Ενδεικτικά είναι τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για την εξέλιξη του τζίρου στο λιανικό εμπόριο, με το α' τρίμηνο του 2025 να φτάνει τα 16,6 δισ. ευρώ, το β' τρίμηνο τα 19,02 δισ και το γ' τρίμηνο τα 19,91 δισ. ευρώ, προμηνύοντας εκτόξευση κερδών για το τρέχον τρίμηνο που περιλαμβάνεται και η αυξημένη κίνηση.

Είναι οι ίδιοι όμιλοι που κάθε τέτοια εορταστική περίοδο επιδίδονται στα γνωστά «γκαλά» της «φιλανθρωπίας», σε «χορηγίες» εκδηλώσεων και άλλων δράσεων «κοινωνικής ευθύνης», με δράσεις και φιέστες που διαφημίζουν την ψευδεπίγραφη ευαισθησία, μπας και ξεπλύνουν την άγρια εκμετάλλευση στους χώρους δουλειάς.

Γιατί αυτή είναι η πραγματικότητα που βιώνουν οι εργαζόμενοι στο Εμπόριο, με τα ωράρια να γίνονται λάστιχο, τις υπερωρίες να βαράνε «κόκκινο», με δουλειά 7 μέρες την εβδομάδα. Στο ίδιο κάδρο και οι χιλιάδες διανομείς, που πάνω σε δύο ρόδες παίζουν τη ζωή τους «κορόνα - γράμματα», τρέχοντας από το ένα άκρο των αστικών κέντρων στο άλλο μπας και προλάβουν όσο το δυνατόν περισσότερες παραγγελίες σε μικρότερο χρόνο, για να πληρωθούν «το κάτι παραπάνω».

«Ζούμε μια τρέλα»: Αυτήν ακριβώς την έκφραση χρησιμοποιεί η Ηλιάννα Χατζηευσταθίου, πρόεδρος του Συλλόγου Εμποροϋπαλλήλων Αθήνας, μιλώντας στον «Ριζοσπάστη», για να περιγράψει την κατάσταση.

Εξηγεί πως πρόκειται για μια παρατεταμένη περίοδο, που ξεκινά ουσιαστικά από τις καλοκαιρινές εκπτώσεις, μετά έρχεται η Black Friday και τώρα οι γιορτές. «Πρακτικά δουλεύουμε 32 Κυριακές συνεχόμενα. Τα λέμε αυτά γιατί υπάρχει συσσωρευμένη κούραση, δεν είναι μόνο τώρα με το εορταστικό ωράριο. Ξέρετε τι σημαίνει να παραιτούνται και να φεύγουν συνάδελφοι 25 χρονών με κήλες; Βασικά προβλήματα είναι αφενός η υποστελέχωση και αφετέρου η έλλειψη ειδικοτήτων. Συνάδελφοι φεύγουν από τα ταμεία για να πάνε στις αποθήκες και από εκεί στους ορόφους για πώληση. Ολο αυτό μας εξοντώνει».

Σε ό,τι αφορά τα ωράρια τονίζει: «Δουλεύουμε 10ωρα, σπαστά, κυλιόμενα, με κόντρα βάρδιες. Εχουμε παραδείγματα από εργαζόμενες μητέρες με σπαστό πρόγραμμα, να φεύγουν για να πάρουν τα παιδιά τους και να ξαναγυρνάνε στη δουλειά. Αυτή η τρέλα ιδιαίτερα αυτήν την περίοδο εντείνεται. Στα παραπάνω δεν πρέπει να ξεχάσουμε πως 3 δήμοι (σ.σ. Νέα Σμύρνη, Ηλιούπολη και Γλυφάδα) πριν από μια εβδομάδα είχαν και "Λευκές Νύχτες", με ανοιχτά καταστήματα έως και τη 1 το βράδυ, όπως στην Ηλιούπολη και την επόμενη μέρα να ανοίγουν κανονικά. Αρα μιλάμε πρακτικά για παραπάνω από 12 και 13 ώρες δουλειά, καθώς οι εργοδότες βρίσκουν τρόπους να "καλύπτονται" σε περίπτωση ελέγχου με αλλαγές ωραρίου και τροποποιήσεις της τελευταίας στιγμής».

Στην ερώτηση πόσες καταγγελίες φτάνουν στο Σωματείο, η πρόεδρος σημειώνει πως «είναι συνεχείς οι αναφορές για μεταφορές ρεπό πάνω σε μέρες αργιών (π.χ. Χριστούγεννα ή Κυριακές), ενώ δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που δηλώνουν τους εργαζόμενους 5ωρους για να τους "τρώνε" τα ρεπό. Υπήρχαν βέβαια χώροι όπως σε μια σειρά καταστήματα του "Σκλαβενίτη", που κάτω από την παρέμβασή μας το πήραν πίσω. Και δεν είναι το μόνο. Εγινε πανελλαδική παρέμβαση και με την Ομοσπονδία στον "Γαλαξία" γιατί η εργοδοσία δεν έβαζε ολόκληρο το δώρο, ή στα "Attica" που προσπάθησαν να επιβάλουν 7ήμερο στα συνεργαζόμενα καταστήματα μέσα (corners). Κάτω από την παρέμβασή μας ανακόπηκαν αυτές οι ενέργειες».

Στα χριστουγεννιάτικα «δώρα» των εργοδοτών περιλαμβάνονται βέβαια και οι απολύσεις, σχολιάζει η πρόεδρος, αναφερόμενη στα «Public». Εκεί λοιπόν, μας εξηγεί, «χτυπούν παλιούς εργαζόμενους με 10 και 20 χρόνια προϋπηρεσία, πιέζοντάς τους να παραιτηθούν, είναι δεκάδες τέτοιες περιπτώσεις». Γι' αυτό άλλωστε το Σωματείο οργανώνει σύσκεψη με τους εργαζόμενους των «Public» την Κυριακή 4 Γενάρη, ενώ καλεί σε ετοιμότητα όλο τον κλάδο και οργάνωση στο Σωματείο.

Για την κατάσταση στις ταχυμεταφορές και ειδικά στις ψηφιακές πλατφόρμες («e-food», «Wolt») μας μιλά ο Χρήστος Γκογκώνης, μέλος του ΔΣ του Σωματείου των Εργαζόμενων «e-food» Π. Αττικής, εκλεγμένος με την «Ταξική Ενότητα». Τονίζει χαρακτηριστικά πως «όπως σε μια σειρά κλάδους, έτσι και σε εμάς η εντατικοποίηση είναι αυξημένη. Ειδικά για τις πλατφόρμες αυτήν την περίοδο οι εταιρείες έχουν "φροντίσει", χρησιμοποιώντας ειδικά ψηφιακά εργαλεία να προβλέπουν την κίνηση των ημερών. Με βάση αυτό ρίχνουν και διάφορα "τυράκια", τύπου μπόνους σε συγκεκριμένες μέρες και ώρες».

Οπως εξηγεί: «Είναι τόσο ασφυκτική η κατάσταση που αναγκαζόμαστε αυτές τις μέρες να κυνηγάμε παραγγελίες για να καλύψουμε μια σειρά "τρύπες". Οι συνάδελφοι, ειδικά όσοι είναι με μπλοκάκι, χρωστάνε ΕΦΚΑ, ΦΠΑ και ειδικά την εορταστική περίοδο εύκολα βαράμε 12ωρα και 13ωρα. Και κάπως έτσι φτάνουμε σε εργοδοτικά εγκλήματα, όπως στη Θεσσαλονίκη ή τις προάλλες στο Χαλάνδρι, με τον νεκρό συνάδελφό μας».

«Οι εταιρείες ξέρουν και το αντισταθμίζουν», μας λέει χαρακτηριστικά. «Δηλαδή, σε άλλη χρονική περίοδο - όχι την εορταστική - η τιμή (σ.σ. η πληρωμή του εργαζόμενου) εμφανίζεται μειωμένη για την ίδια απόσταση. Ξέρουν οι εταιρείες τι παραμέτρους να βάζουν στον αλγόριθμο της εφαρμογής ώστε τελικά τα λεφτά που παίρνουμε να υπακούν σε έναν προϋπολογισμένο μέσο όρο όλης της χρονιάς. Υπολογίζουν δηλαδή εργατικό κόστος ανά ώρα και ανεβοκατεβάζουν τις τιμές κάθε τόσο».

Οπως είναι αναμενόμενο, αποτέλεσμα της παραπάνω κατάστασης είναι η ραγδαία αύξηση των εργατικών «ατυχημάτων» που καταγράφεται την περίοδο των γιορτών, καθώς η εντατικοποίηση και ο ανεβασμένος φόρτος δουλειάς, σε συνδυασμό με την πλήρη απουσία μέτρων υγείας και ασφάλειας, έχουν αποτέλεσμα οι χώροι δουλειάς να μετατρέπονται ακόμα περισσότερο σε αρένες θανάτου.

Πολύ περισσότερο δε, όταν η κυβέρνηση «συστήνει» ως μέτρο επιβίωσης με τους μισθούς πείνας τα 13ωρα που η ίδια ψήφισε, τη διευθέτηση του εργάσιμου χρόνου όπως προβλέπεται στην ευρωπαϊκή Οδηγία 2003/88, την οποία η σοσιαλδημοκρατία έχει «Ευαγγέλιο». Ετσι, λοιπόν, η υγεία και η ασφάλεια των εργαζομένων γίνεται «ρώσικη ρουλέτα».

Είναι χαρακτηριστικό ότι μόλις μέσα σε δέκα μέρες, δύο εργαζόμενοι έπεσαν νεκροί στη δουλειά και άλλοι πέντε τραυματίστηκαν σε όσα από τα σοβαρά εργατικά «ατυχήματα» έγιναν γνωστά.

Το «μαύρο» ημερολόγιο των εργοδοτικών εγκλημάτων αποτυπώνει πως την Παρασκευή 19 Δεκέμβρη 60χρονος οικοδόμος έχασε τη ζωή του σε εργασίες αποξήλωσης γυψοσανίδων, σε ξενοδοχείο στη Θάσο. Επίσης, ανήμερα Χριστουγέννων διανομέας με μηχανή σκοτώθηκε στο Χαλάνδρι, μετά από σύγκρουση με ΙΧ αυτοκίνητο.

Επιπλέον, το πρωί του περασμένου Σαββάτου 27 Δεκέμβρη, στη Θεσσαλονίκη 67χρονος αντί να απολαμβάνει μια αξιοπρεπή σύνταξη δούλευε σε κρεοπωλείο, όταν και έπεσε από ύψος κατά τη διάρκεια εργασιών. Ο εργαζόμενος διασωληνώθηκε από το ιατρικό προσωπικό του ΕΚΑΒ και στη συνέχεια μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο «Παπαγεωργίου» για νοσηλεία.

Σαν να μην έφταναν τα παραπάνω, την Κυριακή 28 Δεκέμβρη, πάλι στη Θεσσαλονίκη, και ενώ έπνεαν θυελλώδεις άνεμοι, η «e-food» δεν πτοήθηκε και έβγαλε κανονικά διανομείς στον δρόμο.

Οπως μάλιστα κατήγγειλε το Σωματείο Εργαζόμενων «e-food» N. Θεσσαλονίκης, «οι θυελλώδεις άνεμοι στο πέρασμά τους έριξαν δέντρα, κολώνες της ΔΕΗ, ενώ γλάστρες και κάδοι πετάγονταν μέσα στους δρόμους (...) Και ενώ το Σωματείο είχε προειδοποιήσει την εργοδοσία για την επικινδυνότητα, η εταιρεία για ακόμη μια φορά εμπρός στα κέρδη της δεν έδωσε την παραμικρή σημασία και συνέχισε κανονικά τις διανομές, με αποτέλεσμα μηχανάκια να παρασύρονται και εργαζόμενοι οδηγοί να κινδυνεύουν.

Μια ακόμα διάσταση που αφορά τόσο τους εργαζόμενους όσο και πελάτες αποκάλυπτε πρόσφατα ο Σύλλογος Εμποροϋπαλλήλων Αθήνας, καταγγέλλοντας τις απαράδεκτες συνθήκες στα εμπορικά καταστήματα και τα σούπερ μάρκετ. Διάδρομοι φίσκα με εμπορεύματα, «φραγμένες» έξοδοι κινδύνου, πεζοδρόμια που έχουν μετατραπεί σε «υπαίθριες αποθήκες», καταστήματα που δουλεύουν με πολύ λιγότερο προσωπικό. Για αυτήν άλλωστε την κατάσταση ο Σύλλογος πραγματοποίησε μεταξύ άλλων παρέμβαση την παραμονή Χριστουγέννων στα σούπερ μάρκετ στην Κυψέλη.

Είναι μια «εξίσωση που οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε εργατικά ατυχήματα και δυστυχήματα», σημειώνει ο ΣΕΑ, προειδοποιώντας ουσιαστικά ότι τα αποτελέσματα θα είναι τραγικά ειδικά σε μια έκτακτη κατάσταση, αφού έτσι κι αλλιώς εργαζόμενοι, πελάτες και διερχόμενοι πεζοί κινούνται με τεράστιες δυσκολίες, κάνοντας «σλάλομ» ανάμεσα σε καρότσια και εμπορεύματα.

«Εταιρείες που επενδύουν αμύθητα ποσά στην ανάπτυξη δικτύων, ψηφιακή αναβάθμιση, συστήματα παρακολούθησης και καταγραφής των εργαζομένων θεωρούν κόστος να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα υγείας και ασφάλειας για τους εργαζόμενους», ανέφερε στην καταγγελία του.