Associated Press

Νεκρός Ταλιμπάν, αφημένος στην άκρη του δρόμου

Η κατάληψη της πρωτεύουσας Καμπούλ αποτελεί πια παρελθόν. Αυτό που κάποτε φάνταζε ως «άπιαστος στόχος» επιτεύχτηκε μέσα σε λίγες ώρες. Τώρα πια οι δυνάμεις της Βόρειας Συμμαχίας δηλώνουν ότι βρίσκονται προ των πυλών της Κανταχάρ, μιας πόλης - φάντασμα που την έχουν εγκαταλείψει οι κάτοικοί της εξαιτίας των ανηλεών αμερικανικών βομβαρδισμών, που όμως ακόμη θεωρείται προπύργιο των Ταλιμπάν. Αραγε, τι πραγματικά συμβαίνει στην παράξενη και βασανισμένη γη του Αφγανιστάν;

Χτες το ξημέρωμα σύμφωνα με το ιρανικό πρακτορείο IRNA, ο υπουργός Αμύνης της Βόρειας Συμμαχίας Κουασίμ Φαχίμ, αλλά και ο υπουργός Εξωτερικών Αμπντουλάχ Αμπντουλάχ ηγήθηκαν της εισβολής. Βέβαια, λίγες ώρες πριν ο Αμπντουλάχ Αμπντουλάχ είχε δηλώσει προς το πρακτορείο «Ρόιτερς» ότι οι δυνάμεις της Βόρειας Συμμαχίας «δεν πρόκειται να μπουν στην Καμπούλ», καθησυχάζοντας τους «συμμάχους», που ήταν αρνητικοί μέχρι τα ξημερώματα με την προοπτική αλλαγής φρουράς στην πρωτεύουσα, χωρίς μάλιστα να έχουν δρομολογηθεί οι υπόλοιπες εξελίξεις.

Ενώ και μετά την κατάληψη της Καμπούλ, ένας από τους κυριότερους ηγέτες των Μουτζαχεντίν του Αφγανιστάν ο Πιρ Σάγιεντ Αχμαντ Γκαϊλάνι, ενώ δήλωσε αντίθετος με την κατάληψη της αφγανικής πρωτεύουσας, τη δικαιολόγησε, αφού τόνισε ότι η Βόρεια Συμμαχία μπήκε γιατί «υπήρξε οργανωτικό κενό» και υποστήριξε την ανάγκη επείγουσας επέμβασης των Ηνωμένων Εθνών ώστε να γίνει δυνατή η συγκρότηση ενός καθεστώτος της μετα-Ταλιμπάν εποχής μετά την πτώση της Καμπούλ.

Associated Press

Προέλαση στην Καμπούλ

Αραγε είναι η τακτική του πολέμου που τους κάνει να αφήνουν τις δυνάμεις της αντιπολίτευσης να καταλάβουν το αεροδρόμιο του προπυργίου των Ταλιμπάν; Σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο και το «Ρόιτερς», που μεταφέρουν δηλώσεις του ηγετικού στελέχους των Μουτζαχεντίν, Γιουνίς Κανούνι, οι Μουτζαχεντίν διά μέσω των ορέων Σοραντάμπ έθεσαν υπό τον έλεγχό τους το αεροδρόμιο που βρίσκεται μόλις 30 χλμ νότια του Κανταχάρ και οι περίπου 5.000 άνδρες προελαύνουν προς την Κανταχάρ, στην οποία κατέφυγαν οι Ταλιμπάν μετά την κατάληψη της Καμπούλ.

Το χρονικό του «ιδιότυπου πολέμου» είναι χαρακτηριστικό, αν και ούτε οι Ταλιμπάν ποτέ στην πραγματικότητα είχαν δώσει μάχες για την κατάληψη της χώρας, απλά και αυτοί κάποτε προέλαυναν. Ετσι, τα ξημερώματα της Τρίτης στρατιώτες της Βόρειας Συμμαχίας άρχισαν να εισέρχονται στην πρωτεύουσα του Αφγανιστάν. Περίπου 50(!) άντρες, οπλισμένοι με Καλάσνικοφ και ολμοβόλα μπήκαν στην πόλη από τα βόρεια, επιβαίνοντας σε οχήματα μεταφοράς προσωπικού, συνοδεύοντας μάλιστα αιχμαλώτους Ταλιμπάν. Λίγο αργότερα, έξι άντρες των ειδικών δυνάμεων των ΗΠΑ, ντυμένοι με πολιτικά και οπλισμένοι με αυτόματα όπλα Μ-16, έφθασαν στην αφγανική πρωτεύουσα. Το ελικόπτερο που τους μετέφερε προσγειώθηκε στη βάση Μπαγκράμ, βόρεια της Καμπούλ. Εικονολήπτης του «Ρόιτερς» δήλωσε ότι μαχητές της Βόρειας Συμμαχίας έδειξαν στους τέσσερις από τους Αμερικανούς τους χώρους του αεροδρομίου και στη συνέχεια οι εν λόγω άντρες αναχώρησαν με το ελικόπτερο το οποίο μετέφερε εξοπλισμό που παρέμεινε στη βάση.

Το Πεντάγωνο ανακοίνωσε εξάλλου ότι αποφάσισε τη μεταφορά αεροσκαφών στο έδαφος της πρώην Σοβιετικής Δημοκρατίας του Τατζικιστάν, που βρίσκεται βόρεια του Αφγανιστάν. Αξιωματούχος του υπουργείου Αμυνας αρνήθηκε να δώσει λεπτομέρειες για τη βάση ή τις βάσεις στις οποίες θα σταθμεύσουν τα αμερικανικά βομβαρδιστικά, περιοριζόμενος να δηλώσει ότι αυτό θα γίνει σύντομα.

Από την άλλη πλευρά πληροφορίες από το Ντουσανμπέ, σύμφωνα με το ρωσικό πρακτορείο «Ria Novosti», αναφέρουν ότι ο μουλάς Ομάρ έχει καταφύγει στο Πακιστάν, ενώ ο Οσάμα μπιν Λάντεν είναι σώος. Το IRNA όμως απλά δήλωσε ότι «Ομάρ και Μπιν Λάντεν είναι σώοι και αβλαβείς». Από την άλλη πλευρά, αμερικανικά βομβαρδιστικά έπληξαν με πύραυλο τα γραφεία του «Αλ Τζαζίρα» στην Καμπούλ, ενώ άλλες πληροφορίες, σύμφωνα με το ΑΙΡ, αναφέρουν ότι οι Ταλιμπάν έκλεισαν την πρεσβεία τους στο Ισλαμαμπάντ και ο πρέσβης Αμπντούλ Σαλάμ Ζαΐφ αναχώρησε από την πακιστανική πρωτεύουσα και επέστρεψε στο Αφγανιστάν.

Παράλληλα πληροφορίες θέλουν εκτός της πολιορκίας του Κανταχάρ δυνάμεις της Βόρειας Συμμαχίας να αποκλείουν και τον οδικό άξονα που οδηγεί στο Τζαλαλαμπάντ. Ακόμη πιο ενδιαφέρουσα η είδηση ότι ο επικεφαλής του Συμβουλίου των στρατιωτικών διοικητών και των προεστών των Παστούν του Αφγανιστάν, Χατζί Μοχάμαντ Ζαμάν, απείλησε να αναλάβει στρατιωτική δράση εναντίον των Ταλιμπάν, εάν δεν παραδώσουν τον έλεγχο της πόλης Τζαλαλαμπάντ στο ανατολικό Αφγανιστάν.

Πανικός στις τάξεις των Ταλιμπάν; Δύσκολο αν αναλογιστεί κανείς ότι στις 20 Οκτώβρη η προσπάθεια εισβολής εκ μέρους των αμερικανικών χερσαίων δυνάμεων απέτυχε οικτρά, χαρακτηρίστηκε «φιάσκο και καταστροφή», αναφορές έλεγαν ότι «οι Ταλιμπάν πολεμούν σαν τρελοί» και αμέσως μετά έγινε αυτή η στροφή των Αμερικανών προς τη Βόρεια Συμμαχία... Τι όμως πραγματικά μαγειρεύεται; Τι είδους πολιτική λύση βρίσκεται στα διάφορα τραπέζια των διαπραγματεύσεων; Οι Ταλιμπάν θα έχουν θέση; `Η θα διχοτομηθεί το Αφγανιστάν, όπως κάποτε είχε προβλέψει ο Αμερικανός υπουργός Αμύνης Ντόναλντ Ράμσφελντ.

Ακόμη και οι ανά τον κόσμο αντιδράσεις ήταν ασαφείς, συγκεχυμένες, και χωρίς να δίνουν κάποιο στίγμα. Στις ΗΠΑ, ικανοποιημένος φέρεται να είναι ο Πρόεδρος Μπους από τις εξελίξεις, σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του Λευκού Οίκου, Αρι Φλάισερ. Πάντως λίγο πριν ο εκπρόσωπος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας του Λευκού Οίκου, Σιν Μακ Κόρμακ, τόνιζε σε δηλώσεις του: «Είδαμε τις αναφορές και τις αξιολογούμε. Σε αυτό το σημείο η κατάσταση στο έδαφος είναι πολύ ρευστή», ενώ αναλυτές στις Ηνωμένες Πολιτείες τονίζουν ότι μάλλον η αμερικανική κυβέρνηση δε διάκειται και πολύ φιλικά προς τις εξελίξεις...

Ο πρώην βασιλιάς του Αφγανιστάν, Ζαχέρ Σαχ, σε συνέντευξη που παραχώρησε στο BBC, εξέφρασε την ελπίδα το έθνος του να καταφέρει να κατακτήσει την ενότητα και η επόμενη κυβέρνηση της χώρας να οδηγήσει σε ενότητα και ειρήνη το λαό, αλλά εξέφρασε παράλληλα και την ανησυχία του και τη δυσφορία του για την κατάληψη της Καμπούλ από τους Μουτζαχεντίν.

Μεγαλύτερη ακόμη ήταν η δυσφορία των Πακιστανών αξιωματούχων, ενώ και η βρετανική κυβέρνηση δεν έδειξε να τη χαροποιεί το γεγονός. Μάλιστα κατά τις δηλώσεις του Βρετανού υπουργού Εξωτερικών, Ντέιβιντ Μπλάνκετ, προς το BBC, το βάρος έπεσε σε κάποιο άλλο ζήτημα, αυτό της μεταβατικής κυβέρνησης που δεν έχει βρεθεί κάποια λύση ακόμη. Ο Μπλάνκετ μάλιστα έριξε το βάρος για την «άμεση ανάγκη συγκρότησης μιας μεταβατικής κυβέρνησης ευρείας αποδοχής στον ΟΗΕ». Ανάλογου ύφους ήταν και οι δηλώσεις του Γάλλου Προέδρου Ζακ Σιράκ, όπου τόνισε την «ανάγκη για εξεύρεση μιας πολιτικής λύσης».

Από την άλλη πλευρά, πιο δυσοίωνος όλων, ο Ρώσος υφυπουργός Εξωτερικών, Αλεξάντερ Λοσούκοφ, προειδοποίησε για το ενδεχόμενο να αποπειραθούν «έξωθεν δυνάμεις να στείλουν δικές τους δυνάμεις στην Καμπούλ» και πρόσθεσε ακόμη πιο χαρακτηριστικά ότι «η επανάληψη του σεναρίου, που είδαμε πρόσφατα, μπορεί να οδηγήσει σε μία ακόμη έκρηξη στο Αφγανιστάν». Μετρημένος εμφανίστηκε ο εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών, Ζου Μπανγκζάο, αποφεύγοντας να κάνει κάποιες δηλώσεις που να φανερώνουν την αντίδραση της κινεζικής ηγεσίας και απλά εξέφρασε την ελπίδα του για «μία μόνιμη ειρήνη στο Αφγανιστάν».

Τέλος, χωρίς να χάνει χρόνο, ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ στη Βόρεια Συμμαχία αναμένεται σήμερα, Τετάρτη, στο Πακιστάν για επείγουσες συνομιλίες σχετικά με την προσωρινή κυβέρνηση του Αφγανιστάν, όπως ανακοινώθηκε από εκπρόσωπο του Στέιτ Ντιπάρτμεντ.

Ο Τζέιμς Ντόμπινς, που ήταν στην Ιταλία για διαβουλεύσεις με τον πρώην βασιλιά του Αφγανιστάν, Ζάχερ Σαχ και Ιταλούς αξιωματούχους, αναμένεται σήμερα στο Ισλαμαμπάντ στο πλαίσιο των διεθνών προσπαθειών για τη σύσταση μιας διευρυμένης αφγανικής κυβέρνησης, δήλωσε ο αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, που ζήτησε να τηρηθεί η ανωνυμία. «Θα είναι ένα σύντομο ταξίδι για να συναντηθεί με την πλειοψηφία των αφγανικών κομμάτων που θα μπορούσαν να εμπλακούν στο ζήτημα της νέας προσωρινής κυβέρνησης και όλα θα γίνουν όσο πιο σύντομα γίνεται γιατί τα γεγονότα τρέχουν», τόνισε ο ίδιος αξιωματούχος και πρόσθεσε ότι «επιστρέφοντας στη συνέχεια στη Ρώμη θα συναντηθεί με τον πρώην βασιλιά και συμμάχους του από τους κόλπους της Βόρειας Συμμαχίας».

Associated Press

Από τη συνάντηση των Προέδρων ΗΠΑ - Ρωσίας στο Οβάλ Γραφείο

Οι Πρόεδροι Τζορτζ Ουόκερ Μπους και Βλαντίμιρ Πούτιν τα βρήκαν χτες βράδυ σχεδόν παντού, εκτός απ' την... αντιβαλλιστική συνθήκη του '72 και την αντιπυραυλική ομπρέλα που επιθυμεί να στήσει κυβέρνηση του πρώτου πάνω απ' τις ΗΠΑ. Ετσι, πέρα απ' τις - για πολλούς αναμενόμενες - διαφωνίες των δύο ηγετών σ' αυτά τα βασικά ζητήματα «αιχμής», αμφότεροι διαπίστωσαν μία νέα εποχή στις διμερείς σχέσεις...

Στη διάρκεια της κοινής συνέντευξης Τύπου που έδωσαν χτες βράδυ οι Πρόεδροι ΗΠΑ - Ρωσίας στο Λευκό Οίκο, ο Τζορτζ Ουόκερ Μπους ανακοίνωσε, όπως αναμενόταν, πως οι ΗΠΑ θα μειώσουν το πυρηνικό τους οπλοστάσιο κατά δύο τρίτα, «ίσως και παραπάνω μέσα στην επόμενη δεκαετία». Πρόσθεσε πως τόσο αυτός όσο και ο Ρώσος ομόλογός του «έχουν διαφορετικές απόψεις» πάνω στο σχέδιο των ΗΠΑ για την ανάπτυξη της αντιπυραυλικής ομπρέλας, μολονότι, όπως είπε, οι δύο χώρες «θα συνεχίσουν το διάλογο και τη συζήτηση». Διευκρίνισε, επίσης, πως ο ίδιος δεν αναθεώρησε τις απόψεις του για την «ξεπερασμένη», όπως είπε, αντιβαλλιστική συνθήκη του '92. Σε άλλο σημείο, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ σημείωσε πως θα πρέπει να γίνει αρκετή δουλιά προκειμένου να καταργηθεί η ψυχροπολεμική νομοθεσία που περιόριζε τις διμερείς εμπορικές σχέσεις, «ιδιαίτερα τώρα που η Ρωσία είναι ένα θεμελιακά διαφορετικό μέρος»...

Σε άλλο σημείο, οι Πρόεδροι Μπους και Πούτιν συμφώνησαν πως υποστηρίζουν την έκκληση του ΟΗΕ για τη συγκρότηση μίας «ευρείας βάσης πολυεθνικής κυβέρνησης στο Αφγανιστάν που θα αντικαταστήσει το καθεστώς των Ταλιμπάν» με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ να σημειώνει ιδιαίτερα πως «Ρωσία και Αμερική μοιράζονται τις ίδιες απειλές και την ίδια αποφασιστικότητα στη μάχη έναντι της τρομοκρατίας»... «Θα πολεμήσουμε και θα νικήσουμε τα τρομοκρατικά δίκτυα όπου και εάν βρίσκονται» είπε ο Μπους, χαρακτηρίζοντας τις χτεσινοβραδινές τρίωρες συνομιλίες με το Ρώσο ομόλογό του «μία νέα μέρα στη μακρά ιστορία των σχέσεων Αμερικής - Ρωσίας, μία μέρα προόδου και ελπίδας».

Ο Πούτιν από την πλευρά του, που πραγματοποιεί επίσημη τριήμερη επίσκεψη στις ΗΠΑ, δήλωσε πως σκοπός τόσο του ιδίου όσο και του Αμερικανού ομολόγου του είναι «η τελική διάλυση κάθε ίχνους της ψυχροπολεμικής περιόδου» και πως η Μόσχα θα ανταποκριθεί στην πρόταση της Ουάσιγκτον για μείωση των πυρηνικών κεφαλών.

Οι δύο Πρόεδροι Μπους και Πούτιν θα συναντηθούν εκ νέου σήμερα και αύριο στο ράντσο του πρώτου στο Κράφορντ του Τέξας...