκ Τάιμς». Σε ανάλυσή του, ο Τζέιμς Μπένετ, επικαλούμενος στοιχεία δημοσκοπήσεων από το Πανεπιστήμιο Μπιρ Ζάιτ, της Ραμάλα, επιβεβαιώνει ότι μέσα σε ένα χρόνο, η λαϊκή υποστήριξη προς τη «Χαμάς» αυξήθηκε σε 31% έναντι 23% το 2000, ενώ αντίθετα η υποστήριξη προς την Παλαιστινιακή Αρχή μειώθηκε σε 20% έναντι 33%. Αλλη δημοσκόπηση επιβεβαιώνει ότι ενώ το 1996, περισσότερο από το 80% του παλαιστινιακού λαού θεωρούσε εφικτή την ειρήνη με το Ισραήλ, σήμερα την άποψη αυτή έχει μόνο το 11%.

Και όπως σχολιάζει ο καθηγητής Ναντέρ Σαΐντ, του Μπιρ Ζάιτ, τα αποτελέσματα είναι αναμενόμενα. «Σε αντίθεση με το 1996, που ο λαός πίστευε στην ειρήνη, η ισραηλινή τακτική έχει καταφέρει να προκαλέσει απόλυτη απόγνωση και κατά συνέπεια να υποσκάψει την αξιοπιστία της παλαιστινιακής ηγεσίας. Ο κόσμος βιώνει τον αποκλεισμό και την απόλυτη φτώχεια, είναι φυλακισμένος στις ίδιες του τις πόλεις, τα παιδιά του σκοτώνονται, τα σπίτια του κατεδαφίζονται, οι περιουσίες του ξεχερσώνονται. Η "Χαμάς" στηρίζει ένα ευρύ δίκτυο υποδομών, φιλανθρωπικών ιδρυμάτων και σχολείων. Και υποστηρίζει ότι το Ισραήλ δεν επιθυμεί ειρήνη. Τι βιώνει ο παλαιστινιακός λαός; Οτι δεν υπάρχει ειρήνη».

Παρ' όλα αυτά, παλαιστινιακοί διπλωματικοί κύκλοι διαμήνυαν ότι όποιος περιμένει να ξεσπάσει εμφύλια παλαιστινιακή διαμάχη «απατάται οικτρά. Οποιες και αν είναι οι διαφωνίες, όραμα όλων παραμένει η ανεξάρτητη Παλαιστίνη. Και αν δεν εισακουστούν φωνές λογικής και δικαιοσύνης από τη διεθνή κοινότητα, που δεν μπορεί πλέον να έχει δύο μέτρα και δύο σταθμά και να χαρακτηρίζει ορθώς τρομοκρατία την απώλεια αμάχων Ισραηλινών, αλλά όχι την καθημερινή απώλεια Παλαιστινίων και τη συνεχιζόμενη κατοχή χωρίς να παρεμβαίνει, ο παλαιστινιακός λαός θα επιμείνει στο αυτονόητο δικαίωμά του για αυτοδιάθεση μέχρι τέλους. Δεν υπάρχει άλλη επιλογή».